Bảng 2 - Chữ cái La tinh hoa

Chữ cái

Ý nghĩa

A

Diện tích

A

Tác động bất thường

B

(Không dùng)

...

...

...

Giá trị cố định hay danh nghĩa

C

Cưỡng bức

D

Độ cứng uốn (bản, vỏ)

D

Chỉ số tổn thất (mỏi)

E

Mô đun đàn hồi dọc

...

...

...

Tác động của động đất

E

Hiệu quả của tác động

F

Tác động chung

F

Lực (nói chung)

G

Môđun trượt

...

...

...

Tác động thường xuyên ¹⁾

H

Thành phần nằm ngang của một lực

I

Mô men thứ hai của một tiết diện phẳng

J

(Không dùng)

K

Độ cứng dẻo (của khung)

...

...

...

Có thể dùng cho chiều dài (xem Bảng 3) hoặc chiều cao của một bộ phận hoặc của một cấu kiện

M

Mô men nói chung

M

Mô men uốn

N

Lực pháp tuyến

O

(Tránh dùng nếu có thể)

...

...

...

Tác động ứng lực trước

P (hay p)

Xác suất

Q

Tác động thay đổi

R

Lực tổng hợp

R

Phản lực

...

...

...

Sức bền

S

Mô men thứ nhất của một tiết diện phẳng (mô men tĩnh)

S

Nội lực, mô men trong

S (hay S_n)

Tác động của tuyết

T

Mô men xoắn

...

...

...

Nhiệt độ

T

Chu kỳ thời gian

U

(Không dùng)

V

Lực cắt

V

khối tích

...

...

...

Thành phần thẳng đứng của một lực

V (hay v)

Hệ số biến đổi

W

Mô đun tiết diện ²⁾

W

Tải trọng gió

X

Giá trị về tính chất (của vật liệu)

...

...

...

Lực nói chung (song song với trục, x, y hoặc z)

CHÚ THÍCH:

1) Có thể thêm 1 ký hiệu phụ nếu thấy cần thiết (ví dụ: G_o-tải trọng bản thân)

2) Có thể dùng với ký hiệu phụ thích hợp (e, hay el, pl) vào các vị trí phù hợp. Wpl đôi khi được khi thay thế bằng chữ Z

Bảng 3 - Chữ cái La tinh thường

Chữ cái

Ý nghĩa

a

Khoảng cách

...

...

...

Gia tốc

a

Thông số hình học

b

Chiều rộng

c

(Không dùng)

d

Độ lệch hướng

...

...

...

Chiều sâu (ví dụ đối với móng)

d

Đường kính

e

Độ lệch tâm

f

Sức bền (của vật liệu)

f

Tần số

...

...

...

Tải trọng phân bố thường xuyên ¹⁾

g

Gia tốc trọng trường

h

Chiều cao

h

Chiều dày

i

Bán kính quán tính

...

...

...

Số ngày

k

Hệ số

I

Khẩu độ; chiều dài cấu kiện²⁾

m

Momen uốn trên một đơn vị chiều dài hoặc chiều rộng

m

Khối lượng

...

...

...

Lực pháp tuyến trên một đơn vị chiều dài hoặc chiều rộng

n

Số của ...

o

(Không dùng)

p

Áp suất

p

Xác suất

...

...

...

Tải trọng phân bố thay đổi¹⁾

r

Bán kính

s

Sai lệch chuẩn của một mẫu

s

Khoảng cách

s

Tải trọng tuyết phân bố

...

...

...

Thời gian nói chung

t

Chiều dày của các cấu kiện mỏng

t

Mômen xoắn trên một đơn vị chiều dài hoặc chiều rộng

u

Chu vi

u, v, w

Các thành phần chuyển vị của một điểm

...

...

...

Tốc độ

v

Lực trượt trên một đơn vị chiều dài hoặc chiều rộng

w

Tải trọng gió phân bố

x, y, z

Tọa độ

z

Cánh tay đòn

...

...

...

1) Trường hợp cần thiết có thể thêm ký hiệu phụ (ví dụ: g_o phân phối tải trọng bản thân)

2) Có thể thay L hoặc l cho chiều dài, hoặc để tránh nhầm lẫn với số 1

Bảng 4 - Chữ cái Hy Lạp thường

Chữ

Ký hiệu

Ý nghĩa

alpha

a

Góc; tỷ số

...

...

