KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE TÂM THẦN TRẺ EM, CHĂM SÓC TRẺ EM MỒ CÔI GIAI ĐOẠN 2023-2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG

Thực hiện Quyết định số 1591/QĐ-TTg ngày 08/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi giai đoạn 2023-2030; Công văn số 23/LĐTBXH-TE ngày 03/01/2024 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc triển khai Quyết định số 1591/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

Trẻ em được chăm sóc sức khỏe tâm thần, trẻ em có vấn đề về sức khỏe tâm thần, trẻ em mồ côi trên địa bàn tỉnh được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ phù hợp nhằm thực hiện các quyền của trẻ em, chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em.

2. Yêu cầu

Các Sở, Ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả phù hợp với tình hình thực tiễn của từng địa phương, đơn vị.

II. MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI THỰC HIỆN

1. Mục tiêu

- Phấn đấu 80% trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ cao rối loạn sức khỏe tâm thần được tiếp cận các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ tâm lý, các dịch vụ xã hội phù hợp tại trường học, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng.

- Phấn đấu 100% trẻ em mồ côi được chăm sóc thay thế bởi người thân thích, cá nhân, gia đình không phải là người thân thích, được nhận làm con nuôi hoặc được chăm sóc nuôi dưỡng tạm thời tại các cơ sở trợ giúp xã hội, được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ phù hợp.

2. Đối tượng

- Trẻ em có vấn đề về sức khỏe tâm thần; trẻ em mồ côi.

- Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

3. Phạm vi thực hiện: Trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

III. CÁC NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý, chỉ đạo; tăng cường sự chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp của các ngành, địa phương đối với việc thực hiện pháp luật, chính sách về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi với các hình thức, mô hình đa dạng, linh hoạt, trong đó chú trọng chăm sóc thay thế cho trẻ em tại gia đình. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện các chính sách của chương trình, các mục tiêu, chỉ tiêu về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi.

2. Đa dạng các hình thức truyền thông, giáo dục, vận động xã hội trên các phương tiện thông tin đại chúng, môi trường mạng và truyền thông trực tiếp đến gia đình, cơ sở giáo dục và cộng đồng; truyền thông nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, cộng đồng về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, bảo vệ và chăm sóc trẻ em mồ côi, chú trọng cung cấp các thông tin về quyền trẻ em, kiến thức, kỹ năng cho cha mẹ, người chăm sóc, người nhận chăm sóc thay thế trẻ em về chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc, nuôi dưỡng và chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi.

3. Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực, phát triển đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành đặc biệt là cán bộ làm công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, giáo viên làm công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, đội ngũ nhân viên y tế, nhân viên công tác xã hội tại cơ sở giáo dục, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và tại cộng đồng về hỗ trợ, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc nuôi dưỡng và chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi.

4. Phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em toàn diện và liên tục

- Tăng cường các dịch vụ y tế chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu trong phòng ngừa và phát hiện sớm các rối loạn sức khỏe tâm thần ở trẻ em; củng cố công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

- Phát triển dịch vụ hỗ trợ phòng ngừa, phát hiện sớm, tư vấn tham vấn cho trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ rối loạn tâm thần tại các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng; xây dựng mạng lưới dịch vụ, kết nối, chuyển tuyến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; phát triển chương trình tư vấn, hướng dẫn cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em các kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần.

- Phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần trong trường học; triển khai giáo dục sức khỏe tâm thần cho học sinh; phát triển mạng lưới giáo viên, nhân viên, cộng tác viên có kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh tại các các cơ sở giáo dục phổ thông.

5. Phát triển dịch vụ hỗ trợ, chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi

- Trẻ em mồ côi được chăm sóc nuôi dưỡng, chăm sóc thay thế phù hợp và tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ theo nhu cầu để phát triển toàn diện. Ưu tiên chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi tại gia đình bởi người thân thích, người không thân thích, nhận con nuôi.

- Phát triển mạng lưới dịch vụ tìm gia đình chăm sóc thay thế, tư vấn, hỗ trợ các gia đình về chăm sóc thay thế. Tăng cường dịch vụ công tác xã hội triển khai chăm sóc thay thế trẻ em. Hướng dẫn tiêu chuẩn chăm sóc, nuôi dưỡng, cung cấp các dịch vụ cho trẻ em tại các cơ sở trợ giúp xã hội theo quy định pháp luật.

