- Thiết bị đo siêu âm hoạt động theo nguyên lý phản xạ sóng siêu âm, khi đầu đo truyền các sóng siêu âm qua màng sơn đến lớp nền, chúng bị phản xạ lại bởi các bề mặt khác nhau và truyền tới bộ chuyển đổi trong đầu đo. Khoảng thời gian sóng siêu âm truyền đi và phản xạ lại sẽ tỷ lệ thuận với chiều dầy màng sơn, nhờ đó bộ phận xử lý tín hiệu tự động của thiết bị có thể tính được chiều này.

Cáp nối

Lớp nền

Màng sơn

Bộ hiển thị

...

...

...

Hình1. Sơ đồ nguyên lý đo chiều dày màng sơn khô

4.2. Dụng cụ thử

4.2.1. Tấm màng chuẩn: là những tấm polyme đi kèm với thiết bị có độ dày chính xác tới 1% với các chiều dày xác định: 38 àm, 96 àm, 195 àm, 500 àm, 1000 àm... dùng để chuẩn thiết bị.

4.2.2. Tấm nền chuẩn: là những tấm vật liệu khác nhau (thép, nhôm...) đi kèm thiết bị dùng để chuẩn thiết bị.

4.2.3. Chổi lông, vải khô mềm để làm sạch bề mặt lớp nền và màng sơn khô.

4.2.4. Mỡ đi kèm với thiết bị đo siêu âm (hoặc mỡ bôi trơn các loại).

5. Chuẩn bị thử

5.1. Chuẩn bị mẫu thử, vùng thử

Trong phòng thí nghiệm, mẫu thử được chế tạo bằng cách sơn lên tấm nền thử bằng vật liệu cùng loại và có độ nhẵn bề mặt tương tự như lớp nền cần được xác định chiều dày màng sơn khô trên đó, có kích thước lớn hơn hoặc bằng 75mm x 150mm.

...

...

...

- Là vùng có bề mặt nhẵn, sạch, khô, và không bị biến dạng.

- Với các kết cấu có bề mặt lớn cứ 10 m2 là một vùng thử, với các kết cấu dài (dầm, cột, thanh) cứ nhỏ hơn hoặc bằng 5 m dài là một vùng thử.

GHI CHÚ:

- Tấm nền thử bằng thép, nhôm , thiếc, thủy tinh được chuẩn bị theo TCVN 5670 : 1992.

- Sơn tấm nền thử được tiến hành theo TCVN 2094 : 1993 hoặc theo yêu cầu của khách hàng.

5.2. Hiệu chuẩn thiết bị

5.2.1. Chọn thiết bị và đầu đo phù hợp với loại màng sơn khô và loại nền (điều 4.1.1).

5.2.2. Bề mặt gồ ghề, nhám ảnh hưởng rõ rệt tới hiệu chuẩn. Vì vậy điều kiện để hiệu chuẩn là bề mặt nền phải nhẵn. Cần xác định chiều dày màng sơn trên nền nào thì hiệu chuẩn thiết bị trực tiếp trên phần nền đó chưa sơn phủ hoặc hoặc trên tấm nền chuẩn (điều 4.2.2).

5.2.3. Dùng các tấm màng chuẩn (điều 4.2.1) để hiệu chuẩn thiết bị. Chọn tấm màng chuẩn sơ bộ để chuẩn thiết bị có chiều dày gần với chiều dày dự kiến cuả màng sơn cần đo, sau đó kiểm tra chuẩn bằng 2 tấm màng chuẩn có độ dày lớn hơn và nhỏ hơn tấm màng chuẩn sơ bộ. Nếu các số đo chiều dày 2 tấm màng chuẩn này đều có sai lệch nhỏ hơn ± 10% giá trị chiều dày tấm màng chuẩn xác định thì quá trình chuẩn hoàn thành, nếu có bất kỳ số đo nào sai lệch lớn hơn ± 10% thì phải điiều chỉnh thiết bị và tiến hành hiệu chuẩn lại.

...

...

...

GHI CHÚ:

- Mỗi loại thiết bị đo có quy trình chuẩn khác nhau, vì vậy cần tham khảo kỹ tài liệu hướng dẫn sử dụng đi kèm thiết bị trước khi sử dụng.

6. Tiến hành đo

6.1. Chỉ sử dụng thiết bị sau khi đã được chuẩn hóa theo đúng chỉ dẫn (điều 5.2). Đối với đầu đo siêu âm phải bôi mỡ lên bề mặt sơn trước khi đo.

6.2. ấn nhẹ và giữ nguyên đầu đo đến khi thiết bị hiện kết quả đo (khoảng từ 2 - 3 giây).

Ghi lại kết quả đo

6.3. Nhấc đầu đo khỏi điểm đo và tiến hành đo ở các điểm khác theo 6.2.

6.4. Chỉ tiến hành đo các vị trí cách cạnh hoặc góc mẫu thử hoặc vùng thử ít nhất là 25 mm. Nếu cần phải đo tại vị trí gần cạnh hoặc góc nhỏ hơn 25 mm thì phải kiểm tra lại hiệu chuẩn thiết bị trong khu vực cụ thể để xác định phạm vi ảnh hưởng tới phép đo.

6.5. Số lượng mẫu thử hoặc vùng thử

...

...

...

Đo trong phòng thí nghiệm, phải thí nghiệm ít nhất 3 mẫu thử cho một yêu cầu thử và đo tối thiểu là 3 vị trí cho một mẫu thử có kích thước 75 mm x 150 mm, đo một lần cho một vị trí.

