5  Phương pháp kiểm tra

5.1  Thời điểm kiểm tra

Khi xuất cây giống đem đi trồng rừng.

5.2  Kiểm tra các chỉ tiêu chất lượng của cây giống

Phương pháp kiểm tra các chỉ tiêu chất lượng của cây giống được quy định trong Bảng 2

Bảng 2 - Phương pháp kiểm tra chất lượng cây giống Trôm

Tên chỉ tiêu

Phương pháp kiểm tra

Lấy mẫu kiểm tra

...

...

...

Đánh giá dựa vào hồ sơ nguồn gốc vật liệu nhân giống.

Toàn bộ lô cây giống

2. Tuổi cây giống

Kiểm tra nhật ký hoặc hồ sơ của cơ sở sản xuất cây giống liên quan đến thời gian gieo ươm của từng lô cây giống

Toàn bộ lô cây giống

3. Đường kính cổ rễ cây giống

Sử dụng thước kẹp có độ chính xác đến mm; đo tại vị trí sát mặt bầu

Lấy mẫu ngẫu nhiên 1 % số cây trong lô cây giống nhưng không ít hơn 30 cây và không quá 50 cây

4. Chiều cao cây giống

...

...

...

5. Bầu cây giống

Kích thước bầu: Sử dụng thước kẻ vạch đến cm đo đường kính và chiều cao bầu cây

Hình thái bầu: Quan sát bằng mắt thường

Toàn bộ lô cây giống

6. Hình thái cây giống

Quan sát bằng mắt thường

Toàn bộ lô cây giống

7. Tình trạng sâu, bệnh hại

Quan sát bằng mắt thường

...

...

...

5.3  Kết luận kiểm tra

Lô cây giống đạt yêu cầu kỹ thuật khi 100 % mẫu kiểm tra phù hợp với quy định tại Bảng 1.

6  Thông tin kèm theo cây giống

Thông tin kèm theo lô cây giống gồm:

- Tên sản phẩm;

- Tên và địa chỉ của cơ sở sản xuất;

- Lô cây giống phù hợp với TCVN 13358-4:2021;

- Tuổi cây giống;

- Chiều cao cây giống;

...

...

...

- Mã hiệu lô cây giống;

- Số lượng cây giống;

- Tình trạng sâu, bệnh hại;

- Ngày xuất vườn;

- Hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc (nếu có).

6. Yêu cầu vận chuyển

Cây giống trong khi vận chuyển phải đảm bảo thoáng mát, không bị dập, gãy, không bị vỡ bầu.

Phụ lục A

...

...

...

Hướng dẫn kỹ thuật tạo cây giếng Trôm từ hạt

A.1  Nguồn giống

- Nguồn gốc hạt giống

Hạt giống thu từ nguồn giống được tuyển chọn; chất lượng hạt giống đảm bảo theo TCVN 13276:2021 Giống cây lâm nghiệp - Hạt giống.

CHÚ THÍCH: Nên thu hái hạt giống từ các xuất xứ thuộc các tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hòa và Đồng Nai.

- Yêu cầu đối với cây mẹ lấy giống

Cây sinh trưởng tốt, không bị sâu bệnh, có sản lượng mủ vượt ít nhất 15% so với trung bình của lâm phần, lượng mủ ổn định ít nhất 3 năm trở lên, có hai vụ quả trở lên và có tuổi từ 9 năm đến 10 năm tuổi. Cây để thu hái hạt giống không nên khai thác nhựa mủ trước đỏ từ 1 năm đến 2 năm.

A.2  Kỹ thuật xử lý hạt giống

- Hạt đã khô được ngâm trong nước nóng có nhiệt độ ban đầu 50°C đến 60°C và để nguội dần, ngâm trong thời gian 24 giờ. Sau đó vớt hạt ra, để ráo nước và đem ủ hạt từ 2 ngày đến 3 ngày thì nứt nanh. Mỗi ngày kiểm tra và rửa chua 1 lần.

...

...

...

- Đất đóng bầu là đất thịt nhẹ đến trung bình, đất còn tính chất đất rừng, ít sỏi đá, nhiều mùn. Đất cần đập nhỏ, sàng kỹ và được chuẩn bị trước từ 30 ngày đến 40 ngày. Cát dùng để trộn hỗn hợp ruột bầu là cát sông (cát đen) đã sàng bỏ đá, sỏi, tạp vật.

