BÁO CÁO

TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BÌNH ĐẲNG GIỚI CỦA BỘ LAO ĐỘNG-THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI VÀ TRONG PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ

Kính gửi: Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội

Thực hiện Công văn số 2752/UBXH12 ngày 15 tháng 12 năm 2010 của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội báo cáo về tình hình thực hiện bình đẳng giới của Bộ và trong phạm vi trách nhiệm quản lý nhà nước từ tháng 3 năm 2009 đến hết năm 2010 với các nội dung như sau:

I. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BÌNH ĐẲNG GIỚI TRONG PHẠM VI TRÁCH NHIỆM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

1. Trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành chiến lược, chính sách, chương trình, kế hoạch mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới

Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về bình đẳng giới theo quy định của Luật Bình đẳng giới và Nghị định số 70/2008/NĐ-CP ngày 04 tháng 6 năm 2008 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bình đẳng giới, trong hai năm qua, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ:

- Ban hành Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01 tháng 12 năm 2009 về Chương trình hành động của Chính phủ giai đoạn đến năm 2020 thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Ban hành Quyết định số 2351/QĐ-TTg ngày 24 tháng 12 năm 2010 phê duyệt Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2020 với mục tiêu tổng quát "Đến năm 2020, về cơ bản, bảo đảm bình đẳng thực chất giữa nam và nữ về cơ hội, sự tham gia và thụ hưởng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội, góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước”. Chiến lược xác định 7 mục tiêu và 22 chỉ tiêu cụ thể trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, lao động - việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa và thông tin, gia đình và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về bình đẳng giới. Đây là lần đầu tiên Chính phủ ban hành các mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới, làm cơ sở cho việc ban hành các giải pháp thúc đẩy bình đẳng giới.

- Theo chỉ đạo của Chính phủ (tại Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01 tháng 12 năm 2009), Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã chủ trì nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các Bộ, ngành, các thành viên Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam, các nhà khoa học xây dựng dự thảo Chương trình mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2015. Tuy nhiên, tới nay trong danh mục các Chương trình mục tiêu quốc gia được Chính phủ, Quốc hội thông qua chưa có Chương trình mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã trình và được Chính phủ chấp thuận cho xây dựng Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2015 và giai đoạn 2016 - 2020 (theo Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2020).

2. Xây dựng, trình ban hành, ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật về bình đẳng giới và các văn bản có liên quan

- Nhằm từng bước kiện toàn về hoạt động, tổ chức của các Ban Vì sự tiến bộ phụ nữ các cấp và để tạo sự đồng bộ, thống nhất trong toàn quốc về tổ chức bộ máy vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1855/QĐ-TTg ngày 11 tháng 11 năm 2009 về việc thành lập, kiện toàn Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ ở Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện. Ngày 03 tháng 12 năm 2009, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã có công văn số 4598/LĐTBXH-BĐG hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định số 1855/QĐ-TTg nêu trên. Đến nay, 61/63 tỉnh, thành phố đã kiện toàn Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ và chuyển giao cơ quan thường trực về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

- Để triển khai Chương trình hành động của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước (ban hành kèm Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01/12/2009 của Chính phủ) và Nghị định số 48/2009/NĐ-CP ngày 19 tháng 5 năm 2009 về các biện pháp bảo đảm bình đẳng giới, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội ban hành Quyết định số 299/QĐ-LĐTBXH ngày 04/3/2010 phê duyệt Kế hoạch thực hiện của Bộ. Bộ đã phân công nhiệm vụ và tiến độ thực hiện cho 06 Cục, Vụ Chức năng thuộc Bộ triển khai 19 hoạt động cụ thể phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị. Bộ cũng đã Ban hành và triển khai thực hiện Kế hoạch tuyên truyền pháp luật về bình đẳng giới và Nghị quyết số 57/NQ-CP năm 2010 (kèm theo Quyết định số 603/QĐ-LĐTBXH ngày 13/5/2010) và Kế hoạch đào tạo, tập huấn về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ năm 2010 (kèm theo Quyết định số 821/QĐ-LĐTBXH) …

3. Lồng ghép giới trong xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật

Trong 2 năm qua, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã hoàn thành kế hoạch xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, thực hiện nguyên tắc lồng ghép giới trong quá trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật của ngành, góp phần bảo vệ quyền lợi của người lao động và các đối tượng xã hội là phụ nữ.