...

b

Góc; tỷ số, hệ số

beta

b

Chỉ số độ tin cậy

gamma

g

Hệ số cục bộ (độ tin cậy)

gamma

...

...

...

Tỷ số (độ cứng tương đối)

gamma

g

Biến dạng trượt¹⁾

gamma

g

Trọng lượng trên đơn vị thể tích (trọng lượng riêng)

delta

d

...

...

...

epsilon

e

Biến dạng ²⁾

xi, eta, zeta

x, h, z

Tọa độ tương đối

eta

h

Hệ số chuyển đổi

...

...

...

q

Góc, góc quay

iota

i

(Không dùng)

kappa

k

(Tránh dùng nếu có thể)

lamđa

...

...

...

Tỷ số (độ mảnh), hệ số

mu

m

Hệ số, hệ số ma sát

mu

m

Giá trị trung bình của một tập hợp

mu

m

...

...

...

nu

n

Hệ số Poisson

omicron

o

(Tránh dùng nếu có thể)

pi

p

(Chỉ dùng trong toán học)

...

...

...

r

Khối lượng trên một đơn vị thể tích (Khối lượng riêng)

sigma

s

Ứng suất pháp tuyến

sigma

s

Sai lệch chuẩn của một tập hợp

tau

...

...

...

Ứng suất trượt³⁾

upsilon

u

(Không dùng)

phi

j (Φ)

Góc ma sát (ví dụ dùng cho đất)

phi

j (Φ)

...

...

...

chi

c

(Tránh dùng nếu có thể)

psi

y

Độ ẩm tương đối

psi

y

Hệ số thu nhỏ

...

...

...

w

Vận tốc góc

omega

w

Hàm lượng ẩm

CHÚ THÍCH:

1) Đối với ứng suất trượt có thể dùng e với ký hiệu phụ không đối xứng. Ví dụ: e₂₃ hoặc e_yz.

2) Ví dụ: e_e, _max, e_{0, 02,} , e_u.

3) Đối với biến dạng trượt cũng có thể dùng s với ký hiệu phụ không đối xứng. Ví dụ: s₂₃ hoặc s_yz

...

...

...

Ký hiệu

Ý nghĩa

S

Tổng số

D

Hiệu số, số gia tăng

Φ

Đường kính (ví dụ: cốt thép, đinh tán, v.v.)

‘ (dấu phẩy)

...

...

...

e

Cơ số lôgarit Nepe: 2,71828....

p

Tỷ số giữa chu vi và đường kính: 3.14159....

n

Số của...

II hoặc //

Song song

^

...

...

...

CHÚ THÍCH: 1) Có thể dùng ký hiệu phụ như ac, t (mười) để tránh phải dùng dấu ‘ (dấu phẩy)

Bảng 6 - Các ký hiệu phụ - Chữ cái La tinh thường ¹⁾

Chữ cái²⁾

Ý nghĩa

Chung

Vật liệu

Tác động, nội lực và mômen, sức bền⁶⁾

a (ac)

...

...

...

Tác động ngẫu nhiên

a (sa)

Thép kết cấu

abs

Tuyệt đối

...

...

...

act, pas

Có hiệu lực, bị động

add

Thêm

adm

...

...

...

al

Nhôm

b

Khói xây (ví dụ: gạch)

...

...

...

c (con)

Bê tông

c

Nén nói chung

cal

...

...

...

cr (crit)

Tới hạn

d (des)

Thiết kế

...

...

...

dir, ind

Trực tiếp, gián tiếp

dyn

Động (học)

e (el)

...

...

...

Giới hạn đàn hồi ⁴⁾

eff

Hiệu quả

eq

...

...

...

eqv

Tương đương

Bảng 6 (Tiếp theo)

Chữ cái

Ý nghĩa

Chung

Vật liệu

...

...

...

est

Được đánh giá

exe

Thực hiện

exp

...

...

...

ext

Ngoài (bên ngoài)

f

...

...

...

f (fl)

Cạnh dầm

f (fr)

Ma sát

fat

...

...

...

g

Tác động thường xuyên

g (ga)

Được đảm bảo

...

...

...

h (hg)⁸⁾

Cao, cao hơn

h (hor)

Nằm ngang

inf

...

...

...

i (ini)

Từ đầu/ban đầu (thời gian)

i (int)

Số nguyên

...

...

...

i

Số của...

j

Số ngày

k

...

...

...

