Bảng 2 - Tần suất đo mực nước trong giếng kiểm tra

Thời gian kể từ khi bắt đầu bơm

min

Khoảng cách thời gian giữa các lần đo

min

Từ 0 đến 5

1

Từ 5 đến 30

2

...

...

...

5

Từ 60 đến 90

10

Từ 90 đến120

20

Từ 120 đến kết thúc

30

Bảng 3 - Tần suất đo mực nước trong giếng quan trắc

Thời gian kể từ khi bắt đầu bơm

...

...

...

Khoảng cách thời gian giữa các lần đo

min

Từ 0 đến 5

0,5

Từ 5 đến15

1,0

Từ 15 đến 30

2,0

Từ 30 đến 60

...

...

...

Từ 60 đến 90

10,0

Từ 90 đến 120

20,0

Từ 120 đến kết thúc

30,0

5.5.2 Đối với bơm giật cấp, tần suất đo mực nước, lưu lượng trong quá trình bơm quy định trong bảng 1 và bảng 2 nhưng thời điểm tính từ khi bắt đầu một cấp lưu lượng mới.

5.5.3 Đo hồi phục mực nước trong giếng bơm được tiến hành với tần suất đo quy định trong bảng 2 và bảng 3 nhưng thời điểm tính từ khi kết thúc bơm.

5.6 Bơm giật cấp

...

...

...

a) Số cấp lưu lượng bơm không nhỏ hơn 4 cấp;

b) Lưu lượng bơm tối đa, ký hiệu là Q_max được xác định trên cơ sở kết quả sơ bộ về lưu lượng, mực nước trong giếng ở giai đoạn cuối cùng của quá trình thổi rửa làm thông thoáng giếng. Lưu lượng bơm mỗi cấp được xác định trên cơ sở Q_max như sau:

Cấp 1: 25 % Q_max; Cấp 2: 50 % Q_max; Cấp 3: 75 % Q_max; Cấp 4: 100 % Q_max;

c) Thời gian bơm mỗi cấp là một giờ. Trình tự bơm theo thứ tự các cấp lưu lượng tăng dần. Phải duy trì sự ổn định của lưu lượng bơm ngay từ thời điểm đầu của mỗi cấp lưu lượng.

5.6.2 Có thể chọn một trong hai chế độ bơm giật cấp: giật cấp liên tục hoặc giật cấp cách quãng:

a) Nếu chọn chế độ bơm giật cấp liên tục thì sau khi kết thúc bơm ở một cấp, tiếp tục tăng lưu lượng để đạt đến cấp tiếp theo. Không được dừng bơm giữa các cấp lưu lượng. Thời gian điều chỉnh lưu lượng ở mỗi cấp càng nhanh càng tốt, không vượt quá thời hạn 5 min đầu tiên ở mỗi cấp;

b) Nếu chọn chế độ bơm giật cấp cách quãng thì sau mỗi cấp lưu lượng phải ngừng bơm chờ mực nước hồi phục hoàn toàn mới được bơm cấp tiếp theo.

5.6.3 Phải đo hồi phục mực nước cho tới khi phục hồi hoàn toàn hoặc tối thiểu không dưới 4 h trong trường hợp thời gian hồi phục mực nước kéo dài.

5.7 Bơm kiểm tra 3 h và bơm kiểm tra 12 h

...

...

...

a) Bơm kiểm tra 3 h tiến hành cho tất cả các giếng đã thi công;

b) Bơm kiểm tra 12 h chỉ thực hiện cho một số giếng đại diện, được phân thành các cụm giếng có các điều kiện về địa tầng, cấu trúc giếng tương đương. Mỗi cụm lựa chọn một giếng đại diện để bơm kiểm ra 12 h và do tư vấn thiết kế lựa chọn.

5.7.2 Chọn lưu lượng bơm căn cứ vào kết quả phương trình đường cong lưu lượng thực tế của từng giếng xác định từ kết quả bơm giật cấp, bảo đảm dòng thấm vào giếng ở chế độ chảy tầng.

5.7.3 Quá trình bơm kiểm tra phải đảm bảo liên tục, không được ngắt quãng. Lưu lượng bơm duy trì trong suốt thời gian bơm kiểm tra được điều chỉnh và quyết định tại hiện trường trong 5 min đầu tiên với sai số không vượt quá 10 % so với lưu lượng đã lựa chọn. Trong suốt thời gian bơm phải duy trì lưu lượng ổn định với sai số không vượt quá 5 % so với mức lưu lượng đã được quyết định ở giai đoạn đầu.

