7.1.2 Với đường cải tạo, nâng cấp, tăng cường: mặt đường bê tông nhựa và bê tông xi măng khi nghiệm thu trong vòng 1 năm từ khi làm xong mặt đường phải đảm bảo đạt được độ bằng phẳng với giá trị IRI tuỳ thuộc vào cấp đường (TCVN 4054, TCVN 5729) thoả mãn yêu cầu quy định tại Bảng 2.

Bảng 2. Tiêu chí nghiệm thu độ bằng phẳng theo IRI đối với đường cải tạo, nâng cấp, tăng cường

Loại đường

IRI yêu cầu (m/km)

Đường cao tốc cấp 120, cấp 100 và cấp 80; đường ô tô cấp 80.

IRI £ 2,2

Đường cao tốc cấp 60, đường ô tô cấp 60.

IRI £ 2,5

7.2 Phục vụ công tác quản lý, lập kế hoạch duy tu bảo dưỡng

...

...

...

7.2.2 Cần có kế hoạch kiểm tra chất lượng độ bằng phẳng theo IRI hàng năm nhằm phục vụ cho công tác dự báo mức độ suy giảm độ bằng phẳng mặt đường và lập kế hoạch duy tu sửa chữa mặt đường.

7.2.3 Chất lượng độ bằng phẳng mặt đường dưới tác dụng của xe chạy và ảnh hưởng của môi trường sẽ suy giảm theo thời gian kể từ lúc đưa đường ô tô vào khai thác.

Bảng 3. Phân cấp chất lượng độ bằng phẳng theo IRI của đường đang khai thác

Loại mặt đường

Cấp đường

Tình trạng mặt đường

Tốt

Trung bình

Kém

...

...

...

Cấp cao A1: Bê tông nhựa chặt, bê tông nhựa rỗng, bê tông xi măng đổ tại chỗ.

Đường cao tốc cấp 120, cấp 100, cấp 80; đường ô tô cấp 80.

IRI < 2

2 ≤ IRI < 4

4 ≤ IRI < 6

6 ≤ IRI < 8

Đường cao tốc cấp 60, đường ô tô cấp 60.

IRI < 3

3 ≤ IRI < 5

...

...

...

7 ≤ IRI < 9

Đường ô tô cấp 40 và cấp 20.

IRI <4

4 ≤ IRI < 6

6 ≤ IRI < 8

8 ≤ IRI < 10

Cấp cao A2: Bê tông nhựa rải nguội, rải ấm; thấm nhập nhựa, đá dăm nước láng nhựa, cấp phối đá dăm láng nhựa.

Đường ô tô cấp 60.

IRI < 4

...

...

...

6 ≤ IRI <8

8 ≤ IRI <10

Đường ô tô cấp 40 và cấp 20.

IRI < 5

5 ≤ IRI < 7

7 ≤ IRI < 9

9 ≤ IRI <11

Cấp thấp B1: Đường dá dăm nước có lớp bảo vệ rời rạc, đá gia cố CKDVC có láng nhựa.

Đường ô tô cấp 40 và cấp 20.

...

...

...

6 ≤ IRI < 9

9 ≤ IRI <12

12 ≤ IRI < 15

Cấp thấp B2: Đường đất cải thiện, đường đất gia cố CKDVC hoặc CKDHC có lớp hao mòn và bảo vệ.

Đường ô tô cấp 40 và cấp 20.

IRI < 8

8 ≤ IRI < 12

12 ≤ IRI < 16

16 ≤ IRI< 20

...

...

...

PHỤ LỤC A

(Tham khảo)

VÍ DỤ THIẾT LẬP TƯƠNG QUAN THỰC NGHIỆM GIỮA IRI VÀ GIÁ TRỊ ĐỘ XÓC TRÊN CÁC ĐOẠN ĐƯỜNG ĐỊNH CHUẨN BẰNG PHẦN MỀM MICROSOFT EXCEL
( Áp dụng khi đo độ bằng phẳng theo IRI phương pháp gián tiếp )

A.1 Thông số kỹ thuật

- Thiết bị đo trắc dọc chuyên dụng: Dipstick (USA)

- Thiết bị đo độ xóc: Bump Integrator Unit (Vương quốc Anh) lắp trên xe con, tổng tải trọng xe, người và thiết bị không đổi trong quá trình đo.

- Đoạn đường định chuẩn: 4 đoạn

- Vận tốc định chuẩn dự kiến: 2 (vận tốc chủ đạo 45 km/h; vận tốc dự phòng 30 km/h).

A.2 Kết quả đo trên các đoạn định chuẩn

...

...

...

A.2.2 Kết quả đo xóc: Dùng thiết bị Bump Integrator Unit lắp trên xe con đo xóc trên 4 đoạn định chuẩn, mỗi đoạn chạy 2 tốc độ (45 km/h và 30 km/h), mỗi tốc độ chạy 5 lần. Kết quả đo xóc: độ xóc cộng dồn qua mỗi lần chạy, độ xóc cộng dồn trung bình ứng với 2 tốc độ đo của 4 đoạn định chuẩn được chi tiết ở Bảng A.1.

