Thực hiện Quyết định số 2160/QĐ-TTg ngày 26 tháng 11 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011 - 2015, Bộ Tư pháp đề nghị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ cơ quan Trung ương của các tổ chức đoàn thể và Uỷ ban nhân dân các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là các Bộ, ngành, đoàn thể và địa phương) triển khai một số nội dung sau đây:

1. Về tổ chức

1.1. ở Trung ương.

- Bộ Tư pháp là cơ quan thường trực của Đề án được quy định tại điểm a mục 1 phần III có trách nhiệm thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Đề án của Trung ương do đồng chí Thứ trưởng Bộ Tư pháp làm Trưởng ban, đồng chí Vụ trưởng Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp làm Phó Trưởng ban và thành viên là lãnh đạo của các đơn vị thuộc Bộ, ngành, đoàn thể được giao phối hợp với Bộ Tư pháp thực hiện Đề án.

- Đối với các Bộ, ngành, đoàn thể: Đề nghị giao tổ chức pháp chế hoặc đơn vị có chức năng, nhiệm vụ quản lý công tác thanh niên là đơn vị thường trực tham mưu giúp các Bộ, ngành, đoàn thể triển khai Đề án.

1.2. ở địa phương.

Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân cùng cấp rà soát Ban chỉ đạo các Chương trình, Đề án về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đã được thành lập ở cấp mình (Ban chỉ đạo Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ từ năm 2008 đến năm 2012, Ban chỉ đạo các Đề án trọng tâm của Chương trình: Đề án thứ nhất: "tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số", Đề án thứ hai: "củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển của đất nước", Đề án thứ ba: "nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường" và Đề án thứ tư: tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp". Trên cơ sở kết quả rà soát, Sở Tư pháp tham mưu Uỷ ban nhân dân củng cố, kiện toàn, bổ sung thêm thành viên vào một trong các mô hình Ban chỉ đạo đã có để triển khai các nhiệm vụ và nội dung của dự án tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011 - 2015 nhằm tránh chồng chéo, hạn chế tình trạng thành lập nhiều Ban chỉ đạo, đồng thời đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả trong hoạt động của Ban chỉ đạo Đề án.

2. Về xây dựng kế hoạch thực hiện Đề án

Trên cơ sở Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Tư pháp đề nghị các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện Đề án, có thể xây dựng kế hoạch tổng thể cho cả giai đoạn 5 năm (2011 - 2015), giai đoạn 1 (2011 - 2012) hoặc kế hoạch thực hiện cho từng năm nhằm bảo đảm việc triển khai Đề án gắn với thực hiện chương trình, kế hoạch công tác của Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương.

2.1. Nội dung kế hoạch:

Kế hoạch thực hiện Đề án gồm có nội dung chính sau:

- Mục đích, yêu cầu;

- Các nhiệm vụ, hoạt động cụ thể;

- Cơ quan thực hiện;

- Thời gian, tiến độ, kinh phí và tổ chức thực hiện.

2.2. Các hoạt động tập trung triển khai trong năm 2011:

Căn cứ vào các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, trong phạm vi quản lý của mình, năm 2011, đề nghị các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương tập trung vào các hoạt động sau đây:

- Về công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế tạo điều kiện học tập, nâng cao hiểu biết pháp luật cho thanh thiếu niên

Các bộ, ngành được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ tại điểm a mục 2 phần II của Đề án, căn cứ tình hình cụ thể, tiến hành rà soát, đánh giá, nghiên cứu xây dựng, ban hành theo thẩm quyền các văn bản nhằm góp phần tạo môi trường lành mạnh trong học tập, vui chơi, giải trí, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên.

Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và đào tạo, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Uỷ ban quốc gia về thanh niên Việt Nam tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản về phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên; nghiên cứu xây dựng, ban hành văn bản phối hợp về phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên giữa cục Bộ ngành, đoàn thể.

Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tổ chứng thực hiện nhiệm vụ như trên, tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân cùng cấp ban hành văn bản phối hợp về phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên ở địa phương

- Tăng cường trách nhiệm của hệ thống chính trị đối với công tác phổ biến, giáo dục nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên là một nội dung trong hoạt động chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra hàng năm của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp.

