Hình 3 - Ví dụ về thiết bị thử uốn loại 2

CHÚ DẪN

1

Tay vặn

5

Ốc điều chỉnh

2

Tấm uốn

...

...

...

Má kẹp

3

Trục

7

Gối đỡ

4

Bạc lót trục

...

...

...

4.2. Khoang điều khiển nhiệt độ

Điều này là cần thiết đối với các phép thử được quy định thực hiện ở nhiệt độ khác với (27 ± 2) °C hoặc (23 ± 2) °C và độ ẩm tương đối khác với (70 ± 5) % hoặc (50 ± 5) %. Nó bao gồm lò sấy hoặc tủ lạnh có khoang nhiệt độ có thể điều chỉnh chính xác đến ± 1 °C.

Thiết bị hiển thị hoặc ghi nhiệt độ phải được đặt ở vị trí sao cho bầu nhiệt kế hoặc phần cảm biến gắn với màng khi thử.

CHÚ THÍCH       Với thiết bị điều khiển từ xa, tấm thử có thể được uốn mà không cần mở khoang giúp cho thực hiện phép thử mà không gây nên bất kỳ sự thay đổi nhiệt độ thử nào.

5. Lấy mẫu

Lấy mẫu đại diện cho sản phẩm được thử (hoặc mỗi sản phẩm trong trường hợp sơn đa lớp) theo TCVN 2090 : 2007.

Kiểm tra và chuẩn bị từng mẫu thử theo TCVN 5669 : 2007.

6. Tấm thử

6.1. Nền

...

...

...

Nền nhựa cũng thích hợp và có thể được sử dụng nếu có sự thỏa thuận giữa các bên liên quan.

6.2. Quy định chung

Tấm thử phải phẳng và không bị vặn xoắn, cả mặt trước và mặt sau không được có các gờ và vết rạn nứt.

6.3. Hình dạng và kích thước

Tấm thử phải có hình chữ nhật. Kích cỡ phụ thuộc vào loại thiết bị thử, có độ dày 0,3 mm (đối với loại 1) và 1,0 mm (đối với loại 2), trừ khi có quy định khác. Nếu sử dụng tấm nhựa, chiều dày có thể dùng đến 4,0 mm.

Tấm thử có thể được cắt theo kích cỡ sau khi phủ sơn và sấy khô miễn là không có hiện tượng vặn xoắn. Trong trường hợp tấm nhôm, cạnh dài hơn phải song song với hướng của cuộn trong khi sản xuất.

Chiều dày và bản chất của nền phải được ghi lại trong báo cáo thử nghiệm.

6.4. Chuẩn bị và sơn phủ tấm thử

Trừ khi có quy định khác, chuẩn bị từng tấm thử theo TCVN 5670 : 2007 và sau đó sơn phủ tấm thử theo phương pháp quy định với sản phẩm hoặc hệ thống thử nghiệm.

...

...

...

6.5. Làm khô và điều hòa

Làm khô tự nhiên (hoặc sấy) và để tấm mẫu đạt đủ thời gian theo yêu cầu thử nghiệm (nếu cần), mỗi tấm thử được sơn phủ trong thời gian quy định ở các điều kiện quy định. Trước khi thử, điều hòa tấm được sơn phủ ở nhiệt độ (27 ± 2) °C và độ ẩm tương đối (70 ± 5) % hoặc nhiệt độ (23 ± 2) °C và độ ẩm tương đối (50 ± 5) % (xem TCVN 5668), trừ khi có thỏa thuận khác, trong khoảng thời gian tối thiểu là 16 giờ.

6.6. Chiều dày của màng

Xác định chiều dày, tính bằng micromet, của màng đã khô theo một trong những quy trình quy định trong ISO 2808.

