3.4  Yêu cầu đối với vườn dừa bố, vườn dừa mẹ để sản xuất giống dừa lai

Vườn dừa bố, vườn dừa mẹ phải trồng cách xa với các vườn dừa khác từ 500 m trở lên. Trong trường hợp khoảng cách gần hơn, phải dùng bao cách ly chuyên dụng khi lai tạo.

Cây giống sử dụng làm bố, mẹ để sản xuất giống dừa lai phải đáp ứng yêu cầu tại Bảng 1.

3.5  Yêu cầu đối với quả giống

3.5.1  Nguồn gốc

Quả giống phải được lấy trên cây dừa mẹ (đối với nhóm dừa cao và nhóm dừa lùn).

Quả giống được lấy trên cây dừa mẹ sau khi lai (đối với nhóm dừa lai).

3.5.2  Hình dạng

Mang hình dạng đặc trưng của giống, không bị dị dạng, méo.

...

...

...

- Đối với nhóm dừa cao: Từ 1 800 g đến 2 000 g;

- Đối với nhóm dừa lùn: Từ 600 g đến 900 g;

- Đối với nhóm dừa lai: Từ 800 g đến 1 000 g.

3.5.4  Độ chín

Quả đã chín sinh lý (từ 11 tháng đến 12 tháng sau khi được thụ phấn, vỏ quả xuất hiện những đốm nâu, lắc nhẹ nghe tiếng nước róc rách).

3.5.5  Sâu, bệnh hại

Quả không có sâu, bệnh hại chính như: Sâu đục quả (Tirathaba rufivera), Bọ xít (Amblypelta sp), Bọ vòi voi (Diocalandra frumenti), Bệnh thối quả (phytophthora ominivora).

3.6  Tiêu chuẩn cây giống

Cây giống khi xuất vườn đáp ứng yêu cầu của điều 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5 và các yêu cầu tại Bảng 2.

...

...

...

Tên chỉ tiêu

Yêu cầu

Nhóm dừa cao

Nhóm dừa lùn

Nhóm dừa lai

1. Hình thái chung

Cây sinh trưởng khỏe, thân cây thẳng, chỉ có một mầm, có màu sắc và hình dạng đặc trưng của giống

2. Chiều cao cây

Từ 70 cm đến 100 cm

...

...

...

Từ 70cm đến 100 cm

3. Bộ lá

Từ 5 lá đến 6 lá, có màu sắc đặc trưng của giống

Từ 4 lá đến 5 lá, có màu sắc đặc trưng của giống

Từ 5 lá đến 6 lá, có màu sắc đặc trưng của giống

4. Chu vi gốc

Từ 10 cm đến 12 cm

Từ 9 cm đến 11 cm

Từ 10 cm đến 12 cm

...

...

...

Rễ có màu nâu sáng, phát triển mạnh

Rễ phát triển mạnh, màu nâu sáng. Đối với giống dừa Dứa, phần chóp rễ non có mùi thơm như mùi lá dứa

Rễ phát triển mạnh, màu nâu sáng

6. Tính đúng giống

Cây giống phải đúng giống cần sản xuất (tỷ lệ cây đúng giống của lô cây giống tại thời điểm xuất vườn phải đạt từ 95 % trở lên)

7. Độ đồng đều của cây giống

Mức độ khác biệt về hình thái không quá 5 % số lượng cây

8. Tuổi cây giống

Từ 4 đến 6 tháng (kể từ khi quả nảy mầm chuyển sang vườn ươm cây con)

...

...

...

Từ 4 đến 6 tháng (kể từ khi quả nảy mầm chuyển sang vườn ươm cây con)

9. Sâu bệnh hại

Cây không bị sâu, bệnh gây hại chính như: Bọ cánh cứng (Brontispa longissima), Bệnh đốm lá (Pestalozia palmarum), Bệnh thối rễ (Corticium vagum), bệnh thối nõn (Phytophthora palmivora)

4  Phương pháp kiểm tra

4.1  Lô giống kiểm tra

Mỗi lô kiểm tra có số cây không lớn hơn 10 000 cây giống.

