KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG ĐẾN NĂM 2020, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÂM ĐỒNG

Triển khai thực hiện Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15 tháng 3 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội trong việc tham gia xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong mọi tầng lớp nhân dân.

- Tiếp tục nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên, người lao động và người dân về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy và rèn luyện nhân cách con người; khuyến khích việc đọc sách thường xuyên, liên tục và suốt đời nhằm xây dựng, phát triển văn hóa đọc trong nhà trường và cộng đồng.

- Huy động sự tham gia của cộng đồng và mọi nguồn lực xã hội trong việc đầu tư phát triển văn hóa đọc và tổ chức các hoạt động nhằm phát huy sức mạnh, sự hưởng ứng tích cực của mọi tầng lớp nhân dân, của cả cộng đồng và các tổ chức xã hội.

2. Yêu cầu

- Triển khai nội dung Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng gắn với việc thực hiện Chiến lược Phát triển Văn hóa đến năm 2020 với mục tiêu “Xây dựng phong trào đọc sách trong xã hội, góp phần xây dựng có hiệu quả thế hệ đọc tương lai”; Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09 tháng 6 năm 2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; lồng ghép với các kế hoạch, đề án, các chương trình, mục tiêu có liên quan đang triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

- Phát triển Văn hóa đọc phải kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp, truyền thống hiếu học của dân tộc Việt Nam nói chung, tỉnh Lâm Đồng nói riêng; gắn liền với xu thế hội nhập quốc tế, tiếp thu có chọn lọc những cái hay, cái đẹp của tinh hoa văn hóa thế giới để xây dựng nên những giá trị tiên tiến của văn hóa nói chung và văn hóa đọc của Việt Nam nói riêng trong xã hội phát triển, đồng thời quảng bá những nét đẹp của văn hóa đọc của Lâm Đồng đến các địa phương trong nước, khu vực và nước ngoài.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

- Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc (xuất bản phẩm in và điện tử, trong đó tiếp tục chú trọng sách in) trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên và chú trọng tới người dân ở vùng nông thôn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

- Cải thiện môi trường đọc; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Từ nay đến năm 2020

- Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức

+ Phấn đấu 70% trở lên các trường phổ thông các cấp, 100% các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp đưa việc giáo dục kiến thức về sách, kỹ năng đọc, tìm thông tin, sử dụng thư viện trong học tập vào chương trình giảng dạy của nhà trường; 80 - 90% số học sinh, sinh viên/trường có thói quen đọc và sử dụng thư viện phục vụ cho học tập, tìm hiểu, giải trí.

+ 100% thư viện công cộng tổ chức các lớp tập huấn người dân sử dụng các dịch vụ của thư viện; phấn đấu 30% trở lên dân số tại địa phương sử dụng các dịch vụ của thư viện công cộng trên địa bàn.

+ 60% trở lên cán bộ công chức, viên chức/đơn vị có thói quen đọc và sử dụng thư viện phục vụ cho học tập nâng cao trình độ chuyên môn, yêu cầu công tác hoặc nhu cầu giải trí.

- Về nâng cao kiến thức, kỹ năng đọc

+ Phấn đấu 40% - 50% người dân có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc và học tập suốt đời.

+ Phấn đấu 80 - 85% người sử dụng thư viện (đối với học sinh, sinh viên là 90%) có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí.

+ 100% các phương tiện truyền thông đại chúng ở các địa phương trên địa bàn tỉnh có chuyên mục giới thiệu sách.

+ Thư viện tỉnh và 100% các huyện, thành phố thực hiện tốt chương trình phối hợp với giữa ngành giáo dục, đào tạo và ngành văn hóa, thể thao và du lịch trong việc tuyên truyền giới thiệu sách cũng như các hoạt động liên quan đến phát triển văn hóa đọc trong nhà trường.

+ 100% thư viện công cộng (cấp tỉnh, cấp huyện) biên soạn, phát hành các sản phẩm thông tin - thư viện phù hợp với từng loại đối tượng để phục vụ nhiệm vụ quản lý điều hành của các cơ quan, ban, ngành trên địa bàn vừa phục vụ rộng rãi nhu cầu nhân dân.

- Về tăng cường hoạt động thư viện

+ 85% nhà văn hóa xã/điểm bưu điện văn hóa xã có hoạt động phục vụ sách, báo thường xuyên.

