CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP TÍCH TRỮ NƯỚC, PHÒNG CHỐNG NẮNG NÓNG, HẠN HÁN, XÂM NHẬP MẶN

Theo tổng hợp của Đài Khí tượng Thủy văn Quảng Bình tổng lượng mưa 3 tháng đầu năm 2024 thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN), nền nhiệt độ cao hơn TBNN từ 1,4-1,7°C. Nắng nóng đặc biệt gay gắt (trên 39°C) xuất hiện sớm hơn mọi năm (đầu tháng 4 đã xuất hiện nắng nóng đặc biệt gay gắt trên diện rộng). Hiện tại, tổng dung tích trung bình của 152 hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh đạt 62,8% dung tích thiết kế; trong đó một số hồ có dung tích chỉ đạt 30 - 40% dung tích thiết kế và dưới 30% dung tích thiết kế, như hồ Lòi Đuốc 30,3%, Khe Chay 24,4%, Long Đèn 29,6%, Khe Dây 25,27%, Khe Chè 17,17%, Hóc Chọ 25%... Theo dự báo của cơ quan chuyên môn về khí tượng thủy văn, trong thời gian tới, nhiệt độ trung bình có xu hướng cao hơn TBNN, đặc biệt trong mùa hè nắng nóng có khả năng tiếp tục xuất hiện nhiều đợt và gay gắt hơn TBNN.

Thực hiện Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 01/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các biện pháp cấp bách phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; để chủ động phòng chống nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn, hạn chế thiệt hại đối với sản xuất và đời sống sinh hoạt của Nhân dân, UBND tỉnh yêu cầu:

1. Các sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị liên quan thực hiện nghiêm Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 01/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ; tiếp tục thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 145/UBND-KT ngày 23/01/2024 về việc triển khai thực hiện Công điện số 04/CĐ-TTg ngày 15/01/2024 của Thủ tướng Chính phủ; tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động thực hiện các biện pháp tích, trữ nước, đồng thời sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước, triệt để chống thất thoát, lãng phí nước. Trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng, cần ưu tiên nguồn nước để cấp nước sinh hoạt cho người dân, chăn nuôi gia súc, tưới cho cây trồng có giá trị kinh tế cao và các nhu cầu thiết yếu khác.

2. UBND các huyện, thành phố, thị xã

- Chỉ đạo cơ quan chuyên môn, UBND cấp xã, đơn vị thủy nông trên địa bàn, phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tổ chức kiểm tra, đánh giá, cân đối khả năng nguồn nước các hồ chứa thủy lợi, các ao đầm tự nhiên để cập nhật phương án, kế hoạch phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn với các kịch bản về nguồn nước có khả năng xảy ra để kịp thời triển khai các giải pháp phòng, chống phù hợp; bố trí cơ cấu giống, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ phù hợp, bảo đảm hạn chế tác động của hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.

- Chỉ đạo các đơn vị, địa phương thực hiện quy trình tưới tiên tiến, tiết kiệm, giảm thất thoát, lãng phí nước để đảm bảo nước phục dân sinh và sản xuất cho cả năm 2024. Sẵn sàng lắp đặt các trạm bơm dã chiến tận dụng nguồn nước trong các ao, hồ, sông, suối để tưới, giữ nước trong hồ chứa cho cuối vụ Hè Thu.

- Chỉ đạo UBND cấp xã thực hiện hiệu quả phương án phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện của các địa phương. Trong đó, đặc biệt quan tâm đến các vùng thường xuyên xảy ra hạn hán, thiếu nước như: thôn Long Đại, xã Hiền Ninh, thôn Trường Niên, Hàm Hòa xã Hàm Ninh; các xã Bắc Trạch, Hạ Trạch, Mỹ Trạch huyện Bố Trạch; phường Quảng Phong, Quảng Long, Quảng Phúc thị xã Ba Đồn; xã Quảng Phương, Quảng Lưu, Quảng Thạch, Quảng Tiến huyện Quảng Trạch...

- Tập trung duy tu, sửa chữa, nâng cấp công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt nông thôn được giao quản lý trên địa bàn; chủ động nạo vét kênh mương, hồ chứa nước để khôi phục khả năng trữ nước; rà soát các địa bàn dân cư có khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước sinh hoạt, trên cơ sở đó, xây dựng phương án đảm bảo cấp nước sinh hoạt cho người dân. Phối hợp với Công ty cổ phần cấp nước Quảng Bình, Công ty CP Đầu tư hạ tầng nước DNP Quảng Bình, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tăng cường kết nối, mở rộng mạng lưới cấp nước từ đô thị sang khu vực nông thôn, từ các công trình cấp nước nông thôn tập trung. Khi xảy ra nguy cơ thiếu nước sinh hoạt, nhất là tại vùng cao, ven biển, phải thực hiện các biện pháp cấp nước, không để ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của người dân do thiếu nước (chủ động hỗ trợ thiết bị lọc nước, chứa nước, sử dụng các phương tiện lưu động chuyên chở nước cung cấp cho người dân,...).

- Rà soát, tổng hợp nhu cầu hỗ trợ phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn tại địa phương báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài chính.

- Thường xuyên cập nhật tình hình nguồn nước và diện tích hạn hán, có nguy cơ thiếu nước báo cáo về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước ngày 25 hàng tháng.

3. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Chỉ đạo các địa phương, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi kiểm tra, rà soát, cân đối, tính toán cân bằng nước các công trình thủy lợi để xây dựng phương án phòng chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; phối hợp với các địa phương rà soát, điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng vụ Hè Thu 2024, báo cáo, tham mưu, đề xuất UBND tỉnh trước ngày 30/4/2024.

- Chỉ đạo các đơn vị quản lý, khai thác công trình thủy lợi rà soát, điều chỉnh việc điều tiết nước tại các hồ chứa, điều chỉnh kế hoạch vận hành từng hệ thống công trình thủy lợi, bảo đảm vận hành an toàn, phù hợp với hiện trạng, diễn biến nguồn nước và nhu cầu sử dụng nước; chủ động cung cấp thông tin cho các cơ quan liên quan theo quy định của Luật Thủy lợi.

- Tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công, sớm đưa vào khai thác các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt đang nâng cấp sửa chữa, nhất là các vùng có nguy cơ cao xảy ra hạn hán, thiếu nước.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo, đôn đốc Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng vận hành đập dâng Lạc Tiến xả nước xuống hạ lưu sông Rào Trổ đảm bảo lưu lượng dòng chảy tối thiểu 2,1 m³/s như đã cam kết và lắp đặt thiết bị đo thông số tự động tại đập dâng Lạc Tiến có phần mềm giám sát tự động để theo dõi, giám sát.

- Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Báo Quảng Bình, Đài Phát thanh Truyền hình Quảng Bình và các cơ quan thông tin đại chúng trong tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp tích trữ, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước.

- Chủ trì, phối hợp với các địa phương tổng hợp nhu cầu hỗ trợ phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn, tham mưu UBND tỉnh báo cáo, đề nghị Trung ương hỗ trợ; đồng thời gửi Sở Tài chính cân đối, tham mưu UBND tỉnh xem xét, quyết định hỗ trợ kịp thời.

- Chủ trì kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc, hỗ trợ các địa phương thực hiện kế hoạch, giải pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn (kiểm tra, tổng hợp nguồn nước trong các hệ thống thủy lợi, kế hoạch sử dụng nước, điều chỉnh thời vụ, giống cây trồng phù hợp,...), chỉ đạo triển khai các biện pháp sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

4. Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi

- Cân đối các nguồn nước hiện có để xây dựng kế hoạch tưới, dự kiến khả năng phục vụ tưới thời gian còn lại của vụ Đông Xuân, vụ Hè Thu để thông báo cho các địa phương và báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước ngày 20/4/2024.

- Rà soát, điều chỉnh việc điều tiết nước tại các hồ chứa, kiến nghị điều chỉnh quy trình vận hành từng hệ thống công trình thủy lợi, bảo đảm vận hành an toàn, phù hợp với hiện trạng, diễn biến nguồn nước và nhu cầu sử dụng nước; chủ động nạo vét kênh mương, hồ chứa nước để khôi phục khả năng trữ nước, sẵn sàng lắp đặt các trạm bơm dã chiến tận dụng nguồn nước trong các ao, hồ, sông, suối để tưới, giữ nước trong hồ chứa cho cuối vụ Hè Thu.

- Phối hợp chặt chẽ với các địa phương để giao nhận nước tưới đúng theo lịch tưới, sử dụng nước tiết kiệm hợp lý, giảm thất thoát lãng phí nước.

- Thường xuyên cập nhật tình hình nguồn nước và diện tích hạn hán, có nguy cơ thiếu nước báo cáo về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước ngày 25 hàng tháng.

5. Sở Kế hoạch và Đầu tư trên cơ sở đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tham mưu UBND tỉnh tập trung nguồn vốn đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung.

6. Sở Tài chính trên cơ sở đề xuất của các địa phương, đơn vị phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu UBND tỉnh kịp thời bố trí kinh phí để triển khai thực hiện các giải pháp cấp bách phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

7. Sở Y tế chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng nước sinh hoạt, các biện pháp phòng, tránh phát sinh dịch bệnh do ảnh hưởng của nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn kéo dài.

8. Sở Thông tin và Truyền thông, Báo Quảng Bình, Đài Phát thanh Truyền hình Quảng Bình và các cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp tích trữ, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước, các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn.

9. Công ty CP cấp nước Quảng Bình, Công ty CP Đầu tư hạ tầng nước DNP Quảng Bình, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn

- Cân đối năng lực cấp nước của các công trình hiện có, trên cơ sở đó, tính toán kết nối, mở rộng mạng lưới cấp nước để bảo đảm cấp nước cho người dân ở những vùng thiếu nước, khó khăn về nguồn nước.

- Thường xuyên cập nhật tình hình nguồn nước, vùng có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt báo cáo về Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước ngày 25 hàng tháng.

- Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn thường xuyên kiểm tra tình hình xâm nhập mặn tại các công trình cấp nước sinh hoạt ở hạ lưu sông Rào Trổ thuộc thẩm quyền quản lý kịp thời báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để có phương án xử lý.

10. Đài Khí tượng thủy văn Quảng Bình tổ chức theo dõi diễn biến khí tượng, thủy văn, kịp thời cảnh báo cho các địa phương và cơ quan liên quan để có giải pháp ứng phó. Phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, lắp đặt, quan trắc, dự báo lượng nước trên các lưu vực sông chính, hồ chứa nước trên địa bàn và chủ động cung cấp thông tin cho các cơ quan liên quan theo quy định của Luật Tài nguyên nước, Luật Khí tượng thủy văn.

Yêu cầu các sở, ngành, đơn vị, UBND các huyện, thành phố, thị xã triển khai, thực hiện./.