6.2. Mômen uốn, lực kéo dọc trục và khối lượng

Giá trị mômen uốn, do bóng đèn gây ra ở đui đèn không được vượt quá giá trị cho trong Bảng 2.

Mômen uốn phải được xác định bằng cách đo khối lượng bóng đèn (tức là bằng cách cân) tại điểm xa nhất của bóng đèn khi đặt nằm ngang và nhân lực này với khoảng cách giữa điểm xa nhất đó và đường thẳng qua chốt. Đường thẳng qua chốt này phải nằm trên mặt dưới cùng của phần hình trụ (đối với đầu đèn xoáy ren Edison và cổ gài) hoặc tại điểm cuối của các chân tiếp xúc (đối với đầu đèn có chân). Bóng đèn phải được đỡ bằng một tấm kim loại mỏng được giữ thẳng đứng hoặc bằng biện pháp tương tự.

Kết cấu bóng đèn phải chịu được lực dọc trục và mômen uốn đặt từ bên ngoài.

Phương pháp đo xem trong A.2.1 của TCVN 7591 (IEC 61199)

Không được vượt quá khối lượng cho trong Bảng 2.

Bảng 2 - Mômen  uốn và khối lượng

Đầu đèn

Mômen uốn
(Nm)

...

...

...

B15d

1

*

B22d

2

1

E11

0,5

*

...

...

...

0,5

*

E14

1

*

E17

1

*

E26

...

...

...

*

E27

2

1

GU10

0,1

*

GZ10

0,1

...

...

...

GX53

0,3

*

* Đang xem xét

CHÚ THÍCH 1: Đối với bóng đèn có các đầu đèn khác với Bảng 2, ảnh hưởng của mômen uốn cần được xem xét và hạn chế. Phương pháp đo dùng cho các bóng đèn có các loại đầu đèn này đang được xem xét.

CHÚ THÍCH 2: Cần thận trọng để bề mặt của đèn điện nơi lắp đui đèn vào có thể chịu được mômen uốn. Để tính mômen uốn này, chiều dài của đui đèn cần được tính đến khi đo tổng chiều dài. Điều này cần phải chắc chắn đối với nhiệt độ tăng cao trong quá trình làm việc để kiểm tra khả năng chảy mềm vật liệu bề mặt.

7. Bảo vệ chống tiếp xúc ngẫu nhiên với các bộ phận mang điện

Bóng đèn phải có kết cấu sao cho, khi không có vỏ bọc bổ sung của đèn điện thì không thể tiếp cận đến các phần kim loại bên trong, các phần kim loại bên ngoài có bọc cách điện chính hoặc các phần kim loại mang điện của đầu đèn hoặc của bản thân bóng đèn khi lắp bóng đèn vào đui đèn theo tờ dữ liệu đui đèn của TCVN (IEC) tương ứng.

Kiểm tra sự phù hợp bằng ngón tay thử nghiệm qui định trong Hình 2, nếu cần, với một lực 10N.

...

...

...

Vật liệu: kim loại, nếu không có quy định khác.

Dung sai trên các kích thước không ghi dung sai:

- kích thước góc: 0'/- 10'

- kích thước thẳng:

· đến 25 mm: 0/-0,05 mm

· lớn hơn 25 mm: ± 0,2 mm

Cả hai khớp này phải cho phép uốn một góc 90⁰ với dung sai từ 0⁰ đến 10⁰ trong cùng một mặt phẳng và theo cùng một hướng.

Hình 2 - Ngón tay thử nghiệm tiêu chuẩn (theo TCVN 4255 (IEC 60529))
(từ IEC 60400, Hình 41)

...

...

...

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách sử dụng dưỡng theo phiên bản hiện hành của IEC 60061-3, tờ 7006-51A đối với đầu đèn E27 và tờ 7006-55 đối với đầu đèn E14.

Yêu cầu đối với bóng đèn có đầu đèn E26 đang được xem xét.

Bóng đèn có đầu đèn B22, B15, GU10 hoặc GZ10 phải tuân thủ các yêu cầu tương tự như với bóng đèn sợi đốt bình thường có đầu đèn loại này.

Yêu cầu đối với bóng đèn có đầu đèn GX53 đang được xem xét.

Các phần kim loại bên ngoài không phải phần kim loại mang dòng của đầu đèn không được mang điện hoặc không được trở nên mang điện. Để thử nghiệm, vật liệu dẫn di chuyển được bất kỳ phải được đặt ở vị trí bất lợi nhất mà không sử dụng dụng cụ.

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm điện trở cách điện và thử nghiệm độ bền điện (xem Điều 8).