Bảng A.1 Kết quả đo xóc và IRI trên các đoạn định chuẩn

Lý trình đoạn định chuẩn

IRI (m/km)

Độ xóc (số/km)

Tương ứng với các lần đo và tốc độ đo (km/h)

Trung bình

Vệt trong

Vệt ngoài

...

...

...

Tốc độ đo, km/h

Lần 1

Lần 2

Lần 3

Lần 4

Lần 5

Tốc độ đo (km/h)

45

30

...

...

...

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

...

...

...

(12)

Km26+100 - Km26+300

2,02

2,11

2,065

45

20

22

22

...

...

...

22

21,4

30

17

16

15

16

15

...

...

...

15,8

Km71+500 - Km71+800

3,26

3,35

3,305

45

38

38

37

...

...

...

38

37,4

30

35

34

33

34

35

...

...

...

34,2

Km127+600- Km127+900

7,21

7,33

7,27

45

61

62

62

...

...

...

61

61,6

30

58

57

57

56

56

...

...

...

56,8

Km352+000- Km352+300

4,68

4,59

4,635

45

46

47

47

...

...

...

45

46,2

30

42

41

41

43

42

...

...

...

41,8

A.3 Lập phương trình tương quan thực nghiệm giữa IRI và độ xóc

Căn cứ vào giá trị IRI trung bình và độ xóc trung bình, sử dụng phần mềm Excel để xác định phương trình thực nghiệm và hệ số tương quan thực nghiệm bình phương R², cụ thể như sau:

A.3.1 Tương quan thực nghiệm giữa IRI và độ xóc với tốc độ định chuẩn V=45 km/h

- Được thiết lập dựa trên cơ sở các cặp giá trị đã đo IRI trung bình và độ xóc trung bình tương ứng ở cột (4) và cột (11) của Bảng A.1.

- Sử dụng phần mềm Excel để thiết lập đồ thị, xác định phương trình thực nghiệm và hệ số tương quan thực nghiệm bình phương R2.

- Phương trình tương quan giữa IRI (m/km) và độ xóc (số/km) với vận tốc định chuẩn 45 km/h được xác định là:

IRI = 0,1302 x (Độ xóc) -1,1044; ( R² = 0,9625 )                                                   (A-1)

- Đồ thị tương quan thực nghiệm vẽ bởi phần mềm Excel được chi tiết tại hình A1.

...

...

...

- Thiết lập tương tự như A.3.1, nhưng sử dụng giá trị giá trị đã đo IRI trung bình và độ xóc trung bình tương ứng của các cột (4) và cột (12) tại Bảng A.1.

- Phương trình tương quan giữa IRI (m/km) và độ xóc (số/km) với vận tốc định chuẩn 30 km/h được xác định là :

IRI = 0,1268 x (Độ xóc) - 0,3905; ( R2 = 0,9396                               (A-2)

- Việc vẽ đồ thị tương quan thực nghiệm thực hiện tương tự như A.3.1.

Hình A1. Đồ thị tương quan thực nghiệm giữa IRI (m/km) và độ xóc (số/km)

A.4 Sử dụng phương trình tương quan thực nghiệm để xác định IRI toàn tuyến

- Tiến hành đo xóc trên tuyến bằng thiết bị Bump Integrator Unit lắp trên xe đo. Chạy xe đo với tốc độ 45 km/h trên các đoạn đường có tình trạng lưu thông bình thường (đã dự kiến trước). Sử dụng phương trình tương quan (A-1) để tính đổi giá trị đo xóc trên các đoạn đo về giá trị IRI.

- Trên các đoạn đường có tình trạng lưu thông khó khăn (đã dự kiến trước), chạy xe đo với tốc độ 30 km/h. Sử dụng phương trình tương quan (A-2) để tính đổi giá trị đo xóc trên các đoạn đo về giá trị IRI.

...

...

...

MỤC LỤC

1 Phạm vi áp dụng ..................................................................................................................

2 Tài liệu viện dẫn ....................................................................................................................

3 Thuật ngữ và định nghĩa ........................................................................................................

4 Phương pháp đo độ bằng phẳng theo IRI ..............................................................................

5 Thiết bị, dụng cụ ...................................................................................................................

6 Cách tiến hành đo độ bằng phẳng theo IRI .............................................................................

7 Tiêu chí đánh giá ..................................................................................................................

Phụ lục A (Tham khảo): Ví dụ thiết lập tương quan thực nghiệm giữa IRI và giá trị độ xóc trên các đoạn đường định chuẩn bằng phần mềm Microsoft Excel ..............................................................................................

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8865:2011 về Mặt đường ô tô - Phương pháp đo và đánh giá xác định độ bằng phẳng theo chỉ số độ gồ ghề quốc tế IRI