Đơn vị thường trực Đề án của Bộ, ngành, đoàn thể và Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham mưu, giúp Bộ trưởng, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức, trách nhiệm, phổ biến, giáo dục ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên, gắn với thực hiện chương trình, đề án đang được triển khai tại Bộ, ngành, địa phương và các chương trình, phong trào của thanh thiếu niên để việc triển khai Đề án tiết kiệm, có hiệu quả.

- Điều tra, khảo sát, đánh giá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên

Theo quy định tại điểm a mục 2 khoản III của Đề án, trước tháng 6 năm 2011, các bộ, ngành, đoàn thể, địa phương chủ động triển khai, hoàn thành hoạt động rà soát, thống kê, điều tra, khảo sát và gửi báo cáo kết quả về Bộ Tư pháp để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Trong đó tập trung vào các nội dung:

Bộ Tư pháp chủ trì tổ chức điều tra, khảo sát về công tác phổ biến, giáo dục ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên nhằm phục vụ việc chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện Đề án trên toàn quốc, đồng thời chọn điểm một số bộ, ngành, địa phương để thực hiện điều tra, khảo sát sâu theo yêu cầu cụ thể của việc triển khai các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên.

Các bộ, ngành, đoàn thể triển khai khảo sát đánh giá thực trạng về công tác tổ chức thực hiện các biện pháp phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên, thực trạng ý thức chấp hành phập luật của thanh thiếu niên thuộc thẩm quyền quản lý.

Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức rà soát cán bộ Đoàn tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật để tạo cơ sở triển khai các hoạt động củng cố, kiện toàn và nâng cao năng lực, chất lượng của lực lượng này.

Các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức khảo sát ý thức chấp hành pháp luật, nhu cầu về pháp luật của thanh thiếu niên, đánh giá thực trạng, phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên trên địa bàn. Sở Tư pháp tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân cùng cấp tổ chức thực hiện nhiệm vụ này, đồng thời tham mưu việc chỉ đạo, hướng dẫn nội dung, hình thức và biện pháp phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp đối với thanh thiếu niên tại địa phương mình.

- Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng pháp luật và nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật, cung cấp tài liệu cho lực lượng cán bộ tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên

Bên cạnh việc triển khai các hoạt động Đề án đối với thanh thiếu niên, để tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật, đề nghị các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương chú trọng tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, cán bộ Đoàn tham mưu phổ biến, giáo dục pháp luật thuộc thẩm quyền quản lý. Đồng thời, tổ chức kịp thời công tác tập huấn, bồi dưỡng cho lực lượng cán bộ nòng cốt tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên.

Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan phối hợp thực hiện Đề án có trách nhiệm chọn các cơ quan, đơn vị, địa bàn chỉ đạo điểm để tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật cho báo cáo viên, tuyên truyền viên, cán bộ Đoàn tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; biên soạn, cấp phát một số tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ, tài liệu pháp luật quan trọng hỗ trợ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho lực lượng này.

- Tổ chức các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên

Trên cơ sở nhiệm vụ của Đề án, hướng dẫn triển khai thực hiện Đề án của cơ quan Thường trực, căn cứ tình hình thực tế, các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương lựa chọn hình thức, biện pháp phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng nhóm thanh thiếu niên:

+ Đối với hoạt động tổ chức các lớp phổ biến, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật: Bộ Tư pháp phối hợp với các cơ quan thực hiện Đề án chọn điểm để tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ Đoàn, Hội, Đội để phổ biến - pháp luật cho thanh thiếu niên. Các Bộ, ngành, địa phương căn cứ nhiệm vụ công tác, nhu cầu của đối tượng thuộc thẩm quyền quản lý để xem xét, quyết định phạm vi, hình thức tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến pháp luật cho thanh thiếu niên.

+ Đối với hoạt động biên soạn, cấp phát tài liệu pháp luật: Bộ Tư pháp biên soạn sách pháp luật phổ thông, tờ gấp pháp luật cấp phát cho thanh thiếu niên, tủ sách pháp luật, câu lạc bộ pháp luật tại các cơ quan, đơn vị được chọn điểm. Các Bộ, ngành, địa phương chủ động biên soạn các tài liệu pháp luật với hình thức phù hợp, có nội dung dễ hiểu, gần gũi với việc học tập, công việc của từng nhóm thanh thiếu niên thuộc thẩm quyền quản lý.