8. Điện trở cách điện và độ bền điện sau xử lý ẩm

8.1. Qui định chung

Điện trở cách điện và độ bền điện phải đủ giữa các bộ phận mang điện của bóng đèn và các bộ phận tiếp cận được của chính bóng đèn đó.

...

...

...

Bóng đèn phải được ổn định trong 48h trong tủ thử có chứa không khí có độ ẩm tương đối từ 91% đến 95%. Nhiệt độ của không khí được duy trì trong phạm vi 1⁰C xung quanh giá trị thích hợp trong khoảng từ 20⁰C đến 30⁰C.

Điện trở cách điện phải được đo trong tủ ẩm với điện áp một chiều xấp xỉ 500 V, 1 min sau khi đặt điện áp.

Điện trở cách điện giữa các bộ phận mang điện của đầu đèn và bộ phận tiếp cận được của bóng đèn (bộ phận tiếp cận được bằng vật liệu cách điện được phủ lá kim loại) không được nhỏ hơn 4MW. Phải đáp ứng các yêu cầu trong Phụ lục A của TCVN 7590-1 (IEC 61347-1).

CHÚ THÍCH: Điện trở cách điện của đầu đèn cổ gài giữa vỏ và các tiếp điểm đang được xem xét.

8.3. Độ bền điện

Ngay sau thử nghiệm điện trở cách điện, các bộ phận như qui định ở trên phải chịu được thử nghiệm điện áp trong 1 min với điện áp xoay chiều như dưới đây.

Trong quá trình thử nghiệm, các chân nối nguồn của đầu đèn được nối tắt. Các bộ phận tiếp cận được là vật liệu cách điện của đầu đèn được phủ lá kim loại. Ban đầu, đặt vào giữa các điểm tiếp xúc và lá kim loại một điện áp có giá trị không lớn hơn một nửa điện áp qui định trong Bảng 10.2 của TCVN 7722-1 (IEC 60598-1), đối với đèn điện Cấp II. Sau đó tăng dần điện áp này đến giá trị đầy đủ.

Không được có phóng điện bề mặt và phóng điện đánh thủng trong quá trình thử nghiệm. Phải thực hiện các phép đo trong tủ ẩm.

CHÚ THÍCH: Khoảng cách giữa lá kim loại và bộ phận mang điện đang được xem xét.

...

...

...

9.1. Khả năng chịu mômen xoắn của bóng đèn chưa qua sử dụng

Khả năng chịu mômen xoắn của bóng đèn chưa qua sử dụng được thử nghiệm như sau.

Đầu đèn vẫn còn được gắn chắc chắn với bầu đèn hoặc với phần của bóng đèn được sử dụng để xoáy bóng đèn vào hoặc ra khi chịu các giá trị mômen xoắn liệt kê trong Bảng 3 dưới đây.

Thử nghiệm được thực hiện theo mô tả trong tiêu chuẩn bóng đèn liên quan trên từng kiểu bóng đèn trong TCVN 7671-1 (IEC 60432-1) và bằng các đui đèn thử nghiệm cho trong Hình 3 và Hình 4.

Độ bóng bề mặt của ren tối thiểu là R_a = 0,4 μm (xem chú thích).

CHÚ THÍCH: Bề mặt nhẵn hơn có thể dẫn đến quá tải về cơ đối với đầu đèn, xem thêm C.1.2 trong Phụ lục C của TCVN 7671-1 (IEC 60432-1)

Kích thước tính bằng milimét

Kích thước

...

...

...

E14

E17

E26 và E26d

E27

Dung sai

C

15,27

20,0

20,0

...

...

...

32,0

Nhỏ nhất

K

9,0

11,5

10,0

11,0

13,5

0,0

...

...

...

O

9,5

12,0

14,0

23,0

23,0

+0,1

-0,1

S

...

...

...

7,0

8,0

12,0

12,0

Nhỏ nhất

d

11,89

13,89

16,64

...

...

...

26,45

+0,1

0,0

d1

10,62

12,29

15,27

24,816

24,26

...

...

...

0,0

P

2,540

2,822

2,882

3,629

3, 629

-

r

...

...

...

0,822

0,897

1,191

1,025

-

CHÚ THÍCH: Hình vẽ này minh họa các kích thước thiết yếu của đui đèn và chỉ cần kiểm tra khi có nghi ngờ từ việc áp dụng thử nghiệm.

Hình 3 - Đui đèn để thử nghiệm mômen xoắn trên bóng đèn có đầu đèn kiểu xoáy ren
 (từ Hình C.2  của TCVN 7671-1 (IEC 60432-1))

Kích thước

...

