Thìa hoặc que gạt bằng thép không gỉ để lấy mẫu bê tông, vữa dạng bột từ lỗ khoan, giấy bóng kính để hứng mẫu khoan.

Túi đựng mẫu bằng polyetylen.

4.3 Thiết bị và dụng cụ gia công mẫu

4.3.1.Búa, cối, chày đồng hoặc gang để đập và nghiền bê tông, vữa dạng cục.

4.3.2.Máy nghiền có khả năng nghiền bột mịn qua sàng 0,14mm.

4.3.3.Sàng cỡ 0,14 mm hoặc 0,15 mm.

4.3.4.Cân kỹ thuật có độ chính xác đến 0,01 g.

4.3.5.ân phân tích có độ chính xác đến 0,001 g.

4.3.6.Cốc hoặc bình đựng mẫu bằng thuỷ tinh bền kiềm hoặc bằng chất dẻo, dung tích tối thiểu 50 ml, đáy bằng, có nắp đậy.

...

...

...

4.3.8.Bình định mức dung tích 1000ml.

Giấy chỉ thị pH.

Nhiệt kế có thang chia độ đến 0,5^oC.

5. Hóa chất

5.1.Nước cất.

Nước dùng trong quá trình thử nghiệm là nước cất theo tiêu chuẩn TCVN 4851: 1989 đã được đun sôi để đuổi khí CO₂.

5.2.Dung dịch đệm tiêu chuẩn

Có thể sử dụng các dung dịch đệm tiêu chuẩn chế sẵn hoặc tự pha. Khi sử dụng sản phẩm chế sẵn, chú ý thời hạn sử dụng và cách bảo quản ghi sẵn trên bao bì.

Hóa chất dùng để pha các dung dịch đệm tiêu chuẩn có độ tinh khiết không thấp hơn "tinh khiết phân tích" (TKPT).

...

...

...

Giá trị pH của các dung dịch đệm tiêu chuẩn theo nhiệt độ và cách pha chế được trình bày chi tiết trong phụ lục A.

6. Chuẩn bị mẫu thử

6.1 Lấy mẫu

6.1.1.Lấy mẫu bê tông

Mẫu bê tông được lấy ở dạng cục và dạng bột theo điều 6.2.1, tiêu chuẩn TCXD VN 262 : 2001.

6.1.2.Lấy mẫu vữa

Mẫu vữa được lấy ở dạng bột, hoặc cục.

Dùng khoan điện cầm tay khoan từ 6 đến 10 mũi xung quanh khu vực cần lấy mẫu, trong một vùng khoảng 0,15 m². Hứng lấy bột vữa rơi ra trong lúc khoan bằng giấy bóng kính. Khối lượng mẫu vữa cần lấy không ít hơn 25 g.

Có thể lấy mẫu bằng búa, đục ở dạng cục.

...

...

...

6.2.Chuẩn bị mẫu

6.2.1.Mẫu cục hoặc lõi khoan.

Dùng búa hoặc chày đập nhỏ thành các hạt có kích thước bé hơn , trộn đều, đập nhỏ đến các hạt có kích thước khoảng 5 mm, rút gọn theo phương pháp chia tư đến khi thu được khoảng 25 g mẫu.

Nghiền nhỏ đến khi lọt hết qua sàng cỡ 0,14 mm hoặc 0,15 mm thu được mẫu bột để tiến hành xác định pH.

6.2.2.Mẫu lấy ở dạng bột

Đem nghiền nhỏ 25 g mẫu đã lấy ở dạng bột cho đến khi lọt hết qua sàng cỡ 0,14 mm hoặc 0,15 mm thu được mẫu bột để tiến hành xác định pH.

CHÚ THÍCH:

1. Mẫu thử ở dạng bột được bảo quản trong túi polyetylen kín cho đến khi thử. Nên thử ngay khi có thể để thu được kết quả chính xác nhất.

2. Thời gian lưu mẫu không quá một tháng.

...

...

...

7.1.Chuẩn bị mẫu đo

7.1.1.Cân 5 g mẫu bột bê tông và vữa ( theo điều 6.2.1 và 6.2.2), chính xác tới 0,01g vào cốc hoặc bình có nắp đậy đã được đã được rửa sạch và tráng bằng nước cất (chuẩn bị theo điều 4.3.6). Thêm vào 50 ml nước cất đã chuẩn bị theo điều 5.1.

7.1.2.Khuấy hoặc lắc nhẹ bình đựng mẫu trong thời gian 5 phút để cho bột vữa và bê tông phân tán đều trong nước, đậy nắp để tránh tiếp xúc với không khí.

7.1.3.Sau 30 phút lắc lại các bình mẫu một lần nữa.

7.1.4.Để yên bình mẫu trong 24 h, thu được mẫu bê tông, vữa để xác định pH.

7.2.Chuẩn máy

7.2.1.Xác định pH sơ bộ của dung dịch mẫu bê tông bằng giấy chỉ thị, ghi lại giá trị pH đã đo.

7.2.2.Tráng rửa điện cực và bình đựng dung dịch đệm tiêu chuẩn bằng nước cất ít nhất ba lần. Thấm khô nước ở đầu điện cực bằng giấy thấm hoặc khăn lau mềm. Bình đựng mẫu có thể sấy hoặc lau khô bằng giấy thấm.

