4.2  Vườn cây đầu dòng

4.2.1  Yêu cầu chung

Vườn cà phê đầu dòng phải đạt các yêu cầu tối thiểu như sau:

- Phải được thiết lập từ vật liệu nhân giống khai thác từ cây đầu dòng hoặc vườn do tổ chức, cá nhân thiết lập phục vụ khảo nghiệm để công nhận lưu hành giống, đã được thẩm định và công nhận theo quy định.

- Sinh trưởng khỏe không có biểu hiện bị sâu bệnh hại.

- Phải lập và lưu giữ hồ sơ thiết lập, công nhận vườn cây đầu dòng; nhật ký chăm sóc, bảo vệ và khai thác.

4.2.2  Tuổi cây và sản lượng khai thác

a) Vườn cây đầu dòng sử dụng với mục đích sản xuất chồi giống:

- Vườn cây đầu dòng nhân giống từ cây đầu dòng được bình tuyển:

...

...

...

+ Vườn nhân chồi cây đầu dòng: khai thác chồi giống khi cây từ 01 năm tuổi trở lên, sản lượng khai thác tối đa 25 chồi/cây/năm, mật độ trồng quy định theo quy định hiện hành ^[1].

- Vườn cây đầu dòng do tổ chức, cá nhân thiết lập phục vụ khảo nghiệm để cõng nhận lưu hành giống: khai thác chồi giống khi cây đạt từ 02 năm tuổi trở lên, sản lượng khai thác tương tự như vườn cây đầu dòng nhân giống từ cây đầu dòng được bình tuyển. Nếu vườn cây được trồng từ hai giống trở lên, cần đảm bảo các giống được trồng riêng rẽ, tỷ lệ giống đồng nhất là 100 %. Mật độ trồng theo quy trình sản xuất do tổ chức, cá nhân biên soạn kèm theo hồ sơ đề nghị cấp Quyết định lưu hành giống cây trồng.

b) Vườn cây đầu dòng sử dụng với mục đích sản xuất hạt giống cà phê: Khai thác hạt giống khi cây từ 4 năm tuổi trở lên và đã thu hoạch ít nhất 2 vụ, trong đó:

- Cà phê vối: có năng suất đạt tối thiểu 1,5 tấn hạt giống/ha; và đạt yêu cầu theo quy định hiện hành.

- Cà phê chè: có năng suất đạt tối thiểu 1,0 tấn hạt giống/ha; và đạt yêu cầu theo quy định hiện hành.

4.2.3  Khả năng kháng bệnh rỉ sắt

Đạt tối thiểu ở mức kháng cao trên đồng ruộng (tương đương với chỉ số bệnh ≤ 5 % theo Bảng A.2).

5  Trồng, chăm sóc cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng

Việc trồng, chăm sóc cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng cà phê thực hiện theo quy trình của tổ chức, cá nhân đứng tên đăng ký cấp Quyết định lưu hành giống cây trồng.

...

...

...

Theo quy định hiện hành về phương pháp lấy mẫu vật liệu nhân giống cây trồng.

7  Phương pháp đánh giá

7.1  Kiểm tra các tính trạng đặc trưng của giống

Kiểm tra các tính trạng đặc trưng của giống theo các chỉ tiêu và mô tả tính trạng đặc trưng của giống quy định tại TCVN 13382-6:2022.

7.2  Kiểm tra tuổi cây và vị trí cây trên vườn

Tra cứu hồ sơ bình tuyển cây đầu dòng và hồ sơ thiết lập vườn cây đầu dòng; kiểm tra cây thực tế tại vườn kết hợp phỏng vấn chủ hộ.

7.3  Kiểm tra năng suất cây đầu dòng

Quan trắc năng suất trong hai năm liên tiếp kết hợp với phỏng vấn chủ hộ.

Cân khối lượng quả chín sinh lý của cây trong toàn bộ một năm (kg quả chín/cây/năm), sau đó quy đổi ra năng suất nhân khô (kg nhân/cây/năm) ở độ ẩm 12,5 %.

...

...

...

Xem Phụ lục A.