Bảng 6 (Tiếp theo)

Chữ cái

Ý nghĩa

Chung

Vật liệu

Tác động, nội lực và momen, sức bền⁵⁾

I (lon)

...

...

...

I (lw)⁸⁾

Thấp, thấp hơn⁷⁾

lat

Ở bên (ở một bên)

...

...

...

Igt, sht

Dài hạn, ngắn hạn

lim

Giới hạn

m

...

...

...

Uốn nói chung

m (mv)

Giá trị trung bình

ma

Xây

...

...

...

max, min

Cực đại, cực tiểu

mor

Vữa

n

...

...

...

Lực pháp tuyến

n (net)

Thực, tịnh

n (nom)

Danh nghĩa

...

...

...

nor

Tiêu chuẩn/pháp tuyến

o

Số không

o

...

...

...

obs

Đã quan sát

p

...

...

...

p (hoặc sp)

Thép ứng lực trước

Bảng 6 (Tiếp theo)

Chữ cái

Ý nghĩa

Chung

Vật liệu

...

...

...

par

Song song

per

Thẳng góc

pl

...

...

...

Chất dẻo

pro

Tạm thời

q

...

...

...

r

Sức bền

red

Giảm

ref

...

...

...

rep

Đại diện

req

Theo yêu cầu

...

...

...

res

Còn dư/thừa

s

Nội lực, momen trong

s

...

...

...

Thép cvốt

s (sn)

Tác động của tuyết

s (sol)

...

...

...

ser

Khả năng làm việc

shr

Co ngót

sit

...

...

...

Đặt (tải trọng)

st (stat)

Tĩnh

Bảng 6 (Tiếp theo)

Chữ cái

Ý nghĩa

...

...

...

Vật liệu

Tác động, nội lực và momen, sức bền⁵⁾

stab, dest

Ổn định, không ổn định

sup

Trên

...

...

...

t (tem)

Nhiệt độ

Nhiệt độ

t (ten)

Sức căng nói chung

th (theo)

...

...

...

t (tor)

Xoắn nói chung

t (tra)

Theo hướng ngang

...

...

...

tim

Gỗ

tot

Tổng cộng

u (ult)

...

...

...

Tốt nhất (chỉ dùng cho vật liệu)

v

Theo chiều đứng

v

...

...

...

var

Biến đổi

w (wat)

Tác động của nước

w (wi)

...

...

...

Tác động của gió

w

Vải dệt/ giấy cuộn

x, y, z

Tọa độ

...

...

...

y (yi)

Sản lượng

Bảng 6 (Kết thúc)

Chữ cái

Ý nghĩa

Chung

Vật liệu

...

...

...

0, 1, 2, v.v.

Giá trị đặc biệt

¥

Giá trị tiệm cận

CHÚ THÍCH:

...

...

...

2) Những chữ trong ngoặc: được dùng khi một chữ cái có thể gây nhầm lẫn. Nếu vẫn có thể nhầm lẫn thì dùng nguyên cả từ đó (bằng tiếng Anh hay tiếng Pháp).

3) Sử dụng khi trái với “quan sát”

4) Trường hợp cần thiết có thể dùng thêm một ký hiệu phụ phù hợp với ký hiệu phụ đã cho khi xác định giới hạn đàn hồi chính xác hơn. Ví dụ: 0,2.

5) Sử dụng khi trái với “lý thuyết”

6) Khi cần làm rõ, các chữ La tinh hoa có thể dùng để biểu thị các tác động, nội lực, momen trong và sức bền. Ví dụ: gF, gSd, gRd, s_TF.

7) Cũng có thể thay L hoặc I để tránh nhầm với số 1

8) Trường hợp không thể dùng “sup” hoặc “inf”

MỤC LỤC

...

...

...

2. Loại ký hiệu

3. Xây dựng ký hiệu

4. Các biện pháp phòng ngừa

Bảng 1 - Hướng dẫn dùng chữ để xây dựng ký hiệu

Bảng 3 - Chữ cái La tinh thường

Bảng 4 - Chữ cái Hy Lạp thường

Bảng 5 - Ký hiệu toán và ký hiệu đặc biệt

Bảng 6 - Các ký hiệu chữ chung - Chữ cái La tinh thường ¹⁾

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6203 :2012 (ISO 3898:1997) về Cơ sở để thiết kế kết cấu - Các ký hiệu - Ký hiệu quy ước chung