Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12862:2020 về Máy và thiết bị khai thác và gia công đá tự nhiên - Yêu cầu an toàn với máy cưa đá nhiều lưỡi

• Số hiệu: TCVN12862:2020
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2020

Mối nguy hiểm	Điều liên quan
4.1  Các mối nguy hiểm cơ học
4.1.1  Chèn ép	5.2.2, 5.2.4, 5.2.6.1, 5.2.6.2, 5.2.8
4.1.2  Cắt	5.2.2
4.1.3  Cắt hoặc đứt	5.2.3, 5.2.4, 5.2.6.1, 5.2.6.2, 5.2.8
4.1.4  Vướng vào	5.2.4, 5.2.6.1, 5.2.6.2, 5.2.8
4.1.5  Các bộ phận bắn ra	5.2.3, 5.2.5
4.2  Mối nguy hiểm do mất ổn định	5.2.1
4.3  Mối nguy hiểm do trượt, vấp và té ngã liên quan đến máy	5.2.3, 5.2.5, 5.2.6.3, 5.2.9
4.4  Mối nguy hiểm do tia chất lỏng có áp lực cao bắn ra	5.4
4.5  Mối nguy hiểm do bụi	5.2.9, 7.3.3
4.6  Mối nguy hiểm do hỏng hệ thống cung cấp năng lượng	5.3.7
4.7  Mối nguy hiểm do hỏng/lỗi hệ thống điều khiển	5.3.2 đến 5.3.6, 5.3.8 đến 5.3.10
4.8  Mối nguy hiểm do tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với điện	5.3.1, 5.3.8
4.9  Mối nguy hiểm do lỗi của con người	7.3.3
4.10  Thiếu hoặc không đầy đủ các thiết bị cảnh báo bằng hình ảnh hoặc âm thanh	7.3.3
4.11  Chỉ dẫn không đầy đủ cho người vận hành	7
4.12  Mối nguy hiểm do hư hỏng trong quá trình vận hành	5.2.7
4.13  Mối nguy hiểm do bỏ qua nguyên tắc ecgônômi khi thiết kế máy	5.5

5  Yêu cầu an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ

5.1  Quy định chung

Máy phải tuân theo các yêu cầu về an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ được quy định trong Điều này. Ngoài ra, đối với các mối nguy hiểm có liên quan nhưng không đáng kể và không được nêu trong tiêu chuẩn này (ví dụ các cạnh sắc) thì máy phải được thiết kế theo các nguyên tắc của TCVN 7383 (ISO 12100).

Khi áp dụng các tiêu chuẩn loại B (ví dụ: EN 294, EN 614-1, EN 935, EN 982, EN 983, EN 1037, EN 1088, EN 1760-1, TCVN 7387-1, TCVN 7387-2, TCVN 7387-3, TCVN 7387-4 (ISO 14122-1, ISO 14122-2, ISO 14122-3, ISO 14122-4), EN 60204-1, TCVN 7384-1 (ISO 13849-1), TCVN 6719 (ISO 13850)), nhà sản xuất phải thực hiện việc đánh giá rủi ro một cách đầy đủ cho các yêu cầu được lựa chọn là cần thiết (nếu các yêu cầu này không được đề cập trong điều này).

5.2  Bảo vệ chống lại các mối nguy hiểm cơ học

5.2.1  Cố định xe goòng

Yêu cầu này được áp dụng cho các máy có xe goòng cố định.

Máy phải được trang bị một thiết bị để cố định xe goòng trên các đường ray, bao gồm một ụ chặn cố định và một ụ chặn di động như mô tả trong Hình 6.

...

...

...

CHÚ DẪN

1  Nêm để khóa

2  Ụ chặn di động phía trước

3  Ray cố định trên nền

4  Chốt

CHÚ DẪN

1  Xe goòng

2  Ụ chặn cố định

3  Ray cố định trên nền

...

...

...

