CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ XÂY THÔ, THIẾT KẾ MẪU NHÀ Ở TẠI CÁC DỰ ÁN KHU ĐÔ THỊ, NHÓM NHÀ Ở, KHU DÂN CƯ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Tỉnh Quảng Ninh có 13 đơn vị hành chính cấp huyện với 13 đô thị hạt nhân[1], 05 khu kinh tế[2], là một trong 5 địa phương có tỷ lệ đô thị hóa cao nhất cả nước[3] với tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh tăng từ 50,3% (năm 2011) đến nay đạt khoảng 68,5% (bình quân cả nước đạt khoảng 40,5%). Công tác lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị cũng như việc thực hiện các dự án khu đô thị, dự án phát triển nhà ở (trong đó chỉ đạo về việc xây thô hoặc phân lô, bán nền) có vai trò rất quan trọng và trong thời gian qua đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm, chỉ đạo[4].

Tuy nhiên, các dự án khu đô thị, dự án phát triển nhà ở trên địa bàn tỉnh còn có một số khó khăn, bất cập như: (1) Chương trình phát triển đô thị, hồ sơ đề xuất khu vực phát triển đô thị của các địa phương (theo Nghị định số 11/2013/NĐ-CP ngày 14/01/2013 của Chính phủ) đang triển khai lập, trình duyệt theo Chương trình phát triển đô thị tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 942/QĐ-UBND ngày 13/4/2023; do đó, việc quy định các khu vực được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đã đầu tư hạ tầng cho người dân tự xây dựng nhà ở theo hình thức phân lô, bán nền chưa có cơ sở để thực hiện đồng bộ, hiện nay chỉ thực hiện theo khu vực và các dự án riêng lẻ (tại bước chủ trương đầu tư dự án); (2) Các địa phương đang triển khai lập Quy chế quản lý kiến trúc đô thị theo quy định của Luật Kiến trúc 2019 và Nghị định số 85/2020/NĐ-CP ngày 17/7/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Kiến trúc; (3) Một số dự án đã có văn bản xin ý kiến của Bộ Xây dựng miễn xây thô nhưng đến nay chưa nhận được ý kiến hướng dẫn cụ thể của Bộ Xây dựng[5].

Thời gian qua, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh, các Sở, ban, ngành và UBND cấp huyện đã tích cực triển khai các dự án hạ tầng, khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư có yêu cầu xây thô nhà ở, qua đó đã bước đầu cải thiện được diện mạo kiến trúc cảnh quan, cải thiện chất lượng, diện tích nhà ở tại các đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư trên địa bàn tỉnh. Chất lượng công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, thiết kế đô thị, thiết kế mẫu nhà ở, phê duyệt chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu khả thi của các dự án đã được nâng lên. Do vậy, công tác cấp phép xây dựng, quản lý trật tự xây dựng và quản lý xây dựng nhà ở của người dân tại các khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư đảm bảo theo quy định, giảm thủ tục hành chính cho người dân. Nhằm tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động, khắc phục những hạn chế và phát huy có hiệu quả công tác quản lý xây thô, thiết kế mẫu nhà ở tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND các địa phương triển khai thực hiện nghiêm một số nhiệm vụ sau:

1. Các Sở, ngành, địa phương nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, địa phương trong công tác quản lý xây thô, thiết kế mẫu nhà ở tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư trên địa bàn. Chủ tịch UBND các địa phương phải trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh và pháp luật về công tác quản lý xây thô tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư trên địa bàn theo đúng quy hoạch, chủ trương đầu tư được phê duyệt, đảm bảo quy định của pháp luật và đáp ứng yêu cầu thực tế phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung và từng địa phương nói riêng; đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về công tác quản lý xây thô, thiết kế mẫu nhà ở tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư nhằm nâng cao nhận thức của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân tạo sự đồng thuận trong công tác quản lý quy hoạch, quản lý đô thị.