Bộ cũng đã tích cực rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có nội dung liên quan đến bình đẳng giới, như: rà soát văn bản quy phạm pháp luật về lao động đảm bảo phù hợp với mục tiêu bình đẳng giới; đề xuất sửa đổi bổ sung Bộ Luật lao động đảm bảo phù hợp với mục tiêu bình đẳng giới; xây dựng Báo cáo nghiên cứu đề xuất xây dựng ban hành và văn bản hướng dẫn thực hiện các quy định khuyến khích các cơ quan, tổ chức hỗ trợ lao động nữ khi tham gia đào tạo, mang theo con dưới ba mươi sáu tháng tuổi; tạo điều kiện cho lao động nam nghỉ nguyên lương và phụ cấp khi sinh con; xây dựng Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Người khuyết tật; xây dựng Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng Chiến lược trẻ em Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020; tham gia xây dựng Đề án tăng tỷ lệ nữ ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân khóa XIII của Bộ Nội vụ …

Đồng thời, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về bình đẳng giới, Bộ đã phối hợp với các Bộ, ngành trong việc tham gia góp ý các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản liên quan khác, trong đó có nhiệm vụ về bình đẳng giới như thông tư của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch về hướng dẫn quản lý, sử dụng kinh phí cho một số hoạt động phòng chống bạo lực gia đình; dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Luật Phòng chống bạo lực gia đình; Đề án về các chính sách đặc thù thúc đẩy bình đẳng giới đối với đồng bào dân tộc thiểu số, …

4. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật về bình đẳng giới

Nhằm góp phần trang bị kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước về bình đẳng giới, đồng thời nâng cao nhận thức của lãnh đạo, cán bộ, công chức các cấp, các ngành về giới và bình đẳng giới, trong 2 năm 2009, 2010, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các cơ quan, ban, ngành và các tổ chức quốc tế nỗ lực triển khai các hoạt động tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bình đẳng giới với một số hoạt động nổi bật sau:

a) Trong năm 2009:

- Phối hợp với tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tổ chức lớp tập huấn về "Lồng ghép giới trong Lao động - Việc làm" cho cán bộ của một số đơn vị liên quan thuộc Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và các Bộ, ngành khác. Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng thuộc Bộ đã bước đầu đưa nội dung công tác bình đẳng giới vào tài liệu tập huấn nghiệp vụ cho lãnh đạo và cán bộ thuộc ngành lao động - thương binh và xã hội từ cấp tỉnh tới cấp xã; bố trí báo cáo viên giúp tổ chức tập huấn, cung cấp thông tin và hướng dẫn về công tác bình đẳng giới cho nhiều Bộ ngành, địa phương…

- Tổ chức 5 cuộc Tọa đàm "Các chị em của Nora" tại Hà Nội, Lào Cai, Thừa Thiên Huế, Đắk Lắk và Tiền Giang. Đây là diễn đàn thảo luận về các quyền bình đẳng của phụ nữ trong gia đình và lao động - việc làm trên nền tảng vở kịch "Nhà búp bê" của tác giả kịch nổi tiếng người Na Uy. Chương trình của các cuộc Tọa đàm này được thiết kế linh hoạt, mới mẻ, kết hợp thảo luận theo chủ đề của vở kịch với tập huấn về Luật Bình đẳng giới, các Nghị định hướng dẫn thi hành và đi thực tế thăm mô hình thúc đẩy bình đẳng giới ở cơ sở. Nội dung và hình thức của các cuộc Tọa đàm đã gây ấn tượng tích cực đối với các đại biểu tham dự, đặc biệt đối với cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ. Cũng trong khuôn khổ hợp tác này. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã xây dựng phóng sự phát trên Truyền hình và phát hành tờ rơi về nội dung bình đẳng giới trong gia đình phục vụ cho công tác tuyên truyền.

- Phối hợp với Phái đoàn Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn tại Việt Nam (UNIICR) tổ chức Hội thảo tập huấn về Công ước xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW) nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả công tác bình đẳng giới và tiến độ của phụ nữ cho các cán bộ làm việc trong lĩnh vực liên quan ở các tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là lần đầu tiên các Sở, ngành liên quan tại khu vực này được tập huấn một cách đầy đủ và hệ thống về Công ước CEDAW và pháp luật bình đẳng giới. Qua thảo luận, các đại biểu nhận định rằng những kiến thức và tài liệu hữu ích mà họ thu nhận được tại lớp tập huấn sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác về bình đẳng giới và tiến bộ của phụ nữ, đồng thời sẽ sử dụng để tuyên truyền về các nội dung này tới các đối tượng liên quan ở cơ sở.

