Có thể nhận dạng các hỗn hợp có các số hiệu đã ấn định bằng sự liên kết các tiền tố thành phần ký hiệu thích hợp của các thành phần riêng.

VÍ DỤ 7 (CFC/HFC-500).

Có thể nhận dạng các hỗn hợp không có các số hiệu đã ấn định khi sử dụng các tiền tố thành phần - ký hiệu thích hợp cho mỗi thành phần.

VÍ DỤ 8 HCFC-22/ HFC-152a/ CFC-114 [36/24/40]

5. Ký hiệu của môi chất lạnh và hỗn hợp môi chất lạnh

Xem các Bảng 1 đến Bảng 3.

Bảng 1 - Ký hiệu của môi chất lạnh

Số hiệu môi chất lạnh

Tiền tố thành phần Ký hiệu

...

...

...

Công thức hóa học

Khối lượng phân tử gam ^a g/mol

Điểm sôi chuẩn ^{a 0}C

Dãy Metan

R - 11

CFC

Tricloflorometan

CCl₃F

137,4

...

...

...

R - 12

CFC

Diclodiflorometan

CCl₂F₂

120,9

-30

R-12B1

BCFC

Bromclodiflorometan

...

...

...

165,4

-4

R - 13

CFC

Clotriflorometan

CClF₃

104,5

-81

R-13B1

...

...

...

Bromtriflorometan

CBrF₃

148,9

-58

R - 14

PFC

tetraflorometan (cacbon tetraflorua)

CF₄

88,0

...

...

...

R - 21

HCFC

Dicloflorometan

CHCl₂F

102,9

9

R - 22

HCFC

Clodiflorometan

...

...

...

86,5

-41

R - 23

HFC

Triflorometan

CHF₃

70,0

-82

R - 30

...

...

...

diclorometan (metylen clorua)

CH₂Cl₂

84,9

40

R - 31

HCFC

Cloflorometan

CH₂ClF

68,5

...

...

...

R - 32

HFC

diflorometan (metylen florua)

CH₂F₂

52,0

-52

R - 40

HCC

clorometan (metyl clorua)

...

...

...

50,5

-24

R - 41

HFC

florometan (metyl florua)

CH₃F

34,0

-78

R - 50

...

...

...

Metan

CH₄

16,0

-161

Dãy etan

R - 113

CFC

1,1,2-triclo-1,2,2-trifloetan

CCl₂FCClF₂

...

...

...

48

R - 114

CFC

1,2-diclo-1,1,2,2-tetrafloroetan

CClF₂CClF₂

170,9

4

R - 115

CFC

...

...

...

CClF₂CF₃

154,5

-39

R - 116

PFC

Hexafloroetan

CF₃CF₃

138,0

-78

...

...

...

HCFC

2,2-diclo-1,1,1-trifloroetan

CHCl₂CF₃

153,0

27

R - 124

HCFC

2-clo-1,1,1,2-tetrafloroetan

CHClFCF₃

...

...

...

-12

R - 125

HFC

Pentafloroetan

CHF₂CF₃

120,0

-49

R - 134a

HFC

...

...

...

CH₂FCF₃

102,0

-26

R - 141b

HCFC

1,1-diclo-1-floroetan

CH₃CCl₂F

117,0

32

...

...

...

HCFC

1-clo-1,1-difloroetan

CH₃CClF₂

100,5

-10

R - 143a

HFC

1,1,1-trifloroetan

CH₃CF₃

...

...

...

-47

R - 152a

HFC

1,1-difloroetan

CH₃CHF₂

66,0

-25

R - 170

HC

...

...

...

CH₃CH₃

30,0

-89

Dãy propan

R - 218

PFC

octafloropropan

CF₃CF₂CF₃

188,0

...

...

...

R - 225ea

HCFC

1,3-diclo-1,1,2,3,3-pentafloropropan

CClF₂CHFCClF₂

202,9

R - 227ea

HFC

1,1,1,2,3,3,3-heptafloropropan

...

...

...

170,0

-16

R - 236fa

HFC

1,1,1,3,3,3-hexafloropropan

CF₃CH₂CF₃

152,0

-1

R - 245fa

...

...

...

1,1,1,3,3-pentafloropropan

CHF₂CH₂CF₃

134,0

15

R - 290

HC

propan

CH₃CH₂CH₃

44,0

...

...

...

Hợp chất hữu cơ mạch vòng

R - C318

PFC

octafloroxyclobutan

200,0

-6

Các hợp chất hữu cơ có hydrocacbon khác

R - 600

...

...