+ Thư viện tỉnh và 100% thư viện cấp huyện được đầu tư nâng cấp, xây dựng với các trang thiết bị đồng bộ và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thư viện; 90% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho các thành phần bạn đọc trong đó có bộ phận phục vụ thiếu nhi và người khuyết tật; trang bị cho Thư viện tỉnh 01 xe ô tô chuyên dụng phục vụ sách lưu động và luân chuyển sách đến cơ sở; 80% thư viện các viện, trung tâm nghiên cứu khoa học trên địa bàn tỉnh có đủ vốn tài liệu chuyên sâu.

+ 100% các cơ sở giáo dục ở các bậc, cấp học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 50% cơ sở giáo dục ở bậc phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định.

+ 100% thư viện các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp có cơ sở vật chất được xây dựng, đầu tư hiện đại về trang thiết bị và phương thức hoạt động theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin.

+ 100% các cụm công nghiệp, khu công nghiệp có thư viện, phòng đọc sách để phục vụ đời sống văn hóa tinh thần cho cán bộ, viên chức, người lao động.

+ Phấn đấu đạt mức hưởng thụ sách đạt 03 bản/người dân và 01 bản sách/người dân trong hệ thống thư viện công cộng.

+ Phấn đấu số lượt người truy cập Internet tại các điểm tiếp nhận Dự án BMFG-VN, trang web Thư viện tỉnh và sử dụng thông tin tại các thư viện đạt 800.000 lượt/năm trở lên.

b) Định hướng đến năm 2030

Các chỉ tiêu phát triển văn hóa đọc được duy trì và củng cố; Môi trường đọc tiếp tục được cải thiện; Người dân có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại nơi sinh sống, học tập, công tác. Hoạt động thư viện đáp ứng nhu cầu đọc của người dân.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền

- Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, cộng đồng, gia đình, cá nhân về vị trí, vai trò của văn hóa đọc đối với sự phát triển của từng cá nhân, của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, phát động phong trào đọc và làm theo sách báo trong nhân dân.

- Huy động sự tham gia hiệu quả của các phương tiện thông tin, truyền thông với nhiều hình thức đa dạng, phù hợp. Khuyến khích các phương tiện thông tin đại chúng có chuyên mục thường kỳ về văn hóa đọc và phát triển văn hóa đọc.

- Xây dựng website về văn hóa đọc với các nội dung liên quan đến lý luận, phê bình và điểm sách, giới thiệu sách hay, sách mới; những tin tức, sự kiện về văn hóa, văn học trong nước và quốc tế; thông báo các cuộc thi sáng tác, bình luận văn học; tổ chức giao lưu trực tuyến giữa độc giả với các nhà văn, nhà khoa học, nhà giáo về những vấn đề có liên quan đến văn hóa đọc...

- Biểu dương, khen thưởng tổ chức, cá nhân đóng góp tích cực phát triển văn hóa đọc; tôn vinh người đọc có hiệu quả.

2. Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc

- Tăng cường vận động, khuyến khích mọi tầng lớp nhân dân, nhất là học sinh, sinh viên, cán bộ, công chức, viên chức xây dựng, duy trì thói quen đọc phù hợp với điều kiện của mỗi cá nhân.

- Phối hợp triển khai có hiệu quả của các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc xây dựng, duy trì thói quen đọc (nhà trường, thư viện, nhà xuất bản, nhà sách...) và tăng cường vai trò của gia đình.

- Hướng dẫn kỹ năng và phương pháp đọc phù hợp từng nhóm đối tượng, chú trọng đối tượng học sinh, sinh viên; định hướng và thúc đẩy xu hướng, thị hiếu đọc lành mạnh.

3. Xây dựng cơ chế, chính sách và đẩy mạnh xã hội hóa

- Xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách liên quan, góp phần tạo môi trường đọc thuận lợi; khuyến khích đầu tư phát triển văn hóa đọc.

- Khuyến khích phát triển hệ thống thư viện, phòng đọc tư nhân để phục vụ những vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn; nhân rộng và phát triển các Tủ sách gia đình cả về số lượng và chất lượng trên địa bàn tỉnh; bổ sung về tủ sách gia đình là một trong những tiêu chí xét công nhận gia đình văn hóa.

- Rà soát, lựa chọn và đẩy mạnh triển khai các chương trình, đề án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt có nội dung liên quan đến phát triển văn hóa đọc để triển khai lồng ghép phù hợp, hiệu quả.