- Tổ chức 05 lớp tập huấn kiến thức pháp luật về bình đẳng giới và kỹ năng công tác cho thành viên, thư ký Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ ở các Bộ, ngành và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Nội dung tập huấn tập trung vào việc triển khai các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bình đẳng giới và Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Duy trì việc cập nhật thông tin trên website của Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam; tổ chức các cuộc họp Mạng lưới cán bộ tham mưu, tư vấn về giới hàng quý; phát hành 04 số Bản tin Phụ nữ và Tiến bộ tiếng Việt và 02 số tiếng Anh trong 1 năm; tái bản có bổ sung, sửa đổi cuốn "Hướng dẫn lồng ghép giới trong hoạch định và thực thi chính sách" (xuất bản lần đầu năm 2004) phù hợp với tinh thần của Luật Bình đẳng giới;

b) Trong năm 2010:

- Phối hợp với Quỹ phát triển Phụ nữ Liên hợp quốc (UNIFEM) tại Việt Nam tổ chức Tọa đàm 15 năm thực hiện Cương lĩnh hành động Bắc Kinh nhân Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 với sự tham gia của đại diện các Bộ, ngành chức năng và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

- Phát miễn phí hơn hai chục ngàn bản với 5 đầu tài liệu tới Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan, tổ chức có liên quan, gồm: Sổ tay công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới; Hướng dẫn lồng ghép giới trong hoạch định và thực thi chính sách; các tờ rơi về Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ phụ nữ (UBQG), bình đẳng giới trong gia đình và Nghị quyết số 11-NQ/TW … Đây là nguồn thông tin quan trọng giúp cho các cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ có thêm các kiến thức, kỹ năng áp dụng trong công tác chuyên môn được giao.

- Thực hiện các buổi thông tin chuyên đề về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ phụ nữ với các Bộ, ngành, địa phương, cơ sở giáo dục … để thông qua đó, từng bước nâng cao nhận thức về giới cho cán bộ, công chức nói riêng và cộng đồng nói chung.

- Các đơn vị chức năng của Bộ đã tích cực lồng ghép tuyên truyền về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình trong lĩnh vực chuyên môn như việc làm, chăm sóc người khuyết tật, phòng, chống tệ nạn xã hội, ma túy, mại dâm, buôn bán phụ nữ - trẻ em, góp phần nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò, vị trí của người phụ nữ trong gia đình và ngoài xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của những đối tượng yếu thế như phụ nữ khuyết tật, phụ nữ nghèo, đơn thân nuôi con, phụ nữ hoàn lương trở về …

- Tiếp tục duy trì các cuộc họp Mạng lưới cán bộ tham mưu, tư vấn về giới hàng quý để chia sẻ thông tin, tiếp thu những ý kiến đóng góp cho hoạt động bình đẳng giới và tiến bộ của phụ nữ: Phát hành 04 sổ Bản tin Phụ nữ và Tiến bộ tiếng Việt và 02 số tiếng Anh; Nâng cấp, cập nhật thông tin cho Website của Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam; In ấn và phát hành vạn Tờ rơi tuyên truyền về pháp luật bình đẳng giới, về Chương trình hành động của Chính phủ giai đoạn đến năm 2020 thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị, Sổ tay công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới …

5. Công tác xây dựng, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ hoạt động về bình đẳng giới

Hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ là yêu cầu bức thiết đặt ra trong thời gian qua. Do đó, năm 2010, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã nỗ lực thực hiện các hoạt động để đáp ứng yêu cầu này thông qua các hoạt động cụ thể:

- Về tổ chức: Thực hiện Thông tư liên tịch số 10/TTLT-BLĐTBXH-BNV ngày 10/7/2008 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và Bộ Nội vụ về việc hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện và nhiệm vụ quản lý nhà nước của ủy ban nhân dân cấp xã về lao động, người có công và xã hội, đến nay có 9/63 Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã thành lập phòng Bình đẳng giới với nhiệm vụ và quyền hạn là hướng dẫn và tổ chức thực hiện chính sách, chương trình, dự án, kế hoạch về bình đẳng giới sau khi được phê duyệt; hướng dẫn việc lồng ghép các chương trình về bình đẳng giới trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; tổ chức thực hiện các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương, trong đó: có 5 tỉnh, thành đã thành lập Phòng Bình đẳng giới riêng biệt (Bình Dương, Đồng Nai, Sóc Trăng, Thành phố Hồ Chí Minh và Nghệ An); có 4 tỉnh, thành lập Phòng Bình đẳng giới ghép với chuyên môn khác (thành phố Cần Thơ, tỉnh Hà Nam, thành phố Hải Phòng và Phú Yên).

- Về cán bộ: Để nắm bắt số lượng và nhu cầu được đào tạo, bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ các cấp trong toàn quốc, ngày 12/7/2010, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã có công văn số 2334/LĐTBXH-BĐG đề nghị các Bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, báo cáo thực trạng đội ngũ cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ. Theo báo cáo của 18/40 Bộ, ngành và 41/63 tỉnh, thành, hiện có 3.095 cán bộ làm công tác về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ tại các đơn vị, địa phương này, trong đó: ở cấp Bộ, ngành là 359 người (65,5% là nam giới và 34,5% phụ nữ); ở cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là 654 người (54,6% là nam giới và 45,4% là phụ nữ); ở cấp huyện là 2.082 (59,8% là nam giới và 40,2% là phụ nữ). Tuy nhiên, số lượng cán bộ nêu trên phần lớn đều làm công tác kiêm nhiệm và hầu hết chưa được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng công tác bình đẳng giới.