5.2.2  Giới hạn hành trình của giá đỡ lưỡi cưa

Phải trang bị một thiết bị giới hạn hành trình cắt để ngăn chặn sự tiếp xúc của (các) lưỡi cưa với khung của giá đỡ.

Thiết bị giới hạn hành trình phải đáp ứng các nguyên tắc của EN 1088 và các bộ phận liên quan của hệ thống điều khiển phải có mức tính năng tối thiểu là c theo TCVN 7384-1:2010 (ISO 13849-1:2006).

Ví dụ về thiết bị giới hạn hành trình cắt đối với máy cưa đá có xe goòng cố định được thể hiện trong Hình 7.

CHÚ DẪN

1  Con trượt

2  Cam

3  Công tắc

...

...

...

Hình 7 - Công tắc hạn chế hành trình ở giá đỡ lưỡi cưa (cam an toàn)

5.2.3  Mối nguy hiểm do đứt dây đai

Phải có một bộ phận che chắn dây đai đáp ứng các nguyên tắc của EN 953 để bảo vệ con người khi dây đai bị đứt văng ra. Bộ phận này phải đảm bảo đầu dây đai không thể chạm vào người trong khu vực có chiều cao tối thiểu 2200 mm so với mặt nền.

Hình 8 - Ví dụ về bộ phận che chắn dây đai và bánh đà

5.2.4  Các bộ phận che chắn xung quanh khu vực động cơ và bánh đà

Việc tiếp cận các bộ phận chuyển động của động cơ và bánh đà phải được ngăn chặn bằng các bộ phận che chắn khoảng cách cố định theo EN 953. Chúng phải được bố trí theo EN 294:1992, Bảng 1. Các khe hở trong các bộ phận che chắn cố định phải tuân theo EN 294:1992, Bảng 4. Cửa tiếp cận phải tuân theo 5.2.6.1.

Hình 9 - Ví dụ về các bộ phận che chắn cho mặt bên và mặt sau

...

...

...

Phải trang bị thiết bị giữ các tấm đá (ví dụ một khung) để đảm bảo sự ổn định của các tấm đá trong suốt quá trình cắt và cố định khối đá.

CHÚ DẪN

1  Cột cao

2  Chi tiết liên kết cột

3  Cột thấp

4  Dầm ngang

5  Dầm dọc

6  Nêm

...

...

...

5.2.6  Tiếp cận máy

5.2.6.1  Tiếp cận khu vực động cơ và bánh đà

Việc tiếp cận vào khu vực động cơ và bánh đà để điều chỉnh, bảo dưỡng,...chỉ có thể được thực hiện khi máy và tất cả các bộ phận chuyển động của nó đã được dừng. Vì vậy, cửa tiếp cận (xem 5.2.4) phải được khóa liên động với khóa bảo vệ.

Khóa liên động và khóa bảo vệ phải đáp ứng các yêu cầu của EN 1088 và bộ phận liên quan của hệ thống điều khiển phải có mức tính năng tối thiểu là d theo TCVN 7384-1:2010 (ISO 13849-1:2006).

5.2.6.2  Bộ phận che chắn di động

Các bộ phận che chắn di động phải ngăn chặn việc tiếp cận vào khu vực làm việc (khu vực xe goòng và khối đá) trong suốt quá trình cắt.

Các bộ phận che chắn giới hạn việc tiếp cận phải tuân theo EN 953 và các khoảng cách an toàn phải tuân theo EN 294:1992, Bảng 1 và 4.

CHÚ THÍCH: Một tấm chắn chắn bảo vệ bên trong để ngăn các hạt mài có thể được bổ sung để tăng cường cho bộ phận che chắn lên đến độ cao 2000 mm.

Khóa bảo vệ phải đáp ứng các yêu cầu của EN 1088 và các bộ phận liên quan của hệ thống điều khiển phải có mức tính năng tối thiểu là d theo TCVN 7384-1:2010 (ISO 13849-1:2006).

...

...

...

Các thiết bị bảo vệ có thể chấp nhận được là:

- Cạnh hoặc thanh cảm biến áp suất tuân theo các yêu cầu của EN 1760-2:2001 đối với loại 1;

- Cảm biến quang tuân theo EN 61496-1:2004, loại 2.