2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong quản lý quy hoạch, quản lý đô thị, quản lý xây thô, thiết kế mẫu nhà ở tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư trên địa bàn đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật; kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm, triệt để, tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ các công trình vi phạm theo quy định của pháp luật để răn đe, ngăn ngừa các hành vi vi phạm. Thực hiện nghiêm, đúng thẩm quyền Quy chế phối hợp trong quản lý trật tự xây dựng đô thị; quy định trách nhiệm cụ thể các tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý quy hoạch, quản lý đô thị, quản lý trật tự xây dựng, đặc biệt đối với việc quản lý xây thô, thiết kế mẫu nhà ở tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư; kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân có liên quan để xảy ra vi phạm quy hoạch được duyệt, trật tự đô thị mà không xử lý hoặc không xử lý kịp thời.

3. Quan tâm đào tạo, tập huấn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tham gia công tác quy hoạch, trật tự đô thị (nhất là những cán bộ không chuyên, kiêm nhiệm). Tập trung củng cố, tăng cường, nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý quy hoạch, trật tự đô thị tại các địa phương nhằm nâng cao năng lực, trình độ, đảm bảo hoạt động hiệu quả, hiệu lực, chất lượng của bộ máy quản lý, đáp ứng yêu cầu thực tế quản lý.

4. Tiếp tục rà soát hệ thống văn bản pháp luật có liên quan còn chưa đồng bộ (hoặc cần điều chỉnh, bổ sung) để báo cáo UBND tỉnh đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.

5. Nhiệm vụ của các Sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị liên quan.

5.1. Đối với UBND cấp huyện

- Thực hiện nghiêm chỉ đạo của (1) Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 05/CT- TTg ngày 01/3/2019 về việc tăng cường chấn chỉnh công tác quy hoạch xây dựng, quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch được duyệt; (2) UBND tỉnh tại Chỉ thị số 09/ CT-UBND ngày 01/6/2020, Chỉ thị số 08/CT-UBND ngày 04/10/2021 về chấn chỉnh, nâng cao chất lượng công tác lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch xây dựng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

- Nâng cao hơn nữa chất lượng việc lập, thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết mới hoặc điều chỉnh (bao gồm cả thiết kế đô thị) theo phân cấp[6], trong đó lưu ý thẩm định, phê duyệt thiết kế kiến trúc mặt đứng chính nhà ở phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương. Trong quá trình lập, thẩm định cần xác định rõ các tuyến đường khu vực, đường chính khu vực, đường liên khu vực, đường chính đô thị, đường trục chính đô thị… làm cơ sở xác định khu vực phải thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính theo quy định; xây dựng Quy định quản lý theo đồ án quy hoạch và Quy chế quản lý kiến trúc đô thị phải xác định rõ các khu vực có yêu cầu cao về kiến trúc cảnh quan, khu vực trung tâm, các công trình là điểm nhấn kiến trúc trong đô thị để làm cơ sở thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư.

- Lập, trình phê duyệt Chương trình phát triển đô thị các địa phương; trong đó xác định cụ thể các khu vực phát triển đô thị, khu vực phải thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính.

- Các dự án khi lập chủ trương đầu tư, UBND cấp huyện căn cứ nhu cầu phát triển đô thị tại các khu vực có yêu cầu cao về kiến trúc cảnh quan, khu vực trung tâm và xung quanh các công trình là điểm nhấn kiến trúc trong đô thị; nằm tại mặt tiền các tuyến đường cấp khu vực trở lên và các tuyến đường cảnh quan chính trong đô thị đề xuất số lượng, vị trí các căn nhà ở thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính theo quy định. Đối với các lô đất ở còn lại của dự án, báo cáo Sở Xây dựng để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, quy định khu vực được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đã đầu tư hạ tầng cho người dân tự xây dựng nhà ở (sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng); yêu cầu, hướng dẫn chủ đầu tư (sau khi được lựa chọn) lập thiết kế mẫu nhà ở tại khu vực này đảm bảo phù hợp với quy hoạch chi tiết, Quy định quản lý theo đồ án quy hoạch và Quy chế quản lý kiến trúc đô thị được duyệt, đồng thời công bố công khai để người dân được biết, thực hiện.