Phụ lục A

(quy định)

Phương pháp đánh giá khả năng kháng bệnh rỉ sắt trên đồng ruộng

A.1  Phương pháp điều tra

Điều tra tỷ lệ cây bị bệnh (%), tỷ lệ lá bị bệnh (%) và chỉ số bệnh rỉ sắt (%) của cây cà phê trên đồng ruộng vào giai đoạn kinh doanh. Trên mỗi cây chọn ngẫu nhiên 12 cành phân bố ở cả 3 tầng của tán cây. Trong đó, mỗi tầng chọn 4 cành phân bố theo 4 hướng: Đông - Tây - Nam - Bắc, trên mỗi cành quan trắc 5 lá nằm cùng một phía, tổng số lá điều tra 60 lá. Trường hợp những lá ở cùng một phía bị rụng thì chọn lá phía đối diện để thay thế. Các cành được cố định trong quá trình điều tra.

A.2 Thời điểm điều tra

Tháng 11 đến tháng 12 hàng năm (thời điểm bệnh nặng nhất).

...

...

...

a) Tỷ lệ cây bị bệnh, TLCB, tính bằng %, theo Công thức (A.1):

(A.1)

Trong đó:

C là số cây bị bệnh;

M_i là tổng số cây điều tra.

b) Tỷ lệ lá bị bệnh, TLLB, tính bằng %, theo Công thức (A.2):

(A.2)

...

...

...

L là số lá bị bệnh;

N_i là tổng số lá điều tra.

c) Chỉ số bệnh, CSB, tính bằng %, theo Công thức (A.3):

(A.3)

Trong đó:

0, 0,25, 0,5, 1, 2, 3, 4 là các cấp bệnh;

a, b, c, d, e, f, g là số lá bị bệnh tương ứng với mỗi cấp bệnh.

Tất cả các lá sau khi quan trắc đều được phân cấp bệnh theo thang phân cấp nêu trong Bảng A.1:

...

...

...

Cấp bệnh

Tỷ lệ diện tích lá bị bệnh (%)

0

Hoàn toàn không có vết bệnh

0,25

Từ 1 đến 7

0,5

Lớn hơn 7 đến 15

1

...

...

...

2

Lớn hơn 25 đến 50

3

Lớn hơn 50 đến 75

4

Lớn hơn 75 đến 100

A.4  Phân loại mức độ kháng bệnh rỉ sắt trên đồng ruộng

Căn cứ vào kết quả tỷ lệ lá bị bệnh (%), chỉ số bệnh (%), mức độ kháng bệnh rỉ sắt trên đồng ruộng của cây cà phê được phân loại theo Bảng A.2.

Bảng A.2 - Phân loại mức độ kháng bệnh rỉ sắt trên đồng ruộng

...

...

...

Tỷ lệ lá bệnh (%)

Chỉ số bệnh (%)

Rất cao

Đến 5

Đến 1

Cao

Lớn hơn 5 đến 15

Lớn hơn 1 đến 5

Trung bình

...

...

...

Lớn hơn 5 đến 10

Mẫn cảm trung bình

Lớn hơn 25 đến 35

Lớn hơn 10 đến 15

Mẫn cảm

Lớn hơn 35 đến 45

Lớn hơn 15 đến 20

Rất mẫn cảm

Lớn hơn 45

...

...

...

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2021. Quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc vườn nhân chồi cà phê vối (ban hành kèm theo Quyết định 79/QĐ-TT-CCN ngày 23/4/2021).

[2] Phan Quốc Sủng, 1987. Sổ tay hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc và chế biến cà phê. Ủy ban khoa học và kỹ thuật tỉnh Đắk Lắk.

MỤC LỤC

Lời nói đầu

1  Phạm vi áp dụng

2  Tài liệu viện dẫn

...

...

...

4  Các yêu cầu kỹ thuật

4.1  Cây đầu dòng

4.1.1  Yêu cầu chung

4.1.2  Tuổi cây

4.1.3  Sinh trưởng của cây

4.1.4  Khả năng kháng bệnh rỉ sắt (đánh giá trên đồng ruộng)

4.1.5  Năng suất

4.1.6  Chỉ tiêu về chất lượng nhân

4.2  Vườn cây đầu dòng

...

...

...

4.2.2  Tuổi cây và sản lượng khai thác

4.2.3  Khả năng kháng bệnh rỉ sắt

5  Trồng, chăm sóc cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng

6  Phương pháp lấy mẫu kiểm tra

7  Phương pháp đánh giá

7.1  Kiểm tra các tính trạng đặc trưng của giống

7.2  Kiểm tra tuổi cây và vị trí cây trên vườn

7.3  Kiểm tra năng suất cây đầu dòng

7.4  Kiểm tra tính kháng bệnh rỉ sắt trên đồng ruộng

...

...

...

Thư mục tài liệu tham khảo

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14160-3:2024 về Giống cây nông nghiệp - Cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng - Phần 3: Giống cà phê