- Đa dạng hóa các dịch vụ thư viện; tăng cường phổ biến, hướng dẫn về phương pháp sử dụng thư viện; tăng cường công tác phục vụ sách lưu động đến vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

- Đẩy mạnh xã hội hóa huy động mọi nguồn lực của xã hội nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc tham gia xây dựng và phát triển văn hóa đọc.

4. Nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin.

- Tăng cường đầu tư cho hệ thống thư viện để hình thành môi trường đọc hiện đại, với nhiều tài liệu phong phú có khả năng đáp ứng nhu cầu đọc của nhiều đối tượng đọc khác nhau.

- Từng bước hiện đại hóa các khâu tra cứu, lưu giữ bảo quản sách, ứng dụng thành tựu công nghệ thông tin vào các hoạt động của thư viện nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ phục vụ bạn đọc, thúc đẩy sự phát triển của văn hóa đọc, tạo môi trường đọc thuận lợi cho mọi người dân tiếp cận tài liệu đọc chất lượng cao.

- Tổ chức các hoạt động: Trưng bày sách, tổ chức các hội thi tuyên truyền giới thiệu sách, kể chuyện theo sách; giao lưu tác giả, tác phẩm; hướng dẫn kỹ năng đọc, chọn sách phù hợp cho từng đối tượng và các hình thức biểu diễn nghệ thuật lồng ghép nội dung tuyên truyền việc học, đọc sách; tổ chức hiệu quả Ngày Sách Việt Nam hàng năm, hưởng ứng Ngày Sách bản quyền thế giới với các hoạt động phong phú, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

- Xây dựng và phát triển mô hình thư viện trường học thân thiện với các hình thức tổ chức phong phú, đa dạng, hấp dẫn, phù hợp với từng cấp học, ngành học.

- Tăng cường phối hợp, liên kết luân chuyển tài liệu, sách, báo từ hệ thống thư viện công cộng đến các địa bàn nông thôn, vùng sâu vùng xa, đến các trường học, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện văn hóa xã, cụm công nghiệp, khu công nghiệp, trại giam, thư viện tư nhân phục vụ cộng đồng....

- Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thư viện có kiến thức và khả năng quản lý, hoạt động trong thư viện hiện đại và đáp ứng với những thay đổi nhanh chóng thời đại.

5. Mở rộng hợp tác quốc tế

- Tăng cường giao lưu văn hóa quốc tế trong lĩnh vực thư viện, xuất bản và các hoạt động văn hóa khác.

- Phối hợp tổ chức, tham gia các sự kiện liên quan đến sự kiện quốc tế phát triển văn hóa đọc.

- Tranh thủ sự hỗ trợ của các nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài trong việc phát triển văn hóa đọc tại địa phương.

IV. KINH PHÍ

- Ngân sách Trung ương hỗ trợ thực hiện một số nhiệm vụ của Trung ương thuộc Đề án phát triển văn hóa đọc trên địa bàn tỉnh.

- Ngân sách tỉnh tùy theo khả năng cân đối từng thời kỳ hỗ trợ thực hiện các nhiệm vụ: Phát triển mạng lưới thư viện, tủ sách tại địa phương; tăng cường vốn tài liệu cho hệ thống thư viện công cộng các cấp, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn; triển khai các hoạt động tuyên truyền, quảng bá và hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; trang bị xe ô tô thư viện lưu động cho Thư viện tỉnh. Việc cân đối, sử dụng nguồn ngân sách tỉnh thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành.

- Nguồn kinh phí được sử dụng lồng ghép thông qua việc thực hiện những nội dung liên quan của các chương trình, đề án khác được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Các nguồn tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn huy động hợp pháp khác.

- Các cơ quan, đơn vị, địa phương căn cứ các nhiệm vụ được giao, hàng năm lập dự toán kinh phí thực hiện và tổng hợp chung vào dự toán chi ngân sách nhà nước của cơ quan, đơn vị, địa phương, gửi cơ quan tài chính cùng cấp để bố trí kinh phí thực hiện theo quy định.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành, các đơn vị liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ của Kế hoạch này. Phối hợp các cơ quan liên quan tham mưu trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách cần thiết liên quan đến phát triển văn hóa đọc.

- Căn cứ hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, chủ trì kết hợp triển khai Kế hoạch triển khai Đề án của Bộ và của tỉnh trên địa bàn.