...

...

B22
mm

Dung sai
mm

A

15,27

22,27

+0,03

B

19,0

19,0

...

...

...

C

21,0

28,0

Nhỏ nhất

D

9,5

9,5

Nhỏ nhất

E

...

...

...

3,0

+0,17

G

18,3

24,6

± 0,3

H

9,0

12,15

...

...

...

K

12,7

12,7

± 0,3

R

1,5

1,5

Gần đúng

CHÚ THÍCH: Hình vẽ này minh họa các kích thước thiết yếu của đui đèn và chỉ cần kiểm tra khi có nghi ngờ từ việc áp dụng thử nghiệm.

...

...

...

Bảng 3 - Giá trị thử nghiệm mômen xoắn đối với bóng đèn chưa qua sử dụng

Đầu ren

Mômen xoắn, Nm

B15d

1,15

B22d

3

E11

0,8

...

...

...

0,8

E14

1,15

E17

1,5

E26 và E27

3

GX53

3 u.c.

...

...

...

Mômen xoắn không được đặt vào đột ngột, mà phải được tăng liên tục từ không đến giá trị qui định.

Trong trường hợp đầu đèn không gắn xi, cho phép có dịch chuyển tương đối giữa đầu đèn và bầu đèn với điều kiện không vượt quá 10⁰.

9.2. Khả năng chịu mômen xoắn của bóng đèn sau một thời gian sử dụng nhất định

Khả năng chịu mômen xoắn của bóng đèn đã qua sử dụng đang được xem xét.

9.3. Lặp lại thử nghiệm ở Điều 8

Sau thử nghiệm độ bền cơ, mẫu phải phù hợp với các yêu cầu về khả năng tiếp cận (xem Điều 8).

10. Độ tăng nhiệt của đầu đèn

Độ tăng nhiệt bề mặt (so với nhiệt độ môi trường) của đui đèn có lắp bóng đèn không được cao hơn độ tăng nhiệt của kiểu bóng đèn được thay thế bởi bóng đèn đó.

Độ tăng nhiệt của đầu đèn Dt_s của bóng đèn hoàn chỉnh không được lớn hơn 120⁰C. Giá trị Dt_s tương ứng với bóng đèn sợi đốt công suất lớn nhất là 60W. Tư thế làm việc và nhiệt độ môi trường được nêu cụ thể trong IEC 60360.

...

...

...

11. Khả năng chịu nhiệt

Bóng đèn phải có khả năng chịu nhiệt thích hợp. Các bộ phận bên ngoài bằng vật liệu cách điện cung cấp bảo vệ chống điện giật, và các bộ phận bằng vật liệu cách điện giữ các bộ phận mang điện đúng vị trí phải có đủ khả năng chịu nhiệt.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách cho các bộ phận này chịu thử nghiệm ép viên bi bằng thiết bị như thể hiện trên Hình 5.

Kích thước tính bằng milimét

Hình 5 - Thiết bị thử ép viên bi
(từ Hình 10 của TCVN 7722-1 (IEC 60598-1))

Thử nghiệm được thực hiện trong tủ gia nhiệt ở nhiệt độ cao hơn (25 ± 5)⁰C so với nhiệt độ làm việc của bộ phận liên quan theo Điều 10, với giá trị tối thiểu là 125⁰C đối với bộ phận giữ các bộ phận mang điện đúng vị trí và 80⁰C (giá trị 80⁰C này đang được xem xét) đối với các bộ phận khác. Bề mặt của bộ phận cần thử nghiệm được đặt ở tư thế nằm ngang và viên bi thép đường kính 5 mm được ép lên bề mặt này với một lực bằng 20N.

Tải thử nghiệm và phương tiện đỡ được đặt trong tủ gia nhiệt trong thời gian đủ để đảm bảo rằng chúng đạt được nhiệt độ thử nghiệm ổn định trước khi tiến hành thử nghiệm.

Bộ phận cần thử nghiệm được đặt trong tủ gia nhiệt, trong thời gian 10 min, trước khi đặt tải.

...

...

...

Mẫu phải dày tối thiểu 2,5 mm, nhưng nếu không có sẵn chiều dày này trên mẫu thì có thể đặt hai hoặc nhiều mảnh mẫu chồng lên nhau.

Sau 1h, bi được lấy khỏi mẫu, sau đó mẫu được ngâm trong nước lạnh 10s để làm nguội về xấp xỉ nhiệt độ phòng. Đo đường kính vết lõm và giá trị đo được không được lớn hơn 2 mm.

Trong trường hợp có bề mặt cong, đo trục ngắn hơn nếu vết lõm có hình elip.

