QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KHAI THÁC THỦY SẢN HIỆU QUẢ VÀ BỀN VỮNG GIAI ĐOẠN 2022 - 2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH CÀ MAU

CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 và năm 2019;

Căn cứ Luật Thủy sản năm 2017;

Căn cứ Quyết định số 339/QĐ-TTg ngày 11/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045;

Căn cứ Quyết định số 1077/QĐ-TTg ngày 14/9/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đến năm 2025;

Căn cứ Quyết định số 1090/QĐ-TTg ngày 19/9/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình quốc gia phát triển khai thác thủy sản hiệu quả, bền vững giai đoạn 2022 - 2025, định hướng 2030;

Căn cứ Quyết định số 1960/QĐ-BNN-TCTS ngày 06/5/2021 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Quyết định số 339/QĐ- TTg ngày 11/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ;

Căn cứ Kế hoạch số 110/KH-UBND ngày 05/8/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Cà Mau;

Căn cứ Quyết định số 1846/QĐ-UBND ngày 21/9/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Cà Mau;

Theo đề nghị của Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 368/TTr-SNN ngày 25/10/2022.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt Kế hoạch phát triển khai thác thủy sản hiệu quả và bền vững giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Cà Mau (sau đây gọi tắt là Kế hoạch), với những nội dung chủ yếu như sau:

1. Định hướng

- Nâng cao hiệu quả khai thác thủy sản trên cơ sở hình thành chuỗi giá trị khai thác thủy sản; thu hút đầu tư phát triển khai thác thủy sản; đẩy mạnh liên kết sản xuất theo hình thức tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, tiến bộ kỹ thuật để cơ giới hóa, hiện đại hóa hoạt động khai thác, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị và hiệu quả khai thác. Tăng cường xúc tiến hợp tác khai thác viễn dương và tổ chức đưa ngư dân đi khai thác thủy sản ở vùng biển một số nước.

- Tổ chức hoạt động khai thác thủy sản theo hướng giảm khai thác gần bờ, đẩy mạnh khai thác tại các vùng biển xa bờ phù hợp với từng vùng biển, không vi phạm vùng biển các nước. Thúc đẩy các hoạt động khai thác thủy sản bền vững, tăng cường bảo vệ, tái sinh nguồn lợi thủy sản, nghiêm cấm các hoạt động khai thác mang tính hủy diệt. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội vùng biển, ven biển với tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh.

2. Mục tiêu

2.1. Mục tiêu tổng quát

Duy trì phát triển bền vững ngành khai thác thủy sản của tỉnh với cơ cấu tàu, nghề phù hợp khả năng cho phép khai thác của nguồn lợi thủy sản; hỗ trợ, tạo điều kiện để người dân ven biển chuyển đổi nghề từ các hoạt động có nguy cơ xâm hại, tác động tiêu cực đến biển sang bảo vệ, bảo tồn, tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập cho người dân vùng ven biển, đảo; sản xuất an toàn, hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao đời sống ngư dân, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đảm bảo quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

2.2. Mục tiêu cụ thể

a) Đến năm 2025

- Giảm 10% hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản vùng khơi so với năm 2020.

- 100% tàu cá hoạt động vùng khơi lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định và được cung cấp bản tin dự báo ngư trường phục vụ khai thác thủy sản hiệu quả.

- Thực hiện giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác và nguyên liệu hải sản nhập khẩu.

- 100% tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét trở lên được kiểm tra cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định.

- Khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); phối hợp xây dựng và triển khai mô hình quản trị số hoạt động khai thác thủy sản.

b) Đến năm 2030

- Cơ cấu đội tàu, nghề khai thác và tổng sản lượng thủy sản khai thác phù hợp với Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

- Có tàu cá đi khai thác viễn dương và khai thác hợp pháp tại vùng biển của các quốc gia, vùng lãnh thổ theo thỏa thuận hợp tác nghề cá.

- Tàu cá sử dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến trong khai thác và bảo quản sản phẩm đạt 50%; tổn thất sau thu hoạch trung bình giảm xuống dưới 10%.

- Phấn đấu có ít nhất 02 chợ đầu mối, chợ bán đấu giá hải sản gắn với các cảng cá, trung tâm nghề cá hoặc mô hình gắn khai thác, dịch vụ nghề cá với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn tại cảng cá, làng nghề truyền thống ven biển.

