^A Dựa trên dữ liệu kết quả phân tích từ 60 phòng thử nghiệm trên 4 mẫu nhựa đường với độ giãn dài trung bình trong khoảng từ 20 đến 40 cm

^B Độ chính xác do nhiều phòng thử nghiệm thực hiện được áp dụng đối với nhựa đường có sự thay đổi độ nhớt nhỏ hơn 3.0. Độ chính xác đối với các tỷ lệ độ nhớt lớn hơn 3.0 chưa được xác lập.

Những giá trị trong Cột 2 là độ lệch chuẩn được tìm ra phù hợp với vật liệu và điều kiện thử nghiệm như được miêu tả trong Cột 1. Những giá trị được đưa ra trong Cột 3 là các giới hạn mà sự sai khác giữa các kết quả thử nghiệm không được vượt quá. Những giá trị trong Cột 4 là các hệ số biến thiên được tìm ra phù hợp với vật liệu và điều kiện thử nghiệm như được miêu tả trong Cột 1. Những giá trị được đưa ra trong Cột 5 là các giới hạn mà sự sai khác giữa các kết quả thử nghiệm tính theo phần trăm của giá trị trung bình không được vượt quá. Phương pháp đánh giá độ chụm tham khảo trong Phụ lục A.

Phụ lục A

(tham khảo)

Hướng dẫn cách đánh giá độ chụm

A.1  Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm. Nếu độ chụm thỏa mãn quy định ở Bảng 1 thì kết quả báo cáo bằng trung bình của 2 kết quả thử nghiệm. Nếu không thỏa mãn thì phải thử nghiệm lại.

A.1.1  Kết quả thử nghiệm có thể là giá trị thử nghiệm của một mẫu hoặc trung bình của 2 mẫu thử nghiệm thỏa mãn quy định độ chụm.

...

...

...

A.1.3  Giới hạn cho phép của một chỉ tiêu kỹ thuật được xác định bằng phân tích thống kê từ nghiên cứu thực nghiệm ở nhiều phòng thử nghiệm trên số mẫu thử lớn.

A.2  Trình tự đánh giá độ chụm từ hai kết quả thử nghiệm x₁ và x₂

A.2.1  Tính giá trị trung bình:

                                                                                            (A.1)

Có thể dùng hàm AVERAGE(x₁:x₂) trong Excel để tính giá trị trung bình

A.2.2  Tính độ lệch chuẩn:

                                                                    (A.2)

Có thể dùng hàm STDEV.S (x₁:x₂) trong Excel để tính độ lệch chuẩn

A.2.3  Tính sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

...

...

...

Trong đó: 1,96 là hệ số ứng với mức xác suất 95%.

A.2.4  Tính sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

                                                                                       (A.4)

                                                                                    (A.5)

A.2.5  So sánh:

- Nếu 1s ≤ giới hạn cho phép [1s] và d2s ≤ giới hạn cho phép [d2s] thì đảm bảo độ chụm thử nghiệm. Kết quả thử nghiệm bằng giá trị trung bình.

- Nếu 1s > giới hạn cho phép [1s] và d2s > giới hạn cho phép [d2s] thì không đảm bảo độ chụm thử nghiệm. Thử nghiệm lại.

- Nếu 1s% ≤ giới hạn cho phép [1s%] và d2s% ≤ giới hạn cho phép [d2s%] thì đảm bảo độ chụm thử nghiệm. Kết quả thử nghiệm bằng giá trị trung bình.

- Nếu 1s% > giới hạn cho phép [1s%] và d2s% > giới hạn cho phép [d2s%] thì không đảm bảo độ chụm thử nghiệm, cần phải thử nghiệm lại.

...

...

...

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm độ nhớt ở 60°C của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại phòng thử nghiệm A: x₁ = 573,931 (Pa.s); x₂ = 572,090 (Pa.s)

Giải. Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

-

Giá trị trung bình:

X_tb = 573,010

-

Độ lệch chuẩn:

1s = 1,301

-

...

...

...

d2s = 3,608

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

1s% = 0,227 %

d2s% = 0,629 %

-

So sánh 1s% < [1s%] = 3,3 % (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

...

...

...

d2s% < [d2s%] = 9,3 % (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

-

Kết quả thử nghiệm X_tb = 573,010.

Ví dụ 2: Đánh giá kết quả thử nghiệm độ nhớt ở 60°C tại phòng thí nghiệm B (đơn phòng)

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm độ nhớt ở 60°C của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại phòng thử nghiệm B: x₁ = 582,902 (Pa.s); x₂ = 589,831 (Pa.s)

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

-

Giá trị trung bình:

X_tb = 586,366

...

...

...

Độ lệch chuẩn:

1s = 4,899

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 13,580

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

1s% = 0,835 %

...

...

...

-

So sánh 1s% < [1s%] = 3,3 % (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

d2s% < [d2s%] = 9,3 % (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

-

Kết quả thử nghiệm X_tb = 586,366.

Ví dụ 3: Đánh giá kết quả thí nghiệm độ nhớt ở 60°C liên phòng thử nghiệm

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm độ nhớt ở 60°C của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại liên phòng thử nghiệm A và B như Ví dụ 1 và Ví dụ 2 ở trên.

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

...

...

...

