Thực hiện chức năng kiểm tra công tác đầu thầu (được quy định tại Khoản 19 Điều 1 Nghị định 66/CP ngày 12 tháng 6 năm 2003 của Chính phủ về việc sửa đổi bổ sung Quy chế Đầu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tiến hành kiểm tra công tác đấu thầu tại một số đơn vị trong đó có Công ty cổ phần. Qua kiểm tra, về cơ bản các đơn vị đã thực hiện tốt các quy định của Nhà nước về đấu thầu, tuy nhiên Bộ Kế hoạch và Đầu tư thấy còn có một số tồn tại trong quá trình thực hiện công tác đấu thầu như sau:

1. Không thực hiện sơ tuyển nhà thầu hoặc không áp dụng phương thức đầu thầu 2 giai đoạn đối với các gói thầu quy mô lớn, phức tạp (Quy chế đấu thầu quy định: gói thầu mua sắm hàng hoá có giá trị (>=) 300 tỷ đồng và xây lắp có giá trị (>=) 200 tỷ đồng phải thực hiện sơ tuyển nhà thầu, gói thầu mua sắm hàng hoá và xây lắp có giá trị (>=) 500 tỷ đồng phải áp dụng phương thức đầu thầu 2 giai đoạn). Từ đó dẫn đến nhà thầu không đáp ứng kinh nghiệm và năng lực vẫn được dự thầu làm ảnh hưởng tới quá trình đánh giá và gây ra những thắc mắc.

2. Trong HSMT quy định quá nhiều Điều kiện tiên quyết (là cơ sở để loại HSDT) hoặc đưa ra các yêu cầu quá cao, từ đó gây khó khăn cho việc lựa chọn nhà thầu, thậm chí dẫn đến không thể chọn được nhà thầu theo yêu cầu của HSMT...

3. Tiêu chuẩn đánh giá HSDT và các yêu cầu nêu trong HSMT thiếu sự nhất quán làm cho việc đánh gái HSDT không thống nhất, không đảm bảo tính công bằng minh bạch trong đấu thầu.

4. Việc đánh giá HSDT của tổ chuyên gia/tư vấn giúp việc không bám sát các nội dung được quy định trong HSMT và tiêu chuẩn đánh giá được duyệt, từ đó đưa ra các kết luận thiếu chính xác, thiếu căn cứ xác đáng.

5. Việc xử lý tình huống trong đấu thầu (từ đề nghị của tổ chuyên gia, cơ quan thẩm định cũng như quy định của người/cấp có thẩm quyền) chưa phù hợp với Quy chế Đấu thầu, chưa Căn cứ vào thực tế của nhà thầu (kinh nghiệm, năng lực, HSDT...), từ đó gây khiếu nại của nhà thầu và bất bình của công luận.

Những tồn tại nói trên có thể do những nguyên nhân chủ yếu sau đây:

* Các tổ chức và các nhân liên quan chưa quán triệt đầy đủ và nghiêm túc các quy định của Nhà nước về đấu thầu (Quy chế Đấu thầu hiện hành và các Thông tư hướng dẫn thực hiện).

* Cán bộ được giao thực hiện công tác đầu thầu chưa thực sự đáp ứng yêu cầu kinh nghiệm và năng lực về nghiệp vụ đấu thầu, thiếu hiểu biết về thủ tục, trình tự thực hiện trong đấu thầu.

* Các doanh nghiệp Nhà nước tham gia góp vốn vào các dự án cổ phần thiếu sự quan tâm thích đáng như chưa quan tâm đến năng lực cán bộ cử vào các chức vụ lãnh đạo trong Công ty cổ phần hoặc chưa có sự hỗ trợ cần thiết cho các Công ty cổ phần đặc biệt đối với công tác đấu thầu là một công tác nhạy cảm, ảnh hưởng tới hiệu quả sản xuất kinh doanh sau này.

* Các Bộ, ngành và Địa phương chưa làm tốt chức năng quản lý Nhà nước về lĩnh vực đấu thầu trong phạm vi ngành và địa phương mình.

Để khắc phục các tổn tại trong công tác đầu thầu nói trên với chức năng là cơ quan quản lý Nhà nước về đấu thầu của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin lưu ý các Bộ, ngành và Địa phương một số vấn đề sau:

1. Cần quán triệt nghiêm túc các quy định Nhà nước về đấu thầu, trên cơ sở tăng cường tổ chức tập huấn và bồi dưỡng nghiệp vụ cho các tổ chức/cá nhân được giao nhiệm vụ thực hiện công tác đấu thầu cũng như trong quá trình chỉ đạo Điều hành thực hiện các dự án cổ phần.

2. Lựa chọn và bố trí các cán bộ đủ năng lực và am hiểu các quy định của Nhà nước về đấu thầu, quản lý dự án tham gia thực hiện dự án cũng như Điều hành công ty cổ phần.

3. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra thực hiện công tác đấu thầu trong phạm vi ngành, địa phương mình, trong đó đặc biệt chú ý các dự án cổ phần có sự tham gia của các doanh nghiệp Nhà nước nhằm ngăn chặn, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm (nếu có) để đảm bảo hiệu quả của công tác đấu thầu mua sắm cũng như các Mục tiêu cạnh tranh, công bằng, minh bạch đã được quy định trong Quy chế Đấu thầu.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các Bộ ngành, Địa phương xem xét, nghiên cứu những nội dung nêu trên để chấn chỉnh kịp thời công tác đấu thầu thuộc phạm vi ngành và địa phương mình và gửi kết quả đã thực hiện theo quy định trong Quy chế Đấu thầu hiện hành về Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.