- Tăng cường chuyển trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tại cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em tập trung về các cá nhân, gia đình chăm sóc thay thế, nhận con nuôi.

- Phát động, duy trì phong trào xã hội tham gia chăm sóc, hỗ trợ trẻ em mồ côi, gia đình, cá nhân nhận chăm sóc thay thế, nhận đỡ đầu trẻ em mồ côi.

6. Tăng cường phối hợp liên ngành, xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi phù hợp với từng đối tượng. Xây dựng moi quan hệ phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa 03 môi trường giáo dục: gia đình, nhà trường, xã hội và giữa các cấp, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức với trẻ em nhằm đảm bảo trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em mồ côi thực hiện các quyền trẻ em, được chăm sóc phát triển toàn diện.

7. Tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đánh giá thực hiện Kế hoạch. Triển khai việc khảo sát, đánh giá về tình hình chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, trẻ em mồ côi

- Tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đánh giá việc thực hiện pháp luật, chính sách đối với chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, trẻ em mồ côi trên địa bàn.

- Triển khai việc thu thập thông tin, thống kê, báo cáo về tình hình chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, trẻ mồ côi trên địa bàn theo hướng dẫn của Trung ương.

- Tiến hành kiểm tra, giám sát hoặc lồng ghép kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kế hoạch thuộc lĩnh vực, phạm vi trách nhiệm quản lý của Sở, Ban, ngành và các địa phương.

8. Đẩy mạnh xã hội hóa, vận động mọi nguồn lực xã hội, kinh nghiệm, sáng kiến để chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc trẻ em mồ côi

- Đẩy mạnh xã hội hóa, vận động sự tham gia đóng góp nguồn lực của các tổ chức, doanh nghiệp, gia đình, cá nhân trong việc chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc trẻ em mồ côi.

- Tích cực trao đổi học tập mô hình, kinh nghiệm, sáng kiến của các tỉnh, thành phố trong việc chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc trẻ em mồ côi.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Ngân sách Nhà nước được bố trí trong dự toán chi ngân sách hàng năm của cơ quan, đơn vị theo phân cấp ngân sách hiện hành (trong đó ưu tiên lồng ghép với các nhiệm vụ thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia và Chương trình, Đề án, Kế hoạch khác có liên quan). Đối với các nhiệm vụ thuộc chức năng, đề nghị cơ quan, đơn vị sử dụng kinh phí thường xuyên được giao hằng năm để triển khai thực hiện.

2. Tài trợ, viện trợ quốc tế và vận động xã hội, cộng đồng và các nguồn hợp pháp khác.

3. Hằng năm tại thời điểm xây dựng dự toán, căn cứ vào nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch này, các cơ quan, đơn vị có liên quan có trách nhiệm lập dự toán kinh phí thực hiện và tổng hợp chung vào dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước gửi cơ quan tài chính cùng cấp tổng hợp trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo quy định về phân cấp quản lý ngân sách hiện hành.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Là cơ quan thường trực, phối hợp với các Sở, ngành có liên quan triển khai, thực hiện hiệu quả Kế hoạch này.

- Nghiên cứu, rà soát, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hệ thống pháp luật, chính sách về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em và chăm sóc trẻ em mồ côi.

- Phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức truyền thông về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi. Hướng dẫn thực hiện các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tâm thần trẻ em, chăm sóc thay thế cho trẻ em mồ côi, trẻ em không nơi nương tựa theo chức năng nhiệm vụ được giao.

- Phát triển dịch vụ tư vấn, tham vấn cho trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ rối loạn tâm thần tại các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng; phát triển mạng lưới dịch vụ và kết nối chuyển tuyến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; triển khai kế hoạch tư vấn, hướng dẫn cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em về chăm sóc sức khỏe tâm thần.

- Kiểm tra, theo dõi, thu thập số liệu, khảo sát, đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch. Tổ chức sơ kết, tổng kết và xây dựng Kế hoạch giai đoạn tiếp theo.

- Tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Báo cáo kết quả thực hiện Chương trình trong báo cáo hằng năm về thực hiện quyền trẻ em và giải quyết các vấn đề về trẻ em trên địa bàn tỉnh về Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (qua Cục Trẻ em) trước ngày 05/12 hằng năm.

2. Sở Y tế

Chủ trì triển khai chỉ đạo củng cố công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; phát triển hệ thống dịch vụ y tế chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; hướng dẫn chuyên môn về phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và phục hồi chức năng cho trẻ em có nguy cơ và có rối loạn tâm thần; nâng cao năng lực đội ngũ nhân viên y tế, cộng tác viên y tế về chăm sóc sức khỏe tâm thần.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Chủ trì triển khai công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, học sinh trong trường học; triển khai giáo dục sức khỏe tâm thần cho trẻ em, học sinh, dịch vụ công tác xã hội trong trường học; lồng ghép chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em trong các chương trình giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em, học sinh của các cơ sở giáo dục; hướng dẫn công tác chăm sóc, phục hồi khả năng học tập và học nghề cho học sinh có vấn đề sức khỏe tâm thần; hỗ trợ về giáo dục đối với trẻ em mồ côi.

- Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục cho giáo viên, nhân viên, phụ huynh, học sinh về sức khỏe tâm thần, tâm sinh lý lứa tuổi, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe học sinh... bằng nhiều hình thức phong phú.

- Hằng năm xây dựng kế hoạch, phối hợp các cơ quan có liên quan tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên trực tiếp dạy trẻ em tự kỷ và nhân viên y tế trường học; nâng cao kiến thức, kỹ năng, hướng dẫn các phương pháp nhận biết và kỹ thuật can thiệp đối với trẻ em tự kỷ trong trường học.

- Triển khai việc phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong hoạt động giáo dục, đặc biệt là giáo dục lối sống văn hóa, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Tích hợp, lồng ghép các nội dung có sự tham gia của trẻ em vào các chương trình chính khóa và hoạt động ngoại khóa phù hợp với cấp học, năng lực, sự phát triển của trẻ em.

4. Sở Tư pháp

Hướng dẫn, triển khai thực hiện chăm sóc thay thế bằng hình thức nhận con nuôi đối với trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt theo quy định của pháp luật.

5. Sở Tài chính

Hằng năm, tại thời điểm xây dựng dự toán ngân sách nhà nước, trên cơ sở đề xuất của cơ quan, đơn vị cấp tỉnh về bố trí kinh phí thường xuyên để thực hiện Kế hoạch này, Sở Tài chính tổng hợp vào dự toán ngân sách tỉnh, báo cáo UBND tỉnh trình HĐND tỉnh xem xét, thông qua theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

6. Các Sở, Ban, ngành tỉnh

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao có trách nhiệm triển khai thực hiện các nội dung của Kế hoạch, đồng thời chỉ đạo triển khai các giải pháp, nhiệm vụ theo chức năng, thẩm quyền phù hợp với điều kiện của từng ngành, lĩnh vực.

7. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh

Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình chủ động tham gia tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch, tăng cường công tác truyền thông, vận động các tổ chức thành viên, hội viên và Nhân dân tham gia thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ, chăm sóc nói chung, chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi nói riêng.

8. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Tổ chức triển khai các nhiệm vụ, giải pháp, mục tiêu của Kế hoạch phù hợp với điều kiện địa phương.

- Ưu tiên bố trí nguồn lực, nhân lực của địa phương, đẩy mạnh xã hội hóa để thực hiện Kế hoạch theo đúng quy định của pháp luật.

- Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện Kế hoạch tại địa phương. Định kỳ hằng năm, đột xuất báo cáo số liệu, tình hình chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, trẻ em mồ côi, kết quả thực hiện Kế hoạch về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và các ngành có liên quan.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2023-2030 của Ủy ban nhân dân tỉnh, yêu cầu các Sở, Ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố triển khai thực hiện; báo cáo kết quả thực hiện hàng năm trước ngày 30/11 về Ủy ban nhân dân tỉnh (qua Sở Lao động - Thương binh và Xã hội)./.