- Với mục đích nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ các cấp, từ Trung ương đến địa phương, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã phê duyệt kế hoạch đào tạo, tập huấn năm 2010 cho đội ngũ cán bộ nêu trên. Để triển khai hiệu quả kế hoạch này, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã phối hợp với Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam, Quỹ Phát triển phụ nữ Liên hợp quốc (UNIFEM), Phái đoàn Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) tại Việt Nam và dự án Chương trình chung của Liên hợp quốc về bình đẳng giới tổ chức trên 20 lớp tập huấn kiến thức, kỹ năng về giới, bình đẳng giới và Công ước CEDAW; tổ chức nhiều Hội thảo, hội nghị liên quan tới nội dung bình đẳng giới; phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tổ chức nhiều lớp tập huấn cho cán bộ ở địa phương, cơ sở …

- Thực hiện Quyết định số 1855/QĐ-TTg ngày 11/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập, kiện toàn Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ ở Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện, đến nay, 61/63 tỉnh, thành phố đã kiện toàn Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ và chuyển giao cơ quan thường trực về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội. Như vậy, mô hình tổ chức của hệ thống Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ ở các địa phương đã từng bước được hoàn thiện nhằm đảm bảo sự gắn kết giữa cơ quan quản lý nhà nước về bình đẳng giới với tổ chức phối hợp liên ngành vì sự tiến bộ của phụ nữ, tạo nên sức mạnh tổng hợp và giảm sự chồng chéo trong triển khai nhiệm vụ.

6. Công tác nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực bình đẳng giới

Xác định công tác nghiên cứu khoa học là một nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng trong việc phát hiện, tìm tòi những vấn đề mới, những vấn đề cần được giải quyết trong việc triển khai thực hiện hoạt động bình đẳng giới, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn đầu tư nghiên cứu nhiều đề tài khoa học liên quan đến lĩnh vực này.

- Trong khuôn khổ chương trình hợp tác chung giữa Liên hợp quốc và Chính phủ Việt Nam về bình đẳng giới nhằm tăng cường việc thực thi Luật Bình đẳng giới và Luật Phòng, Chống bạo lực gia đình (giai đoạn 2009 - 2011), năm 2010, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế tổ chức nghiên cứu 02 đề tài là: "Đánh giá việc thực hiện Công ước về Phân biệt đối xử trong việc làm nghề nghiệp và trả công bình đẳng giữa lao động nam và lao động nữ cho công việc có giá trị ngang nhau" và "Chính sách pháp luật lao động nhìn dưới góc độ bình đẳng giới".

+ Đề tài "Đánh giá việc thực hiện Công ước về Phân biệt đối xử trong việc làm nghề nghiệp và trả công bình đẳng giữa lao động nam và lao động nữ cho công việc có giá trị ngang nhau" đã phần nào đánh giá được hiện trạng chênh lệch về giới cũng như khía cạnh kinh tế, xã hội và pháp lý của việc mang lại cơ hội, đối xử bình đẳng trong việc làm, nghề nghiệp và trả lương công bằng giữa nam giới và nữ giới trong thị trường lao động của Việt Nam.

+ Đề tài "Chính sách pháp luật lao động nhìn dưới góc độ bình đẳng giới" do Viện Khoa học Lao động - Xã hội thực hiện đã xem xét, rà soát thực trạng nhạy cảm giới của Bộ luật Lao động và những chính sách, pháp luật liên quan; Xác định những khó khăn, rào cản dựa trên cơ sở về giới và đề xuất những kiến nghị nhằm phục vụ cho quá trình sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động và những chính sách, pháp luật liên quan có nhạy cảm giới theo quy định của Luật Bình đẳng giới. Bên cạnh đó, báo cáo nghiên cứu cũng nêu kết quả rà soát, xem xét các văn bản pháp luật, chính sách hiện hành về bình đẳng giới trong những lĩnh vực lao động - xã hội như: Đào tạo nghề; Lao động và Việc làm; Quan hệ lao động; An toàn - Vệ sinh lao động; Bảo trợ Xã hội và Xóa đói giảm nghèo. Ngoài 05 lĩnh vực trên, nghiên cứu cũng rà soát cả các chương trình mục tiêu quốc gia như: Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo 2006 - 2010; Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm đến 2010. Việc rà soát, đánh giá vấn đề lồng ghép bình đẳng giới trong 5 lĩnh vực này được thực hiện trên những nguyên tắc về bình đẳng giới của Luật Bình đẳng giới.