- Đối với dự án thuộc khu vực phát triển đô thị[7] đã được UBND tỉnh phê duyệt chấp thuận đầu tư hoặc phê duyệt chủ trương đầu tư nhưng chưa quy định cụ thể về số lượng, vị trí các căn nhà ở phải thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính, yêu cầu rà soát, gửi Sở Xây dựng tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo.

- Việc cấp phép xây dựng nhà ở cho người dân phải tuân thủ theo các mẫu thiết kế nhà ở, Quy định quản lý theo đồ án quy hoạch, Quy chế quản lý kiến trúc đô thị; hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc xây dựng nhà ở của người dân đảm bảo đúng theo thiết kế mẫu nhà ở, thiết kế đô thị, quy hoạch chi tiết và Giấy phép xây dựng (nếu có); báo cáo định kỳ gửi Sở Xây dựng về công tác quản lý trật tự xây dựng theo quy định; đồng thời, chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra các vi phạm về trật tự xây dựng tại địa phương nơi có dự án.

- Phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường trong công tác kiểm tra điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà ở tại các dự án theo quy định của pháp luật đất đai.

- Phối hợp với chủ đầu tư dự án công bố công khai hồ sơ quy hoạch, hồ sơ thiết kế kiến trúc, mô hình, Quy định quản lý theo đồ án quy hoạch, Quy chế quản lý kiến trúc.

5.2. Sở Xây dựng:

- Hướng dẫn, đôn đốc UBND cấp huyện, chủ đầu tư dự án triển khai, thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính nhà ở tại các khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư theo quy định của pháp luật.

- Khi thẩm định, tham gia ý kiến đồ án quy hoạch chi tiết, Quy chế quản lý kiến trúc khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư cần yêu cầu UBND cấp huyện xác định rõ các tuyến đường cấp khu vực trở lên và các tuyến đường cảnh quan chính trong đô thị; khu vực có yêu cầu cao về kiến trúc cảnh quan, khu vực trung tâm và xung quanh các công trình là điểm nhấn kiến trúc trong đô thị làm cơ sở xác định khu vực phải thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính theo quy định.

- Hướng dẫn UBND các địa phương triển khai lập, trình phê duyệt Chương trình phát triển đô thị (thành phố, thị xã, huyện), hồ sơ đề xuất khu vực phát triển đô thị theo Chương trình phát triển đô thị tỉnh được phê duyệt, làm cơ sở thu hút đầu tư, báo cáo UBND tỉnh quy định các khu vực được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đã đầu tư xây dựng hạ tầng cho người dân tự xây dựng nhà ở trên địa bàn tỉnh.

- Kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành các hạng mục công trình hạ tầng kỹ thuật của dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư theo thẩm quyền; gửi kết quả kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành các hạng mục công trình hạ tầng kỹ thuật thuộc dự án về Sở Tài nguyên và Môi trường để cập nhật hồ sơ đánh giá điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà ở tại các dự án theo quy định của pháp luật đất đai.

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc xây dựng nhà ở tại các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư trên địa bàn tỉnh; báo cáo kết quả kiểm tra định kỳ (06 tháng và 01 năm) gửi UBND tỉnh.

- Phối hợp với các Sở, ban, ngành, địa phương kịp thời tháo gỡ các khó khăn vướng mắc về thủ tục pháp lý, thủ tục đầu tư, xử lý các vi phạm trong quá trình triển khai, thực hiện dự án theo quy định của pháp luật; chủ trì, phối hợp UBND cấp huyện xử lý các vi phạm theo thẩm quyền.