Khi có nghi ngờ, đo độ sâu vết lõm và tính đường kính theo công thức.

Ф = 2

Trong đó p là độ sâu vết lõm.

Không thực hiện thử nghiệm trên các phần bằng gốm.

12. Khả năng chịu cháy và mồi cháy

Bộ phận bằng vật liệu cách điện giữ các bộ phận mang điện đúng vị trí và các bộ phận bên ngoài bằng vật liệu cách điện cung cấp bảo vệ chống điện giật phải chịu thử nghiệm sợi dây nóng đỏ theo IEC 60695-2-10, IEC 60695-2-11, IEC 60695-2-12 và IEC 60695-2-13, cụ thể như sau.

...

...

...

- Mẫu thử nghiệm được lắp trên giá trượt và cho ép vào đầu sợi dây nóng đỏ với một lực 1 N, tại điểm giữa của bề mặt cần thử nghiệm, ở độ cao ưu tiên cách mép trên của mẫu 15 mm hoặc lớn hơn. Sợi dây tiến vào mẫu được giới hạn bằng cơ ở độ sâu 7 mm.

Nếu không thể thực hiện thử nghiệm trên mẫu như mô tả ở trên vì mẫu quá nhỏ thì thử nghiệm trên được thực hiện trên mẫu riêng của cùng một vật liệu, có hình vuông cạnh 30 mm và chiều dày bằng chiều dày nhỏ nhất của mẫu.

- Nhiệt độ đầu sợi dây nóng đỏ là 650⁰C. Sau 30s, mẫu được rút ra để không còn tiếp xúc với đầu sợi dây nóng đỏ.

Nhiệt độ sợi dây nóng đỏ và dòng điện gia nhiệt được giữ không đổi trong 1 min trước khi thực hiện thử nghiệm. Cần cẩn thận để đảm bảo rằng bức xạ nhiệt không làm ảnh hưởng đến mẫu trong suốt giai đoạn này. Nhiệt độ đầu sợi dây nóng đỏ được đo bằng nhiệt ngẫu dây mảnh có vỏ bọc được kết cấu và hiệu chuẩn như mô tả trong IEC 60695-2-10.

- Ngọn lửa hoặc tàn lửa bất kỳ trên mẫu phải tự tắt trong vòng 30s sau khi rút sợi dây nóng đỏ và bất kỳ tàn lửa nào rơi xuống không được làm cháy mảnh giấy bản, trải nằm ngang bên dưới và cách mẫu 200 mm ± 5 mm. Giấy bản như qui định trong 4.187 của ISO 4046-4.

Không thể hiện thử nghiệm trên các phần bằng gốm.

13. Điều kiện sự cố

13.1. Qui định chung

Bóng đèn không được gây mất an toàn khi làm việc trong các điều kiện sự cố mà có thể xuất hiện trong sử dụng dự kiến. Áp dụng lần lượt từng điều kiện sự cố dưới đây, cũng như điều kiện sự cố kết hợp bất kỳ khác mà có thể xuất hiện do có điều kiện sự cố đó.

...

...

...

Nếu bóng đèn có ghi nhãn dải điện áp, điện áp danh định được lấy là giá trị lớn nhất trong dải điện áp được ghi nhãn đó trừ khi nhà chế tạo công bố giá trị điện áp khác làm điện áp tới hạn nhất. Bóng đèn được cấp điện ở nhiệt độ môi trường (định nghĩa như trong IEC/TS 62504 và các điều kiện như nêu trong Điều H.1 của TCVN 7590-1 (IEC 61347-1)) và được điều chỉnh đến các điều kiện tới hạn về điện do nhà chế tạo đưa ra hoặc công suất được tăng lên cho đến khi đạt 150% công suất danh định. Thử nghiệm được tiếp tục cho đến khi bóng đèn ổn định nhiệt. Điều kiện ổn định đạt được nếu nhiệt độ của đầu đèn không thay đổi quá 1⁰C trong 1h (thử nghiệm như mô tả trong IEC 60360). Bóng đèn phải chịu được điều kiện điện cực trị trong tối thiểu 15 min sau khi đạt ổn định.

Bóng đèn hỏng một cách an toàn và chịu được các điều kiện điện cực trị trong 15 min được coi là đạt thử nghiệm, với điều kiện đạt được sự phù hợp (xem 4.1 và 13.6).

Nếu bóng đèn có cơ cấu bảo vệ tự động hoặc mạch giới hạn công suất thì bóng đèn phải làm việc trong 15 min ở công suất giới hạn đó. Nếu thiết bị hoặc mạch hạn chế hiệu quả công suất trong thời gian này thì bóng đèn được coi là đạt thử nghiệm, với điều kiện đạt được sự phù hợp (xem 4.1 và 13.6).