Các bộ phận liên quan của hệ thống điều khiển phải có mức tính năng tối thiểu là c theo TCVN 7384-1:2010 (ISO 13849-1:2006).

Khoảng cách dừng trong trường hợp kích hoạt thiết bị cho phép tối đa là 50 mm hoặc chuyển động phải đảo chiều được.

CHÚ DẪN

1  Gối đỡ thanh cuộn tấm chắn an toàn

2  Thanh cuộn tấm chắn an toàn

...

...

...

4  Động cơ cuộn tấm chắn an toàn

5  Cột đỡ các bộ phận che chắn bùn

6  Các bộ phận che chắn bùn

7  Thanh thép góc cạnh bên

8  Màn của bộ phận che chắn bùn

9  Tấm chắn an toàn

10  Ống an toàn

Hình 11 - Bộ phận che chắn dạng tấm (màn chắn)

5.2.6.3  Tiếp cận các khu vực bên trên hoặc bên dưới của máy

...

...

...

Việc lựa chọn phương tiện tiếp cận phải được thực hiện dựa trên cơ sở đánh giá rủi ro tuân theo TCVN 7387-1 (ISO 14122-1).

CHÚ THÍCH: Một ví dụ về việc phân tích các rủi ro có thể xem trong EN 1010-1:2004 [1], Phụ lục C.

5.2.7  Nâng và hạ giá đỡ lưỡi cưa và xe goòng

Hệ thống nâng/hạ giá đỡ lưỡi cưa và xe goòng phải được trang bị một van an toàn chống rơi, có thể dừng giá đỡ và xe goòng trong trường hợp hỏng hệ thống nâng/hạ.

CHÚ THÍCH: Một giải pháp có thể chấp nhận là sử dụng một đai ốc thứ hai được kích hoạt trong trường hợp đai ốc chính của hệ thống nâng bằng vít bị hỏng. Một giải pháp có thể chấp nhận đối với hệ thống thủy lực là lắp (các) xylanh với một van duy trì áp lực gần nhất có thể ở (các) đầu ra của xylanh bằng mặt bích hoặc các đường ống hàn có khả năng giữ được trọng lượng nâng.

5.2.8  Buồng đặt máy bơm cấp cho máy cưa

Các máy bơm và bể chứa hỗn hợp và bể thu hồi phải được che chắn bằng các bộ phận che chắn khóa liên động cố định hoặc di động tuân theo EN 953 và EN 294-1992, Bảng 4.

5.2.9  Hệ thống phân phối và thu hồi huyền phù (huyền phù mài)

Máy phải được trang bị một thiết bị để phân phối và thu hồi huyền phù (huyền phù mài).

...

...

...

Hình 12 - Vòng tuần hoàn huyền phù (huyền phù mài)

5.3  Thiết bị điện và hệ thống cung cấp năng lượng

5.3.1  Quy định chung

Tất cả các thiết bị điện liên quan đến máy phải tuân theo các yêu cầu của EN 60204-1.

5.3.2  Bảng điều khiển

Bảng điều khiển điện của máy phải được chế tạo với cấp bảo vệ không nhỏ hơn IP 54 theo EN 60529:1991.

5.3.3  Khởi động và bộ chọn chế độ

Máy phải được trang bị một bộ chọn chế độ để lựa chọn khởi động bằng tay hoặc khởi động tự động.

Trong chế độ khởi động bằng tay, các chuyển động phải được kích hoạt bằng các thiết bị điều khiển kiểu tự hồi vị trí.

...

...

...

Các biện pháp an toàn của TCVN 7383-2:2004 (ISO 12100-2:2003) 4.11.8 và 4.11.9 phải được tuân thủ.

5.3.4  Các biện pháp khởi động và trình tự khởi động

Các bộ phận của hệ thống điều khiển đối với các điều khiển kiểu tự hồi vị trí phải có mức tính năng tối thiểu là c theo TCVN 7384-1:2010 (ISO 13849-1:2006).

