CÔNG VĂN

CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO SỐ 503/TATC NGÀY 15-8-1994 VỀ VIỆC GIẢM THỜI HẠN CHẤP HÀNH HÌNH PHẠT TÙ.

Hàng năm vào dịp các ngày lễ lớn (Quốc khánh, tết nguyên đán) các Toà án xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cho những người bị kết án đã cải tạo tốt. Nhìn chung việc xét giảm án cho những người bị kết án có đủ điều kiện được giảm theo quy định của pháp luật đã có tác dụng tốt, khuyến khích những người bị kết án khác yên tâm cải tạo. Tuy nhiên, qua kiểm tra công tác thi hành án hình sự ở các địa phương, Toà án nhân dân tối cao nhận thấy ở một số Toà án tỉnh đã có một số sai phạm cần rút kinh nghiệm và kiên quyết khắc phục như: Khi xét giảm án đã không nắm vững những quy định của pháp luật về điều kiện để được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù, đặc biệt không xem xét kỹ thái độ cải tạo của người đang chấp hành hình phạt tù mà chỉ căn cứ vào đề nghị của Trại cải tạo và đề nghị của Viện kiểm sát nên có một số người phạm tội thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng bị xử phạt từ 10 năm tù đến tù chung thân, trong thời hạn cải tạo đã bị kỷ luật nhiều lần, nhưng khi đề nghị xét giảm án Trại cải tạo không báo cáo đầy đủ về những lần bị kỷ luật đó nên Toà án đã giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cho người không cải tạo tốt, hoặc có trường hợp người bị kết án được đề nghị giảm lần đầu nhưng không có lý do đáng được khoan hồng thêm như lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo (khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự) nhưng Toà án đã giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cho họ vào thời gian sớm hơn so với thời gian quy định tại Điều 49 Bộ luật hình sự (Chưa đủ 1/3 thời hạn tù đối với người bị phạt tù có thời hạn, chưa đủ 10 năm đối với người bị phạt tù chung thân). Cá biệt có nơi khi xét giảm án tù đã không lập Hội đồng gồm 2 Thẩm phán mà chỉ có Chánh án ra quyết định giảm án theo đề nghị của Trại cải tạo và Viện kiểm sát.

Để thi hành các quy định của Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự về giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cho những người bị kết án đang cải tạo cần nắm vững quy định tại các điều 49, 51 Bộ luật hình sự và Thông tư liên ngành số 04/89/TTLN này 15-8-1989 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ hướng dẫn về giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù. Cụ thể là:

a) Đã chấp hành được 1/3 (một phần ba) thời hạn hình phạt. Nếu bị phạt tù chung thân thì đã chấp hành hình phạt được 10 (mười) năm.

b) Đã chứng tỏ quyết tâm cải tạo, thể hiện là thật thà hối lỗi, tích cực lao động, học tập, nghiêm chỉnh chấp hành chế độ, nội quy của Trại cải tạo.

Trong trường hợp đặc biệt người bị kết án đã lập công như tố cáo, giúp Trại cải tạo hoặc cơ quan điều tra phát hiện tội phạm, có sáng kiến hoặc cải tiến kỹ thuật có giá trị trong sản xuất, cứu được tính mạng người khác trong tình thế hiểm nghèo, cứu được tài sản của Nhà nước, của tập thể hoặc của công dân khi có bão lụt, hoả hoạn v.v...

Người bị kết án đã quá già yếu hoặc đang mắc bệnh hiểm nghèo (từ 70 tuổi trở lên hoặc trên 60 tuổi thường xuyên ốm yếu mắc bệnh rất nguy hiểm đến tính mạng như lao nặng, ung thư, bại liệt...) thì được xét sớm hơn và mức cao hơn nhưng phải bảo đảm người bị kết án phải chấp hành được 1/4 (một phần tư) thời hạn của hình phạt, nếu bị phạt tù chung thân thì ít nhất cũng đã cải tạo ở trại cải tạo được 8 năm mới được xét giảm lần đầu. Mức giảm cao nhất mỗi lần có thể là 4 năm, nhưng phải bảo đảm thời gian thực sự chấp hành hình phạt ít nhất là 2/5 (hai phần năm) nếu bị phạt tù chung thân thì thời gian đã thực sự chấp hành hình phạt ít nhất là 10 (mười) năm.

Các Toà án cần nghiên cứu nắm vững những quy định nói trên, đảm bảo việc xét giảm án trong dịp 2-9 sắp tới được đúng pháp luật.