+ Đối với các hình thức khác như xây dựng chuyên mục về phổ biến, giáo dục pháp luật trên phương tiện thông tin đại chúng, bản tin giới thiệu pháp luật, tư vấn pháp luật miễn phí lồng ghép phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý miễn phí, chọn điểm câu lạc bộ... để thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật cho Thanh thiếu niên, đề nghị các Bộ, ngành, địa phương chủ động vận dụng sáng tạo, phù hợp với mục tiêu của Đề án theo yêu cầu nhiệm vụ và công tác phổ biến giáo dục pháp luật tại Bộ, ngành địa phương.

3. Kinh phí thực hiện Đề án

Theo quy định tại mục 3 phần III của Đề án, Bộ Tư pháp đề nghị các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương lập dự toán kinh phí thực hiện các Bộ, ngành ở Trung ương căn cứ nhiệm vụ được phân công thực hiện Đề án lập dự toán kinh phí chi tiết gửi Bộ Tài chính xem xét, bố trí trong dự toán chi thường xuyên hàng năm cho các Bộ, ngành theo phân cấp ngân sách nhà nước thi hành. Các cơ quan, ban, ngành ở địa phương lập dự toán kinh phí gửi cơ quan tài chính cùng cấp thẩm định, trình cấp có thẩm quyền quyết định.

Để kịp thời triển khai Đề án từ năm 2011, trong quý I đơn vị trường trực Đề án của Bộ, ngành, đoàn thể và Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham mưu giúp Bộ trưởng, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố lập kế hoạch thực hiện Đề án kèm theo dự toán kinh phí chi tiết gửi Cơ quan tài chính cùng cấp thẩm định, bố trí kinh phí bổ sung theo quy định của Luật ngân sách nhà nước. Việc lập dự toán kinh phí chi tiết căn cứ theo Thông tư liên tịch số 73/2010/TTLT-BTC-BTP ngày 14 tháng 5 năm 2010 của Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp hướng dẫn việc lập quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương có thể huy động các nguồn kinh phí hỗ trợ từ các cơ quan "tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong nước và ngoài nước, đồng thời kết hợp với các Chương trình, Đề án khác (nếu có).

4. Tổ chức thực hiện

4.1. Đối với Ban chỉ đạo thực hiện Đề án Trung ương.

- Hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức thực hiện Đề án;

- Chỉ đạo, điều phối các hoạt động của Đề án nhằm tạo sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất trên phạm vi cả nước và trong từng địa bàn cụ thể;

- Sơ kết, tổng kết đánh giá việc thực hiện Đề án trên phạm vi cả nước, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp cụ thể tiếp tục tăng cường hiệu quả hoạt động của Đề án trong giai đoạn tới nhằm góp phần xây dựng đội ngũ thanh thiếu niên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa;

- Đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp khen thưởng các tập thể cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và định kỳ báo cáo Thủ trưởng về tình hình triển khai thực hiện Đề án trên toàn quốc.

4.2. Đối với các Bộ, ngành, đoàn thể địa phương

- Chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức và kiểm tra việc triển khai thực hiện Đề án theo Kế hoạch đã được phê duyệt;

- Tăng cường phối hợp, lồng ghép trong việc tổ chức thực hiện các nội dung, nhiệm vụ của Đề án giữa các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương để Đề án được triển khai kịp thời, tiết kiệm, hiệu quả nhằm đạt được các mục tiêu đề ra;

- Thực hiện sự chỉ đạo, hướng dẫn của Ban chỉ đạo Đề án Trung ương; gửi báo cáo kết quả và kiến nghị, đề xuất đối với từng nhiệm vụ, hoạt động được giao theo yêu cầu, thời gian, tiến độ đã được quy định tại Đề án để Ban chỉ đạo Trung ương kịp thời đề ra các giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên; định kỳ hàng năm báo cáo kết quả thực hiện Đề án về Ban chỉ đạo (thường trực là Bộ Tư pháp) để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trên đây là một số nội dung cần thực hiện nhằm triển khai có hiệu quả Đề án tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011-2015. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, đề nghị các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương phản ánh kịp thời về Bộ Tư pháp (Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật) để nghiên cứu, giải quyết./.