CHỈ THỊ

VỀ VIỆC PHÒNG CHỐNG HẠN, XÂM NHẬP MẶN VÀ CHÁY RỪNG NĂM 2024 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TIỀN GIANG

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia và Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Tiền Giang dự báo trong những tháng cuối năm 2023 và 03 tháng đầu năm 2024, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất khoảng 85 - 95%. Trong điều kiện ảnh hưởng của El Nino thường gây thiếu hụt lượng mưa ở hầu hết các vùng trên cả nước, phổ biến từ 25 - 35%; từ nay đến tháng 12/2023, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn Mê Công về hạ lưu và đồng bằng sông Cửu Long ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 20 - 30%; mực nước đầu nguồn sông Cửu Long dao động theo triều với xu thế xuống dần; tình trạng hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn có nguy cơ xảy ra trong thời gian mùa khô năm 2023 - 2024 trên phạm vi rộng.

Với dự báo trên, xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2023 - 2024 trên địa bàn tỉnh Tiền Giang có khả năng ở mức cao hơn năm 2015 - 2016, trường hợp cực đoan kéo dài xâm nhập mặn có khả năng sẽ tương đương như mùa khô 2019 - 2020, sẽ ảnh hưởng đến vụ Đông xuân 2023 - 2024 ở vùng dự án ngọt hóa Gò Công và diện tích vườn cây ăn trái ở các huyện phía Tây; đặc biệt sẽ gây tình trạng thiếu nước ngọt làm ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân ở các địa phương phía Đông của tỉnh.

Để chủ động phòng chống hạn, xâm nhập mặn, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất, dân sinh và chủ động phòng chống cháy rừng trong mùa khô năm 2024 trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả cao, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu:

1. Các sở, ban, ngành tỉnh và các địa phương trên địa bàn tỉnh

a) Chủ động tổ chức thực hiện nhiệm vụ và tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến nhân dân về diễn biến phức tạp của tình hình thời tiết để chủ động ứng phó với tinh thần tích cực, khẩn trương, cảnh giác cao, nhất là diễn biến của tình hình hạn, xâm nhập mặn và cháy rừng trong mùa khô năm 2024. Tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 1119/QĐ-UBND ngày 11/5/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về Kế hoạch phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2021 - 2026; Kế hoạch số 258/KH-UBND ngày 20/8/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Tiền Giang; Kế hoạch số 236/KH-UBND ngày 26/7/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống thiên tai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh Tiền Giang.

b) Tăng cường kiểm tra và lập kế hoạch duy tu, sửa chữa, nâng cấp các công trình ngăn mặn, dẫn và trữ nước ngọt, để chủ động đáp ứng kịp thời công tác ngăn mặn, dẫn và trữ nước ngọt, chủ động đáp ứng kịp thời công tác phòng chống hạn và xâm nhập mặn; đặc biệt, các huyện phía Đông phải chủ động lập kế hoạch, phương án phòng chống, ứng phó với hạn, xâm nhập mặn, cháy rừng vào mùa khô 2023 - 2024 chi tiết, cụ thể cho từng vùng, từng khu vực dự án, từng địa phương, đơn vị để chủ động ứng phó kịp thời, hiệu quả khi có tình huống xấu xảy ra theo phương châm 4 tại chỗ.

2. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị có liên quan và Ủy ban nhân dân cấp xã

a) Tổ chức kiểm tra hệ thống công trình thủy lợi, lập kế hoạch duy tu sửa chữa nâng cấp các công trình ngăn mặn, dẫn và trữ ngọt; bảo trì, bảo dưỡng các giếng khoan dự phòng phục vụ sản xuất đã được tỉnh đầu tư trong các năm qua để đưa vào vận hành kịp thời khi có tình huống xấu xảy ra; rà soát những khu vực có khả năng thiếu nước, hạn hán, mặn xâm nhập trên địa bàn để chủ động xây dựng Kế hoạch, Phương án phòng chống hạn, mặn xâm nhập bảo vệ sản xuất vụ Đông xuân năm 2023 - 2024 và vụ Xuân hè năm 2024; triển khai biện pháp gieo trồng hợp lý, quan tâm giải pháp cấp nước, trữ nước cho sản xuất nông nghiệp và nước sinh hoạt cho người dân.

b) Tăng cường kiểm tra đồng ruộng, tổ chức phân phối nước chặt chẽ và linh hoạt đảm bảo sử dụng nước hiệu quả. Trên cơ sở khả năng cân đối nguồn nước, có biện pháp hướng dẫn nhân dân gieo trồng và bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý. Đối với những vùng không đảm bảo nguồn nước tưới cho suốt vụ phải khuyến cáo nhân dân thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng lựa chọn những loại cây phù hợp với điều kiện của địa phương.