Giá trị trung bình:

X_tb = 579,688

-

Độ lệch chuẩn:

1s = 9,444

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 26,177

-

...

...

...

1s% = 1,629 %

d2s% = 4,515 %

-

So sánh 1s% < [1s%] = 11,6 % (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

d2s% < [d2s%] = 33,0 % (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

-

...

...

...

Ví dụ 4: Đánh giá kết quả thử nghiệm sự thay đổi khối lượng tại phòng thí nghiệm A (đơn phòng)

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm sự thay đổi khối lượng của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại phòng thử nghiệm A: x₁ = 0,087 (%); x₂ = 0,086 (%).

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

-

Giá trị trung bình:

X_tb = 0,0865

-

Độ lệch chuẩn:

1s = 0,0007

...

...

...

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 0,002

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

1s% = 0,82 %

d2s% = 2,27 %

-

So sánh 1s < [1s] = 0,014 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

...

...

...

-

Kết quả thử nghiệm X_tb = 0,0865.

Ví dụ 5: Đánh giá kết quả thử nghiệm sự thay đổi khối lượng tại phòng thí nghiệm B (đơn phòng)

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm sự thay đổi khối lượng của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại phòng thử nghiệm B: x₁ = 0,083 (%); x₂ = 0,085(%).

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

-

Giá trị trung bình:

X_tb = 0,0840

-

...

...

...

1s = 0,0014

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 0,004

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

1s% = 1,68 %

d2s% = 4,67 %

-

...

...

...

d2s < [d2s] = 0,04 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

-

Kết quả thử nghiệm X_tb = 0,0840.

Ví dụ 6: Đánh giá kết quả thử nghiệm sự thay đổi khối lượng liên phòng thử nghiệm

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm sự thay đổi khối lượng của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại liên phòng thử nghiệm A và B như Ví dụ 4 và Ví dụ 5 ở trên.

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

-

Giá trị trung bình:

...

...

...

-

Độ lệch chuẩn:

1s = 0,0018

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 0,005

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

1s% = 2.07 %

...

...

...

-

So sánh 1s < [1s] = 0,055 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

d2s < [d2s] = 0,16 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

-

Kết quả thử nghiệm X_tb = 0,0853.

Ví dụ 7: Đánh giá kết quả thử nghiệm sự thay đổi độ kim lún tại phòng thí nghiệm A (đơn phòng)

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm sự thay đổi độ kim lún của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại phòng thử nghiệm A: x₁ = 71,82 (%); x₂ = 70,35 (%).

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

...

...

...

Giá trị trung bình:

X_tb = 71,085

-

Độ lệch chuẩn:

1s = 1,039

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 2,881

-

...

...

...

1s% = 1,462 %

d2s% = 4,053 %

-

So sánh 1s < [1s] = 1,43 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

d2s < [d2s] = 4,0 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

-

...

...

...

Ví dụ 8: Đánh giá kết quả thử nghiệm sự thay đổi độ kim lún tại phòng thí nghiệm B (đơn phòng)

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm sự thay đổi độ kim lún của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại phòng thử nghiệm B: x₁ = 70,11 (%); x₂ = 69,37.

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

-

Giá trị trung bình:

X_tb = 69,740

-

Độ lệch chuẩn:

1s = 0,523

...

...

...

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 1,450

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

1s% = 0,750 %

d2s% = 2,079 %

-

So sánh 1s < [1s] = 1,43 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

...

...

...

-

Kết quả thử nghiệm X_tb = 69,740.

Ví dụ 9: Đánh giá kết quả thử nghiệm sự thay đổi độ kim lún liên phòng thử nghiệm

Đánh giá độ chụm của 2 kết quả thử nghiệm sự thay đổi độ kim lún của mẫu nhựa đường sau TFOT được thực hiện tại liên phòng thử nghiệm A và B như Ví dụ 7 và Ví dụ 8 ở trên.

Giải: Tính toán theo trình tự các bước ở A.2 ta được:

-

Giá trị trung bình:

X_tb = 70,412

-

...

...

...

1s = 0,951

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm:

d2s = 2,636

-

Sự khác nhau giữa 2 kết quả thử nghiệm so với giá trị trung bình:

1s% = 1,350 %

d2s% = 3,743 %

-

...

...

...

d2s < [d2s] = 8,0 (Bảng 1) → Đảm bảo độ chụm

-

Kết quả thử nghiệm X_tb = 70,412.

Phụ lục B

(tham khảo)

Bản vẽ cấu tạo tủ sấy TFOT

...

...

...

MỤC LỤC

1  Phạm vi áp dụng

2  Tài liệu viện dẫn

3  Tóm tắt phương pháp

4  Ý nghĩa và sử dụng

5  Thiết bị

5.1  Tủ sấy

5.2  Nhiệt kế

...

...

...

5.4  Cân

6  Chuẩn bị tủ sấy

7  Chuẩn bị mẫu thử

8  Trình tự thử nghiệm

9  Báo cáo kết quả

10  Độ chụm

Phụ lục A (tham khảo) Hướng dẫn cách đánh giá độ chụm

Phụ lục B (tham khảo) Bản vẽ cấu tạo tủ sấy TFOT

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11711:2017 về Nhựa đường - Thử nghiệm xác định ảnh hưởng của nhiệt và không khí bằng phương pháp sấy màng mỏng