...

butan

CH₃CH₂CH₂CH₃

58,1

0

R - 600a

HC

2-metyl propan (isobutan)

CH(CH₃)₂CH₃

58,1

...

...

...

Các hợp chất oxy

R - 610

etyl ete

CH₃CH₂OCH₂CH₃

74,1

35

R - 611

...

...

...

HCOOCH₃

60,0

32

Hợp chất sunfua

R - 620

^d

^d

^d

...

...

...

Các hợp chất nitơ

R - 630

metyl amin

CH₃NH₂

31,1

-7

R - 631

...

...

...

CH₃CH₂(NH₂)

45,1

17

Các hợp chất vô cơ

R - 702

Hydro

H₂

2,0

...

...

...

R - 704

Heli

He

4,0

-269

R - 717

amoniac

...

...

...

17,0

-33

R - 718

nước

H₂O

18,0

100

R - 720

...

...

...

Neon

Ne

20,2

-246

R - 728

Nitơ

N₂

28,1

...

...

...

R - 732

Oxy

O₂

32,0

-183

R - 740

Acgon

...

...

...

39,9

-186

R - 744

cacbon dioxit

CO₂

44,0

-78 ^c

R - 744A

...

...

...

nitơ oxit

N₂O

44,0

-90

R - 764

sunfua dioxit

SO₂

64,1

...

...

...

Các hợp chất hữu cơ không bão hòa

R - 1132a

HFC

1,1-difloroeten (viniliden florua)

CH₂=CF₂

64,0

-82

R - 1150

HC

...

...

...

CH₂=CH₂

28,1

-104

R - 1270

HC

propen (propylen)

CH₃CH=CH₂

42,1

-48

...

...

...

^b  Tên hóa học ưu tiên được kèm theo sau bởi tên thông thường trong ngoặc. Tên hóa học ưu tiên và công thức hóa học phù hợp với tài liệu tham khảo [4] và [5], xem thư mục.

^c  Thăng hoa

^d  Dự trữ cho sử dụng trong tương lai.

Bảng 2 - Ký hiệu môi chất lạnh của các hỗn hợp R400

Số hiệu môi chất lạnh

Thành phần danh nghĩa ^c
% khối lượng

Dung sai của thành phần
%

Điểm bắt đầu sôi/ Điểm đọng sương ^{a 0}C

R - 400

...

...

...

R - 401A

R - 22/152a/124 (53/13/34)

±2,0/+0,5 - 1,5/±1,0

-33,3/-26,4

R - 401B

R - 22/152a/124 (61/11/28)

±2,0/+0,5 - 1,5/±1,0

...

...

...

R - 401C

R - 22/152a/124 (33/15/52)

±2,0/+0,5 - 1,5/±1,0

-30,5/-23,8

R - 402A

R - 125/290/22 (60/2/38)

±2,0/+0,1 - 1,0/±2,0

-49,0/-46,9

R - 402B

...

...

...

±2,0/+0,1 - 1,0/±2,0

-47,0/-44,7

R - 403A

R - 290/22/218 (5/75/20)

+0,2-2,0/±2,0/±2,0

-47,8/-44,3

R - 403B

R - 290/22/218 (5/56/39)

+0,2-2,0/±2,0/±2,0

...

...

...

R - 404A

R - 125/143a/134a (44/52/4)

±2,0/±1,0/±2,0

-46,2/-45,5

R - 405A

R - 22/152a/142b/C318 (45/7/5,5/42,5)

±2,0/±1,0/±1,0/±2,0 ^b

-35,9/-24,5

R - 406A

...

...

...

±2,0/±1,0/±1,0

-32,7/-23,5

R - 407A

R - 32/125/134a (20/40/40)

±2,0/±2,0/±2,0

-45,3/-38,9

R - 407B

R - 32/125/134a (10/70/20)

±2,0/±2,0/±2,0

...

...

...

R - 407C

R - 32/125/134a (23/25/52)

±2,0/±2,0/±2,0

-43,6/-36,6

R - 407D

R - 32/125/134a (15/15/70)

±2,0/±2,0/±2,0

-39,5/-32,9

R - 407E

...

...

...

±2,0/±2,0/±2,0

-42,9/-35,8

R - 408A

R - 125/143a/22 (7/46/47)

±2,0/±1,0/±2,0

-44,6/-44,1

R - 409A

R - 22/124/142b (60/25/15)

±2,0/±2,0/±1,0

...

...

...