c) Thường xuyên thông báo cho nhân dân biết tình hình hạn, xâm nhập mặn để người dân chủ động chuẩn bị các phương tiện bơm và tổ chức tốt việc bơm tưới phục vụ sản xuất trong mùa khô. Tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng tiết kiệm nước và giữ vệ sinh nguồn nước, không xả rác và nước nhiễm bẩn vào nguồn cung cấp nước, nhằm hạn chế tình trạng gây ô nhiễm nguồn nước.

d) Thực hiện nghiêm túc Phương án số 390/PA-UBND ngày 14/12/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh về quản lý, duy trì thông thoáng lòng kênh, rạch trên địa bàn tỉnh Tiền Giang và Chỉ thị số 24/CT-UBND ngày 20/12/2018 của Ủy ban nhân dân tỉnh về tăng cường bảo vệ môi trường, kiểm soát chất lượng nguồn nước, không để tái diễn tình trạng lục bình bùng phát trở lại trên các sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của lục bình; ý thức tự giác, giữ gìn vệ sinh môi trường, không vứt rác, các vật dụng bị hư, xác động vật chết, chất chà hay một số dụng cụ bắt cá xuống lòng sông, kênh, rạch... gây khó khăn cho việc thực hiện quản lý, duy trì vớt lục bình đảm bảo thông thoáng lòng sông, kênh, rạch.

đ) Chủ động sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện sửa chữa các công trình cống, đập, nạo vét các tuyến kênh, rạch đã được bố trí kinh phí trong năm 2023; đồng thời chủ động bố trí nguồn ngân sách cấp huyện được phân cấp quản lý theo quy định để lập hồ sơ đầu tư nạo vét các tuyến kênh, rạch theo phân kỳ đầu tư năm 2024 đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt danh mục và nguồn kinh phí thực hiện đầu tư nạo vét các tuyến kênh, rạch trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 -2025 tại Công văn số 7039/UBND-KT ngày 26/12/2022 để trữ nước; chuẩn bị sẵn sàng máy bơm để bơm chuyền cứu lúa. Bảo dưỡng, duy tu, sửa chữa công trình thủy lợi phục vụ công tác phòng chống hạn, mặn đảm bảo sản xuất không để tình trạng kênh, mương bồi lắng gây thiếu nước tưới. Đối với những khu vực có cao trình mặt ruộng thấp (từ +0,3 đến +0,5m) phải tổ chức tôn cao bờ bao, bờ thửa để bảo vệ những vùng trũng khi hệ thống kênh làm nhiệm vụ tích trừ nước. Biểu dương, khuyến khích những địa phương, tổ chức, cá nhân có những đề xuất, sáng kiến về phòng chống, ứng phó với hạn, mặn hiệu quả.

3. Ủy ban nhân dân các huyện Tân Phước, Gò Công Đông và Tân Phú Đông

a) Tổ chức tổng kết công tác phòng cháy, chữa cháy rừng năm 2023 và triển khai phương hướng nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy rừng mùa khô năm 2024. Xây dựng phương án chữa cháy và tổ chức diễn tập phương án chữa cháy rừng, có biện pháp xử lý những nơi không đảm bảo an toàn trong phòng cháy chữa cháy rừng.

b) Tổ chức kiểm tra vật tư, phương tiện, các trang thiết bị phục vụ công tác phòng cháy chữa cháy rừng và xây dựng kế hoạch trang bị bổ sung khi cần thiết. Chuẩn bị điều kiện vật chất và lực lượng tại chỗ để cứu chữa kịp thời khi xảy ra cháy rừng; đồng thời, thông tin nhanh đến lực lượng phòng cháy, chừa cháy, cứu nạn, cứu hộ của tỉnh và các địa phương lân cận đến ứng cứu kịp thời khi xảy ra cháy rừng vượt ngoài khả năng chữa cháy của lực lượng tại chỗ. Bố trí lực lượng tuần tra 24/24 giờ trong ngày ở các tháng mùa khô đối với những khu vực rừng có nguy cơ cháy cao.

c) Tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về phòng cháy, chữa cháy cho nhân dân trên địa bàn biết để chủ động phòng tránh; kiểm tra hướng dẫn thực hiện chặt chẽ các biện pháp đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy; củng cố, kiện toàn nâng cao chất lượng hoạt động của lực lượng dân phòng, huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy, chữa cháy cho đội dân phòng, đội xung kích phòng cháy và chữa cháy rừng; đảm bảo ứng trực, xử lý kịp thời, hiệu quả các vụ cháy xảy ra theo phương châm 4 tại chỗ.

4. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh)

a) Chủ trì, phối hợp với Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Tiền Giang, Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam và Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Tiền Giang thường xuyên theo dõi diễn biến hạn, mặn đặc biệt theo dõi chặt chẽ hướng xâm nhập mặn từ phía sông Vàm Cỏ và sông Hàm Luông (tỉnh Bến Tre); thông báo tình hình diễn biến mặn, mực nước và vận hành công trình trong ngày trên bản tin Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh để nhân dân biết chủ động sản xuất. Đánh giá tình hình nguồn nước trên sông, kênh, rạch và nguồn nước trữ nội đồng để thông báo kịp thời cho các sở, ban, ngành tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã, các đơn vị có liên quan và nhân dân biết để có biện pháp chỉ đạo, đối phó.

Xây dựng kế hoạch vận hành hệ thống công trình thủy lợi phục vụ có hiệu quả cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của nhân dân trong mùa khô đảm bảo tiết kiệm chi phí thấp nhất. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Tiền Giang, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã tổ chức kiểm tra việc thực hiện kế hoạch cấp nước sinh hoạt cho nhân dân trong mùa khô, đặc biệt là các xã ven biển thuộc huyện Gò Công Đông và huyện Tân Phú Đông.

b) Phối hợp với Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và thị xã chỉ đạo thực hiện lịch thời vụ theo hướng né rầy, né mặn; hướng dẫn, tập huấn cho nông dân ở các địa phương về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, kỹ thuật gieo trồng, chăm sóc và bảo vệ cây trồng phù hợp với tình hình nguồn nước trong mùa khô. Điều chỉnh, khuyến cáo lịch thời vụ cho từng tiểu vùng, có giải pháp về cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi cho phù hợp với điều kiện của tùng tiểu vùng.

c) Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tỉnh có liên quan và địa phương: nghiên cứu, khuyến cáo nhân dân các vùng nuôi trồng thủy sản thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết (nắng nóng, hạn, xâm nhập mặn,..) và kết quả quan trắc môi trường để chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức sản xuất nuôi trồng thủy sản nước lợ, nước ngọt cho phù hợp; điều chỉnh khuyến cáo lịch thời vụ, thả nuôi trong điều kiện nhiệt độ và độ mặn cho phép; triển khai thực hiện công tác phòng, chống hạn, mặn, cháy rừng mùa khô năm 2024.

d) Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tỉnh có liên quan và địa phương có rừng xây dựng phương án phòng cháy, chữa cháy rừng và bảo vệ rừng trên địa bàn tỉnh, đặc biệt lưu ý những điểm có nguy cơ xảy ra cháy cao.

đ) Hỗ trợ, hướng dẫn các địa phương thực hiện các giải pháp cấp nước hộ gia đình và công trình cấp nước tập trung; rà soát quy định về quản lý chất lượng nước sinh hoạt nông thôn; đôn đốc đẩy nhanh tiến độ, sớm hoàn thành các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt, nhất là các khu vực có nguy cơ thiếu nước, xâm nhập mặn.

e) Tổng hợp nhu cầu kinh phí phục vụ cho công tác phòng chống hạn, mặn và cháy rừng năm 2024 trên địa bàn tỉnh theo đề xuất của các sở, ban ngành tỉnh và các địa phương; phối hợp với Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư lập dự toán kinh phí phòng chống hạn, mặn và cháy rừng năm 2024, trình Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, quyết định.

g) Định kỳ hàng tuần, tháng hoặc đột xuất tổng hợp tình hình triển khai thực hiện công tác phòng chống hạn, mặn và cháy rùng báo cáo về Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để theo dõi, chỉ đạo kịp thời.

5. Công an tỉnh chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các địa phương có rừng xây dựng kế hoạch, phương án phòng cháy, chữa cháy cụ thể cho từng khu vực nhằm chủ động ứng cứu kịp thời khi có tình huống xấu xảy ra.

6. Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp Sở Y tế và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh nguồn nước, bảo vệ môi trường. Đảm bảo xử lý kịp thời các tình huống xấu về môi trường, nhất là môi trường nước mặt trong vùng dự án ngọt hóa Gò Công và dự án Phú Thạnh - Phú Đông.

7. Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tỉnh có liên quan và địa phương thường xuyên kiểm tra chất lượng nước cung cấp cho nhân dân ở các hệ thống cấp nước tập trung, hướng dẫn nhân dân sử dụng nước hợp vệ sinh. Có giải pháp xử lý tốt các tình huống xấu về dịch bệnh.

8. Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cân đối, bố trí nguồn vốn chi thường xuyên của ngân sách cấp tỉnh để thực hiện công tác phòng chống hạn, mặn và cháy rừng năm 2024.

9. Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cân đối, bố trí các nguồn vốn đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm cho các công trình, dự án liên quan đến phòng chống hạn, mặn và cháy rừng trên địa bàn tỉnh.

10. Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Tiền Giang:

a) Chủ động tổ chức tu bổ, sửa chữa, nâng cấp các công trình cống dưới đê cũng như cống đầu mối để sẵn sàng lấy, cấp nước, ngăn mặn và tiêu nước phục vụ sản xuất.

b) Xây dựng kế hoạch vận hành hệ thống công trình thủy lợi phục vụ có hiệu quả cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của nhân dân trong mùa khô đảm bảo tiết kiệm chi phí thấp nhất.

c) Tổ chức quan trắc, đo đạc, kiểm tra chặt chẽ diễn biến chất lượng nguồn nước, mực nước trên các tuyến sông, kênh, rạch và nội đồng; đồng thời, theo dõi diễn biến mặn để có biện pháp tổ chức vận hành công trình cống phục vụ sản xuất đạt hiệu quả cao nhất.

d) Tập trung kiểm tra, có giải pháp kiểm soát các khu vực cục bộ thường bị nhiễm mặn, hạn. Thực hiện chế độ kiểm tra, báo cáo theo quy định về diễn biến mặn nội đồng để có biện pháp tháo rửa kịp thời.

đ) Duy trì thường xuyên tổ chức trục vớt lục bình, chướng ngại vật trên các đoạn kênh trục, kênh cấp 1 do đơn vị quản lý nhằm khơi thông dòng chảy đảm bảo tích trữ nước phục vụ sản xuất. Thông báo kế hoạch vận hành công trình kịp thời đến địa phương để thông tin rộng rãi đến người dân qua các phương tiện thông tin đại chúng.

11. Công ty TNHH MTV cấp nước Tiền Giang

a) Chuẩn bị tốt công tác đảm bảo nguồn nước đối với các trạm cấp nước bị ảnh hưởng khi hạn, mặn kéo dài: nạo vét các ao chứa và chủ động bơm bổ cấp nguồn nước để tăng khả năng trữ ngọt; theo dõi liên tục độ mặn trên sông để đảm bảo nước bổ cấp vào ao trữ nước theo chuẩn quy định. Chuẩn bị tốt công tác bảo trì, bảo dưỡng máy móc, các thiết bị, hóa chất dự phòng...; bảo trì các giếng khoan dự phòng để sẵn sàng vận hành bơm bổ cấp nguồn nước cấp cho người dân ở khu vực thành phố Mỹ Tho và các huyện phía Đông khi nguồn nước mặt có độ mặn vượt quy chuẩn cho phép; nâng cấp, cải tạo hệ thống tuyến ống cấp nước hiện hữu để tiếp nhận, phân phối nguồn nước từ Nhà máy nước Đồng Tâm đến các trạm trên địa bàn các huyện phía Đông.

b) Phối hợp cùng địa phương (cấp huyện, xã) để tổ chức mở và quản lý các điểm cấp nước công cộng phục vụ cho nhân dân vùng ngoài trạm cấp nước; chịu trách nhiệm bảo quản, thanh quyết toán chi phí mở các điểm cấp nước và lượng nước phục vụ nhân dân khi mùa khô kết thúc.

c) Xây dựng kế hoạch đảm bảo nước sinh hoạt cho các huyện, thị phía Đông trong suốt mùa khô năm 2023 - 2024 để làm cơ sở tổ chức thực hiện và giám sát, kiểm tra của các cơ quan có liên quan.

12. Đề nghị Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Tiền Giang thường xuyên theo dõi, cập nhật, dự báo kịp thời về diễn biến của thời tiết (hạn, xâm nhập mặn...) báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh) và thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã để kịp thời chỉ đạo công tác phòng chống, ứng phó với hạn, xâm nhập mặn có hiệu quả.

13. Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh và đề nghị Báo Ấp Bắc phối hợp chặt chẽ với Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Tiền Giang, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan liên quan thực hiện đưa tin chính xác, kịp thời về tình hình diễn biến thời tiết, tình hình hạn, xâm nhập mặn. Tăng cường thời lượng phát sóng, tuyên truyền trên mạng, báo, đài và trên các phương tiện thông tin đại chúng về diễn biến thời tiết, tình hình hạn, xâm nhập mặn, tình hình nguồn nước cho các ngành, các cấp biết để vận động, hướng dẫn nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, thực hiện tốt công tác phòng chống, ứng phó hạn, xâm nhập mặn và cháy rừng.

14. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các thành viên phối hợp thực hiện tốt công tác thông tin tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên tham gia ứng cứu và khắc phục hậu quả hạn, mặn và cháy rừng.

Yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành, đơn vị của tỉnh; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và đề nghị các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh, các đơn vị có liên quan tổ chức thực hiện./.