5.7.4 Kết thúc bơm kiểm tra phải đo mực nước hồi phục ở tất cả các giếng quan trắc và giếng bơm theo tần suất quy định trong bảng 2 và bảng 3. Thời gian đo tính từ lúc dừng bơm tới khi mực nước hồi phục hoàn toàn hoặc tối thiểu bằng thời gian tương ứng của mỗi chế độ bơm trong trường hợp thời gian hồi phục quá dài.

5.7.5 Phải kiểm tra tất cả các số liệu bơm kiểm tra, xử lý các sai số thô trước khi đưa vào tính toán. Các giếng có các sai số về lưu lượng, mực nước hoặc bị gián đoạn trong quá trình bơm kiểm tra phải được loại bỏ và tiến hành bơm lại từ đầu.

5.8 Đánh giá chất lượng thi công giếng

5.8.1 Chất lượng thi công giếng được đánh giá thông qua chỉ tiêu "hiệu quả giếng", ký hiệu là h và lượng cát thoát ra theo nước trong quá trình bơm, ký hiệu là m. Hiệu quả giếng h, tính theo phần trăm, là tỷ số giữa độ hạ thấp mực nước lý thuyết, ký hiệu là S_lt với độ hạ thấp mực nước thực tế, ký hiệu là S_tt. Độ hạ thấp mực nước thực tế S_tt được đo trực tiếp trong giếng hút tại thời điểm kết thúc bơm kiểm tra. Độ hạ thấp mực nước lý thuyết S_lt được xác định bằng một trong các phương pháp quy định tại 5.8.2, 5.8.3 và 5.8.4.

5.8.2 Phương pháp đồ thị xác định độ hạ thấp mực nước trong giếng, xem biểu đồ hình B.2 phụ lục B, chỉ áp dụng khi có ít nhất 3 giếng quan trắc về một phía của giếng hút. Từ kết quả đo độ hạ thấp mực nước trong ít nhất 3 giếng quan trắc lân cận giếng hút về một phía, vẽ đồ thị S= f(r) trên giấy bán logarit với trục tung có tỷ lệ thường (bằng mét) biểu thị độ hạ thấp mực nước S, trục hoành có tỷ lệ logarit biểu thị khoảng cách từ các giếng quan trắc đến giếng hút nước tính bằng mét. Kéo dài đoạn thẳng thu được về phía giếng hút nước đến ranh giới giữa vành khăn cát lọc và cát tự nhiên của môi trường thấm (ngoại suy kết quả). Tung độ của điểm giao nhau của đoạn thẳng kéo dài và ranh giới ngoài của vành khăn cát lọc chính là độ hạ thấp mực nước lý thuyết.

...

...

...

5.8.4 Phương pháp đồ thị - giải tích xác định độ hạ thấp mực nước trong giếng như sau: trên đồ thị trực tiếp S=f(r) quy định tại 5.8.2 hoặc đồ thị suy diễn S=f(r) suy từ đồ thị S=f(t) quy định tại 5.8.3, xác định DS ứng với r₁ bằng 10 m và r₂ bằng 100 m, đồng thời kéo dài đoạn thẳng thu được cắt trục hoành tại điểm A. Toạ độ của điểm A ứng với r bằng r₀ và S bằng 0. Xác định các thông số của tầng chứa nước theo công thức (1) và (2). Độ hạ thấp mực nước theo lý thuyết tính theo công thức (3).

đó:

T là độ dẫn thuỷ lực, m²/d;

m là hệ số nhả nước;

S là độ hạ thấp lý thuyết;

t là thời gian bơm, d (ngày đêm);

r₀ là bán kính ảnh hưởng của giếng, là hoành độ của điểm A trên biểu đồ, m ;

r là bán kính của giếng kể cả phần vành khăn cát lọc, m.

...

...

...

5.8.6 Đối với các giếng không hoàn chỉnh, có sự biến dạng dòng thấm ở vùng gần đáy giếng nên độ hạ thấp lý thuyết xác định bằng các phương pháp quy định tại các điều nêu trên có thể có sai số khá lớn, mức độ sai số tuỳ thuộc vào tỷ lệ giữa chiều dài ống lọc và chiều dày tầng thấm nước. Độ hạ thấp mực nước lý thuyết có thể xác định chính xác hơn bằng cách đặt một piezometer ở lân cận giếng hút nước, cách giếng hút không quá 2 m và đo trực tiếp độ hạ thấp mực nước lý thuyết trong ống piezometer này.