- Chủ động phối hợp với các sở, ngành, đơn vị và các địa phương có liên quan trong việc lồng ghép với nội dung các chương trình, đề án khác có liên quan trong quá trình thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch này.

- Xây dựng mô hình phát triển văn hóa đọc, thư viện điện tử và xây dựng bộ sưu tập tài liệu số cho cộng đồng.Tổ chức các sự kiện, các hoạt động giao lưu, các cuộc thi, các buổi tọa đàm... nhằm khuyến khích học sinh, người dân đọc sách.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan và các địa phương củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống thư viện trường học, các trung tâm học tập cộng đồng; phối hợp chặt chẽ với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung của Kế hoạch.

- Đổi mới cách thức tổ chức và hoạt động thư viện trường học nhằm tạo môi trường thuận lợi cho học sinh tiếp cận thường xuyên với sách bằng nhiều hình thức như “thư viện xanh”, “thư viện thân thiện”, “thư viện điện tử”,....

- Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ của cán bộ thư viện đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác tổ chức các hoạt động và quản lý thư viện, góp phần đổi mới hoạt động dạy học của nhà trường.

- Mở các lớp giáo dục kỹ năng, phương pháp đọc, phương pháp thu thập và xử lý thông tin cho học sinh; phổ biến kinh nghiệm đọc cho người dân tại trung tâm học tập cộng đồng.

- Đổi mới hình thức và phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá theo hướng tận dụng các nguồn thông tin ngoài sách giáo khoa, nhất là thông tin từ thư viện để nâng cao chất lượng giáo dục, khuyến khích học sinh đọc các tài liệu in và tài liệu kỹ thuật số, rèn luyện năng lực tự học, năng lực học tập suốt đời.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

- Định hướng công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động để nâng cao nhận thức cũng như xây dựng định hướng đọc lành mạnh cho cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.

- Chỉ đạo các cơ quan truyền thông đại chúng tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền về xây dựng xã hội học tập, tuyên truyền triển khai kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh, xây dựng chuyên mục giới thiệu sách trên báo, đài địa phương.

4. Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét bố trí nguồn kinh phí hàng năm từ nguồn ngân sách tỉnh để triển khai có hiệu quả Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh.

5. Các tổ chức chính trị - xã hội tập trung vào các hoạt động như: tuyên truyền và phổ biến rộng rãi những tác phẩm có nội dung giáo dục về truyền thống, lịch sử, văn hóa, đạo đức, lối sống lành mạnh, tấm gương hy sinh anh dũng bảo vệ nền độc lập và giữ gìn bình yên cho xã hội; tăng cường tổ chức các hội thi tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, "tấm gương, đạo đức, tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh", các danh nhân văn hóa, các anh hùng dân tộc đã được ghi chép trong sách và tài liệu cổ. Phát động các phong trào tặng sách cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn, cho các cháu học sinh nghèo, từ đó giáo dục các thế hệ thanh thiếu niên biết quý trọng sách, góp phần duy trì và phát triển văn hóa đọc tại địa phương.

7. Báo Lâm Đồng, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh: Tăng cường công tác tuyên truyền, phát động phong trào đọc và làm theo sách, báo trong nhân dân. Xây dựng chuyên mục giới thiệu sách để tuyên truyền, giới thiệu quảng bá có định hướng các ấn phẩm có chất lượng của Việt Nam và thế giới để kích thích và định hướng nhu cầu đọc của nhân dân.

8. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố: Bố trí ngân sách, huy động nguồn lực để tổ chức thực hiện Kế hoạch triển khai Đề án tại địa phương, trong đó chú trọng phát triển mạng lưới thư viện, nhà sách, tủ sách, đẩy mạnh xã hội hóa phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương; lồng ghép việc thực hiện Đề án với quá trình triển khai thực hiện các chương trình, đề án liên quan khác; phối hợp với các sở; ban, ngành, đơn vị liên quan trong việc chỉ đạo xây dựng phong trào đọc sách, phát triển văn hóa đọc, gắn kết với phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, phong trào xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Các Sở, ban, ngành, đơn vị trong tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố thuộc tỉnh và các đơn vị liên quan căn cứ nội dung Kế hoạch này để triển khai thực hiện; định kỳ 6 tháng, một năm báo cáo kết quả về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.