Đo tại hiện trường, diện tích vùng thử kiểm tra ít nhất bằng 10% tổng diện tích được yêu cầu kiểm tra và đo tối thiểu 5 vị trí đại diện cho một vùng thử. Giá trị đo tại mỗi vị trí được tính bằng trung bình cộng của ba lần đo trong phạm vi vòng tròn đường kính 12 mm.

6.6. Kết quả đo

6.6.1. Kết quả xác định chiều dày màng sơn khô trung bình trên mỗi mẫu thử trong phòng thí nghiệm hoặc trên mỗi vùng thử tại hiện trường là trung bình cộng các số đo trên mẫu thử hoặc vùng thử đó.

6.6.2. Kết qủa xác định chiều dày màng sơn khô lớn nhất trên mỗi mẫu thử hoặc vùng thử là số đo lớn nhất trên mẫu thử hoặc vùng thử đó.

6.6.3. Kết qủa xác định chiều dày màng sơn khô nhỏ nhất trên mỗi mẫu thử hoặc vùng thử là số đo nhỏ nhất trên mẫu thử hoặc vùng thử đó.

7. Báo cáo kết quả

Trong báo cáo kết quả phải có những thông tin sau:

a) Ngày, tháng, năm thử nghiệm.

...

...

...

c) Tên người thử nghiệm.

d) Tiêu chuẩn thử nghiệm (số hiệu tiêu chuẩn này).

e) Tên công trình, cấu kiện, vị trí, mẫu thử hoặc vùng thử.

f) Loại nền.

g) Loại màng sơn, giá trị chiều dày màng sơn của mẫu thử (hoặc vùng thử): trung bình, lớn nhất, nhỏ nhất.

PHỤ LỤC A

(tham khảo)

Giới thiệu một số thiết bị đo chiều dày màng sơn khô

Tên thiết bị

...

...

...

Dải đo /

vùng đo nhỏ nhất

Phạm vi áp dụng

MINITEST

FN 1.6

0 : 1600 mm

f 5 mm

Màng sơn trên nền kim loại

...

...

...

MINITEST

FN 1.6 P

0 : 1600 mm

f 30 mm

Màng sơn bột trước khi sấy trên nền kim loại có từ tính và không có từ tính.

MINITEST

FN 1.6/90

0 : 1600 mm

f 5 mm

...

...

...

MINITEST

FN 2/90

0 : 2000 mm

f 5 mm

Màng sơn trên nền kim loại có từ tính và không có từ tính, đặc biệt có thể sử dụng để đo trên các loại nền hình ống.

MINITEST

F 05

0 : 500 mm

f 3 mm

...

...

...

MINITEST

F 1.6

0 : 1600 mm

f 5 mm

Màng sơn trên nền kim loại có từ tính.

MINITEST

F3

0 : 3000 mm

f 5 mm

...

...

...

MINITEST

F 1.6/90

0 : 1600 mm

f 5 mm

Màng sơn trên nền kim loại có từ tính, đặc biệt có thể sử dụng để đo trên các loại nền hình ống.

MINITEST

F 2/90

0 : 2000 mm

...

...

...

Màng sơn trên nền kim loại có từ tính, đặc biệt có thể sử dụng để đo trên các loại nền hình ống.

MINITEST

F10

0 : 10 mm

f 20 mm

Màng sơn chống ăn mòn cho bể chứa, đường ống trên nền kim loại có từ tính.

MINITEST

F20

0 : 20 mm

...

...

...

Màng sơn chống ăn mòn cho bể chứa, đường ống trên nền kim loại có từ tính.

MINITEST

N. 08CR

0 : 80 mm

f 5 mm

Lớp mạ crôm mỏng trên nền kim loại đồng.

MINITEST

N 02

0 : 200 mm

...

...

...

Màng sơn mỏng trên nền kim loại không có ính.

MINITEST

N 1.6

0 : 1600 mm

f 5 mm

Màng sơn trên nền kim loại không có từ tính.

MINITEST

N 1.6/90

0 : 1600 mm

...

...

...

Màng sơn trên nền kim loại không có từ tính, đặc biệt có thể sử dụng để đo trên các loại nền hình ống.

MINITEST

N 2/90

0 : 2000 mm

f 5 mm

Màng sơn trên nền kim loại không có từ tính, đặc biệt có thể sử dụng để đo trên các loại nền hình ống.

MINITEST

N 10

0 : 10 mm

...

...

...

Màng sơn trên nền kim loại không có từ tính.

MINITEST

N 20

0 : 20 mm

f 70 mm

Màng sơn trên nền kim loại không có từ tính.

MINITEST

N 100

0 : 100 mm

...

...

...

Màng sơn trên nền kim loại không có từ tính.

MINITEST

CN 02

10 : 200 mm

f 7 mm

Lớp mạ đồng trên nền cách điện.

quintsonic

Ultrasonic

10 : 500 mm

...

...

...

Ghi chú: Ký hiệu đầu đo

FN : Đầu đo vạn năng.

F : Đầu đo trên nền kim loại có từ tính (sắt, thép).

N : Đầu đo trên nền kim loại không có từ tính (nhôm, đồng, kẽm…).

Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam TCXDVN 352:2005 về sơn - phương pháp không phá hủy xác định chiều dày màng sơn khô do Bộ Xây dựng ban hành