5.3.5  Dừng khẩn cấp

Máy phải được trang bị một thiết bị dừng khẩn cấp của loại dừng 0 hoặc loại dừng 1 như được quy định trong TCVN 6719:2008 (ISO 13850:2006), 4.1.4. Các thiết bị dừng khẩn cấp phải được đặt ở mọi vị trí điều khiển. Chúng phải được tiếp cận dễ dàng và luôn ở trạng thái sẵn sàng làm việc.

Các thiết bị dừng khẩn cấp để dừng máy phải được đặt bên trong buồng đặt máy bơm.

Các bộ phận của hệ thống điều khiển cho các thiết bị dừng khẩn cấp cần có mức tính năng tối thiểu là d theo TCVN 7384-1:2010 (ISO 13849-1:2006).

5.3.6  Các bộ phận liên quan đến an toàn của hệ thống điều khiển

Các bộ phận liên quan đến an toàn của hệ thống điều khiển phải có mức tính năng tối thiểu là c theo TCVN 7384-1:2010 (ISO 13849-1:2006), trừ khi có quy định khác.

...

...

...

5.3.7  Hỏng/Mất điện

Nếu máy dừng tại bất kỳ vị trí làm việc nào do hỏng/mất điện thì không một chuyển động nguy hiểm nào khác được tiếp tục thực hiện. Nhà sản xuất phải ghi rõ trong hướng dẫn sử dụng các biện pháp cần thực hiện trước khi khởi động lại máy.

5.3.8  Động cơ và vỏ động cơ

(Các) động cơ phải tuân theo EN 60204-1:2006, 14.2. Tất cả các động cơ của máy hoặc các động cơ có vỏ bao che phải có cấp bảo vệ tối thiểu IP 54 theo EN 60529:1991.

5.3.9  Các thiết bị an toàn liên quan đến nhiễu loạn điện từ

Máy phải có đủ khả năng miễn nhiễm đối với các nhiễu loạn điện từ để chúng có thể hoạt động một cách an toàn như dự định và không gây nguy hiểm khi chịu các mức và các loại nhiễu loạn được dự kiến bởi nhà sản xuất.

Nhà sản xuất máy phải thiết kế, cài đặt và đấu nối dây các thiết bị và các bộ phận lắp ráp có xem xét đến các khuyến cáo của các nhà cung cấp các bộ phận này.

5.3.10  Các thiết bị ngắt kết nối nguồn cung cấp năng lượng

Máy phải có các thiết bị có thể khóa được để ngắt liên kết của chúng ra khỏi toàn bộ các nguồn cung cấp năng lượng.

...

...

...

Các biện pháp cần thực hiện để tránh việc khởi động bất ngờ của một cơ cấu dẫn động phải tuân theo EN 1037.

5.4  Các phần tử thủy lực và khí nén

Các hệ thống thủy lực và khí nén phải tuân theo các yêu cầu của EN 982 và EN 983.

5.5  Thiết kế Ecgônômi

Thiết kế ecgônômi của máy phải tuân theo EN 614-1 và TCVN 7383-2:2004 (ISO 12100-2:2003), 4.8.

6  Kiểm tra xác nhận các yêu cầu an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ

Sự phù hợp với các yêu cầu của Điều 5 và Điều 7 phải được kiểm tra và xác nhận bằng một hoặc một số phương pháp dưới đây:

- Kiểm tra bằng quan sát;

- Đo đạc;

...

...

...

- Kiểm tra thiết kế.

Về nguyên tắc, các tiêu chí chấp nhận được bao hàm ở các yêu cầu.

7  Thông tin cho sử dụng

7.1  Quy định chung

Các thông tin cho sử dụng phải được cung cấp tuân theo TCVN 7383-2:2004 (ISO 12100-2:2003), Điều 6.

Thông tin cụ thể dưới đây phải được đưa ra.