13.3. Điều kiện điện cực trị (bóng đèn không điều chỉnh độ sáng)

Bóng đèn mà theo ghi nhãn, không thích hợp để điều chỉnh độ sáng thì phải chịu thử nghiệm theo 13.2 trong chừng mực có thể trong các điều kiện về điện bất lợi nhất do nhà chế tạo chỉ định. Nếu bóng đèn có ghi nhãn dải điện áp thì điện áp danh định được lấy là giá trị lớn nhất trong dải điện áp được ghi nhãn trừ khi nhà chế tạo công bố giá trị điện áp khác làm điện áp tới hạn nhất.

13.4. Ngắn mạch qua tụ điện

Tại một thời điểm chỉ một linh kiện chịu điều kiện sự cố.

13.5. Điều kiện sự cố trên linh kiện điện tử

Các điểm làm hở mạch hoặc bắc cầu trong mạch điện mà trên sơ đồ điện cho thấy điều kiện sự cố như vậy có thể làm mất an toàn.

...

...

...

13.6. Sự phù hợp

Trong các thử nghiệm từ 13.2 đến 13.5, bóng đèn không được bắt cháy hoặc sinh ra khí dễ cháy hoặc khói và các bộ phận mang điện không được trở nên tiếp cận được.

Để kiểm tra xem bóng đèn có sinh ra khí dễ cháy, thực hiện thử nghiệm với bộ phát tia lửa điện tần số cao.

Để kiểm tra xem các bộ phận tiếp cận được có trở nên mang điện, thực hiện thử nghiệm theo Điều 7.

Sau thử nghiệm theo 13.2 đến 13.5, bóng đèn phải đáp ứng các yêu cầu về điện trở cách điện của 8.1, tuy nhiên điện áp đặt phải là điện áp một chiều xấp xỉ 1 000 V.

14. Chiều dài đường rò và khe hở không khí

Áp dụng yêu cầu của TCVN 7590-1 (IEC 61347-1).

PHỤ LỤC A

...

...

...

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG CÓ MÔ ĐUN LED VÀ BỘ ĐIỀU KHIỂN

PHỤ LỤC B

(qui định)

BÓNG ĐÈN CÓ HẠN CHẾ TƯ THẾ LÀM VIỆC (XEM 5.2)

Các ký hiệu này cho thấy rằng chỉ cho phép làm việc ở tư thế đầu đèn ở dưới đến tư thế nằm ngang do có thể có quá nhiệt.

Phải có dòng chữ gần ký hiệu để tránh việc đọc ngược.

Ví dụ được đưa ra là các ký hiệu đối với bóng đèn nến và bóng đèn tròn thể hiện trên Hình B.1.

...

...

...

Bóng đèn tròn

Hình B.1 - Tư thế làm việc và tư thế không làm việc
(từ Phụ lục B của TCVN 7671-1 (IEC 60432-1))

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] IEC 60400, Lampholders for tubular fluorescent lamps and starterholders (Đui đèn dùng cho bóng đèn huỳnh quang dạng ống và đui tắc te)

[2] TCVN 7672 (IEC 60968), Bóng đèn có balát lắp liền dùng cho chiếu sáng thông dụng - Yêu cầu an toàn.

...

...

...

Lời nói đầu

1. Phạm vi áp dụng

2. Tài liệu viện dẫn

3. Thuật ngữ và định nghĩa

4. Yêu cầu chung và yêu cầu thử nghiệm

5. Ghi nhãn

6. Khả năng lắp lẫn

7. Bảo vệ chống tiếp xúc trực tiếp với các bộ phận mang điện

8. Điện trở cách điện và độ bền điện sau xử lý ẩm

...

...

...

10. Độ tăng nhiệt của đầu đèn

11. Khả năng chịu nhiệt

12. Khả năng chịu cháy và mồi cháy

13. Điều kiện sự cố

14. Chiều dài đường rò và khe hở không khí

Phụ lục A (tham khảo) - Tổng quan về hệ thống có mô đun LED và bộ điều khiển

Phụ lục B (qui định) - Bóng đèn có giới hạn tư thế làm việc (xem 5.2)

Thư mục tài liệu tham khảo

1 Đã có TCVN 4255:2008 (IEC 60529:2001).

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8782:2011 (IEC 62560:2011) về Bóng đèn LED có balát lắp liền dùng cho chiếu sáng thông dụng làm việc ở điện áp lớn hơn 50 V - Quy định về an toàn