7. Cách tiến hành

7.1. Điều kiện thử

Thực hiện phép thử ở nhiệt độ (27 ± 2) °C và độ ẩm tương đối (70 ± 5) % hoặc nhiệt độ (23 ± 2) °C và độ ẩm tương đối (50 ± 5) %, trừ khi có thỏa thuận khác (xem TCVN 5668).

7.2. Quy trình đối với một kích cỡ trục xác định

7.2.1. Quy định chung

...

...

...

7.2.2. Phép thử với thiết bị loại 1

Mở rộng hoàn toàn thiết bị, lắp trục thích hợp, và lắp tấm thử sao cho khi uốn cong bề mặt phủ sơn phải nằm ngoài.

Đóng thiết bị ở tốc độ ổn định từ từ sao cho không bị giật kéo bất thình lình trong khoảng thời gian từ 1 giây đến 2 giây, như vậy uốn tấm mẫu 180° vòng qua trục.

7.2.3. Phép thử với thiết bị loại 2

Đặt hoặc giữ chặt thiết bị thử (xem Hình 3) sao cho thiết bị thử không thể di chuyển trong lúc tiến hành thử và tay vặn có thể thao tác tự do, ví dụ gần cạnh của đường cong. Lắp tấm thử, từ phía trên, giữa tấm uốn và trục cũng như giữa gối đỡ và giá kẹp, với mặt lớp màng được thử hướng ra ngoài trục. Vặn ốc điều chỉnh để di chuyển gối đỡ sao cho tấm thử được đặt ở vị trí thẳng đứng, chạm vào trục. Cố định tấm thử ở vị trí này với má kẹp bằng cách vặn ốc điều chỉnh. Dùng tay vặn, di chuyển tấm uốn cho đến khi nó chạm vào lớp màng. Quy trình uốn được thực hiện bằng cách nâng tay vặn với tốc độ đều đặn qua 180° trong thời gian 1 s đến 2 s, uốn cong tấm thử 180°.

CHÚ THÍCH       Có thể đạt một miếng giấy mỏng trên bề mặt sơn phủ giữa giá đỡ tấm thử và tấm uốn để lớp màng không bị trầy xước trong khi tiến hành uốn.

Tháo tấm thử ra khỏi thiết bị thử bằng cách di chuyển tay vặn trở lại vị trí ban đầu. Sau đó lấy tấm uốn và má kẹp bằng cách sử dụng các thành phần thao tác thích hợp (tay vặn, ốc điều chỉnh).

7.2.4. Thử nghiệm ở nhiệt độ khác với (27 ± 2) °C hoặc (23 ± 2) °C

Đặt tấm thử vào vị trí trong thiết bị loại 1 hoặc loại 2 sao cho khi uốn cong bề mặt phủ sơn phải nằm ngoài. Đặt thiết bị có tấm thử vào khoang thử trước khi đạt đến nhiệt độ quy định. Sau 2 h, vẫn để tấm thử ở trong khoang tại nhiệt độ quy định, thực hiện quy trình uốn (xem 7.2.2 hoặc 7.2.3) trong thời gian 1 s đến 2 s, tấm thử được uốn cong 180°. Điều cần thiết là cửa của khoang thử đóng kín kể từ lúc lắp thiết bị cho đến khi tiến hành thao tác uốn.

...

...

...

Kiểm tra lớp màng ngay sau khi uốn ở độ chiếu sáng tốt, trong trường hợp thiết bị thử loại 1. không lấy tấm thử ra khỏi thiết bị. Nhìn bằng mắt thường hoặc sử dụng kính phóng đại gấp 10 lần, theo thỏa thuận, và kiểm tra lớp màng có bị rạn nứt và/hoặc tách khỏi nền, bỏ qua bề mặt lớp màng cách cạnh của tấm thử dưới 10 mm.

Nếu sử dụng kính phóng đại, phải ghi lại trong báo cáo thử nghiệm để tránh nhầm lẫn sự so sánh với các kết quả nhận được khi nhìn bằng mắt thường.