- Năm 2009, Bộ đã giao cho Vụ Bình đẳng giới chủ trì, triển khai thực hiện đề tài "Các giải pháp tổ chức triển khai thực hiện Luật Bình đẳng giới". Đề tài đã nghiên cứu, xác định các yêu cầu, nội dung để triển khai thực hiện Luật Bình đẳng giới, từ đó xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong tổ chức thực hiện và đề xuất các giải pháp phù hợp với yêu cầu thực tiễn đề ra.

7. Công tác kiểm tra, thông tin, báo cáo về tình hình thực hiện bình đẳng giới trong phạm vi cả nước

a) Về công tác kiểm tra, giám sát về tình hình thực hiện bình đẳng giới:

- Trong 2 năm 2009 và 2010, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã tổ chức các đoàn công tác đi nắm tình hình thực hiện Luật Bình đẳng giới tại một số địa phương như: Cần Thơ, Ninh Bình, Đắk Lắk, Hà Nam, Thái Nguyên, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thành phố Hồ Chí Minh, Vĩnh Long, …. Các chuyến công tác này đã tạo cơ hội trao đổi thông tin hai chiều thiết thực, giúp Bộ và các đơn vị được kiểm tra cùng chia sẻ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và những vấn đề cần được quan tâm giải quyết, khắc phục.

- Bộ đã tích cực cử cán bộ tham gia các Đoàn công tác của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội giám sát tình hình thực hiện bình đẳng giới tại các tỉnh Quảng Ninh, Đắk Nông, Bình Phước, Thái Nguyên, Bắc Kạn.

- Với vai trò là cơ quan thường trực của Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam, Bộ cũng đã tích cực triển khai, đôn đốc và cử cán bộ tham gia các đoàn kiểm tra liên ngành vì sự tiến bộ của phụ nữ tại 18 đơn vị.

b) Về công tác thống kê, thông tin, báo cáo về bình đẳng giới

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội luôn quan tâm thực hiện công tác quản lý, hướng dẫn và tổng hợp đánh giá việc thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ về bình đẳng giới trong phạm vi cả nước. Để chuẩn bị cho việc xây dựng báo cáo tình hình thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới định kỳ hàng năm báo cáo Quốc hội, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã xây dựng đề cương hướng dẫn báo cáo và đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương báo cáo tình hình triển khai thực hiện Luật Bình đẳng giới.

Trong 2 năm 2009, 2010 Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các cơ quan chức năng, chuẩn bị 04 báo cáo sau:

- Báo cáo Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội (Báo cáo số 17/BC-LĐTBXH ngày 06/3/2009 và Báo cáo số 33/BC-LĐTBXH ngày 23/3/2010) về việc tình hình thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới trong ngành Lao động - Thương binh và Xã hội, trong 2 năm 2008, 2009.

- Phối hợp Văn phòng Chính phủ xây dựng và hoàn thiện 02 Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới năm 2008 (Báo cáo số 63/BC-CP ngày 8/5/2009) và năm 2009 (Báo cáo số 36/BC-CP ngày 20/4/2010).

Ngoài ra, Bộ thường xuyên cập nhật thông tin, xây dựng các báo cáo tình hình thực hiện bình đẳng giới và Công ước CEDAW để báo cáo Thủ tướng Chính phủ và thông tin cho các tổ chức Quốc tế. Hiện đang chuẩn bị báo cáo lần thứ 7 và 8 về kết quả thực hiện Công ước CEDAW.

8. Hợp tác quốc tế về bình đẳng giới

Trong thời gian qua, hoạt động bình đẳng giới và tiến độ của phụ nữ ở Việt Nam tiếp tục nhận được sự quan tâm của các tổ chức quốc tế. Ngoài mối quan hệ hợp tác khắng khít với các tổ chức của Liên hợp quốc như UNIFEM, UNFPA, UNDP, UNHCR, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội còn mở rộng hợp tác với Đại sứ quán Vương quốc Na Uy và một số tổ chức trong lĩnh vực giới và phụ nữ.

Với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước về bình đẳng giới, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã đại diện cho Chính phủ Việt Nam tham gia có hiệu quả và đóng góp tích cực trên các diễn đàn quốc tế như Liên hợp quốc, APEC và ASEAN, cụ thể là Ủy ban địa vị phụ nữ của Liên hợp quốc, Mạng lưới các đầu mối về giới trong APEC, Ủy ban Phụ nữ ASEAN. Trong năm 2009, Bộ đã thành lập Nhóm Công tác của Việt Nam về thành lập Ủy ban Thúc đẩy và Bảo vệ quyền phụ nữ và trẻ em ASEAN. Nhóm Công tác đã tham gia đàm phán thành công, đảm bảo các lợi ích của ta khi Ủy ban này được thành lập. Đại diện các cơ quan Liên hợp quốc và các nước đánh giá cao những thành tựu cũng như sự hợp tác tích cực của Bộ thời gian qua, đặc biệt trong việc đưa nội dung bình đẳng giới vào sáng kiến "Một Liên hợp quốc".