R - 409B

R - 22/124/142b (65/25/10)

±2,0/±2,0/±1,0

-35,6/-27,9

R - 410A

R - 32/125 (50/50)

+0,5-1,5/+1,5-0,5

-51,4/-51,4

R - 410B

...

...

...

±1,0/±1,0

-51,3/-51,6

R - 411A

R - 1270/22/152a (1,5/87,5/11,0)

+0,0-1,0/+2,0-0,0/+0,0-1,0

-39,5/-36,6

R - 411B

R - 1270/22/152a (3/94/3)

+0,0-1,0/+2,0-0,0/+0,0-1,0

...

...

...

R - 412A

R - 22/218/142b (70/5/25)

±2,0/±2,0/±1,0

-38,0/-28,7

R - 413A

R - 218/134a/600a (9/88/3)

±1,0/±2,0/±0,0-1,0

-30,6/-27,9

R - 414A

...

...

...

±2,0/±2,0/±0,5/+0,5-1,0

-34,0/-25,8

R - 414B

R - 22/124/600a/142b (50,0/39,0/1,5/9,5)

±2,0/±2,0/±0,5/+0,5-1,0

-32,9/-24,3

R - 415A

R - 22/152a (82,0/18,0)

±1,0/±1,0

...

...

...

R - 416A

R - 134a/124/600 (59,0/39,5/1,5)

+0,5-1,0/+1,0-0,5/+0,1-0,2

-23,4/-21,8

R - 417A

R - 125/134a/600 (46,6/50,0/3,4)

±1,1/±1,0/+0,1-0,4

-38,0/-32,9

R - 418A

...

...

...

±0,5/±1,0/±0,5

-41,2/-40,1

^a  Các nhiệt độ “điểm bắt đầu sôi” và “điểm đọng sương” không phải là một phần của tiêu chuẩn này, chúng được cung cấp chỉ để tham khảo. “Điểm bắt đầu sôi” được định nghĩa là nhiệt độ chất lỏng bão hòa của môi chất lạnh: mà nhiệt độ tại đó môi chất lạnh lỏng bắt đầu sôi lần đầu tiên. Điểm bắt đầu sôi của một hỗn hợp môi chất lạnh không đồng sôi ở áp suất không đổi thấp hơn điểm đọng sương. “Điểm đọng sương” được định nghĩa là nhiệt độ hơi bão hòa của môi chất lạnh: mà nhiệt độ tại đó giọt cuối cùng của môi chất lạnh lỏng sôi. Điểm đọng sương của một hỗn hợp môi chất lạnh không đồng sôi ở áp suất không đổi cao hơn điểm bắt đầu sôi.

^b  Các dung sai của thành phần đối với tổng của R 152a và R 142b là (+0/-2).

^c  Các thành phần của hỗn hợp được liệt kê một cách quy ước theo thứ tự tăng lên của điểm bắt đầu sôi thông thường.

^d  sẽ được quy định.

Bảng 3 - Ký hiệu môi chất lạnh của các hỗn hợp R500 1)

Số hiệu môi chất lạnh

Thành phần danh nghĩa ^d % khối lượng

...

...

...

Nhiệt độ đồng sôi^{c 0}C

Điểm bắt đầu sôi/ Điểm đọng sương ^{a 0}C

R - 500

R - 12/152a (73,8/26,2)

+1,0-0,0/+0,0-1,0

0

-33,6/-33,6

R - 501

R - 22/12 (75,0/25,0) ^b

...

...

...

-41

-40,5/-40,3

R - 502

R - 22/115 (48,8/51,2)

19

-45,2/-45,0

R - 503

R - 23/13 (40,1/59,9)

...

...

...

88

-87,8/-87,8

R - 504

R - 32/115 (48,2/51,8)

17

-57,1/-56,2

R - 505

R - 12/31 (78,0/22,0) ^b

...

...

...

115

R - 506

R - 31/114 (55,1/44,9)

18

R - 507A

R - 125/143a (50/50)

...

...

...

-40

-46,7/-46,7

R - 508A

R - 23/116 (39/61)

±2,0/±2,0

-86

-87,4/-87,4

R - 508B

R - 23/116 (46/54)

...

...

...