- Bầu Polyetylen hoặc vật liệu khác, có đường kính tối thiểu 13 cm và chiều cao tối thiểu 18 cm, có đục lỗ. Hỗn hợp ruột bầu 60 % đất + 27 % cát + 10 % phân chuồng hoai + 3 % NPK (16:16:8) theo khối lượng bầu. Hỗn hợp này phải được trộn đều, vừa đủ ẩm. Đổ hỗn hợp vào bầu cho đầy và chặt.

- Bầu được xếp sát nhau trên mặt luống đã được san phẳng. Xung quanh luống đặt bầu lấp đất thành gờ cao từ 2/3 đến 3/4 chiều cao bầu. Việc làm đất, đóng bầu phải hoàn thành trước khi gieo hạt từ 7 ngày đến 10 ngày.

A.4. Gieo hạt

- Hạt đã nứt nanh được tra vào bầu theo chiều thẳng đứng, đầu nứt nanh được cắm xuống bầu đất, ngập 80 % chiều cao hạt, rắc một lớp cát hoặc phủ rơm lên mặt bầu và tưới nước đủ ẩm.

A.5. Kỹ thuật chăm sóc cây con

- Sau từ 3 ngày đến 4 ngày gieo hạt, kiểm tra thấy bầu nào không có cây thì dùng hạt đã ủ nứt nanh tra dặm lại.

- Tùy theo điều kiện thời tiết, tuổi cây con mà điều chỉnh lượng nước tưới cho phù hợp. Trong 10 ngày đầu mỗi ngày tưới 1 lần, sau đỏ cứ 2 ngày thì tưới 1 lần, mỗi lần tưới từ 1,5 l/m² đến 2 l/m².

- Giàn che cần được điều chỉnh theo thời tiết và tuổi cây:

...

...

...

+ Từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 4, độ che sáng là khoảng 25%.

Trước khi xuất vườn từ 15 ngày đến 20 ngày thì dỡ bỏ hoàn toàn giàn che để huấn luyện cây con.

- Nhổ cỏ, phá váng:

+ Tháng đầu tiên nhổ cỏ, phá váng 2 lần (15 ngày/lần).

+ Từ tháng thứ 2 trở đi mỗi tháng nhổ cỏ, phá váng 1 lần.

- Bón thúc:

+ Bón thúc 1 lần vào tháng thứ 2, dùng 10g đến 15g phân NPK (20-20-15)/m² hòa tan phân trong 2 lít nước để tưới, tưới vào buổi chiều mát, sau khi tưới phân nên tưới lại nước để rửa lá.

+ Trước khi xuất vườn đem trồng 1 tháng ngừng không bón phân để huấn luyện cây con.

- Đảo bầu và phân loại cây:

...

...

...

+ Sau khi đảo bầu xong phải tưới nước đủ ẩm cho cây trong thời gian từ 7 ngày đến 10 ngày đầu, mỗi ngày tưới 2 lần vào sáng sớm và chiều tối.

A.6. Phòng trừ sâu bệnh hại

Thường xuyên kiểm tra sâu, bệnh hại trong vườn ươm và phun thuốc phòng ngừa cho cây.

Thư mục tài liệu tham khảo

[1]. Phùng Văn Khen và cộng sự (2018), Nghiên cứu chọn giống, kỹ thuật trồng và khai thác mủ Trôm (Sterculia foetida L) ở vùng khô hạn Nam Trung Bộ. Báo cáo tổng kết đề tài cấp Bộ NN&PTNT, Viện KHLN Nam Bộ, Viện KHLN Việt Nam.

[2]. Phùng Văn Khang (2020), Nghiên cứu chọn giống, kỹ thuật gây trồng và khai thác mủ cây Trôm (Sterculia foetida L.) ở Ninh Thuận và Bình Thuận. Luận án tiến sĩ Lâm nghiệp, Viện KHLN Việt Nam.

[3]. Quyết định số 732/QĐ-KHLN-KH ngày 29/12/2017 của Viện KHLN Việt Nam Ban hành hướng dẫn kỹ thuật nhân giống vô tính bằng giâm hom, ghép cành, kỹ thuật trồng rừng, khai thác mủ Trôm (Sterculia foetida L.).

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13358-4:2021 về Giống cây lâm nghiệp - Cây giống các loài lâm sản ngoài gỗ - Phần 4: Trôm