Chọn hai dung dịch đệm tiêu chuẩn có giá trị pH sao cho pH của dung dịch mẫu đo được ở mục 7.2.1 nằm trong khoảng pH của hai dung dịch đệm tiêu chuẩn.

...

...

...

Kết quả của hai lần đo của một dung dịch đệm chuẩn chênh lệch không quá 0,02 đơn vị pH. Nếu vượt quá phải tiến hành chuẩn lại.

CHÚ THÍCH :

Không sử dụng lại các dung dịch đệm tiêu chuẩn đã dùng.

7.3.Tiến hành đo

7.3.1. Tránh rửa, làm sạch điện cực như điều 7.2.2 .

7.3.2 Trước khi đo, lắc nhẹ bình đựng mẫu đã chuẩn bị ở điều 7.1, để yên 5 phút.

7.3.3.Nhúng điện cực vào mẫu đo, lắc tròn và nhẹ để cho dung dịch tiếp xúc hết với điện cực. Để yên điện cực cho đến khi giá trị thu được ở máy đo không đổi. Ghi lại giá trị pH .

CHÚ THÍCH:

Khi nhúng điện cực vào mẫu đo, đầu điện cực không được chạm vào lớp bê tông, vữa lắng ở đáy bình.

...

...

...

CHÚ THÍCH:

Khi rửa và lau điện cực, tránh cọ rửa mạnh có thể ảnh hưởng tới độ phân cực của điện cực dẫn tới sai số của phép đo.

Bảo quản điện cực và máy đo pH theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

8. Kết quả thử

Giá trị pH của bê tông, vữa được tính bằng trung bình cộng kết quả đo của hai thí nghiệm tiến hành song song của cùng một mẫu, lấy chính xác tới 0,01 đơn vị pH.

9. Báo cáo kết quả

Trong báo cáo kết quả cần có những thông tin sau :

Kí hiệu mẫu, ngày, tháng, năm lấy mẫu;

Nơi lấy mẫu hoặc tên cấu kiện của công trình lấy mẫu;

...

...

...

Ngày, tháng, năm thử nghiệm;

Tiêu chuẩn thử nghiệm (số hiệu tiêu chuẩn này);

Nhiệt độ thực hiện thử nghiệm;

Giá trị pH của mẫu đo theo điều 8.

Phụ lục A

( Tham khảo)

Các dung dịch đệm tiêu chuẩn

A.1 Giá trị pH của các dung dịch đệm tiêu chuẩn theo nhiệt độ

Bảng A.1 : Giá trị pH của các dung dịch đệm tiêu chuẩn theo nhiệt độ

...

...

...

C

Phtalat

D

Photphat

E

 Borax

F

Natri cacbonat /

Natri hidrocacbonat

...

...

...

Canxi hidroxyt

0

4,00

6,98

9,46

10,32

13,42

5

...

...

...

6,95

9,39

10,25

13,21

10

4,00

6,92

9,33

10,18

...

...

...

15

4,00

6,90

9,27

10,12

12,81

20

4,00

6,88

...

...

...

10,06

12,63

25

4,00

6,86

9,18

10,01

12,45

30

...

...

...

6,85

9,14

9,97

12,29

35

4,02

6,84

9,10

9,93

...

...

...

40

4,03

6,84

9,07

9,89

11,98

45

4,04

6,83

...

...

...

9,86

11,84

50

4,06

6,83

9,02

9,83

11,71

...

...

...

- Sử dụng hoá chất "TKPT" để pha dung dịch đệm tiêu chuẩn, cân phân tích chính xác tới 0,001g

A.2 Cách pha chế các dung dịch đệm tiêu chuẩn

Dung dịch C : Phtalat pH= 4,00 ở 25 ^oC.

Hoà tan 10,21 g kali hydro phtalat đã sấy 2 giờ ở 120^oC vào nước cất ở 25^oC ± 1^oC và pha loãng thành 1 lít trong bình định mức.

Dung dịch D: Dinatri hidro photphat pH = 6,86 ở 25^o C.

Hòa tan 3,55g dinatri hydrophotphat (đã sấy ở 120^oC trong 120 phút) và 3,39g kali dihidrophotphat vào nước cất ở 25 ^oC ± 1^oC và pha loãng thành 1 lít trong bình định mức.

Dung dịch E: Natri borax (Na₂B₄0₇.10 H₂0) 0,01 M; pH = 9,18 ở 25^o C.

Hòa tan 3,81g natri borax vào nước cất ở 25 ^oC ± 1^o C và pha loãng thành 1 lít trong bình định mức.

Dung dịch F: Natri cacbonat (Na₂C0₃) 0,025 M và natri hidrocacbonat (NaHC0₃) 0,025 M; pH = 10,01 ở 25^o C.

...

...

...

Dung dịch I: Canxi hidroxyt (Ca(OH)₂); pH = 12,45 ở 25^oC.

Chuẩn bị dung dịch quá bão hoà Ca(OH)₂ (TKPT) trong lọ nhựa, lắc kỹ và lọc lấy phần dung dịch bằng phễu lọc.

Bảo quản dung dịch đệm trong bình nhựa, đậy nút kín tránh tiếp xúc với CO₂ không khí. Nếu dung dịch bị vẩn đục phải bỏ đi.

CHÚ THÍCH: Cách pha chế dung dịch đệm tham khảo TCVN 6492:1999 và ASTM D 1293-95.

Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam TCXDVN 329:2004 về bê tông và vữa xây dựng – phương pháp xác định pH do Bộ Xây dựng ban hành