5.8.7 Đối với các giếng hoàn chỉnh, nếu có nghi ngờ về kết quả tính toán độ hạ thấp mực nước lý thuyết thì cũng có thể kiểm tra lại bằng phương pháp đo trực tiếp mực nước trong piezometer lân cận giếng hút như quy định tại 5.8.6.

5.8.8 Nếu khi bơm kiểm tra thấy mực nước trong giếng kiểm tra hạ thấp vượt quá 20 % chiều dày tầng thấm nước sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến độ dẫn thủy lực của tầng chứa nước, khi xử lý kết quả độ hạ thấp mực nước phải hiệu chỉnh theo công thức (4):

trong đó:

S_tth là độ hạ thấp mực nước thực tế đã hiệu chỉnh, m;

S_tđ là độ hạ thấp mực nước thực đo, m;

H là chiều dày tầng chứa nước khi chưa bơm, m.

5.8.9 Phải kiểm tra và xử lý ngay các số liệu thô tại hiện trường. Trong các trường hợp sau đây phải hủy bỏ kết quả đo và tiến hành bơm kiểm tra lại :

...

...

...

b) Biểu đồ S=f(t), trừ các giá trị ban đầu, không thể hiện đúng đường đặc trưng, các số đo không nằm trên đường thẳng hoặc gần thẳng;

c) Biểu đồ S=f(t) là đường gãy khúc.

5.8.10 Lượng cát ra theo nước trong quá trình bơm được xác định bằng thiết bị như đã quy định tại 4.2.5 hoặc bằng cách quay ly tâm mẫu nước lấy từ ống xả của máy bơm. Khi xác định lượng cát thông qua mẫu nước, phải lấy tối thiểu 3 mẫu nước, mỗi mẫu ít nhất 1,0 L ở 3 thời điểm khác nhau vào cuối thời gian bơm, kết quả là giá trị trung bình của 3 mẫu nước đó.

5.8.11 Giếng được đánh giá là thi công bảo đảm chất lượng yêu cầu khi thoả mãn đồng thời 2 chỉ tiêu sau:

a) Chỉ số "hiệu quả giếng" h không nhỏ hơn 70 %;

b) Lượng cát m trôi ra theo nước không lớn hơn 10 mg/L.

5.8.12 Các giếng bơm kiểm tra không đạt yêu cầu bắt buộc phải thổi rửa và kiểm tra lại. Nếu sau 3 lần thổi rửa, kiểm tra mà vẫn không đạt được các chỉ tiêu theo yêu cầu thiết kế thì phải hoành triệt và thay giếng khác vào lân cận giếng cũ.

5.9 Lập hồ sơ hoàn công giếng giảm áp

Phải lập hồ sơ hoàn công giếng giảm áp sau khi kết thúc bơm kiểm tra và hoàn thiện giếng. Hồ sơ hoàn công thực hiện theo quy định hiện hành, bao gồm các nội dung chính sau:

...

...

...

b) Báo cáo hoàn công phải nêu đầy đủ biện pháp thi công tạo giếng, kết cấu giếng, thổi rửa làm thông thoáng giếng;

c) Chủng loại vật liệu sử dụng để tạo giếng như loại dung dịch dùng thổi rửa, khối lượng và chất lượng cát lọc sơ cấp và thứ cấp, khối lượng ximăng-bentônit, các đặc tính kỹ thuật của ống lọc và ống chống, ống và nắp bảo vệ;

d) Đặc tính và chủng loại các thiết bị bơm kiểm tra, sơ đồ kiểm tra và các kết quả bơm kiểm tra;

e) Sơ đồ bố trí giếng giảm áp, hệ thống ống thu, dẫn nước và các tài liệu liên quan khác.

Phụ lục A

(Tham khảo)

Một số biểu mẫu sử dụng trong quá trình bơm kiểm tra giếng giảm áp

A.1 Mẫu biểu quan trắc mực nước trong giếng bơm và giếng quan trắc

...

...

...

Vị trí:                                                    Điểm so sánh cao độ:

Đơn vị hành chính:                                 Cao độ điểm so sánh, m:

Khoảng cách đến giếng hút:                 Độ sâu mực nước tĩnh đến điểm so sánh:

Ngày bơm:                                           Người đo:

Thời gian bắt đầu:                                 Người kiểm tra:

Thời gian kết thúc:                                 Xác nhận của tư vấn giám sát:

TT

Thời gian đo

Khoảng cách từ điểm so sánh đến mực nước

...