7.2  Tín hiệu và các thiết bị cảnh báo

Các rủi ro tồn tại của máy phải được ký hiệu rõ ràng và không gây hiểu lầm, tốt nhất bằng cách sử dụng các biểu tượng.

Các biểu tượng phải tuân theo các nguyên tắc của EN 61310-1.

...

...

...

7.3.1  Quy định chung

Hướng dẫn sử dụng phải được soạn thảo theo TCVN 7383-2:2004 (ISO 12100-2:2003), 6.5 và phải bao gồm các nội dung sau:

7.3.2  Mô tả máy

Mô tả máy ít nhất phải gồm các mục sau:

a) Mô tả chung về máy cùng với các hình vẽ;

b) Giải thích các biểu tượng và ký hiệu được sử dụng trên máy và trong các tài liệu đi kèm;

c) Danh sách các dụng cụ được sử dụng với các đặc tính danh nghĩa của chúng;

d) Danh sách các vật liệu máy có thể cắt được.

7.3.3  Hướng dẫn vận chuyển, nâng hạ, bảo quản máy và các bộ phận có thể tháo rời của máy

...

...

...

a) Khối lượng danh nghĩa của máy và khối lượng của các bộ phận nặng cần phải nâng hạ bằng máy;

b) Các điều kiện trượt và nâng (bao gồm cả các điểm móc hàng);

c) Tài liệu tham khảo liên quan đến việc bảo quản và nâng hạ dụng cụ cắt của nhà sản xuất.

7.3.4  Hướng dẫn lắp đặt và sử dụng máy

Hướng dẫn lắp đặt và sử dụng máy ít nhất phải bao gồm các mục sau:

- Thông tin để điều chỉnh chiều dài của tay đòn liên kết với nguy cơ của lỗi còn tồn tại khi điều chỉnh và cài đặt sơ bộ máy;

- Quy trình định vị khối đá trên xe goòng;

- Quy trình định vị khối đá trong máy;

- Biện pháp an toàn khi thay thế lưỡi cưa;

...

...

...

- Biện pháp tiếp cận các khu vực phía trên của máy;

- Cách làm sạch hệ thống phân phối huyền phù mài (nếu có);

- Thông tin an toàn cho buồng đặt máy bơm;

- Thông tin về các thiết bị bảo vệ tối thiểu được sử dụng trong tất cả các quy trình và các giai đoạn làm việc;

- Mô tả loại và cách thức nêm cố định các khối đá ở khoảng giữa và kết thúc của quá trình làm việc;

- Mô tả loại và sự phù hợp của dụng cụ cắt, các khuyến cáo sử dụng của nhà sản xuất lưỡi cưa, quy trình thay lưỡi cưa, độ mòn lưỡi cưa và bảo dưỡng, quy trình thay lưỡi cưa khi lưỡi cưa bị gẫy trong quá trình cắt và khởi động lại các quá trình làm việc;

- Mô tả quá trình cố định xe goòng trước khi bắt đầu quá trình cắt;

- Nêu tuổi thọ và thời gian làm việc của các dây đai và độ căng chính xác của chúng;

- Mô tả việc xử lý huyền phù mài và các mối nguy hiểm gây ra khi xử lý chúng (nếu có), các biện pháp an toàn trong sử dụng, xác định các chất bắn ra và/hoặc các chất phát tán trong không khí;

...

...

...

- Thông tin về các rủi ro còn lại;

- Thông tin về các thiết bị điều khiển (đặc biệt là thiết bị khởi động/dừng và dừng khẩn cấp);

- Hướng dẫn nhận dạng và xác định vị trí các lỗi để sửa lỗi và khởi động lại sau khi gián đoạn;

- Thông tin về sự cần thiết phải mang đủ quần áo và thiết bị bảo hộ cá nhân (ví dụ: bảo vệ mắt và tai);

- Thông tin về lưu lượng nước phục vụ;

- Hướng dẫn sử dụng và tài liệu kỹ thuật mô tả thiết bị phải cung cấp các thông tin dưới đây về phát thải tiếng ồn:

+ Mức áp suất âm trọng số A tại các vị trí làm việc khi nó lớn hơn 70 dB. Nếu mức này nhỏ hơn 70 dB thì điều này cũng phải được chỉ rõ;

+ Giá trị lớn nhất của mức áp suất âm trọng số C tại các vị trí làm việc nếu lớn hơn 63 Pa (130 dB khi mức tham chiếu là 20 μPa);

+ Mức công suất âm trọng số A của thiết bị tại những nơi làm việc có mức áp suất âm trọng số A lớn hơn 80 dB, các điều kiện làm việc của thiết bị trong quá trình đo phát thải tiếng ồn, (các) vị trí phòng làm việc nơi (các) mức áp suất âm đã được xác định.

...

...

...

CHÚ THÍCH 2: Một quy tắc đo tiếng ồn cụ thể là chưa có và đang được chuẩn bị.

7.3.5  Hướng dẫn bảo dưỡng

Hướng dẫn bảo dưỡng phải bao gồm ít nhất các nội dung sau:

- Danh sách các hoạt động (ví dụ: điều chỉnh, bảo dưỡng, bôi trơn, sửa chữa, vệ sinh và bảo trì) chỉ được phép tiến hành khi đã tắt máy và ngắt nguồn động lực chính; khi trình bày các biện pháp để can thiệp an toàn đối với hoạt động bảo dưỡng, cần chú ý các vấn đề sau: ngắt kết nối hệ thống cung cấp năng lượng, các biện pháp ngăn sự kết nối lại, trung hòa năng lượng dư và kiểm tra trạng thái năng lượng bằng không;

- Loại, tần suất kiểm tra và khoảng thời gian thay thế;

- Các chỉ dẫn về các hạng mục bảo dưỡng mà người sử dụng có thể tiến hành được và danh sách các hạng mục bảo dưỡng đòi hỏi phải có các kiến thức kỹ thuật chuyên nghiệp và chỉ được phép thực hiện bởi những người có chuyên môn;

- Sơ đồ và bản vẽ cho phép sửa chữa máy chính xác;

- Sơ đồ điện (nếu có).

7.3.6  Danh sách phụ tùng thay thế

...

...

...

7.4  Ghi nhãn

Phải ghi nhãn các thông tin tối thiểu sau:

- Tên thương mại và địa chỉ đầy đủ của nhà sản xuất và của đại diện được ủy quyền;

- Nhãn bắt buộc;

- Năm sản xuất;

- Ký hiệu máy;

- Ký hiệu của sê ri hoặc loại máy, nếu có;

- Số seri hoặc số hiệu máy, nếu có;

- Thông số định mức (bắt buộc đối với các thiết bị kỹ thuật điện: điện áp, tần số, công suất,...).

...

...

...

- Thông số định mức (đối với các sản phẩm không phải thiết bị kỹ thuật điện), ví dụ: giới hạn tải trọng làm việc, tải trọng làm việc an toàn, các giới hạn tải trọng;

- Trọng tâm, tổng trọng lượng;

- Điều kiện sử dụng (ví dụ nơi được dự kiến sử dụng trong môi trường có khả năng cháy nổ);

- Tài liệu tham khảo cho các hướng dẫn cài đặt, sử dụng và bảo dưỡng.

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] EN 1010-1:2004, Safety of machinery - Safety requirements for the design and construction of printing and paper converting machines - Part 1: Common requirements (An toàn máy - Các yêu cầu an toàn về thiết kế và chế tạo máy in và máy chuyển đổi giấy - Phần 1: Các yêu cầu chung

MỤC LỤC

...

...

...

Lời nói đầu

1  Phạm vi áp dụng

2  Tài liệu viện dẫn

3  Thuật ngữ và định nghĩa

4  Danh mục các mối nguy hiểm đáng kể

5  Yêu cầu an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ

6  Kiểm tra xác nhận các yêu cầu an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ

7  Thông tin cho sử dụng

Thư mục tài liệu tham khảo