5.3. Các Sở, ban, ngành:

- Sở Kế hoạch và Đầu tư; Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh, Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Đồn: Chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng thẩm định hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư dự án nhà ở, trong đó xác định rõ các khu vực phải thực hiện xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính (số lượng căn, vị trí, diện tích xây dựng, chiều cao tầng, mật độ xây dựng, chỉ giới…); khu vực được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất theo hình thức phân lô, bán nền cho người dân tự xây dựng nhà ở (sau khi được UBND tỉnh chấp thuận), đồng thời yêu cầu khu vực này khi triển khai dự án phải có thiết kế kiến trúc công trình hoặc thiết kế mẫu nhà ở làm cơ sở hướng dẫn hoặc cấp phép xây dựng cho người dân xây dựng nhà ở; thực hiện các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về các dự án hạ tầng đô thị, nhà ở đô thị có phân lô, bán nền[8].

- Sở Tài nguyên và Môi trường: Phối hợp với các Sở, ban, ngành, địa phương tham gia ý kiến về quy hoạch chi tiết, chủ trương đầu tư các dự án khu đô thị, nhóm nhà ở, khu dân cư trong đó xác định các khu vực phải xây thô, các khu vực được phân lô, bán nền; chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành, địa phương liên quan trong việc kiểm tra điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà ở tại các dự án theo quy định của Luật Đất đai và các Nghị định hướng dẫn thi hành.

5.4. Đối với Chủ đầu tư dự án:

- Công bố, công khai quy hoạch, hồ sơ thiết kế kiến trúc, mô hình, Quy định quản lý theo đồ án quy hoạch, Quy chế quản lý kiến trúc tại khu vực thực hiện dự án và nhà văn hóa sinh hoạt cộng đồng gần nhất nơi dự án triển khai để người dân và các cơ quan chức năng theo dõi, giám sát.

- Thực hiện việc xây thô, hoàn thiện mặt đứng chính theo đúng quy hoạch, chủ trương đầu tư, hồ sơ thiết kế, tiến độ được phê duyệt.

- Đối với những vị trí được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đã được đầu tư hạ tầng cho người dân tự xây dựng nhà ở, chủ đầu tư có trách nhiệm hoàn thành việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng gồm các công trình dịch vụ, công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo quy hoạch chi tiết và chủ trương đầu tư được phê duyệt; đảm bảo kết nối với hệ thống hạ tầng chung của khu vực trước khi thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người dân tự xây dựng nhà ở; đảm bảo cung cấp các dịch vụ thiết yếu gồm cấp điện, cấp nước, thoát nước, thu gom rác thải; cung cấp đầy đủ hồ sơ tài liệu đến Sở Tài nguyên và Môi trường để chủ trì cùng các cơ quan, đơn vị liên quan xem xét, kiểm tra điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà ở cho người dân theo quy định; trong hợp đồng chuyển nhượng bất động sản giữa Chủ đầu tư dự án với khách hàng phải kèm theo hồ sơ quy hoạch chi tiết dự án, thiết kế đô thị, thiết kế mẫu và kiểu dáng kiến trúc mặt đứng chính nhà ở, yêu cầu khách hàng cam kết khi xây dựng nhà ở phải thực hiện theo đúng hồ sơ được cấp.

- Có trách nhiệm theo dõi, giám sát hoặc tổ chức quản lý thi công phần kiến trúc mặt ngoài của nhà ở riêng lẻ theo đúng thiết kế đô thị, Quy chế quản lý kiến trúc đã được phê duyệt. Trường hợp phát hiện việc xây dựng không đúng với quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị, thiết kế mẫu, giấy phép xây dựng thì yêu cầu dừng thi công, kịp thời thông tin đến cơ quan quản lý về xây dựng tại địa phương (UBND cấp xã; phòng Quản lý đô thị, phòng Kinh tế và Hạ tầng, Đội kiểm tra trật tự đô thị và môi trường của UBND cấp huyện) để xử lý theo quy định.

Sở Xây dựng có trách nhiệm theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc thực hiện các nội dung trên. Trong quá trình thực hiện có khó khăn vướng mắc, các cơ quan, đơn vị tổng hợp, báo cáo về Sở Xây dựng để đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, chỉ đạo./.