- Duy trì tốc độ tăng trưởng giá trị khai thác thủy sản bình quân đạt 1,5%/năm, thu nhập trung bình của lao động khai thác thủy sản tăng gấp 2,5 lần so với năm 2020.

- Chấm dứt nghề khai thác thủy sản hủy diệt nguồn lợi, ảnh hưởng môi trường sinh thái biển.

- 100% thuyền trưởng tàu cá vùng khơi được tập huấn định kỳ các quy định trong nước và quốc tế về khai thác thủy sản; 60% lao động khai thác thủy sản được hướng dẫn các kỹ năng, quy trình kỹ thuật khai thác, đảm bảo an toàn trên biển.

- Tai nạn tàu cá giảm xuống dưới 01 vụ/1.000 tàu/năm.

3. Nhiệm vụ và giải pháp

3.1. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành

- Tiếp tục quán triệt, cụ thể hóa Chương trình hành động số 40-CTr/TU ngày 30/6/2020 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Kế hoạch số 110/KH-UBND ngày 05/8/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Cà Mau; Quyết định số 1846/QĐ-UBND ngày 21/9/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

- Chỉ đạo các lực lượng tham gia thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế biển gắn với quốc phòng, an ninh hiệu quả, chú trọng xây dựng, tổ chức lực lượng, nắm tình hình, tiến hành các hoạt động tuần tra, kiểm soát, thực thi pháp luật trên biển, bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán trên biển; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên vùng biển quản lý, giúp ngư dân yên tâm bám biển.

3.2. Về chính sách, cơ chế thực hiện

- Nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách khuyến khích, hỗ trợ phù hợp; rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật trong lĩnh vực khai thác thủy sản.

- Khuyến khích phát triển và xã hội hóa các dịch vụ tư vấn, đăng kiểm, đào tạo nghề cho lao động khai thác thủy sản.

- Khuyến khích, tạo điều kiện để các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, các quốc gia tham gia hỗ trợ nguồn lực để thực hiện; triển khai lồng ghép nội dung kế hoạch với các nhiệm vụ khác khi có cùng tính chất và cùng đối tượng tác động hoặc cùng một cơ quan triển khai.

3.3. Tổ chức lại khai thác thủy sản theo hướng phát triển bền vững

- Điều chỉnh cơ cấu nghề khai thác thủy sản phù hợp với nguồn lợi thủy sản, sản lượng cho phép khai thác; xác định nghề khai thác cần cắt giảm, lộ trình, chỉ tiêu, kinh phí cắt giảm.

- Tổ chức, sắp xếp lại tàu cá khai thác thủy sản vùng biển ven bờ và vùng lộng theo quy hoạch.

- Chuyển đổi các nghề khai thác thủy sản xâm hại, ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái, sử dụng nhiều nhiên liệu sang các nghề ít xâm hại nguồn lợi và môi trường sinh thái, sử dụng ít nhiên liệu, ít nguồn lực hơn hoặc chuyển sang lĩnh vực khác, để từng bước cân bằng cường lực khai thác phù hợp với khả năng phục hồi tái tạo nguồn lợi thủy sản.

- Tham gia hợp tác khai thác thủy sản với các nước, các tổ chức quản lý nghề cá khu vực.

3.4. Phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và chế biến, tiêu thụ sản phẩm

- Tổ chức, hướng dẫn các doanh nghiệp, cơ sở thu mua, tiêu thụ sản phẩm thủy sản tham gia tích cực, phát huy vai trò, nâng cao trách nhiệm xã hội, cùng chia sẻ lợi ích với ngư dân trong chuỗi giá trị sản xuất khai thác thủy sản để nâng cao giá trị sản phẩm thủy sản khai thác. Khuyến khích, vận động thành lập Hội, Hiệp hội thương lái, vựa thu mua thủy sản tại địa phương.

- Xây dựng, phát triển các mô hình liên kết, liên doanh, gắn kết các khâu trong quá trình sản xuất, từ khai thác, bảo quản đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm phù hợp với từng nghề, từng địa phương.

- Xây dựng mô hình chợ đầu mối thủy sản, chợ bán đấu giá sản phẩm thủy sản gắn với trung tâm nghề cá để nâng cao giá trị; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; giảm tổn thất sau thu hoạch.

