Thông tư liên tịch số 05/2005/TTLT-BTP-BTNMT ngày 16/6/2005 của Liên bộ Bộ Tư pháp - Bộ Tài nguyên và Môi trường (sau đây gọi tắt là Thông tư liên tịch số 05) hướng dẫn việc đăng ký thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đã có hiệu lực thi hành từ ngày 29/7/2005.

Nhằm đảm bảo tính thống nhất trong việc thực hiện các quy định về đăng ký thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất (sau đây gọi tắt là đăng ký giao dịch bảo đảm nhà, đất), Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn một số nội dung như sau:

1. Về việc bàn giao hồ sơ để thực hiên đăng ký giao dịch bảo đảm nhà, đất theo thẩm quyền:

- Để thực hiện khoản 4 mục VIII của Thông tư liên tịch số 05, Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị các Phòng Tài nguyên và Môi trường quận - huyện tham mưu cho Uỷ ban nhân dân quận - huyện có văn bản chỉ đạo Uỷ ban nhân dân các phường, xã chấm dứt việc chứng nhận đăng ký (hoặc xoá đăng ký) giao dịch bảo đảm nhà, đất theo qui định tại Thông tư liên tịch số 03/2003/TTLT/BTP-BTNMT ngày 04/7/2003 và chuyển toàn bộ hồ sơ lưu về Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất quận - huyện hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường đối với các quận - huyện chưa thành lập hoặc không thành lập Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất để Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất quận - huyện hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường quận - huyện (sau đây gọi tắt là cơ quan đăng ký quận - huyện) thực hiện việc đăng ký theo thẩm quyền.

- Về thẩm quyền đăng ký: Trong khi chờ Uỷ ban nhân dân thành phố ban hành quy định mới về thủ tục đăng ký chuyển quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (thay thế cho Quyết định số 38/2000/QĐ-UB-ĐT và Quyết định số 90/2004/QĐ-UB); đối với nhà đất đã có GCN QSHNở - Đở hoặc các loại giấy tờ hợp lệ khác (không phải là giấy hồng, giấy đỏ) thì tạm thời các cơ quan đăng ký quận - huyện vẫn thực hiện theo thẩm quyền đã được qui định tại Quyết định số 90/2004/QĐ-UB ngày 09/4/2004 của Uỷ ban nhân dân thành phố.

Những hồ sơ đã được Uỷ ban nhân dân phường, xã giải quyết đăng ký giao dịch bảo đảm theo thẩm quyền trước đây, nay cơ quan đăng ký quận - huyện chịu trách nhiệm giải quyết thủ tục xoá đăng ký khi các bên có yêu cầu.

- Đối với quận - huyện chưa thành lập hoặc không thành lập Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thì khi Phòng Tài nguyên và Môi trường quận - huyện đảm nhận công việc đăng ký giao dịch bảo đảm, cần tham mưu cho Uỷ ban nhân dân quận - huyện uỷ quyền cho Ban lãnh đạo Phòng được sử dụng con dấu của Uỷ ban nhân dân quận - huyện để thực hiện việc đăng ký.

- Vào ngày cuối cùng của mỗi tháng, cơ quan đăng ký quận - huyện phải gửi danh mục các trường hợp đã đăng ký thế chấp, bảo lãnh hoặc chuyển dữ liệu điện tử (trong trường hợp cơ quan đăng ký đã ứng dụng tin học trong công tác đăng ký thế chấp, bảo lãnh) cho Cục Đăng ký Quốc gia giao dịch bảo đảm thuộc Bộ Tư pháp và Trung tâm Thông tin Tài nguyên - Môi trường và Đăng ký Nhà đất để theo dõi và cập nhật chỉnh lý vào hồ sơ địa chính (theo mẫu số 09/DMĐK kèm theo Thông tư Liên tịch số 05).

2. Về thời hạn đăng ký thế chấp, bảo lãnh và xoá đăng ký thế chấp, bảo lãnh:

- Việc đăng ký thế chấp, bảo lãnh và xoá đăng ký thế chấp, bảo lãnh nêu tại khoản 2 mục I và khoản 1 mục VII của Thông tư liên tịch số 05, các cơ quan đăng ký phải thực hiện trong thời hạn không quá năm (05) ngày làm việc.

Thời hạn đăng ký được tính kể từ ngày cơ quan đăng ký nhận đủ hồ sơ đăng ký hợp lệ và được ghi rõ trên biên nhận hồ sơ.

* Đối với trường hợp có yêu cầu nộp cả hai hồ sơ để vừa xoá đăng ký thế chấp, xoá đăng ký bảo lãnh để đăng ký thế chấp, bảo lãnh cùng lúc thì cơ quan đăng ký quận - huyện không buộc đương sự lập thủ tục xoá đăng ký thế chấp, bảo lãnh trước rồi sau đó mới tiếp nhận hồ sơ đăng ký giao dịch bảo đảm nhà, đất.