...

...

Cao độ mực nước

m

Ghi chú

Mô tả thời tiết, diễn biến các sự kiện trong quá trình đo, các sự cố kỹ thuật nếu có.

...

...

...

A.2 Mẫu biểu ghi chép số liệu đo lưu lượng của giếng bơm

Giếng bơm:                                          Thiết bị đo:

Vị trí:                                                    Người đo:

...

...

...

Ngày bơm:                                           Xác nhận của tư vấn giám sát:

Thời gian bắt đầu:                                 Thời gian kết thúc:

TT

Thời gian đo

Lưu lượng

l/min

Ghi chú

...

...

...

Mô tả thời tiết, diễn biến các sự kiện trong quá trình đo, các sự cố kỹ thuật nếu có.

Mô tả thời tiết, diễn biến các sự kiện

...

...

...

(Tham khảo)

Một số biểu đồ sử dụng để tính độ hạ thấp mực nước lý thuyết trong giếng khoan

B.1 Biểu đồ mức độ hạ thấp mực nước S = f(lgt)

Ví dụ vẽ biểu đồ giếng quan trắc RW81.5-02, khoảng cách đến giếng hút RW81.5-01 r = 30,5m

B.2 Biểu đồ mức độ hạ thấp mực nước S = f(logr)

Ví dụ vẽ biểu đồ S = f(logr) của giếng hút nước RW81.5-01

Giếng hút nước

Giếng quan trắc

...

...

...

m

Mực nước động

m

r

m

S_tt

m

S_lt

m

...

...

...

%

RW81.5-01

-

3,820

1,248

0,076

2,572

2,033

79,043

...

...

...

RW81.5-02

3,766

3,198

30,500

0,568

-

-

RW81.5-03

...

...

...

3,355

60,050

0,415

-

-

RW81.5-04

3,750

3,449

...

...

...

0,301

-

-

Hình B.2 - Biểu đồ mức độ hạ thấp mực nước S = f(logr)

B.3 Biểu đồ suy diễn S = f(lgr) suy từ S = f(lgt) của giếng quan trắc gần nhất

Ví dụ vẽ biểu đồ suy diễn S = f(lgr) của giếng hút RW81.5-01 suy từ giếng quan trắc RW81.5-02

Giếng hút nước

Giếng quan trắc

...

...

...

m

Mực nước động

m

r

m

S_tt

m

S_lt

m

...

...

...

%

RW81.5 -01

3,820

1,248

0,076

2,572

2,094

81,401

...

...

...

RW81.5 -02

3,766

3,198

30,500

0,568

-

-

DS = 2.D* = S(100) – S(10) =

0,586

...

...

...

0,852

-

-

tga = DS/(ln(100) – ln(10)) =

0,254

100,00

0,266

-

-

...

...

...

Hình B.3 - Biểu đồ suy diễn S = f(lgr) của giếng hút RW81.5-01 suy từ giếng quan trắc RW81.5-02

MỤC LỤC

Lời nói đầu

1 Phạm vi áp dụng

2 Tài liệu viện dẫn

3 Thuật ngữ và định nghĩa

4 Kỹ thuật thi công giếng giảm áp

4.1 Khoan tạo lỗ kết hợp xác định địa tầng

...

...

...

4.3 Thổi rửa làm thông thoáng giếng

4.4 Hoàn thiện giếng

5 Kiểm tra chất lượng thi công và nghiệm thu

5.1 Quy định chung

5.2 Thiết bị bơm kiểm tra và yêu cầu lắp đặt

5.3 Yêu cầu kỹ thuật bơm kiểm tra

5.4 Chuẩn bị bơm kiểm tra

5.5 Tần suất đo lưu lượng, đo mực nước

5.6 Bơm giật cấp

...

...

...

5.8 Đánh giá chất lượng thi công giếng

5.9 Lập hồ sơ hoàn công giếng giảm áp

Phụ lục A (Tham khảo): Một số biểu mẫu sử dụng trong quá trình bơm kiểm tra giếng giảm áp

Phụ lục B (Tham khảo): Một số biểu đồ sử dụng để tính độ hạ thấp mực nước lý thuyết trong giếng khoan

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9157:2012 về Công trình thủy lợi - Giếng giảm áp - Yêu cầu thi công và kiểm tra nghiệm thu