- Tiếp tục thúc đẩy tiêu thụ, nâng cao giá trị sản phẩm thủy sản khai thác tại thị trường nội địa và thị trường xuất khẩu.

3.5. Tăng cường quản lý hoạt động khai thác thủy sản

- Kiểm tra, giám sát quản lý tàu cá theo hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản theo quy định; giám sát, quản lý đối với hoạt động sửa chữa, đóng mới, cải hoán tàu cá, nhất là các doanh nghiệp sửa chữa, đóng mới cải hoán tàu cá; tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực khai thác thủy sản, đặc biệt đối với các tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU).

- Tiếp tục rà soát, bổ sung các quy định về cấm khai thác, tạm ngừng khai thác có thời hạn, vùng cấm khai thác, cấm khai thác theo nghề tại một số vùng biển, khu vực tập trung sinh sản, khu vực thủy sản còn non tập trung sinh sống, nơi cư trú của các loài thủy sản.

- Hoàn thiện, củng cố nâng cao năng lực thực thi pháp luật thủy sản. Tiếp tục nghiên cứu, thành lập lực lượng kiểm ngư địa phương phù hợp với tình hình thực tế.

- Thúc đẩy mạnh mẽ việc cải cách, đổi mới toàn diện công tác quản lý cảng cá đảm bảo nâng cao năng lực dịch vụ sản xuất, quản lý nghề cá tại cảng cá, giám sát tàu cá và sản lượng khai thác bốc dỡ tại cảng, góp phần chống khai thác IUU.

3.6. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ

- Phối hợp triển khai điều tra đánh giá nguồn lợi thủy sản trên các vùng biển để cung cấp thông tin, dữ liệu, cơ sở khoa học phục vụ công tác quản lý, sử dụng nguồn lợi thủy sản bền vững, ứng dụng công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số trong cơ sở dữ liệu nguồn lợi thủy sản phục vụ quản lý có hiệu quả.

- Nghiên cứu, ứng dụng: thiết kế, sản xuất ngư cụ, phương pháp khai thác tiên tiến, thân thiện với môi trường để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm, khuyến khích phát triển công nghiệp phụ trợ chế tạo dây, lưới, sợi, phao, chì,... từng bước thay thế hàng ngoại nhập; công nghệ tiên tiến trong bảo quản sản phẩm và giảm tổn thất sau thu hoạch; các mẫu tàu mới phù hợp với khai thác thủy sản vùng khơi, tiến tới thay thế tàu vỏ gỗ bằng vật liệu phù hợp và các trang thiết bị thông tin hàng hải, khai thác để từng bước cơ giới hóa, hiện đại hóa các khâu trong quá trình khai thác thủy sản.

- Đẩy mạnh, đổi mới công tác khuyến ngư theo hướng xã hội hóa, tăng cường sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp khoa học công nghệ.

3.7. Tăng cường công tác đảm bảo an toàn cho người và tàu cá

- Nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó và xử lý tình huống tai nạn, sự cố tàu cá, thực hiện nghiêm công tác thống kê, báo cáo tình hình tai nạn tàu cá; tham gia điều tra, xác minh nguyên nhân đối với các vụ việc có tính chất nghiêm trọng. Phối hợp tổ chức diễn tập các phương án ứng phó sự cố tàu cá trong khu vực cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá và phương án tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ tàu cá trên biển, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi, an toàn giúp ngư dân an tâm sản xuất khai thác thủy sản.

- Xây dựng kế hoạch để đào tạo, tập huấn nâng cao kỹ năng, trình độ cho thuyền trưởng, máy trưởng, thợ máy, thuyền viên tàu cá.

3.8. Về hợp tác và hội nhập quốc tế

- Nghiên cứu tổ chức đưa doanh nghiệp và ngư dân đi hợp tác khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, nuôi trồng thủy sản với một số nước; phát triển nghề khai thác viễn dương ở các vùng biển quốc tế nhằm phát triển kinh tế, tạo việc làm cho người dân, giảm thiểu, chấm dứt tình trạng tàu cá của tỉnh khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, thúc đẩy hội nhập và phát triển hợp tác quốc tế.

- Tổ chức xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, thu hút các nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước cho lĩnh vực khai thác thủy sản.