7.3. Xác định đường kính trục đầu tiên gây hỏng

Thực hiện quy trình thích hợp trong 7.2.2, 7.2.3 hoặc 7.2.4 trên các tấm thử kế tiếp, kiểm tra từng tấm theo quy định trong 7.2.5 và sử dụng lần lượt các trục có đường kính nhỏ hơn cho đến khi lớp màng rạn nứt và/hoặc tách khỏi nền. Ghi lại đường kính của trục đầu tiên mà lớp màng bị rạn nứt và/hoặc tách, sau khi xác nhận kết quả bằng cách lặp lại quy trình với kích cỡ trục trên tấm thử mới. Trong trường hợp trục có đường kính nhỏ nhất không bị hỏng, ghi lại điều này.

8. Biểu thị kết quả

8.1. Trục đơn

Báo cáo kết quả kiểm tra các tấm thử (xem 7.2.5) mức độ rạn nứt và/hoặc tách khỏi nền của lớp màng, với kích cỡ trục xác định.

8.2. Đường kính trục đầu tiên gây hỏng

Báo cáo kết quả đường kính của trục đầu tiên mà lớp màng bị rạn nứt và/hay tách khỏi nền, hay trục có đường kính nhỏ nhất không bị hỏng khi được sử dụng. Trong trường hợp trục có đường kính nhỏ nhất không bị hỏng, đường kính của trục có đường kính nhỏ nhất phải được công bố.

...

...

...

Hiện nay không có sẵn các số liệu độ chụm liên quan.

ISO/TC 35 dự định lấy số liệu độ chụm cho tất cả các tiêu chuẩn liên quan, bao gồm tiêu chuẩn này. Khi số liệu độ chụm có sẵn, các số liệu này sẽ được đưa vào trong tiêu chuẩn.

Người sử dụng tiêu chuẩn này cần nhận thức rằng các phương pháp thử này đã được sử dụng nhiều năm và được chấp nhận để đánh giá độ bền rạn nứt của lớp màng.

10. Báo cáo Kết quả

Báo cáo kết quả thử nghiệm gồm các chi tiết sau:

a) viện dẫn tiêu chuẩn này;

b) tất cả các chi tiết cần thiết để nhận biết mẫu thử;

c) các điều khoản thông tin bổ sung xem trong Phụ lục A;

d) viện dẫn tiêu chuẩn quốc tế hoặc tiêu chuẩn quốc gia, yêu cầu kỹ thuật sản phẩm hoặc các tài liệu khác cung cấp thông tin liên quan được đề cập trong c);

...

...

...

f) kết quả thử, được báo cáo theo yêu cầu (nhìn bằng mắt thường hoặc sử dụng kính phóng đại) phù hợp với điều 8;

g) ngày thử nghiệm.

PHỤ LỤC A

(quy định)

THÔNG TIN BỔ SUNG QUY ĐỊNH

Phải cung cấp các thông tin bổ sung quy định.

CHÚ THÍCH       Các thông tin được yêu cầu tốt nhất là theo thỏa thuận giữa các bên liên quan và có thể có nguồn gốc từ một phần hay toàn bộ tiêu chuẩn hoặc tài liệu khác liên quan đến sản phẩm được thử.

a) bản chất, độ dày và chuẩn bị bề mặt của nền.

...

...

...

c) độ dày, tính bằng micromet, của lớp màng khô, bao gồm phương pháp đo, và đó là sơn đơn lớp hay hệ sơn đa lớp.

d) quá trình và điều kiện sấy khô của tấm đã sơn trước khi thử (hoặc để tấm mẫu đủ thời gian thử nghiệm, nếu cần).

e) kích cỡ quy định của trục, nếu áp dụng, được sử dụng trong phép thử.

f) nhiệt độ mà tại đó thực hiện phép thử.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 2099:2007 về Sơn và vecni - Phép thử uốn (trục hình trụ)