4.2  Cách lấy mẫu kiểm tra

Dựa trên hình dạng, diện tích, địa hình của vườn ươm giống để xác định số lượng và vị trí các điểm kiểm tra trong vườn ươm giống, đảm bảo các điểm được chọn phân bố đều và đại diện cho toàn bộ lô giống.

Số điểm kiểm tra từ 5 điểm đến 10 điểm, nằm trên vị trí theo đường chéo, theo hình zigzag, theo tuyến dọc, tuyến ngang.

...

...

...

4.3.1  Số lần kiểm tra, số cây kiểm tra

Số lần kiểm tra tối thiểu là 2 lần.

Số cây tối thiểu cho 01 điểm kiểm tra: 50 cây.

4.3.2  Thời điểm kiểm tra

Thời điểm kiểm tra: thời điểm mà các tính trạng đặc trưng của giống biểu hiện rõ nhất. Thời điểm kiểm tra lần cuối trước khi xuất vườn từ 1 tuần đến 4 tuần.

4.4  Đánh giá hình thái chung và bộ lá

Quan sát bằng mắt thường, đánh giá và nhận xét.

4.5  Xác định chiều cao cây

Dùng thước có độ chính xác 1 mm, đo từ mặt bầu tới đầu chót lá cao nhất.

...

...

...

Dùng thước có độ chính xác 1 mm, đo xung quanh gốc của thân cây sát mặt bầu.

4.7  Đánh giá bộ rễ

Quan sát bằng mắt thường, đánh giá và nhận xét. Riêng đối với giống dừa Dứa, dùng kéo cắt một đoạn nhỏ khoảng 0,5 cm ở đầu chóp rễ, vò nát để ngửi mùi thơm.

4.8  Đánh giá tính đúng giống

Đánh giá dựa vào hồ sơ vườn ươm và đánh giá hình thái, các chỉ tiêu nông học đặc trưng của giống như: kích thước, hình dạng của quả giống; kích thước, màu sắc thân cây; màu sắc cuống lá; màu sắc và bề rộng của phiến lá; bộ rễ... theo bản mô tả các tính trạng đặc trưng của giống.

4.9  Đánh giá độ đồng đều của cây giống

Quan sát đo đếm các chỉ tiêu như chiều cao cây, chu vi gốc, bộ lá trên điểm kiểm tra, tính tỷ lệ độ đồng đều của cây.

4.10  Xác định tuổi cây

Đánh giá bằng cách kiểm tra nhật ký hồ sơ của cơ sở sản xuất cây giống.

...

...

...

Quan sát, đánh giá dựa trên những triệu chứng, đặc điểm của các loại sâu, bệnh hại chính như: Bọ cánh cứng (Brontispa longissima), bệnh thối nõn (Phytophthora palmivora), Bệnh đốm lá (Pestalozia palmarum).

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] Tài liệu kỹ thuật trồng dừa 1 (Giống, kỹ thuật vườn ươm) do Viện Nghiên cứu dầu và Cây có dầu biên soạn.

[2] Tiêu chuẩn tạm thời cây dừa mẹ và dừa giống của Sở NN & PTNT tỉnh Bến Tre.

[3] Báo cáo tổng kết nhiệm vụ bảo tồn và lưu giữ nguồn gen cây dừa, Võ Văn Long - Viện Nghiên cứu Dầu và cây có dầu thực hiện từ 2001-2009.

[4] Coconut mother palm selection and Nursery management (Ấn Độ)

[5] Nursery management, selection of mother palms and seed nuts (Sri Lanka)

[6] Quanlity coconut seedling production (Ấn Độ)

...

...

...

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 10684-5:2018 về Cây công nghiệp lâu năm - Tiêu chuẩn cây giống, hạt giống - Phần 5: Cây dừa