- Tranh thủ các nguồn tài trợ từ các tổ chức, cơ quan phát triển quốc tế để hỗ trợ vốn, kỹ thuật nhằm thực hiện được mục tiêu về quản lý và phát triển bền vững khai thác thủy sản.

4. Các nhiệm vụ, dự án ưu tiên

- Xây dựng mô hình quản trị số hoạt động khai thác thủy sản.

- Thông tin, truyền thông và đào tạo, tập huấn nhằm thực thi Luật Thủy sản và chống khai thác IUU.

- Đầu tư, nâng cấp hoàn thiện hệ thống cảng cá, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn lực đáp ứng yêu cầu quản lý, kiểm soát tàu cá và truy xuất nguồn gốc hải sản từ khai thác tại cảng cá, phòng, chống khai thác IUU.

- Thí điểm và nhân rộng mô hình mẫu về kiểm soát nghề cá bền vững.

- Kiện toàn, thiết lập bộ phận điều hành, chỉ huy thực thi pháp luật thủy sản, phòng, chống khai thác IUU để phục vụ cho công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, phối hợp thống nhất, thông suốt từ trung ương đến địa phương và giữa các lực lượng thực thi pháp luật của các đơn vị có liên quan.

- Xây dựng hệ thống quản lý thống nhất đảm bảo tích hợp đồng bộ các cơ sở dữ liệu nghề cá phục vụ cho công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, truy xuất hoạt động của tàu cá và sản lượng khai thác.

- Nâng cao năng lực, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho lực lượng kiểm ngư và thanh tra chuyên ngành thủy sản về tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật thủy sản.

- Thực hiện tuần tra chung giữa các lực lượng thực thi pháp luật thủy sản để ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU.

- Hợp tác quốc tế, đàm phán, ký kết, tham gia thực hiện các Hiệp định, thỏa thuận hợp tác nghề cá, phòng, chống khai thác IUU.

- Thí điểm thiết lập chợ đầu mối thủy sản, chợ bán đấu giá hải sản gắn với các cảng cá, trung tâm nghề cá.

- Nâng cao thương hiệu, giá trị của hải sản.

- Nghiên cứu, chuyển giao công nghệ nâng cao hiệu quả khai thác, chất lượng bảo quản sản phẩm.

5. Kinh phí thực hiện

- Kinh phí thực hiện Kế hoạch từ nguồn ngân sách nhà nước cấp hàng năm (chi đầu tư phát triển, đầu tư cơ sở hạ tầng, chi thường xuyên) theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành; lồng ghép trong các chương trình, đề án, dự án đầu tư công giai đoạn 2021 - 2030; vận động, huy động từ các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong, ngoài nước và kinh phí hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

- Căn cứ nhiệm vụ được giao trong Kế hoạch, các sở, ngành liên quan có trách nhiệm xây dựng kế hoạch hoạt động hàng năm, huy động, quản lý nguồn kinh phí từ các nguồn vốn nêu trên để triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.

- Việc quản lý, sử dụng kinh phí từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, các nguồn vốn hợp pháp khác để triển khai các nội dung, nhiệm vụ của Kế hoạch thực hiện theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và các quy định pháp luật có liên quan.

6. Tổ chức thực hiện

- Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị, địa phương có liên quan tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch, bảo đảm hiệu quả, phù hợp với các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đề ra; định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm việc triển khai thực hiện; báo cáo tình hình, kết quả thực hiện về Ủy ban nhân dân tỉnh để xem xét, chỉ đạo.

- Sở Tài chính căn cứ vào khả năng cân đối ngân sách, phối hợp với các sở, ngành có liên quan tham mưu cấp thẩm quyền bố trí nguồn kinh phí chi thường xuyên (nguồn vốn sự nghiệp cấp tỉnh) theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn thực hiện theo Kế hoạch được cấp thẩm quyền phê duyệt.

- Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các sở, ngành có liên quan cân đối, bố trí nguồn vốn đầu tư phát triển các dự án theo quy định của Luật Đầu tư công và các quy định khác của pháp luật; đề xuất giải pháp và huy động các nguồn lực đầu tư để triển khai Kế hoạch.

Điều 2. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thủ trưởng các sở, ngành, địa phương, đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này.

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký./.