Trong những năm qua. Việt Nam đã thiết lập cơ chế đối thoại và hợp tác về quyền con người với các nước đối tác như Mỹ, EU, Úc, Na Uy, Thụy Sỹ và đạt kết quả tích cực. Bình đẳng giới là một trong những nội dung quan trọng được đề cập trong các cuộc đối thoại nhân quyền. Trong tháng 3 và tháng 5/2009, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã phối hợp với Bộ Ngoại giao Thụy Sỹ và Na Uy tổ chức đối thoại nhân quyền cấp chính phủ Việt Nam - Thụy Sỹ và Việt Nam - Na Uy. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã tích cực chuẩn bị nội dung trong lĩnh vực được phân công và trực tiếp tham gia có chất lượng, đóng góp đáng kể vào thành công của các phiên đối thoại.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng đã tham gia tích cực trong việc xây dựng các báo cáo có liên quan tới hợp tác quốc tế về bình đẳng giới như: Báo cáo quốc gia về tình hình thực hiện Công ước quốc tế về các quyền Kinh tế, Văn hóa và Xã hội; Báo cáo kiểm điểm định kỳ của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc; Báo cáo về vai trò của phụ nữ trong việc tái thiết và xây dựng đất nước sau chiến tranh để chuẩn bị cho buổi thảo luận của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc về chủ đề "Phụ nữ, hòa bình và an ninh"; Báo cáo "Việt Nam - 2/3 chặng đường thực hiện các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, hướng tới năm 2015"; Báo cáo về Nghị định thư bổ sung của công ước CEDAW … Các thông tin được cung cấp đầy đủ, chính xác, thể hiện rõ cam kết chính trị mạnh mẽ, các chính sách ưu việt và những thành tựu nổi bật của Nhà nước ta trong lĩnh vực này.

Nhóm Đối tác hành động về giới (GAP) với sự tham gia của đại diện các cơ quan Chính phủ, các tổ chức quốc tế và tổ chức xã hội dân sự trong lĩnh vực bình đẳng giới đã duy trì đều đặn các cuộc họp định kỳ, tạo diễn đàn đa chiều để trao đổi kinh nghiệm, thảo luận về các vấn đề liên quan tới bình đẳng giới ở Việt Nam. Văn phòng Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam đóng vai trò là Thư ký của nhóm GAP đã có nhiều nỗ lực nhằm kết nối các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế cùng hướng tới các giải pháp nhằm thực thi hiệu quả Luật Bình đẳng giới cũng như các nhiệm vụ chuyên môn được giao. Năm 2009, 2010, đã có 06 cuộc họp GAP được tổ chức. Báo cáo của Nhóm GAP là nguồn thông tin tham khảo hữu ích về bình đẳng giới cho Cuộc họp Nhóm tư vấn các nhà tài trợ (CG) hàng năm.

Năm 2010, trong khuôn khổ các hoạt động trong năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã tổ chức tốt các hoạt động do Bộ được phân công chủ trì, Bộ đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành chức năng xây dựng dự thảo Tuyên bố ASEAN về tăng cường Phúc lợi xã hội và Phát triển cho phụ nữ và trẻ em, dự thảo đã được Hội đồng Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN lần thứ 4 thông qua và trình lên Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 17 thông qua ngày 28 tháng 10 năm 2010.

Bên lề Đối thoại Nhân quyền Việt Nam - Na Uy được tổ chức tại Hà Nội vào tháng 11/2010, Bộ đã tham gia đối thoại và Hội thảo kỹ thuật về bình đẳng giới với Na Uy. Những thành tựu chia sẻ tại đây đã được các chuyên gia Na Uy đánh giá cao và bày tỏ quan tâm tiếp tục tăng cường hợp tác song phương trong lĩnh vực này.

Bên cạnh đó, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã tổ chức, tham gia một số đoàn công tác liên quan công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ phụ nữ như: tham dự Khóa họp lần thứ 54 của Ủy ban Địa vị Phụ nữ Liên hợp quốc tổng kết 15 năm tình hình thực hiện Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh; tổ chức học tập kinh nghiệm về bình đẳng giới tại Na Uy, thăm quan nghiên cứu học tập kinh nghiệm thực hiện Chiến lược về bình đẳng giới tại Tây Ban Nha; Phối hợp với Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội tổ chức chuyến công tác tới Tây Ban Nha với thành phần là đại biểu của Nhóm nữ nghị sỹ Việt Nam nhằm tìm hiểu rõ về vai trò và năng lực của các cơ quan, tổ chức của Tây Ban Nha trong việc triển khai và giám sát Luật về các biện pháp toàn diện chống bạo lực giới và Luật về bình đẳng thực sự giữa nam và nữ.