Thời hạn giải quyết cho từng loại hồ sơ đối với trường hợp này không quá năm (05) ngày làm việc kể từ ngày cơ quan đăng ký nhận đủ hồ sơ đăng ký hợp lệ.

3. Về thành phần hồ sơ đăng ký giao dịch bảo đảm nhà, đất:

- Hồ sơ đăng ký giao dịch bảo đảm nhà, đất bằng:

+ Quyền sử dụng đất

+ Quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất

+ Tài sản gắn liền với đất

+ Tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai

Được thực hiện theo điểm 1.1 và điểm 1.2 khoản 1 mục III của Thông tư liên tịch số 05.

Về hợp đồng thế chấp, bảo lãnh giao dịch bảo đảm nhà, đất thì phải có công chứng, chứng thực theo qui định tại điểm a khoản 1 điều 130 của Luật Đất đai năm 2003.

+ Thẩm quyền công chứng, chứng thực hợp đồng thế chấp, bảo lãnh được thực hiện theo công văn 1931/STP-BTTP ngày 01/6/2005 của Sở Tư pháp về việc thực hiện Quyết định số 79/QĐ-UB ngày 19/5/2005 của Uỷ ban nhân dân thành phố và Thông báo số 3457/TB-STP-BTTP ngày 22/9/2005 của Sở Tư pháp về Kết luận giao ban công chứng (đính kèm bản sao).

+ Trường hợp chứng thực tại Uỷ ban nhân dân phường, xã, thị trấn; trong khi chờ Liên Bộ Tài nguyên Môi trường và Bộ Tư pháp ban hành Thông tư hướng dẫn thì nội dung chứng thực được thực hiện theo hướng dẫn tại khoản 5 mục IV Thông tư số 01/2005/TT-BTNMT ngày 13/4/2005 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, theo nội dung (mẫu) như sau:

Xác nhận của UBND Phường, xã, thị trấn nơi có đất cho thế chấp:

- Về giấy tờ sử dụng đất:

- Về hiện trạng thửa đất:

Chủ sử dụng đất:

Loại đất:

Diện tích:

Thuộc tờ bản đồ số:

Số thửa đất:

Đất sử dụng ổn định, không có tranh chấp.

- Đối với hợp đồng thế chấp, bảo lãnh bằng tài sản gắn liền với đất và tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai thì không yêu cầu phải có công chứng, chứng thực; việc công chứng, chứng thực loại hợp đồng này do các bên thoả thuận và quyết định. Các cơ quan đăng ký quận - huyện không được yêu cầu phải công chứng, chứng thực hợp đồng thế chấp, bảo lãnh trước khi thực hiện đăng ký thế chấp, bảo lãnh (đính kèm bản sao công văn số 90/ĐKGDBĐ-NV ngày 23/9/2005 của Cục Đăng ký Quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư pháp)

- Về mẫu đơn yêu cầu đăng ký bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất (mẫu 02/ĐKBL) kèm theo Thông tư liên tịch số 05 chỉ qui định kê khai bên bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh, không qui định phải kê khai bên được bảo lãnh nên cơ quan đăng ký quận - huyện không được yêu cầu kê khai bên được bảo lãnh vào đơn yêu cầu đăng ký.

- Về thủ tục đăng ký thế chấp, bảo lãnh:

Cơ quan đăng ký quận - huyện phải ghi nội dung đăng ký vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo qui định tại Quyết định số 24/2004/QĐ-BTNMT ngày 01/11/2004 và Thông tư số 01/2005/TT-BTNMT ngày 13/4/2005 của Bộ Tài nguyên và Môi trường và ghi vào Sổ địa chính, Sổ theo dõi biến động đất đai theo hướng dẫn tại Thông tư số 29/2004/TT-BTNMT ngày 01/11/2004 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

* Trường hợp bên thế chấp, bên bảo lãnh có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất qui định tại các khoản 1, 2, 5 Điều 50 của Luật Đất đai năm 2003 thì cơ quan đăng ký quận - huyện chỉ chứng nhận vào đơn yêu cầu đăng ký thế chấp, bảo lãnh, không chứng nhận nội dung đăng ký vào các loại giấy tờ này.

Đối với trường hợp khi đăng ký thế chấp, bảo lãnh đã được cơ quan đăng ký ghi nhận vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc trong Trang bổ sung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì khi xoá đăng ký thế chấp, xoá đăng ký bảo lãnh phải thực hiện chứng nhận xoá đăng ký thế chấp, xoá đăng ký bảo lãnh trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Trang bổ sung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Trân trọng kính chào.