-46

-87,0/-87,0

R - 509A

R - 22/218 (44/56)

±2,0/±2,0

0

-49,8/-48,1

^a  Các nhiệt độ “điểm bắt đầu sôi” và “điểm đọng sương” không phải là một phần của tiêu chuẩn này. “Điểm bắt đầu sôi” được định nghĩa là nhiệt độ chất lỏng bão hòa của môi chất lạnh: mà nhiệt độ tại đó môi chất lạnh lỏng bắt đầu sôi lần đầu tiên. Điểm bắt đầu sôi của một hỗn hợp môi chất lạnh không đồng sôi ở áp suất không đổi thấp hơn điểm đọng sương. “Điểm đọng sương” được định nghĩa là nhiệt độ hơi bão hòa của môi chất lạnh: mà nhiệt độ tại đó giọt cuối cùng của môi chất lạnh lỏng sôi. Điểm đọng sương của một hỗn hợp môi chất lạnh không đồng sôi ở áp suất không đổi cao hơn điểm bắt đầu sôi.

^b  Thành phần chính xác của hỗn hợp đồng sôi này cần được nghiên cứu bổ sung thêm bằng thực nghiệm.

...

...

...

^d  Các thành phần của hỗn hợp được liệt kê một cách quy ước theo thứ tự tăng lên của điểm bắt đầu sôi thông thường.

Phụ lục A

(tham khảo)

Ví dụ về ký hiệu chất đồng phân

Bảng A.1 minh họa ký hiệu của các chất đồng phân đối với dãy etan có ba chất đồng phân diclotrifloroetan.

Bảng A.1 - Chất đồng phân của dãy etan

Chất đồng phân

Công thức hóa học

...

...

...

W₂

W₁-W₂

R -123

CHCl₂CF₃

71,9

57,0

14,9

R -123a

CHClFCClF₂

...

...

...

73,4

17,9

R -123b

CCl₂FCHF₂

89,9

39,0

50,9

Trong đó W₁  là tổng của khối lượng nguyên tử của halogen và của các halogen kết hợp với nguyên tử cacbon i.

Bảng A.2 minh họa ký hiệu của các chất đồng phân đối với dãy propan có chín chất đồng phân diclopentafloropropan

...

...

...

Chất đồng phân

Công thức hóa học

Nhóm C2 ^a

W₁

W₂

W₁-W₃

R - 225aa

CF₃CCl₂CHF₂

CCl₂

...

...

...

39,0

18,0

R - 225ba

CHClFCClFCF₃

CClF

55,5

57,0

1,5

R - 225bb

...

...

...

CClF

73,4

39,0

34,4

R - 225ca

CHCl₂CF₂CF₃

CF₂

71,9

57,0

...

...

...

R - 225cb

CHClFCF₂CClF₂

CF₂

89,9

39,0

50,9

R - 225da

CClF₂CHClCF₃

CHCl

...

...

...

57,0

16,4

R - 225ea

CClF₂CHFCClF₂

CHF

73,4

73,4

0,0

R - 225eb

...

...

...

CHF

89,9

57,0

32,9

Trong đó W₁ là tổng các khối lượng nguyên tử của halogen và của các halogen kết hợp với nguyên tử cacbon i.

^a  Nguyên tử cacbon (thứ hai) trung tâm.

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN 6104 : 1996 (ISO 5149), Hệ thống máy lạnh dùng để làm lạnh và sưởi - Yêu cầu về an toàn.

...

...

...

[3] TCVN 5699-2-40 (IEC 60335-2-40), Thiết bị điện gia dụng và các thiết bị điện tương ứng - An toàn - Phần 2-40: Yêu cầu cụ thể đối với các bơm nhiệt, máy điều hòa không khí và máy hút ẩm.

[4] International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) Blue Book and Guide, Nomenclature of Organic Chemistry, “Blue book”, IUPAC, Pergamon Press, 1979. Edited by J.Rigaudy and S.P. Lkesney [ISBN 0-08-022369-9] (Sách xanh và hướng dẫn của Hiệp hội quốc tế về hóa học thuần túy và hóa học ứng dụng (IUPAC)). Thuật ngữ về hóa học hữu cơ “sách xanh” IUPAC, nhà xuất bản Pergamon, 1979, J.Rigaudy và S.P Lkesney biên soạn [ISBN.0-08-022369-9]).

[5] A Guide to IUPAC Nomenclature of Organic Compounds. Blackwell Scientific Publications. 1993. Edited by R.Panico, W.H. Powell and J.C. Richer. [ISBN 0-632-03488-2] (Sách tra cứu về thuật ngữ các hợp chất hữu cơ của Hiệp hội quốc tế về hóa học thuần túy và hóa học ứng dụng (IUPAC) - Ấn phẩm khoa học của Blackwell, 1993 do R.Panico, W.H. Powell và J.C. Richer biên soạn [ISBN 0-632-03488-2]).

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6739:2008 (ISO 817 : 2005) về Môi chất lạnh - Hệ thống ký hiệu