Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

BÁO CÁO MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆNCÁC HỢP ĐỒNG CHÍNH PHỦ VỀ XUẤT KHẨU GẠO

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 3010/VPCP-KTTH ngày 4/6/2002, về việc bảo đảm thực hiện các hợp đồng Chính phủ, Bộ Thương mại xin báo cáo như sau:

1. Tình hình thực hiện các hợp đồng Chính phủ năm 2002:

Tính đến 31/5/2002, các hợp đồng Chính phủ đã ký có thời hạn giao hàng trong năm 2002 gồm khoảng 1,25 triệu tấn, trong đó: Indonesia 450 ngàn tấn, Iraq 580 ngàn tấn, Cuba 171 ngàn tấn, Philippines 50 ngàn tấn; những hợp đồng Chính phủ này hầu hết có giá cao hơn các hợp đồng thương mại tại thời điểm ký hợp đồng.

Trong 5 tháng đầu năm 2002 xuất khẩu gạo theo các hợp đồng Chính phủ đạt khoảng 840 ngàn tấn, chiếm 70% lượng gạo xuất khẩu. Theo kế hoạch thì từ tháng 6-9/2002 sẽ giao hết 450 ngàn tấn còn lại.

Trong thời gian thu hoạch rộ vụ Đông Xuân (từ tháng 3-5) giá lúa hàng hóa ở Đồng bằng sông Cửu Long các năm gần đây thường xuống thấp. Do nhu cầu trong nước năm nay tăng đột biến, nên giá lúa luôn đứng ở mức cao trong hầu hết các tháng thu hoạch vụ Đông Xuân. Trong bối cảnh đó, các hợp đồng Chính phủ lại có số lượng lớn nên thời hạn giao hàng thường kéo dài, nhiều doanh nghiệp mặc dù đã chuẩn bị chân hàng sớm nhưng phải tồn kho lâu nên đã phát sinh lỗ. Ngoài ra, một vài doanh nghiệp khi đến lúc phải giao hàng mới tổ chức thu mua, nhưng giá quá cao nếu mua để xuất khẩu sẽ lỗ lớn; nên đã từ chối thực hiện chỉ tiêu được giao, gây khó khăn cho việc thực hiện các hợp đồng Chính phủ đã ký (số doanh nghiệp từ chối thực hiện chỉ tiêu được giao là không nhiều và hầu hết đang gặp khó khăn trong kinh doanh).

Mặc dù có khó khăn, hầu hết các doanh nghiệp tham gia thực hiện các hợp đồng Chính phủ đều cố gắng hoàn thành chỉ tiêu được giao nên việc giao hàng đã được tiến hành theo đúng tiến độ đã cam kết với khách hàng.

2. Các biện pháp nhằm bảo đảm thực hiện các hợp đồng Chính phủ:

Nhằm bảo đảm thực hiện các hợp đồng Chính phủ và góp phần hỗ trợ khó khăn cho các doanh nghiệp, sau khi tham khảo ý kiến Hiệp hội Lương thực và các doanh nghiệp, Bộ Thương mại xin kiến nghị một số biện pháp cụ thể như sau:

2.1- Đề nghị Bộ Tài chính xem xét giải quyết dứt điểm việc bù lỗ cho các hợp đồng Philippnies và Cuba năm 2001.

2.2- Uỷ ban nhân dân các tỉnh cần phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Lương thực Việt Nam đôn đốc các doanh nghiệp thực hiện giao hàng theo đúng chỉ tiêu được giao. Đối với các hợp đồng Chính phủ trong thời gian tới, đề nghị Uỷ ban nhân dân các tỉnh chỉ giao chỉ tiêu cho một số doanh nghiệp chủ lực để bảo đảm việc thực hiện được tốt hơn.

2.3- Về hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp tham gia thực hiện các hợp đồng Chính phủ năm 2002:

+ Đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính làm việc với các doanh nghiệp tham gia các hợp đồng Chính phủ để xem xét, nếu doanh nghiệp nào bị lỗ thì bù lỗ cho họ theo từng hợp đồng cụ thể.

+ Về thời hạn thanh toán: Đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính khắc phục tình trạng thanh toán quá chậm đối với các hợp đồng Chính phủ, gây lỗ cho các doanh nghiệp. Về việc này Bộ Thương mại đã nhiều lần kiến nghị nhưng đến nay Bộ Tài chính vẫn chưa có biện pháp giải quyết thoả đáng.

+ Đối với việc vay từ Quỹ Hỗ trợ phát triển: Theo quy định hiện nay thì doanh nghiệp phải có hợp đồng xuất khẩu và L/c được mở tại ngân hàng có uy tín trên thế giới thì mới được vay, do đó, đề nghị Nhà nước hỗ trợ phần chênh lệch lãi suất cho các doanh nghiệp tham gia hợp đồng Chính phủ khi phải vay từ các ngân hàng thương mại để thực hiện hợp đồng do nguồn vốn của Quỹ Hỗ trợ phát triển không đáp ứng được.

Bộ Thương mại xin kính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến chỉ đạo.