Để tiếp tục chia sẻ những thành tựu của Việt Nam và nắm bắt kịp thời xu thế quốc tế trong lĩnh vực bình đẳng giới và tiến bộ phụ nữ, cơ quan thường trực của Ủy ban quốc gia cũng như tiếp tục duy trì việc tham dự Khóa họp thường niên lần thứ 8 của Mạng lưới các đầu mối về giới trong APEC (GFPN) tại Nhật Bản; tham gia các hoạt động về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ trong khu vực ASEAN và Hội nghị Ủy ban Phụ nữ ASEAN lần thứ 9 tại Campuchia …

II. KẾT QUẢ THỰC HIỆN BÌNH ĐẲNG GIỚI TẠI BỘ LAO ĐỘNG-THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

Trong hai năm qua, tình hình thực hiện bình đẳng giới tại Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận:

- Công tác Vì sự tiến bộ phụ nữ của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, được sự quan tâm, chỉ đạo, lãnh đạo sát sao của Ban Cán sự Đảng, Đảng ủy và lãnh đạo Bộ. Đặc biệt đã sớm ban hành Kế hoạch hành động Vì sự tiến bộ phụ nữ của ngành và hướng dẫn triển khai thực hiện trong toàn ngành; ký kết và tổ chức cụ thể việc thực hiện chương trình phối hợp giữa Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và giữa Tổng cục Dạy nghề với Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam.

- Hầu hết các chỉ tiêu, nhiệm vụ đặt ra trong Kế hoạch Vì sự tiến bộ phụ nữ gắn liền với nhiệm vụ chính trị của Bộ đã được các đơn vị triển khai thực hiện. Tạo được sự chuyển biến khá rõ nét về nhận thức giới trong quá trình nghiên cứu, hoạch định và thực thi chính sách trên các lĩnh vực của ngành.

- Công tác tuyên truyền phổ biến các văn bản về bình đẳng giới luôn được quan tâm. Các văn bản này được quán triệt sâu sắc đến từng đơn vị, từng cán bộ trong Bộ.

- Trong năm 2009, Bộ đã triển khai tổ chức 44 lớp đào tạo bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, quản lý, ngoại ngữ, tin học và một số kỹ năng về hội nhập với 3.074 lượt cán bộ, trong đó tỷ lệ nữ tham gia các khóa đào tạo chiếm trên 40% tổng số học viên tham gia.

- Bộ đã bổ nhiệm, điều động giao nhiệm vụ cho 106 cán bộ lãnh đạo quản lý, trong đó cán bộ nữ là 29 người, chiếm 27,4%. Trong tổng số 54 cán bộ được bổ nhiệm giữ chức thủ trưởng, phó thủ trưởng đơn vị, có 11 nữ chiếm 20,37%; 18 nữ cán bộ cấp phòng trong tổng số 46 người, chiếm 39,1%. Riêng năm 2009, Bộ đã bổ nhiệm 03 nữ trong tổng số 4 Vụ trưởng và tương đương, chiếm 75%. Trong 2 năm, Bộ đã tiếp nhận, thi tuyển được 124 người trong đó có 86 nữ chiếm 69,4%. Ở cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, trong tổng số 255 giám đốc, phó giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, có 37 nữ, trong đó có 15 nữ Giám đốc Sở.

- Ban Vì sự tiến bộ phụ nữ của Bộ hoạt động tương đối hiệu quả. Ban đã thường xuyên kiện toàn và có quy chế, phân công nhiệm vụ cụ thể, hoạt động nền nếp, hàng quý đều tổ chức họp (hoặc hội ý) để đôn đốc triển khai các công tác đã được phân công.

III. NHỮNG KHÓ KHĂN, VƯỚNG MẮC

- Tư tưởng định kiến giới còn tồn tại khá phổ biến trong nhân dân, kể cả trong một bộ phận cán bộ, công chức. Trong triển khai công tác bình đẳng giới, nhiều đơn vị chưa thực sự hiểu rõ yêu cầu của công việc này, do đó, sự phối hợp đôi khi còn lúng túng, chưa hiệu quả. Việc lồng ghép yếu tố giới vào công tác chuyên môn chưa được quan tâm đúng mức, đặc biệt là trong quá trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật. Trong chỉ đạo, điều hành, một số tỉnh, thành phố còn chưa thực sự quan tâm đến lĩnh vực công tác này nên chưa bố trí cán bộ và tạo điều kiện cho hoạt động bình đẳng giới và tiến bộ của phụ nữ.

- Việc xây dựng và ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ còn chậm, nên đã ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng triển khai, thực hiện Luật Bình đẳng giới.

- Đội ngũ cán bộ làm công tác bình đẳng giới mới được hình thành, nên còn rất thiếu về số lượng và hạn chế về kiến thức giới, kỹ năng lồng ghép giới, đặc biệt ở địa phương, cơ sở.

- Công tác thống kê, thông tin báo cáo còn rất nhiều khó khăn do chưa hình thành được hệ thống cơ sở dữ liệu có lồng ghép giới trên các lĩnh vực của ngành; việc chấp hành chế độ báo cáo chưa nghiêm, chưa kịp thời.

IV. ĐỊNH HƯỚNG NHIỆM VỤ TRONG NĂM 2011

Năm 2011, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sẽ tập trung ưu tiên triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

1. Hoàn thiện và triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách, pháp luật, chương trình, dự án về bình đẳng giới

- Tổ chức tổng kết Chiến lược quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam đến năm 2010.

- Triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định số 2351/QĐ-TTg ngày 24 tháng 12 năm 2010.

- Xây dựng Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011-2015 với 5 dự án cụ thể sau:

+ Dự án truyền thông nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về bình đẳng giới.

+ Dự án nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý nhà nước về bình đẳng giới.

+ Dự án nâng cao năng lực cho đội ngũ nữ đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, quản lý, lãnh đạo các cấp; nữ ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2020, cán bộ nữ thuộc diện quy hoạch.

+ Dự án hỗ trợ thực hiện bình đẳng giới trong những lĩnh vực, ngành, vùng, địa phương có bất bình đẳng giới hoặc có nguy cơ cao bất bình đẳng giới.

+ Dự án hỗ trợ xây dựng, phát triển dịch vụ tư vấn, hỗ trợ về bình đẳng giới.

- Tiếp tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ được phân công tại Nghị định số 48/2009/NĐ-CP ngày 19 tháng 5 năm 2009 về các biện pháp bảo đảm bình đẳng giới và Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01 tháng 12 năm 2009 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ giai đoạn đến năm 2020 thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 27/4/2007 của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Đôn đốc thực hiện lồng ghép các mục tiêu, chỉ tiêu bình đẳng giới vào quá trình thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các cấp, các ngành.

- Quản lý, hướng dẫn và tổng hợp đánh giá thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ về bình đẳng giới trong phạm vi cả nước, tạo điều kiện và cơ hội để phụ nữ tham gia bình đẳng vào các hoạt động kinh tế - xã hội và gia đình.

2. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bình đẳng giới

- Hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến Luật Bình đẳng giới và các văn bản hướng dẫn thi hành một cách thiết thực, phù hợp với từng ngành, từng địa phương, nhóm đối tượng.

- Xây dựng và thực hiện Đề án truyền thông về bình đẳng giới trong Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2015.

3. Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác bình đẳng giới từ Trung ương đến địa phương

- Triển khai thực hiện Đề án đào tạo cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ;

- Tổng kết đánh giá tình hình thực hiện Chỉ thị 27/2004/CT-TTg ngày 15 tháng 7 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ và xây dựng Đề án kiện toàn, thành lập Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ ở các Bộ, ngành và các tổ chức chính trị - xã hội.

4. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tình hình triển khai pháp luật về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ ở các Bộ, ngành địa phương

- Xây dựng và triển khai kế hoạch kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện pháp luật bình đẳng giới ở các Bộ, ngành, địa phương;

- Tổ chức triển khai thực hiện các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bình đẳng giới, trong đó có Nghị định số 55/2009/NĐ-CP ngày 10 tháng 6 năm 2009 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về bình đẳng giới.

5. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế về bình đẳng giới

- Nghiên cứu, xây dựng mô hình thí điểm triển khai thực hiện bình đẳng giới và sự phát triển của phụ nữ ở một số địa phương để tiến hành nhân rộng;

- Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu, tiêu chí, hệ thống theo dõi, giám sát, đánh giá về bình đẳng giới;

- Đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế nhằm học tập, chia sẻ kinh nghiệm về Luật Bình đẳng giới và vận động nguồn lực hỗ trợ thực hiện các chính sách, pháp luật về bình đẳng giới. Tiếp tục triển khai có hiệu quả Chương trình hợp tác chung giữa Liên hợp quốc và Chính phủ Việt Nam về bình đẳng giới và các dự án, hoạt động hợp tác quốc tế khác.

Trên đây là Báo cáo tình hình thực hiện bình đẳng giới của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và trong phạm vi trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội xin báo cáo Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội.