5.3.2  Giá trị ưu tiên của dòng điện danh định

Các giá trị ưu tiên của dòng điện danh định là:

6 A, 8 A,10 A, 13 A, 16 A, 20 A, 25 A, 32 A, 40 A, 50 A, 63 A, 80 A, 100 A và 125 A.

5.3.3  Giá trị tiêu chuẩn của tần số danh định

Các giá trị tiêu chuẩn của tần số danh định là 50 Hz và 60 Hz.

5.3.4  Giá trị của khả năng ngắn mạch danh định

5.3.4.1  Giá trị tiêu chuẩn đến và bằng 10 000 A

Các giá trị tiêu chuẩn của khả năng ngắn mạch danh định đến và bằng 10 000 A là: 1 500 A, 3 000 A, 4 500 A, 6 000 A, 10 000 A.

CHÚ THÍCH: Ở một số nước, các giá trị 1 000 A, 2 000 A, 2 500 A, 5 000 A, 7 500 A và 9 000 A cũng được coi là các giá trị tiêu chuẩn.

...

...

...

5.3.4.2  Giá trị trên 10 000 A đến và bằng 25 000 A

Đối với những giá trị trên 10 000 A đến và bằng 25 000 A, giá trị ưu tiên là 20 000 A.

Dải hệ số công suất tương ứng được cho trong 9.12.5.

5.3.5  Dải tiêu chuẩn về dòng điện cắt tức thời

Dải tiêu chuẩn về dòng điện cắt tức thời được cho trong Bảng 2.

Bảng 2 - Dải tiêu chuẩn về dòng điện cắt tức thời

Kiểu

Dải tiêu chuẩn

B

...

...

...

C

Trên 5 I_n đến và bằng 10 I_n

D

Trên 10 I_n đến và bằng 20 I_n^a

^a Đối với các trường hợp đặc biệt cũng có thể sử dụng giá trị đến 50l_n.

5.3.6  Giá trị tiêu chuẩn của điện áp chịu xung danh định (U_lmp)

Bảng 3 đưa ra các giá trị tiêu chuẩn của điện áp chịu xung danh định là hàm của điện áp danh nghĩa của hệ thống lắp đặt.

Bảng 3 - Điện áp chịu xung danh định là hàm của điện áp danh nghĩa của hệ thống lắp đặt

Điện áp chịu xung danh định U_lmp

...

...

...

Điện áp danh nghĩa của hệ thống lắp đặt

Hệ thống ba pha

V

Hệ thống một pha có điểm giữa nối đất

V

2,5 ^a

120/240 ^b

4 ^a

...

...

...

120/240, 240 ^c

CHÚ THÍCH 1: Đối với điện áp thử nghiệm để kiểm tra cách điện, xem Bảng 14.

CHÚ THÍCH 2: Đối với điện áp thử nghiệm để kiểm tra khoảng cách ly qua các tiếp điểm hở, xem Bảng 13.

^a Giá trị 3 kV và 5 kv tương ứng được sử dụng để kiểm tra khoảng cách điện qua các tiếp điểm hở ở độ cao so với mức nước biển là 2 000 m (xem Bảng 4 và Bảng 13).

^b Đối với thông lệ lắp đặt ở Nhật Bản.

^c Đối với thông lệ lắp đặt ở Bắc Mỹ.

6  Ghi nhãn và những thông tin khác về sản phẩm

Mỗi áptômát phải được ghi nhãn bảo đảm bền với các nội dung sau:

a) tên hoặc thương hiệu của nhà chế tạo;

...

...

...

c) (các) điện áp danh định;

d) dòng điện danh định không có ký hiệu "A", phía trước là ký hiệu của dòng điện cắt tức thời (B, C hoặc D), ví dụ B 16;

e) tần số danh định nếu áptômát chỉ được thiết kế cho một tần số (xem 5.3.3);

f) khả năng ngắn mạch danh định, tính bằng ampe;

g) sơ đồ đấu dây, trừ khi cách đấu dây đúng là rõ ràng;

h) nhiệt độ không khí môi trường chuẩn nếu giá trị này không phải là 30 °C;

i) cấp bảo vệ (chỉ khi không phải là IP20);

j) đối với áptômát kiểu D: dòng điện cắt tức thời lớn nhất, nếu lớn hơn 20l_n (xem Bảng 2);

k) điện áp chịu xung danh định U_imp nếu giá trị này bằng 2,5 kV.

...

...

...

Nội dung d) phải đọc được dễ dàng khi áptômát đã được lắp đặt. Đối với những thiết bị nhỏ, nếu như không đủ chỗ, các nội dung a), b), c), e), f), h), i), j) và I) được phép ghi bên cạnh hoặc phía sau áptômát. Nội dung g) được phép ghi bên trong của nắp bất kỳ mà cần phải tháo ra để đấu nối dây nguồn nhưng không được ghi trên nhãn được gắn lỏng lẻo vào áptômát. Thông tin khác chưa được ghi nhãn thì phải nêu trong tài liệu của nhà chế tạo.

Sự thích hợp cho cách ly, được cung cấp bởi tất cả các áptômát của tiêu chuẩn này, có thể được thể  hiện bằng ký hiệu (IEC 60417-6169-1) trên thiết bị. Khi được gắn vào, nhãn này có thể gồm cả sơ đồ đi dây, ở đó có thể kết hợp với các ký hiệu của các chức năng khác, ví dụ bảo vệ quá tải, hoặc các ký hiệu khác IEC 60417. Khi sử dụng một mình ký hiệu này (tức là không nằm trong sơ đồ đi dây) thì không được phép kết hợp với các ký hiệu của các chức năng khác.

CHÚ THÍCH 1: Ở các nước sau: Đan Mạch, Phần Lan, Nauy, Thụy Điển và Nam Phi, ghi nhãn ký hiệu trên áptômát là bắt buộc để chỉ ra rằng thiết bị cung cấp cách ly cho hệ thống lắp đặt về phía phụ tải. Ở các nước này, yêu cầu ký hiệu phải nhìn được rõ ràng và không thể nhầm lẫn khi áptômát được lắp đặt như khi vận hành và cơ cấu tác động là tiếp cận được.

CHÚ THÍCH 2: Ở Ôxtrâylia, việc ghi nhãn này trên áptômát là bắt buộc nhưng không yêu cầu là phải nhìn thấy sau khi lắp đặt.

Nếu cấp bảo vệ bằng vỏ ngoài lớn hơn IP20 theo TCVN 4255 (IEC 60529) được ghi nhãn trên thiết bị thì thiết bị phải đáp ứng yêu cầu này, bất kể phương pháp lắp đặt nào. Nếu chỉ đạt được cấp bảo vệ cao hơn này bằng phương pháp lắp đặt quy định và/hoặc bằng cách sử dụng phụ kiện quy định (ví dụ nắp đầu nối, vỏ bọc, v.v...) thì điều này phải được quy định trong tài liệu của nhà chế tạo.

Khi có yêu cầu, nhà chế tạo phải cung cấp đường đặc tính l²t (xem 3.5.13).

Nhà chế tạo có thể nêu phân loại l²t (xem 4.7) và ghi nhãn tương ứng cho áptômát.

Đối với những áptômát không thuộc loại tác động bằng nút bấm, vị trí hở mạch phải được chỉ ra bằng ký hiệu O (vòng tròn) IEC 60417-5008 và vị trí đóng mạch phải được chỉ ra bằng ký hiệu I (một nét thẳng ngắn) IEC 60417-5007. Được phép ghi bổ sung thêm những ký hiệu quốc gia. Tạm thời, chỉ được phép sử dụng ký hiệu quốc gia này. Các ký hiệu này phải dễ dàng nhìn thấy khi áptômát đã được lắp đặt.

Đối với những áptômát được thao tác bằng hai nút bấm thì chỉ nút bấm được thiết kế để mở mạch có màu đỏ và/hoặc được ghi ký hiệu O (IEC 60417-5008).

...

...

...

Nếu sử dụng nút bấm để đóng các tiếp điểm và có thể nhận biết được rõ ràng là như vậy, thì vị trí nhấn xuống là đủ để chỉ vị trí đóng mạch.

Nếu sử dụng một nút bấm để đóng và mở các tiếp điểm và có thể nhận biết được là như vậy, thì việc nút giữ nguyên ở vị trí nhấn xuống là đủ để chỉ vị trí đóng mạch. Mặt khác nếu như nút bấm không còn ở vị trí nhấn xuống thì phải có thêm phương tiện bổ sung để chỉ vị trí của các tiếp điểm.

Đối với những áptômát có nhiều dòng điện danh định, giá trị lớn nhất phải ghi nhãn phù hợp với nội dung d), ngoài ra, giá trị mà áptômát được điều chỉnh về phải được chỉ ra sao cho không thể gây nhầm lẫn.

Nếu cần thiết phải phân biệt giữa các đầu nối phía nguồn và phía phụ tải thì các đầu nối phía nguồn phải được chỉ ra bằng các mũi tên chỉ về phía áptômát còn các đầu nối phía phụ tải bằng các mũi tên chỉ ra phía ngoài áptômát.

Những đầu nối chỉ dành riêng cho dây trung tính phải được chỉ ra bằng chữ cái N.

Những đầu nối dành cho dây bảo vệ, nếu có, phải được chỉ thị bằng ký hiệu  (IEC 60417-5019).

CHÚ THÍCH 3: Ký hiệu  (IEC 60417-5017) được khuyến cáo trước đây sẽ được thay thế dần bởi ký hiệu ưu tiên IEC 60417-5019 nêu trên.

Nhãn phải bền, không mờ và dễ đọc, và không được ghi trên vít, đai ốc hoặc những bộ phận có thể tháo ra được.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng thử nghiệm ở 9.3.

...

...

...

7.1  Quy định chung

Áptômát phù hợp với tiêu chuẩn này phải có khả năng làm việc trong các điều kiện tiêu chuẩn dưới đây.

7.2  Dải nhiệt độ không khí môi trường

Nhiệt độ không khí môi trường không vượt quá +40 °C và giá trị trung bình trong thời gian 24 h không vượt quá +35 °C.

Giới hạn dưới của nhiệt độ không khí môi trường là -5 °C.

Các áptômát nhằm sử dụng ở nơi nhiệt độ không khí môi trường trên +40 °C (đặc biệt tại những vùng nhiệt đới) hoặc dưới -5 °C phải được thiết kế đặc biệt hoặc được sử dụng phù hợp với những thông tin cho trong catalô của nhà chế tạo.

7.3  Độ cao so với mực nước biển

Nói chung độ cao nơi lắp đặt không vượt quá 2 000 m so với mực nước biển (6 600 ft).

Khi lắp đặt ở những nơi cao hơn, cần xét đến hiện tượng giảm độ bền điện môi và giảm tác dụng làm mát của không khí. Những áptômát nhằm sử dụng ở những nơi đó phải được thiết kế đặc biệt hoặc được sử dụng phù hợp với thỏa thuận giữa nhà chế tạo và người sử dụng. Thông tin cho trong catalô của nhà chế tạo có thể thay thế cho thỏa thuận này.

...

...

...

Không khí sạch và độ ẩm tương đối không vượt quá 50 % ở nhiệt độ lớn nhất là +40 °C.

Ở những nhiệt độ thấp hơn, độ ẩm tương đối có thể cho phép cao hơn, ví dụ 90 % ở +20 °C.

Cần có biện pháp thích hợp đối với hiện tượng ngưng đọng vừa phải đôi khi có thể xảy ra khi nhiệt thay đổi (ví dụ dùng lỗ thoát nước).

7.5  Điều kiện lắp đặt

Áptômát phải được lắp đặt phù hợp với chỉ dẫn của nhà chế tạo.

7.6  Độ nhiễm bẩn

Áptômát thuộc phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn này nhằm sử dụng trong môi trường có nhiễm bẩn 2, tức là chỉ thường xuất hiện nhiễm bẩn không dẫn; tuy nhiên đôi khi có thể có dẫn điện tạm thời ngưng tụ.

8  Yêu cầu về kết cấu và thao tác

8.1  Thiết kế cơ khí

...

...

...

Áptômát phải được thiết kế và kết cấu sao cho, trong sử dụng bình thường, nó làm việc tin cậy và không gây nguy hiểm cho người sử dụng hoặc những vật xung quanh.

Thông thường, kiểm tra sự phù hợp bằng cách tiến hành tất cả các thử nghiệm quy định có liên quan.

8.1.2  Cơ cấu truyền động

Các tiếp điểm động của tất cả các cực của những áptômát nhiều cực phải được ghép cơ khí với nhau sao cho tất cả các cực, trừ trung tính đóng cắt nếu có, đóng mạch và cắt mạch về cơ bản là đồng thời, cho dù là thao tác bằng tay hay tự động, ngay cả khi quá tải chỉ xảy ra tại một cực có bảo vệ.

Cực trung tính đóng cắt (xem 3.2.7.3) của áptômát bốn cực không được đóng sau và cắt trước các cực được bảo vệ.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng thử nghiệm bằng tay, sử dụng phương tiện thích hợp bất kỳ (ví dụ đèn chỉ thị, máy hiện sóng, v.v...).

Nếu một cực có khả năng đóng và cắt ngắn mạch thích hợp được sử dụng làm cực trung tính và áptômát có thao tác bằng tay độc lập (xem 3.4.4), thì tất cả các cực, kể cả cực trung tính, có thể được tác động đồng thời.

Áptômát phải có cơ cấu ưu tiên cắt.

Kiểm tra sự phù hợp với các yêu cầu nêu trên bằng cách xem xét, bằng các thử nghiệm bằng tay và, đối với chức năng ưu tiên cắt, bằng thử nghiệm trong 9.10.3.

...

...

...

Áptômát phải được kết cấu sao cho các tiếp điểm động chỉ có thể trở về và được giữ nguyên ở vị trí đóng mạch (xem 3.2.8) hoặc vị trí hở mạch (xem 3.2.9), ngay cả khi phương tiện thao tác được thả ra ở một vị trí trung gian.

Áptômát khi ở vị trí hở mạch (xem 3.2.9) phải có khoảng cách ly theo các yêu cầu cần thiết để thỏa mãn chức năng cách ly (xem 8.3). Chỉ thị vị trí hở mạch và vị trí đóng mạch của tiếp điểm chính phải được cung cấp bằng một hoặc cả hai biện pháp sau:

- vị trí của cơ cấu tác động (được ưu tiên sử dụng), hoặc

- cơ cấu chỉ thị cơ khí riêng.

Nếu cơ cấu chỉ thị cơ khí riêng được sử dụng để chỉ ra vị trí của tiếp điểm chính thì phải có màu đỏ đối với vị trí đóng mạch (ON) và màu xanh lá cây đối với vị trí hở mạch (OFF).

Phương tiện chỉ thị vị trí tiếp điểm phải tin cậy.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng các thử nghiệm ở 9.10.3.

Áptômát phải được thiết kế sao cho cơ cấu tác động, tấm chắn phía trước hoặc nắp chỉ có thể được lắp đúng theo cách đảm bảo chỉ thị đúng của vị trí tiếp điểm.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng các thử nghiệm ở 9.12.12.1 và 9.12.12.2.

...

...

...

Tác động của cơ cấu không được bị ảnh hưởng bởi vị trí của vỏ hoặc nắp và phải độc lập với bất kỳ phần nào có thể tháo rời được.

Nắp đã được nhà chế tạo gắn vào vị trí thì được coi là chi tiết không thể tháo rời.

Nếu nắp được sử dụng làm phương tiện dẫn hướng cho nút bấm thì nút bấm phải không thể tháo rời khỏi áptômát.

Phương tiện thao tác phải được cố định chắc chắn trên trục của chúng và không thể tháo ra được nếu không dùng đến dụng cụ. Được phép cố định trực tiếp phương tiện thao tác trên nắp.

Nếu phương tiện thao tác chuyển động theo chiều "lên-xuống" thì khi lắp áptômát như trong sử dụng bình thường, các tiếp điểm phải được đóng lại khi thao tác theo chiều đi lên.

CHÚ THÍCH 1: Tạm thời ở một số nước cho phép thao tác đóng thực hiện theo chiều đi xuống.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và thử nghiệm bằng tay.

Khi phương tiện được nhà chế tạo cung cấp hoặc quy định để khóa phương tiện thao tác ở vị trí hở mạch, thì việc khóa ở vị trí này chỉ có thể thực hiện khi các tiếp điểm chính đang ở vị trí hở mạch.

CHÚ THÍCH 2: Việc khóa phương tiện thao tác ở vị trí đóng mạch là được phép trong một số ứng dụng cụ thể.

...

...

...

8.1.3  Khe hở không khí và chiều dài đường rò (xem Phụ lục B)

Khe hở không khí và chiều dài đường rò nhỏ nhất yêu cầu được cho trong Bảng 4, được áp dụng cho các áptômát được thiết kế để làm việc trong môi trường có nhiễm bẩn độ 2.

Kiểm tra sự phù hợp với điểm 1 trong Bảng 4 bằng phép đo và bằng thử nghiệm của 9.7.5.4.1 và 9.7.5.4.2. Thử nghiệm được thực hiện với các mẫu chưa chịu xử lý ẩm trong 9.7.1.

Tuy nhiên, khe hở không khí của điểm 2 và 4 (ngoại trừ bề mặt tiếp cận được sau khi lắp đặt, xem chú thích 1) có thể được giảm xuống với điều kiện là khe hở không khí đo được không nhỏ hơn khe hở không khí nhỏ nhất cho phép trong IEC 60664-1 đối với các điều kiện trường đồng nhất.

CHÚ THÍCH: Bề mặt tiếp cận được sau khi lắp đặt có nghĩa là bề mặt bất kỳ mà người sử dụng có thể tiếp cận được khi RCD đã được lắp đặt theo hướng dẫn của nhà chế tạo. Có thể sử dụng ngón tay thử nghiệm để xác định xem bề mặt này có tiếp cận được hay không.

Trong trường hợp này, sau xử lý ẩm trong 9.7.1, kiểm tra sự phù hợp đối với điểm 2 và 4 và các bố trí trong 9.7.2 điểm b), c), d) và e) theo thứ tự sau:

- Các thử nghiệm theo 9.7.2 đến 9.7.4 nếu thuộc đối tượng áp dụng.

- Các thử nghiệm thẹo 97.5.2 được áp dụng với các điện áp thử nghiệm cho trong Bảng 13 với bố trí thử nghiệm của 9.7.2 điểm b), c), d), e).

Nếu phép đo không cho thấy việc giảm khe hở không khí bất kỳ thì không áp dụng thử nghiệm của 9.7.5.2.

...

...

...

Vật liệu cách điện được phân loại thành các nhóm vật liệu dựa trên chỉ số phóng điện tương đối của chúng (CTI) theo 4.8.1 của IEC 60664-1.

Bảng 4 - Khe hở không khí và chiều dài đường rò

Khe hở

không khí nhỏ nhất,

mm

Chiều dài đường rò nhỏ nhất ^{a, f}, mm

Nhóm IIIa ^h (175 V≤CTI<400 V)^d

Nhóm II

...

...

...

Nhóm I (600 V ≤ CTI)^d

Điện áp danh định, V

U_imp

Điện áp làm việc ^a

V

2,5 kV

4 kV

4 kV

Mô tả

...

...

...

120

120/240

240

230/400

230

400

>25

≤50ⁱ

120

...

...

...

400

>25

≤50ⁱ

120

250

400

>25

≤50ⁱ

120

...

...

...

400

1. giữa các phần mang điện tách rời nhau khi tiếp điểm chính ở vị trí hở mạch ^a,j

2,0

4,0

4,0

1,2

2,0

4,0

4,0

...

...

...

2,0

4,0

4,0

0,6

2,0

4,0

4,0

2. giữa các phần mang điện có cực tính khác nhau ^a,j

1,5

...

...

...

3,0

1.2

1.5

3,0

4,0

0,9

1,5

3,0

3,0

...

...

...

1,5

3,0

3,0

3. giữa các mạch điện được cấp điện từ các nguồn khác nhau, một trong số đó là PELV hoặc SELV ^g

3,0

6,0

8,0

3,0

...

...

...

8,0

3,0

6,0

8,0

3,0

6,0

8,0

...

...

...

Điện áp danh định, V

120/240

230/400

120/240

230/400

120/240

230/400

4. giữa phần mang điện và:

...

...

...

- vít hoặc phương tiện khác để cố định nắp mà phải tháo ra khi lắp áptômát

- bề mặt lắp áptômát^b

- vít hoặc các phương tiện khác để cố định áptômát^b

- nắp hoặc hộp kim loại^b

- phần kim loại khác có thể chạm tới được ^c

- khung kim loại đỡ các áptômát kiểu lắp chìm

1,5

3,0

3,0

...

...

...

4,0

1,5

3,0

1,5

3,0

CHÚ THÍCH 1: Giá trị dùng cho 400 V cũng có hiệu lực với 440 V.

CHÚ THÍCH 2: Phần của tuyến trung tính, nếu có, được coi là phần mang điện.

Cần tạo đủ khe hở không khí và chiều dài đường rò giữa các bộ phận mang điện có cực tính khác nhau của áptômát, ví dụ áptômát kiểu cắm được lắp gần nhau.

^a Đối với các tiếp điểm phụ và tiếp điểm điều khiển, các giá trị được cho trong tiêu chuẩn tương ứng.

...

...

...

^c Bao gồm cả lá kim loại tiếp xúc với những bề mặt của vật liệu cách điện có thể chạm tới được sau khi lắp đặt như trong sử dụng bình thường. Dùng que thử thẳng không có khớp theo 9.6 (xem Hình 9) đầy lá kim loại vào các góc, rãnh, v.v.

^d Xem IEC 60112.

^e Cho phép ngoại suy khi xác định chiều dài đường rò ứng với các giá trị điện áp nằm giữa các giá trị điện áp làm việc được liệt kê. Để xác định chiều dài đường rò, xem Phụ lục B.

^f Chiều dài đường rò không thể nhỏ hơn khe hở không khí liên quan.

^g Để đề cập đến tất cả các điện áp khác nhau kể cả ELV trong tiếp điểm phụ.

^h Đối với nhóm vật liệu IIIb (100 V ≤ CTI < 175 V), sử dụng giá trị đối với vật liệu nhóm IIIa được nhân với 1,6.

^l Đối với điện áp làm việc đến và bằng 25 V, có thể tham khảo IEC 60664-1.

^j Khe hở không khí giữa các phần kim loại trong buồng hồ quang có thể nhỏ hơn 1 mm, với điều kiện tổng các khoảng cách lớn hơn giá trị quy định trong điểm 1 của Bảng 4.

8.1.4  Vít, bộ phận mang dòng và mối nối

...

...

...

Vít dùng để lắp áptômát trong quá trình lắp đặt bình thường không được là loại vít cắt ren.

CHÚ THÍCH 1: Vít (hoặc đai ốc) dùng để lắp áptômát bao gồm các vít dùng để cố định nắp hoặc tấm che, nhưng không bao gồm những phương tiện nối dùng cho các đường ống có ren và dùng để cố định để của áptômát.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng thử nghiệm ở 9.4.

CHÚ THÍCH 2: Các mối nối bắt ren được coi như được kiểm tra bằng các thử nghiệm 9.8, 9.9, 9.12, 9.13 và 9.14

8.1.4.2  Đối với vít lắp với ren bằng vật liệu cách điện và được vặn khi lắp áptômát trong quá trình lắp đặt thì phải đảm bảo vít tra đúng vào lỗ vít hoặc đai ốc.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và thử nghiệm bằng tay.

Yêu cầu về tra đúng được đảm bảo nếu như không thể tra vít xiên đi được, ví dụ bằng cách dùng chi tiết cần cố định hay chỗ khoét ở ren lỗ để dẫn hướng vít, hoặc bằng cách sử dụng vít đã tiện bỏ ren đầu vít.

8.1.4.3  Mối nối điện phải được thiết kế sao cho lực ép tiếp xúc không được truyền qua vật liệu cách điện trừ gốm, mi ca nguyên chất hoặc vật liệu khác có các đặc tính thích hợp không kém, trừ khi các phần kim loại có đủ độ đàn hồi để bù cho lượng co ngót hoặc lún có thể có ở vật liệu cách điện.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét.

...

...

...

8.1.4.4  Các bộ phận mang dòng kể cả các bộ phận được thiết kế cho các ruột dẫn bảo vệ, nếu có, phải được làm bằng kim loại có đủ độ bền cơ, độ dẫn điện và khả năng chịu ăn mòn cho sử dụng dự kiến của chúng trong các điều kiện xảy ra trong thiết bị.

VÍ DỤ: Ví dụ về các vật liệu thích hợp được cho dưới đây:

- đồng;

- hợp kim chứa ít nhất là 58 % đồng đối với những chi tiết được gia công nguội, hoặc ít nhất là 50 % đồng đối với những chi tiết khác.

- kim loại khác hoặc kim loại có lớp phủ thích hợp, có độ bền chịu ăn mòn không thấp hơn đồng và có những tính chất cơ học thích hợp không kém.

Trường hợp sử dụng hợp kim sắt hoặc hợp kim sắt có phủ thích hợp, kiểm tra sự phù hợp với khả năng, chịu ăn mòn bằng thử nghiệm khả năng chống gỉ (xem 9.16).

Yêu cầu trong 8.1.4.4 không áp dụng cho các tiếp điểm, mạch từ, phần tử gia nhiệt, lưỡng kim, vật liệu hạn chế dòng điện, sun, linh kiện điện tử và cũng không áp dụng cho vít, đai ốc, vòng đệm, tấm kẹp và những chi tiết tương tự của đầu nối và của mạch thử nghiệm.

8.1.5  Đầu nối dùng để lắp ruột dẫn bên ngoài

8.1.5.1  Đầu nối dùng cho dây dẫn bên ngoài phải sao cho có thể đấu nối dây dẫn để đảm bảo duy trì cố định lực ép tiếp xúc cần thiết.

...

...

...

Những kiểu đấu nối này có thể là kiểu cắm hoặc kiểu bulông.

Các đầu nối phải dễ dàng tiếp cận được theo những điều kiện sử dụng dự kiến.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét, bằng các thử nghiệm ở 9.5 đối với đầu nối kiểu bắt ren, bằng các thử nghiệm quy định đối với áptômát kiểu cắm hoặc kiểu bulông trong tiêu chuẩn này, hoặc bằng các thử nghiệm ở Phụ lục J hoặc Phụ lục K khi liên quan đến kiểu đấu nối cụ thể.

8.1.5.2  Áptômát phải có

- các đầu nối cho phép đấu nối dây dẫn đồng có tiết diện danh nghĩa cho trong Bảng 5.

CHÚ THÍCH: Ví dụ về các thiết kế có thể có của đầu nối kiểu bắt ren được cho trong Phụ lục F.

- hoặc các đầu nối dùng cho ruột dẫn nhôm bên ngoài chưa qua xử lý và các đầu nối nhôm kiểu vít để sử dụng với các ruột dẫn đồng hoặc nhôm theo Phụ lục L.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét, bằng phép đo và bằng cách lắp lần lượt với ruột dẫn có tiết diện nhỏ nhất và ruột dẫn có tiết diện lớn nhất quy định.

...

...

...

Dòng điện danh định ^b

Dải tiết diện danh nghĩa cần kẹp ^a

A

mm²

Lớn hơn

Đến và bằng

Ruột dẫn cứng (một sợi hoặc bện ^c)

Ruột dẫn mềm

-

...

...

...

1

đến

2,5

1

đến

2,5

13

16

1

...

...

...

4

1

đến

4

16

25

1,5

đến

6

...

...

...

đến

6

25

32

2,5

đến

10

2,5

đến

...

...

...

32

50

4

đến

16

4

đến

10

50

...

...

...

10

đến

25

10

đến

16

80

100

16

...

...

...

35

16

đến

25

100

125

25

đến

50

...

...

...

đến

35

a Đối với những giá trị dòng điện danh định đến và bằng 50 A, các đầu nối yêu cầu phải được thiết kế để có thể kẹp chặt ruột dẫn một sợi cũng như ruột dẫn bện sợi cứng; cho phép sử dụng ruột dẫn mềm.

Tuy nhiên, cho phép thiết kế đầu nối dùng cho ruột dẫn từ 1 mm² đến 6 mm² chỉ để kẹp chặt riêng các ruột dẫn một sợi.

CHÚ THÍCH 2: Đối với sự tương ứng giữa các ruột dẫn ISO và AWG bằng đồng, xem Phụ lục G.

8.1.5.3  Phương tiện để kẹp chặt các ruột dẫn trong đầu nối không được sử dụng để cố định bất kỳ linh kiện nào khác, tuy nhiên những phương tiện này có thể sử dụng để giữ các đầu nối đúng vị trí hoặc chống xoay.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng các thử nghiệm ở 9.5.

8.1.5.4  Đầu nối dùng cho các dòng điện danh định đến và bằng 32 A phải cho phép có thể đấu nối ruột dẫn mà không cần có sự chuẩn bị đặc biệt.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét.

...

...

...

8.1.5.5  Đầu nối phải có độ bền cơ thích hợp. Vít và đai ốc để kẹp chặt ruột dẫn phải có ren hệ mét theo tiêu chuẩn ISO hoặc loại ren có bước ren và độ bền cơ có thể so sánh được với loại ren này.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng các thử nghiệm ở 9.4 và 9.5.2.

CHÚ THÍCH: Tạm thời, được phép sử dụng ren các hệ SI, BA và UN bởi vì trên thực tế chúng tương đương về bước răng và về độ bền cơ với ren hệ mét theo tiêu chuẩn ISO.

8.1.5.6  Đầu nối phải được thiết kế sao cho kẹp chặt được ruột dẫn mà không gây hư hại quá mức ruột dẫn.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng thử nghiệm ở 9.5.3.

8.1.5.7  Đầu nối phải được thiết kế sao cho kẹp chặt ruột dẫn một cách tin cậy vào bề mặt kim loại. Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng các thử nghiệm ở 9.4 và 9.5.2.

8.1.5.8  Đầu nối phải được thiết kế hoặc đặt ở vị trí sao cho ruột dẫn cứng một sợi hoặc dây bện không thể tuột ra ngoài khi đã xiết chặt vít hoặc đai ốc.

Yêu cầu này không áp dụng đối với các đầu nối kiểu lỗ.

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm ở 9.5.4.

...

...

...

CHÚ THÍCH 1: Các yêu cầu này không hàm ý rằng các đầu nối phải được thiết kế sao cho chúng không thể xoay hoặc dịch chuyển, mà mọi di chuyển phải hạn chế ở mức đủ để ngăn ngừa vi phạm các yêu cầu của tiêu chuẩn này.

CHÚ THÍCH 2: Sử dụng hợp chất hoặc nhựa gắn được coi là đủ để ngăn ngừa đầu nối khỏi bị lỏng, với điều kiện là:

- hợp chất hoặc nhựa gắn không phải chịu ứng suất trong sử dụng bình thường, và

- hiệu quả của hợp chất hoặc nhựa gắn không bị ảnh hưởng bất lợi do nhiệt độ của đầu nối trong những điều kiện bất lợi nhất quy định trong tiêu chuẩn này.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét, bằng phép đo và bằng thử nghiệm ở 9.4.

8.1.5.10  Vít hoặc đai ốc kẹp của đầu nối dùng để đấu nối dây dẫn bảo vệ phải được vặn chắc chắn đủ để không bị lỏng ra một cách ngẫu nhiên.

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm bằng tay.

CHÚ THÍCH: Nhìn chung, những thiết kế về đầu nối (mà một số ví dụ được cho trong Phụ lục F) đều tạo ra đủ độ đàn hồi đáp ứng yêu cầu này: đối với những thiết kế khác có thể cần phải có những dự phòng đặc biệt, ví dụ sử dụng một chi tiết có độ đàn hồi thích hợp, ít có khả năng bị nới lỏng vì thiếu cẩn thận.

8.1.5.11  Đầu nối kiểu trụ phải cho phép có thể đặt hoàn toàn ruột dẫn vào và kẹp chặt một cách tin cậy.

...

...

...

8.1.5.12  Vít và đai ốc của các đầu nối dùng để đấu nối dây dẫn bên ngoài phải bắt với ren kim loại và vít không được thuộc kiểu vít côn.

8.1.6  Tính không lắp lẫn

Đối với những áptômát được thiết kế để lắp trên để tạo ra một khí cụ riêng (áptômát kiểu cắm hoặc kiểu xoáy) thì không thể thay thế áptômát khi đã lắp và đi dây như trong sử dụng bình thường bằng một áptômát khác cùng hãng chế tạo nhưng có dòng điện danh định lớn hơn, nếu không sử dụng dụng cụ.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét.

CHÚ THÍCH: Cụm từ "như trong sử dụng bình thường" hàm ý áptômát được lắp đặt theo chỉ dẫn của nhà chế tạo.

8.1.7  Lắp cơ khí các áptômát kiểu cắm

8.1.7.1  Quy định chung

Việc lắp đặt cơ khí các áptômát kiểu cắm, việc giữ chúng đúng vị trí không chỉ phụ thuộc vào (các) mối nối kiểu cắm của chúng, phải tin cậy và đủ độ ổn định.

8.1.7.2  Áptômát kiểu cắm mà việc giữ chúng đúng vị trí không chỉ phụ thuộc vào (các) đấu nối kiểu cắm

...

...

...

8.1.7.3  Áptômát kiểu cắm mà việc giữ chúng đúng vị trí chỉ phụ thuộc vào (các) đấu nối kiểu cắm

Kiểm tra sự phù hợp của việc lắp đặt cơ khí bằng các thử nghiệm tương ứng ở 9.13.

8.2  Bảo vệ chống điện giật

Áptômát phải được thiết kế sao cho khi đã lắp và đi dây như trong sử dụng bình thường (xem chú thích ở 8.1.6) thì không thể chạm tới được những bộ phận mang điện.

Một bộ phận được coi là "chạm tới được" nếu có thể chạm được bằng que thử (xem 9.6).

Đối với áptômát không thuộc kiểu cắm, bộ phận bên ngoài, trừ vít hoặc phương tiện khác để cố định nắp và nhãn, có thể chạm tới được khi áptômát đã lắp và đi dây như trong sử dụng bình thường, phải bằng vật liệu cách điện hoặc được lót hoàn toàn bằng vật liệu cách điện, trừ khi bộ phận mang điện được đặt bên trong vỏ bằng vật liệu cách điện.

Lớp lót phải được cố định sao cho ít có khả năng bị mất trong khi lắp đặt áptômát. Lớp lót phải có đủ độ dày và độ bền cơ và phải tạo được mức bảo vệ đủ ở những chỗ có gờ sắc.

Lỗ luồn cáp hoặc ống dẫn phải bằng vật liệu cách điện hoặc có ống lót hoặc bộ phận tương tự bằng vật liệu cách điện. Những chi tiết như vậy phải được cố định tin cậy và phải có đủ độ bền cơ.

Đối với áptômát kiểu cắm, bộ phận bên ngoài không phải là vít hoặc phương tiện cố định nắp, có thể chạm tới được trong điều kiện sử dụng bình thường, phải bằng vật liệu cách điện.

...

...

...

Phải dễ dàng thay thế áptômát kiểu cắm mà không phải chạm tới những bộ phận mang điện.

Sơn hoặc men không được coi là có đủ độ cách điện cho mục đích của điều này.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng thử nghiệm ở 9.6.

8.3  Đặc tính điện môi và khả năng cách ly

8.3.1  Quy định chung

Áptômát phải có đủ đặc tính điện môi và phải đảm bảo cách ly.

8.3.2  Độ bền điện môi ở tần số nguồn

Áptômát phải có đủ đặc tính điện môi ở tần số nguồn.

Kiểm tra sự phù hợp bằng các thử nghiệm ở 9.7.1, 9.7.2 và 9.7.3 trên áptômát ở điều kiện còn mới.

...

...

...

8.3.3  Khả năng cách ly

Áptômát phải thích hợp cho cách ly.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách kiểm tra sự phù hợp với khe hở không khí và chiều dài đường rò nhỏ nhất của điểm 1 của Bảng 4 bằng các thử nghiệm ở 9.7.5.1 và 9.7.5.3.

8.3.4  Độ bền điện môi ở điện áp chịu xung danh định (U_imp)

Áptômát phải chịu được điện áp xung một cách thích hợp.

Kiểm tra sự phù hợp bằng các thử nghiệm ở 9.7.5.2.

8.4  Độ tăng nhiệt

8.4.1  Giới hạn độ tăng nhiệt

Độ tăng nhiệt của các bộ phận của áptômát quy định trong Bảng 6, được đo trong những điều kiện quy định ở 9.8.2, không được vượt quá những giá trị giới hạn nêu trong bảng.

...

...

...

Bảng 6 - Giá trị độ tăng nhiệt

Các bộ phận ^{a) b)}

Độ tăng nhiệt

K

Đầu nối dùng cho đấu nối bên ngoài ^c)

60

Bộ phận bên ngoài có thể chạm tới trong khi thao tác bằng tay áptômát, bao gồm phương tiện thao tác bằng vật liệu cách điện và phương tiện bằng kim loại để liên kết các phương tiện thao tác được cách điện của một số cực

40

Bộ phận bên ngoài bằng kim loại của phương tiện thao tác

...

...

...

Những bộ phận bên ngoài khác, kể cả bề mặt của áptômát tiếp xúc trực tiếp với bề mặt lắp đặt

60

^a) Không quy định giá trị độ tăng nhiệt cho các tiếp điểm bởi vì với đa số các áptômát, thiết kế không cho phép có thể đo trực tiếp các tiếp điểm mà không gây nguy cơ làm thay đổi hoặc di chuyển một số bộ phận có nhiều khả năng ảnh hưởng tới tính tái lập của các thử nghiệm. Thử nghiệm 28 ngày (xem 9.9) được coi là đủ để kiểm tra một cách gián tiếp đặc tính của các tiếp điểm về mặt phát nóng quá mức khi vận hành.

^b) Không quy định giá trị độ tăng nhiệt cho những bộ phận không được liệt kê trong bảng, tuy nhiên nó không được gây hư hại cho những bộ phận gần kề bằng vật liệu cách điện, và không được phương hại đến hoạt động của áptômát.

^c) Đối với áptômát kiểu cắm, các đầu nối của đế trên đó lắp đặt áptômát.

8.4.2  Nhiệt độ không khí môi trường

Các giới hạn về độ tăng nhiệt cho trong Bảng 6 chỉ áp dụng nếu nhiệt độ không khí môi trường nằm trong các giới hạn quy định ở 7.2.

8.5  Chế độ làm việc liên tục

Áptômát phải làm việc tin cậy ngay cả sau một thời gian dài làm việc.

...

...

...

8.6  Làm việc tự động

8.6.1  Vùng đặc tính thời gian-dòng điện tiêu chuẩn

Áptômát phải có đặc tính cắt sao cho áptômát bảo vệ tốt mạch điện mà không tác động sớm.

Vùng đặc tính thời gian-dòng điện (đặc tính cắt) của áptômát được xác định theo những điều kiện và giá trị quy định trong Bảng 7.

Bảng này xét trường hợp áptômát được lắp phù hợp với các điều kiện chuẩn (xem 9.2) làm việc ở nhiệt độ chuẩn là 30 °C, với dung sai là  °C.

Kiểm tra sự phù hợp bằng các thử nghiệm quy định ở 9.10.

Thử nghiệm có thể tiến hành ở nhiệt độ thuận tiện bất kỳ, kết quả được quy đổi về 30 °C bằng cách sử dụng các thông tin do nhà chế tạo cung cấp.

Trong mọi trường hợp, biến thiên của dòng điện thử nghiệm ở Bảng 7 không được vượt quá 1,2 %/1 K của biến thiên nhiệt độ hiệu chuẩn.

Nếu áptômát được ghi nhãn với nhiệt độ chuẩn khác 30 °C thì được thử nghiệm ở nhiệt độ ghi nhãn đó.

...

...

...

Bảng 7 - Đặc tính tác động thời gian-dòng điện

Thử nghiệm

Kiểu

Dòng điện thử nghiệm

Điều kiện ban đầu

Giới hạn thời gian cắt hoặc không cắt

Kết quả cần đạt được

Ghi chú

a

...

...

...

1,13 I_n

Nguội ^a)

t ≤ 1 h (đối với I_n ≤ 63 A)

t ≤ 2 h (đối với I_n > 63 A)

Không cắt

b

B,C,D

1,45 I_n

...

...

...

t ≤ 1 h (đối với I_n ≤ 63 A)

t ≤ 2 h (đối với I_n > 63 A)

Cắt

Dòng điện được tăng đều đặn trong vòng 5 s

c

B,C,D

2,55 I_n

Nguội ^a)

1 s <  t < 60 s (đối với I_n ≤ 32 A)

...

...

...

Cắt

d

B

3 I_n

Nguội ^a)

t ≤ 0,1 s

Không cắt

Dòng điện được thiết lập bằng cách đóng một thiết bị đóng cắt phụ

...

...

...

5 I_n

D

10 I_n

e

B

5 I_n

Nguội ^a)

t < 0,1 s

Cắt

...

...

...

C

10 I_n

D

20 l_n ^b)

CHÚ THÍCH: Thử nghiệm bổ sung, nằm giữa thử nghiệm c và thử nghiệm d, đang được xem xét cho áptômát kiểu D.

^a) Thuật ngữ "nguội" nghĩa là trước đó chưa chịu tải, ở nhiệt độ hiệu chuẩn.

^b) 50 I_n đối với các trường hợp đặc biệt.

8.6.2  Các đại lượng quy ước

8.6.2.1  Thời gian quy ước

...

...

...

8.6.2.2  Dòng điện không cắt quy ước (I_nt)

Dòng điện không cắt quy ước của áptômát bằng 1,13 lần dòng điện danh định của nó.

8.6.2.3  Dòng điện cắt quy ước (I_t)

Dòng điện cắt quy ước của áptômát bằng 1,45 lần dòng điện danh định của nó.

8.6.3  Đường đặc tính cắt

8.6.3.1  Quy định chung

Đường đặc tính cắt của áptômát phải nằm trong vùng được xác định theo 8.6.1.

CHÚ THÍCH: Những điều kiện về nhiệt độ và lắp đặt khác với quy định ở 9.2 (ví dụ lắp trong vỏ đặc biệt, ghép một số áptômát cùng trong một vỏ) có thể ảnh hưởng đến đường đặc tính của áptômát.

Nhà chế tạo nên sẵn sàng cung cấp thông tin về thay đổi đường đặc tính cắt ở những nhiệt độ môi trường khác với giá trị chuẩn, trong phạm vi các giới hạn ở 7.2.

...

...

...

Khi áptômát có nhiều cực được bảo vệ chỉ chịu tải trên một cực được bảo vệ, bắt đầu từ trạng thái nguội, một dòng điện bằng:

- 1,1 lần dòng điện cắt quy ước, đối với áptômát hai cực có hai cực được bảo vệ;

- 1,2 lần dòng điện cắt quy ước, đối với áptômát ba cực và bốn cực; thì áptômát phải cắt trong khoảng thời gian quy ước quy định ở 8.6.2.1.

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm ở 9.10.4.

8.6.3.3  Ảnh hưởng của nhiệt độ không khí môi trường đối với đường đặc tính cắt

Nhiệt độ môi trường khác với nhiệt độ chuẩn nhưng vẫn nằm trong các giới hạn -5 °C và +40 °C không được ảnh hưởng ở mức không chấp nhận được đối với đường đặc tính cắt của áptômát.

Kiểm tra sự phù hợp bằng các thử nghiệm ở 9.10.5.

8.7  Độ bền cơ và độ bền điện

Áptômát phải có khả năng thực hiện được số lượng thích hợp những chu kỳ thao tác ở dòng điện danh định.

...

...

...

8.8  Khả năng thực hiện với dòng điện ngắn mạch

Áptômát phải có khả năng thực hiện số lần quy định về thao tác ngắn mạch, trong thời gian thực hiện này áptômát không được gây nguy hiểm cho người thao tác cũng như không được gây phóng điện bề mặt giữa những bộ phận dẫn mang điện hoặc giữa những bộ phận dẫn mang điện và đất.

Kiểm tra sự phù hợp bằng các thử nghiệm ở 9.12.

Áptômát phải có khả năng đóng và cắt mọi giá trị dòng điện đến và bằng giá trị tương ứng với khả năng ngắn mạch danh định ở tần số danh định, ở điện áp phục hồi tần số công nghiệp đến 105 % (±5 %) điện áp danh định và ở hệ số công suất bất kỳ không nhỏ hơn giới hạn dưới tương ứng của dải quy định ở 9.12.5; ngoài ra cũng yêu cầu những giá trị tương ứng của l²t phải nằm bên dưới đường đặc tính l²t (xem 3.5.13).

8.9  Khả năng chịu xóc và va đập cơ học

Áptômát phải có cơ tính thích hợp để có thể chịu được các ứng suất có thể phải chịu trong quá trình lắp đặt và sử dụng.

Kiểm tra sự phù hợp bằng các thử nghiệm ở 9.13.

8.10  Khả năng chịu nhiệt

Áptômát phải đủ độ bền về nhiệt.

...

...

...

8.11  Khả năng chịu nhiệt không bình thường và chịu cháy

Các bộ phận bên ngoài của áptômát bằng vật liệu cách điện phải ít có khả năng bị cháy và cháy lan nếu như các bộ phận mang dòng ở gần kề chúng đạt đến nhiệt độ cao trong điều kiện sự cố hoặc quá tải.

Kiểm tra sự phù hợp bằng cách xem xét và bằng thử nghiệm ở 9.15.

8.12  Khả năng chống gỉ

Những phần bằng sắt thép phải được bảo vệ chống gỉ một cách thích hợp.

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm ở 9.16.

8.13  Tổn hao công suất

Áptômát không được có tổn hao công suất quá mức. Các giá trị lớn nhất cho phép trên mỗi cực được chỉ ra trong Bảng 8.

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm ở 9.8.5.

...

...

...

Dải dòng điện danh định l_n

A

Tổn hao công suất trên mỗi cực

W

l_n ≤ 10

3

10 < l_n ≤ 16

3,5

16 < l_n ≤ 25

...

...

...

25 < l_n ≤ 32

6

32 < l_n ≤ 40

7,5

40 < l_n ≤ 50

9

50 < l_n ≤63

13

63 < l_n ≤ 100

...

...

...

100 < l_n ≤ 125

20

9  Thử nghiệm

9.1  Thử nghiệm điển hình và trình tự thử nghiệm

9.1.1  Đặc trưng của áptômát được kiểm tra thông qua các thử nghiệm điển hình.

Danh mục các thử nghiệm điển hình yêu cầu theo tiêu chuẩn này được cho trong Bảng 9.

Bảng 9 - Danh mục các thử nghiệm điển hình

Thử nghiệm

Điều

...

...

...

9.3

Độ tin cậy của vít, các bộ phận mang dòng và các mối nối

9.4

Độ tin cậy của các đầu nối dùng cho ruột dẫn bên ngoài

9.5

Bảo vệ chống điện giật

9.6

Đặc tính điện môi và khả năng cách ly

9.7

...

...

...

9.8

Thử nghiệm 28 ngày

9.9

Đặc tính cắt

9.10

Độ bền cơ và độ bền điện

9.11

Ngắn mạch

9.12

...

...

...

9.13

Khả năng chịu nhiệt

9.14

Khả năng chịu nhiệt không bình thường và chịu cháy

9.15

Khả năng chống gỉ

9.16

Để kiểm tra sự phù hợp với tiêu chuẩn này, các thử nghiệm điển hình được thực hiện theo trình tự thử nghiệm.

Trình tự thử nghiệm và số lượng mẫu thử được quy định trong Phụ lục C.

...

...

...

9.2  Điều kiện thử nghiệm

Áptômát được lắp riêng biệt, theo chiều thẳng đứng và trong không khí lưu thông tự do ở nhiệt độ môi trường trong khoảng 20 °C và 25 °C, trừ khi có quy định khác, và được bảo vệ để không chịu ảnh hưởng của nguồn nhiệt hoặc nguồn làm mát từ bên ngoài.

Áptômát được thiết kế để lắp đặt trong hộp riêng biệt thì được thử nghiệm trong hộp nhỏ nhất được nhà chế tạo quy định.

Trừ khi có quy định khác, áptômát được đấu dây bằng loại cáp thích hợp quy định trong Bảng 9 và được cố định trên một tấm gỗ dán sơn đen mờ dày khoảng 20 mm, phương pháp cố định phù hợp với mọi yêu cầu của nhà chế tạo liên quan đến phương tiện lắp đặt.

Nếu không có quy định rõ ràng về dung sai, các thử nghiệm điển hình được thực hiện ở các giá trị ngặt nghèo không kém so với quy định trong tiêu chuẩn này.

Trừ khi có quy định khác, các thử nghiệm được thực hiện ở tần số danh định ±5 Hz và ở bất kỳ điện áp thuận tiện nào.

Trong quá trình thử nghiệm, không được phép bảo dưỡng hoặc tháo mẫu thử.

Đối với các thử nghiệm 9.8, 9.9, 9.10 và 9.11, áptômát được đấu nối như sau:

a) Các dây nối được làm từ cáp đồng một ruột cách điện bằng PVC, theo bộ tiêu chuẩn TCVN 6610 (IEC 60227).

...

...

...

c) Các dây nối được đặt trong không khí lưu thông tự do và cách nhau không nhỏ hơn khoảng cách giữa các đầu nối.

d) Chiều dài nhỏ nhất của mỗi dây nối tạm thời từ đầu nối này đến đầu nối kia là:

- 1 m đối với các tiết diện đến và bằng 10 mm²;

- 2 m đối với các tiết diện lớn hơn 10 mm².

Mômen khi xiết các vít đầu nối bằng 2/3 giá trị trong Bảng 11.

Bảng 10 - Tiết diện (S) của ruột dẫn đồng thử nghiệm ứng với dòng điện danh định

S

mm²

Giá trị dòng điện danh định I_n

...

...

...

1

l_n ≤ 6

1,5

6 < l_n ≤ 13

2,5

13 < l_n ≤ 20

4

20 < l_n ≤ 25

6

...

...

...

10

32 < l_n ≤ 50

16

50 < l_n ≤ 63

25

63 < l_n ≤ 80

35

80 < l_n ≤ 100

50

...

...

...

CHÚ THÍCH: Đối với các dây dẫn đồng AWG, xem Phụ lục G.

9.3  Thử nghiệm độ bền không phai của nhãn

Thực hiện thử nghiệm bằng cách dùng tay chà xát lên nhãn trong 15 s bằng mảnh cotton thấm đẫm nước và sau đó trong 15 s nữa bằng mảnh cotton thấm dung môi hexan mạch hở có hàm lượng chất thơm tối đa là 0,1 % theo thể tích, giá trị kauributanol là 29, điểm sôi ban đầu xấp xỉ 65 °C, điểm khô xấp xỉ 69 °C và khối lượng riêng xấp xỉ 0,68 g/cm³.

Ghi nhãn được thực hiện bằng cách dập, đúc hoặc khắc không phải chịu thử nghiệm này.

Sau thử nghiệm, nhãn phải đọc được dễ dàng.

Nhãn cũng còn phải đọc được dễ dàng sau tất cả các thử nghiệm trong tiêu chuẩn này.

Nhãn không thể dễ dàng bóc ra được và không được có chỗ quăn xoắn.

9.4  Thử nghiệm độ tin cậy của vít, các bộ phận mang dòng và các mối nối

Kiểm tra sự phù hợp với các yêu cầu ở 8.1.4 bằng cách xem xét và, đối với những vít và đai ốc được sử dụng khi lắp và đấu nối áptômát, bằng thử nghiệm sau.

...

...

...

- mười lần đối với những vít bắt với ren bằng vật liệu cách điện;

- năm lần đối với tất cả những trường hợp khác.

Vít hoặc đai ốc bắt với ren bằng vật liệu cách điện đều được tháo ra hoàn toàn rồi vặn vào trở lại mỗi lần.

Thử nghiệm được thực hiện bằng cách dùng tuốcnơvít hoặc chìa vặn thử nghiệm thích hợp tác dụng mô men như nêu trong Bảng 11.

Vít và đai ốc phải được xiết đều tay, không giật.

Ruột dẫn được di chuyển mỗi lần nới lỏng vít hoặc đai ốc.

Mối nối kiểu cắm được thử nghiệm bằng cách cắm áptômát vào và rút ra năm lần.

Sau thử nghiệm, các mối nối không được lỏng ra và chức năng về điện của chúng cũng không bị phương hại.

Bảng 11 - Đường kính ren của vít và mômen đặt vào

...

...

...

mm

Mômen

Nm

I

II

III

Đến và bằng 2,8

0,2

...

...

...

0,4

trên 2,8 đến và bằng 3,0

0,25

0,5

0,5

trên 3,0 đến và bằng 3,2

0,3

0,6

0,6

...

...

...

0,4

0,8

0,8

trên 3,6 đến và bằng 4,1

0,7

1,2

1,2

trên 4,1 đến và bằng 4,7

0,8

...

...

...

1,8

trên 4,7 đến và bằng 5,3

0,8

2,0

2,0

trên 5,3 đến và bằng 6,0

1,2

2,5

3,0

...

...

...

2,5

3,5

6,0

trên 8,0 đến và bằng 1 0,0

-

4,0

10,0

Cột I áp dụng cho những vít không có mũ nếu vít khi xiết không nhô ra khỏi lỗ, và cho những vít khác không thể xiết bằng tuốcnơvít có lưới rộng hơn đường kính của vít.

Cột II áp dụng cho những vít khác xiết được bằng tuốcnơvít.

...

...

...

Khi vít có mũ sáu cạnh có rãnh để xiết bằng tuốcnơvít và những giá trị trong những cột II và III là khác nhau, thử nghiệm được thực hiện hai lần, lần đầu tác dụng lên mũ vít sáu cạnh mô men quy định trong cột III và sau đó, trên một mẫu khác, tác dụng mô men quy định trong cột II bằng tuốcnơvít. Nếu những giá trị trong các cột II và III là như nhau, chỉ thực hiện thử nghiệm bằng tuốcnơvít.

Trong quá trình thử nghiệm, mối nối bằng vít không được lỏng ra và không được có những hư hại như đứt vít hoặc làm hỏng rãnh mũ vít, ren, vòng đệm hoặc vòng chịu lực gây phương hại đến sử dụng áptômát sau này.

Ngoài ra, hộp và nắp không được bị hư hại.

Mối nối kiểu cắm được thử nghiệm bằng cách cắm áptômát vào và rút ra năm lần.

Sau thử nghiệm, các mối nối không được lỏng ra và chức năng về điện của chúng cũng không bị phương hại.

9.5  Thử nghiệm độ tin cậy của các đầu nối kiểu bắt ren dùng cho ruột dẫn bên ngoài

9.5.1  Kiểm tra sự phù hợp với các yêu cầu ở 8.1.5 bằng cách xem xét, bằng thử nghiệm ở 9.4, khi ruột dẫn đồng cứng có tiết diện lớn nhất quy định trong Bảng 5 được đặt trong đầu nối (đối với những tiết diện danh định lớn hơn 6 mm², dùng ruột dẫn cứng bện; đối với các tiết diện danh định khác thì dùng ruột dẫn một sợi), và bằng các thử nghiệm 9.5.2, 9.5.3 và 9.5.4.

Những thử nghiệm cuối được thực hiện bằng tuốcnơvít hoặc chìa vặn.

9.5.2  Các đầu nối được lắp với những ruột dẫn đồng cùng loại (ruột dẫn cứng một sợi hoặc bện hoặc ruột dẫn mềm) có tiết diện nhỏ nhất và lớn nhất quy định trong Bảng 5.

...

...

...

Đầu nối phải thích hợp cho mọi loại ruột dẫn: cứng (một sợi hoặc bện) và mềm.

Đầu nối phải được thử nghiệm tiết diện nhỏ nhất và lớn nhất của từng loại ruột dẫn trên các đầu nối mới như sau:

- Thử nghiệm đối với ruột dẫn một sợi phải sử dụng ruột dẫn có tiết diện từ 1 mm² đến 6 mm², nếu thuộc đối tượng áp dụng.

- Thử nghiệm đối với ruột dẫn bện phải sử dụng ruột dẫn có tiết diện 1,5 mm² đến 50 mm², nếu thuộc đối tượng áp dụng.

- Thử nghiệm đối với ruột dẫn mềm phải sử dụng ruột dẫn có tiết diện 1 mm² đến 35 mm², nếu thuộc đối tượng áp dụng.

Ruột dẫn được luồn vào trong đầu nối một khoảng nhỏ nhất theo quy định hoặc, khi không quy định về khoảng này thì tới khi ruột dẫn vừa nhô ra phía bên kia, và ở vị trí có thể khiến sợi dây dễ bị tuột ra nhất.

Vít kẹp sau đó được xiết với mô men bằng 2/3 giá trị cho ở cột tương ứng trong Bảng 11.

Từng ruột dẫn sau đó được kéo ra với lực cho trong Bảng 12, tính bằng niutơn. Tác dụng lực kéo đều tay, không giật, trong 1 min, theo phương dọc trục của không gian dành cho ruột dẫn.

Khi cần, các giá trị thử nghiệm, đối với các tiết diện khác nhau với lực kéo liên quan, phải được ghi rõ ràng trong báo cáo thử nghiệm.

...

...

...

Tiết diện ruột dẫn mà đầu nối chấp nhận được

(mm²)

1 đến và bằng 4

Lớn hơn 4 đến và bằng 6

Lớn hơn 6 đến và bằng 10

Lớn hơn 10 đến và bằng 16

Lớn hơn 16 đến và bằng 50

Lực kéo (N)

50

...

...

...

80

90

100

Trong quá trình thử nghiệm, ruột dẫn không được dịch chuyển có thể trông thấy được trong đầu nối.

9.5.3  Các đầu nối được lắp với ruột dẫn đồng có tiết diện nhỏ nhất và lớn nhất quy định trong Bảng 5, loại một sợi hoặc bện, tùy theo loại nào là bất lợi nhất, và các vít đầu nối được xiết với mô men bằng 2/3 giá trị cho ở cột tương ứng trong Bảng 11.

Sau đó nới lỏng các vít đầu nối và xem xét phần ruột dẫn có thể bị ảnh hưởng bởi đầu nối.

Ruột dẫn không được bị hư hại quá mức và không được có sợi bị đứt.

CHÚ THÍCH: Ruột dẫn được coi là bị hư hại quá mức nếu trên ruột dẫn có những vết hằn sâu và sắc cạnh.

Trong quá trình thử nghiệm, các đầu nối không được lỏng ra và không được có những hư hại như đứt vít hoặc làm hỏng rãnh mũ vít, ren, vòng đệm hoặc vòng chịu lực gây phương hại đến sử dụng áptômát sau này.

...

...

...

Trước khi luồn ruột dẫn vào trong đầu nối, các sợi của ruột dẫn cần được sửa lại cho thích hợp.

Ruột dẫn được luồn vào trong đầu nối cho đến đáy của đầu nối hoặc chỉ vừa nhô ra ở phía bên kia của đầu nối và ở vị trí có thể khiến sợi dây dễ bị tuột ra nhất. Vít hoặc đai ốc kẹp được xiết với mô men bằng 2/3 giá trị cho ở cột tương ứng trong Bảng 11.

Sau thử nghiệm, không sợi nào của ruột dẫn được tuột ra khỏi cơ cấu kẹp.

9.6  Thử nghiệm bảo vệ chống điện giật

Việc kiểm tra xác nhận này áp dụng cho các bộ phận của áptômát mà người vận hành có thể tiếp cận sau khi áptômát được lắp đặt như trong sử dụng bình thường.

Thử nghiệm được thực hiện với ngón tay thử nghiệm tiêu chuẩn ở Hình 8, trên mẫu được lắp như trong sử dụng bình thường (xem chú thích ở 8.1.6) và được lắp với những ruột dẫn có tiết diện nhỏ nhất và lớn nhất quy định trong Bảng 5.

Ngón tay thử nghiệm tiêu chuẩn phải được thiết kế sao cho mỗi đoạn có khớp có thể xoay một góc 90° so với trục của que thử và chỉ theo cùng một hướng.

Ngón tay thử nghiệm được đặt vào mọi vị trí gấp có thể có như ngón tay thật, một bộ chỉ thị tiếp xúc điện được sử dụng để cho biết có tiếp xúc với các bộ phận mang điện.

Bộ chỉ thị tiếp xúc điện nên dùng bóng đèn và điện áp không nhỏ hơn 40 V.

...

...

...

Tác dụng lên áptômát một lực là 75 N trong 1 min bằng đầu que thử thẳng không có khớp có cùng kích thước như ngón tay thử nghiệm tiêu chuẩn. Đặt que thử này vào mọi chỗ mà vật liệu cách điện khi lún xuống có thể gây phương hại đến an toàn của áptômát, nhưng không tác dụng vào các vách đột.

Trong quá trình thử nghiệm này, vỏ hoặc nắp không được biến dạng đến mức có thể chạm tới bộ phận mang điện bằng que thử không khớp.

Áptômát không có vỏ, có các bộ phận không được thiết kế để được che bởi vỏ thì được thử nghiệm với một panen phía trước bằng kim loại, và được lắp như trong sử dụng bình thường (xem 8.1.6).

9.7  Thử nghiệm đặc tính điện môi

9.7.1  Khả năng chịu ẩm

9.7.1.1  Chuẩn bị áptômát để thử nghiệm

Phần có thể tháo ra mà không cần đến dụng cụ thì được tháo ra và xử lý ẩm cùng với phần chính; nắp có lò xo thì được giữ ở vị trí mở trong suốt quá trình xử lý ẩm.

Lối đầu vào, nếu có, được để hở; nếu có vách đột thì đột một trong những vách đột ấy.

9.7.1.2  Điều kiện thử nghiệm

...

...

...

Nhiệt độ không khí nơi đặt mẫu được duy trì trong phạm vi ±1 °C ở bất kỳ giá trị T thuận tiện nào nằm trong khoảng từ 20 °C đến 30 °C.

Trước khi đặt trong tủ ẩm, mẫu được đưa về nhiệt độ trong khoảng từ T đến T + 4 °C.

9.7.1.3  Quy trình thử nghiệm

Mẫu được giữ trong tủ 48 h.

CHÚ THÍCH: Độ ẩm tương đối trong khoảng từ 91 % đến 95 % có thể đạt được bằng cách đặt trong tủ ẩm một dung dịch bão hòa natri sunfat (Na₂SO₄) hoặc kali nitrat (KNO₃) trong nước có bề mặt tiếp xúc đủ lớn với không khí.

Để đáp ứng các điều kiện quy định trong tủ, nên đảm bảo có sự lưu thông thường xuyên không khí bên trong và, nói chung, nên sử dụng tủ được cách nhiệt.

9.7.1.4  Tình trạng áptômát sau khi thử nghiệm

Sau khi qua xử lý này, mẫu không được có hư hại theo nghĩa của tiêu chuẩn này và phải chịu được các thử nghiệm ở 9.7.2, 9.7.3, 9.7.4 và 9.7.5.2.

9.7.2  Điện trở cách điện của mạch chính

...

...

...

Trong khoảng thời gian từ 30 min đến 60 min sau xử lý này, điện trở cách điện được đo 5 s sau khi đặt điện áp một chiều xấp xỉ 500 V.

Trình tự như sau:

a) với áptômát ở vị trí cắt, giữa từng cặp đầu nối mà khi áptômát ở vị trí đóng chúng được nối điện với nhau, lần lượt từng cực một;

b) với áptômát ở vị trí đóng, lần lượt giữa từng cực và các cực còn lại được nối với nhau;

c) với áptômát ở vị trí đóng, giữa tất cả các cực nối với nhau và bệ, kể cả lá kim loại tiếp xúc với mặt ngoài của vỏ bên trong bằng vật liệu cách điện nhưng với vùng đầu nối được giữ hoàn toàn tự do để tránh phóng điện bề mặt giữa các đầu nối và lá kim loại;

d) giữa những phần kim loại của cơ cấu truyền động và bệ của áptômát;

CHÚ THÍCH: Việc tiếp cận với các phần kim loại của cơ cấu truyền động có thể được cung cấp riêng cho phép đo này..

e) đối với các áptômát có vỏ bằng kim loại và có lớp lót bên trong bằng vật liệu cách điện, giữa bệ của áptômát và lá kim loại tiếp xúc với bề mặt bên trong của lớp lót bằng vật liệu cách điện kể cả với ống lót và những bộ phận tương tự.

Các phép đo a), b) và c) được thực hiện sau khi nối tất cả các mạch điện phụ với bệ của áptômát.

...

...

...

- tất cả những bộ phận bằng kim loại chạm tới được và lá kim loại tiếp xúc với bề mặt bằng vật liệu cách điện có thể chạm tới sau khi lắp đặt như trong sử dụng bình thường;

- bề mặt trên đó đế của áptômát được lắp vào, được phủ lá kim loại nếu cần thiết;

- vít và bộ phận tương tự để cố định đế vào giá đỡ của nó;

- vít để cố định nắp cần được tháo ra khi lắp áptômát, và bộ phận kim loại của phương tiện thao tác đã nêu ở 8.2.

Nếu áptômát có đầu nối dùng để đấu nối với dây bảo vệ thì đầu nối này được nối với bệ của áptômát.

Đối với những phép đo theo các điểm b), c), d) và e), lá kim loại được áp vào bằng hợp chất gắn, nếu có, để thử nghiệm có hiệu quả.

Điện trở cách điện không được nhỏ hơn:

- 2 MΩ đối với những phép đo theo các điểm a) và b);

- 5 MΩ đối với các phép đo khác.

...

...

...

Sau khi áptômát qua được các thử nghiệm ở 9.7.2, điện áp thử nghiệm quy định ở 9.7.5 được đặt trong 1 min giữa các phần được quy định ở 9.7.2.

Điện áp thử nghiệm phải có dạng sóng về cơ bản là hình sin, và tần số giữa 45 Hz và 65 Hz.

Nguồn điện áp thử nghiệm phải có khả năng cung cấp dòng điện ngắn mạch tối thiểu là 0,2 A.

Thiết bị ngắt quá dòng của máy biến áp không được tác động khi dòng điện trong mạch đầu ra nhỏ hơn 100 mA.

Các giá trị điện áp thử nghiệm phải như sau:

- 2 000 V đối với các điểm từ a) đến d) của 9.7.2;

- 2 500 V đối với điểm e) của 9.7.2.

Đầu tiên, đặt một điện áp không lớn hơn một nửa giá trị quy định, sau đó tăng lên bằng giá trị điện áp đầy đủ trong vòng 5 s.

Không được xảy ra phóng điện bề mặt hoặc phóng điện đánh thủng trong quá trình thử nghiệm.

...

...

...

9.7.4  Điện trở cách điện và độ bền điện môi của mạch phụ

Điện trở cách điện và độ bền điện môi phải được kiểm tra theo a, b và c.

a) Phép đo điện trở cách điện và độ bền điện môi của mạch phụ được thực hiện ngay sau phép đo điện trở cách điện và độ bền điện môi của mạch chính, trong các điều kiện cho trong b) và c) dưới đây.

b) Phép đo điện trở cách điện được thực hiện như sau:

- giữa các mạch phụ được đấu nối với nhau và bệ của áptômát;

- giữa từng bộ phận của mạch phụ có thể được cách điện với các bộ phận khác trong vận hành bình thường và các bộ phận khác này được đấu nối với nhau, ở điện áp xấp xỉ 500 V một chiều, sau đó điện áp này được đặt trong 1 min.

Điện trở cách điện không được nhỏ hơn 2 MΩ.

c) Điện áp về cơ bản là hình sin ở tần số danh định được đặt vào trong 1 min giữa các bộ phận được liệt kê trong điểm b).

Các giá trị điện áp đặt vào như quy định trong Bảng 13.

...

...

...

Điện áp danh định của mạch phụ (xoay chiều hoặc một chiều)

V

Điện áp thử nghiệm

V

Lớn hơn

Đến và bằng

0

30

600

...

...

...

50

1 000

50

110

1 500

110

250

2 000

250

...

...

...

2 500

Khi bắt đầu thử nghiệm, điện áp không được vượt quá một nửa giá trị quy định. Sau đó điện áp được tăng lên từ từ đến giá trị đầy đủ trong không ít hơn 5 s nhưng không quá 20 s.

Trong thử nghiệm, không được có phóng điện bề mặt hoặc phóng điện đánh thủng.

CHÚ THÍCH 1: Phóng điện không kéo theo điện áp rơi thì được bỏ qua.

CHÚ THÍCH 2: Trong trường hợp không tiếp cận được áptômát trong mạch phụ để kiểm tra theo các yêu cầu cho trong b), các thử nghiệm được thực hiện trên các mẫu được chuẩn bị đặc biệt bởi nhà chế tạo hoặc theo hướng dẫn của nhà chế tạo.

CHÚ THÍCH 3: Mạch phụ không bao gồm mạch điều khiển của áptômát có chức năng phụ thuộc vào điện áp lưới.

CHÚ THÍCH 4: Mạch điều khiển không phải mạch sơ cấp của máy biến áp phát hiện và mạch điều khiển được nối với mạch chính cũng chịu các thử nghiệm tương tự như với mạch phụ.

9.7.5  Kiểm tra điện áp chịu xung (qua khe hở không khí và qua cách điện rắn) và dòng điện rò qua các tiếp điểm hở mạch

9.7.5.1  Quy trình thử nghiệm chung cho các thử nghiệm điện áp chịu xung

...

...

...

- ±5 % đối với giá trị đỉnh;

- ±30 % đối với giá trị sườn trước;

- ±20 % đối với thời gian đến nửa giá trị.

Đối với mỗi thử nghiệm, đặt năm xung dương và năm xung âm. Khoảng cách giữa các xung liên tiếp tối thiểu là 1 s đối với các xung cùng cực tính và tối thiểu là 10 s đối với các xung có cực tính ngược nhau.

Khi thực hiện thử nghiệm điện áp xung trên áptômát hoàn chỉnh, phải tính đến suy giảm hoặc gia tăng điện áp thử nghiệm, cần đảm bảo rằng giá trị điện áp thử nghiệm yêu cầu được đặt vào các đầu nối của thiết bị cần thử nghiệm.

Trở kháng đột biến của thiết bị thử nghiệm phải có giá trị danh nghĩa là 500 Ω.

Trong 9.7.5.2, để kiểm tra khe hở không khí trong cách điện chính trên áptômát hoàn chỉnh, một trở kháng rất thấp của máy phát là cần thiết cho thử nghiệm này. Với mục đích này, một máy phát hybrid có trở kháng ra bằng 2 là thích hợp nếu các thành phần bên trong không được ngắt kết nối trước khi thử nghiệm. Tuy nhiên, trong trường hợp bất kỳ, phép đo điện áp thử nghiệm thực tại khe hở là cần thiết.

Hình dạng các xung được điều chỉnh với áptômát cần thử nghiệm được nối với máy phát xung. Đối với mục đích này, phải sử dụng bộ chia điện áp và các cảm biến điện áp thích hợp.

Cho phép có những dao động nhỏ trong các xung với điều kiện là biên độ của chúng gần đỉnh của xung nhỏ hơn 5 % giá trị đỉnh.

...

...

...

Không được có phóng điện đánh thủng (phóng tia lửa điện, phóng điện bề mặt hoặc phóng điện xuyên thủng) trong các thử nghiệm.

Phóng điện cục bộ trong các khe hở không khí không gây ra đánh thủng thì được bỏ qua.

CHÚ THÍCH: Có thể cần sử dụng máy dao động để quan sát điện áp xung nhằm phát hiện phóng điện đánh thủng.

9.7.5.2  Kiểm tra xác nhận khe hở không khí bằng điện áp chịu xung

Nếu phép đo khe hở không khí trong điểm 2 và 4 của Bảng 4 và các bố trí cho trong 9.7.2 b), c), d) và e) cho thấy việc giảm chiều dài cần thiết thì áp dụng thử nghiệm này. Thử nghiệm này được thực hiện ngay sau phép đo điện trở cách điện trong 9.7.4.

CHÚ THÍCH 1: Có thể thay phép đo khe hở không khí bằng thử nghiệm này.

Thử nghiệm được thực hiện trên các áptômát được cố định trên giá đỡ kim loại nằm trong vị trí đóng kín.

Các giá trị điện áp xung thử nghiệm phải được chọn trong Bảng 14 theo điện áp xung danh định của áptômát như cho trong Bảng 3. Các giá trị này được hiệu chỉnh theo áp suất khí áp và/hoặc độ cao so với mực nước biển tại đó thực hiện các thử nghiệm, theo Bảng 14.

Chuỗi thử nghiệm thứ nhát được thực hiện bằng cách đặt điện áp xung giữa

...

...

...

- và giá đỡ bằng kim loại được nối với (các) đầu nối được thiết kế cho (các) ruột dẫn bảo vệ, nếu có.

Chuỗi thử nghiệm thứ hai được thực hiện bằng cách đặt điện áp xung giữa

- (các) cực pha được nối với nhau,

- và cực trung tính của áptômát, nếu thuộc đối tượng áp dụng.

Chuỗi thử nghiệm thứ ba được thực hiện bằng cách đặt điện áp xung giữa các bố trí cho trong 9.7.2 b), c), d) và e) và không được thử nghiệm trong hai trình tự đầu tiên mô tả ở trên.

Không được có phóng điện đánh thủng không chủ ý. Tuy nhiên, nếu chỉ xuất hiện một phóng điện đánh thủng như vậy thì đặt thêm mười xung có cùng cực tính như các xung gây ra phóng điện đánh thủng, đấu nối cần giống như các đấu nối khi xảy ra hỏng hóc.

Không được xuất hiện thêm phóng điện đánh thủng.

CHÚ THÍCH 2: Cụm từ “phóng điện đánh thủng không chủ ý” được sử dụng để đề cập đến hiện tượng liên quan đến hỏng cách điện khi có ứng suất điện, bao gồm cả sụt áp và dòng điện.

Bảng 14 - Điện áp thử nghiệm để kiểm tra điện áp chịu xung

...

...

...

kV

Điện áp thử nghiệm tại độ cao so với mực nước biển tương ứng U_1,2/50 xoay chiều giá trị đỉnh

kV

Mực nước biển

200 m

500 m

1 000 m

2 000 m

2,5

...

...

...

2,8

2,8

2,7

2,5

4

4,9

4,8

4,7

4,4

...

...

...

9.7.5.3  Kiểm tra dòng điện rò qua các tiếp điểm hở mạch (thích hợp cho cách ly)

Mỗi cực của áptômát đều chịu các thử nghiệm ở 9.12.11.2 hoặc 9.12.11.3 hoặc 9.12.11.4.2 hoặc 9.12.11.4.3 hoặc 9.12.11.4.4 được cấp điện ở điện áp bằng 1,1 lần điện áp làm việc của chúng, áptômát được để ở vị trí hở mạch.

Dòng điện rò chạy qua các tiếp điểm hở mạch được đo và giá trị đo được không được vượt quá 2 mA.

9.7.5.4  Kiểm tra điện trở cách điện của các tiếp điểm hở mạch và cách điện chính theo điện áp xung trong các điều kiện bình thường

9.7.5.4.1  Quy định chung

Các thử nghiệm này không yêu cầu có xử lý ẩm trước đó theo 9.7.1.

CHÚ THÍCH: Các thử nghiệm trong 9.7.5.4, như nêu trong các yêu cầu của 8.1.3, được thực hiện trước 9.7.1 trên 3 mẫu của trình tự thử nghiệm B.

Các giá trị điện áp xung thử nghiệm phải được chọn từ Bảng 15, theo điện áp danh định của hệ thống lắp đặt mà áptômát dự kiến được sử dụng trong đó, như cho trong Bảng 3. Các giá trị này được hiệu chỉnh theo áp suất khí áp và/hoặc độ cao so với mực nước biển mà tại đó thực hiện các thử nghiệm, theo Bảng 15.

Bảng 15 - Điện áp thử nghiệm để kiểm tra tính thích hợp cho cách ly, theo điện áp chịu xung danh định của áptômát và độ cao so với mực nước biển mà tại đó thực hiện thử nghiệm

...

...

...

V

Điện áp thử nghiệm tại độ cao so với mực nước biển tương ứng U_1,2/50 xoay chiều giá trị đỉnh

kV

Mực nước biển

200 m

500 m

1 000 m

2 000 m

Hệ thống một pha với điểm giữa được nối đất 120/240 ^a)

...

...

...

3,5

3,4

3,2

3,0

Hệ thống một pha 120/240 240 ^b)

6,2

6,0

5,8

5,6

...

...

...

Hệ thống ba pha 230/400

6,2

6,0

5,8

5,6

5,0

^a) Đối với thông lệ lắp đặt tại Nhật Bản.

^b) Đối với thông lệ lắp đặt tại các nước Bắc Mỹ.

9.7.5.4.2  Áptômát ở vị trí hở

...

...

...

Các xung được đặt vào giữa:

- các đầu nối pha được nối với nhau

- và các đầu nối tải được nối với nhau với các tiếp điểm ở vị trí hở mạch.

Không được có phóng điện đánh thủng trong thử nghiệm này.

9.7.5.4.3  Áptômát ở vị trí kín

Chuỗi thử nghiệm được thực hiện trên áptômát lắp cố định vào giá đỡ bằng kim loại được đi dây như trong sử dụng bình thường và bố trí ở vị trí kín.

Chuỗi thử nghiệm đầu tiên được thực hiện bằng cách đặt các xung vào giữa:

- (các) cực pha và cực trung tính được nối với nhau,

- và giá đỡ bằng kim loại được nối với (các) đầu nối được thiết kế cho (các) ruột dẫn bảo vệ, nếu có. Chuỗi thử nghiệm thứ hai được thực hiện bằng cách đặt điện áp xung giữa

...

...

...

- và cực trung tính của áptômát.

Không được có phóng điện đánh thủng không chủ ý. Tuy nhiên, nếu chỉ xuất hiện một phóng điện đánh thủng như vậy thì đặt thêm mười xung có cùng cực tính như các xung gây ra phóng điện đánh thủng, đấu nối cần giống như các đấu nối khi xảy ra hỏng hóc.

Không được xuất hiện thêm phóng điện đánh thủng.

9.8  Thử nghiệm độ tăng nhiệt và đo tổn hao công suất

9.8.1  Nhiệt độ môi trường

Phải đo nhiệt độ không khí môi trường trong khoảng thời gian phần tư cuối cùng của thời gian thử nghiệm, sử dụng ít nhất là hai nhiệt kế hoặc nhiệt ngẫu đặt đối xứng quanh áptômát ở khoảng giữa chiều cao của áptômát và cách áptômát khoảng 1 m.

Các nhiệt kế hoặc nhiệt ngẫu này phải được bảo vệ tránh luồng không khí và bức xạ nhiệt.

9.8.2  Quy trình thử nghiệm

Cho dòng điện bằng I_n ở bất kỳ điện áp thuận tiện nào chạy qua đồng thời tất cả các cực của áptômát trong thời gian đủ để độ tăng nhiệt đạt giá trị ổn định hoặc trong thời gian quy ước, lấy theo giá trị lớn hơn.

...

...

...

Đối với áptômát bốn cực có ba cực được bảo vệ, ban đầu thử nghiệm được thực hiện bằng cách chỉ cho dòng điện quy định chạy qua ba cực được bảo vệ.

Sau đó, thử nghiệm được lặp lại bằng cách dẫn cũng dòng điện này qua cực dành để đấu nối với dây trung tính và qua cực được bảo vệ kề bên.

Theo thỏa thuận với nhà chế tạo, các thử nghiệm trên các áptômát bốn cực với ba cực được bảo vệ, cũng có thể được thay bằng một thử nghiệm duy nhất với tất cả các cực nối tiếp kể cả cực N.

Trong quá trình thử nghiệm, độ tăng nhiệt không được vượt quá các giá trị nêu trong Bảng 6.

9.8.3  Đo nhiệt độ của các bộ phận

Nhiệt độ của các bộ phận khác nhau nêu trong Bảng 6 phải được đo bằng nhiệt ngẫu dây mảnh hoặc bằng phương tiện tương đương tại vị trí có thể chạm tới được ở gần điểm nóng nhất.

Phải đảm bảo độ dẫn nhiệt tốt giữa nhiệt ngẫu và bề mặt của bộ phận đang thử nghiệm.

9.8.4  Độ tăng nhiệt của một bộ phận

Độ tăng nhiệt của một bộ phận là hiệu số giữa nhiệt độ của bộ phận này được đo phù hợp với 9.8.3 và nhiệt độ không khí môi trường xung quanh được đo phù hợp với 9.8.1.

...

...

...

Cho dòng xoay chiều bằng I_n, với điện áp nguồn không nhỏ hơn 30 V chạy trong mạch điện về cơ bản là thuần trở, qua từng cực của áptômát.

CHÚ THÍCH 1: Điện áp thử nghiệm nhỏ hơn 30 V có thể sử dụng tùy theo sự thỏa thuận của nhà chế tạo.

Tổn hao công suất trên mỗi cực được tính toán trên cơ sở của điện áp rơi đo được ở trạng thái ổn định giữa các đầu nối, không được vượt quá giá trị cho trong Bảng 8.

CHÚ THÍCH 2: Phép đo điện áp rơi có thể được thực hiện trong quá trình thử nghiệm độ tăng nhiệt với điều kiện là điều kiện thử nghiệm ở 9.8.5 được thực hiện đầy đủ.

9.9  Thử nghiệm 28 ngày

Áptômát phải chịu thử nghiệm 28 chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 21 h với dòng điện bằng dòng điện danh định và nguồn điện áp mạch hở ít nhất là 30 V và 3 h không có dòng điện trong điều kiện thử nghiệm ở 9.2.

Áptômát ở vị trí đóng, dòng điện được thiết lập và ngắt nhờ một thiết bị đóng cắt phụ. Trong quá trình thử nghiệm, áptômát phải không được cắt.

Phải đo độ tăng nhiệt của các đầu nối ở chu kỳ cuối cùng khi có dòng điện chạy qua.

Độ tăng nhiệt này không được vượt quá 15 K so với giá trị đo được trong quá trình thử nghiệm độ tăng nhiệt (xem 9.8).

...

...

...

9.10  Thử nghiệm đặc tính cắt

9.10.1  Quy định chung

Thử nghiệm này được thực hiện để xác định áptômát phù hợp với yêu cầu của 8.6.1.

9.10.2  Thử nghiệm đặc tính thời gian-dòng điện

9.10.2.1  Cho dòng điện bằng 1,13 I_n (dòng điện không cắt quy ước) chạy trong thời gian quy ước, (xem 8.6.1 và 8.6.2.1) qua tất cả các cực, bắt đầu từ trạng thái nguội (xem Bảng 7).

Áptômát không được cắt.

Sau đó dòng điện được tăng từ từ trong 5 s đến 1,45 I_n (dòng điện cắt qui ước).

Áptômát phải cắt trong thời gian quy ước.

9.10.2.2  Cho dòng điện bằng 2,55 I_n chạy qua tất cả các cực, bắt đầu từ trạng thái nguội.

...

...

...

- 60 s đối với dòng điện danh định nhỏ hơn và bằng 32 A;

- 120 s đối với dòng điện danh định lớn hơn 32 A.

9.10.3  Thử nghiệm cắt tức thời và thử nghiệm cắt đúng của tiếp điểm và của chức năng tự động nhả

9.10.3.1  Điều kiện thử nghiệm chung

Đối với các giá trị thấp hơn của dòng điện trong 9.10.2.2, 9.10.2.3 và 9.10.2.4 tương ứng, thử nghiệm được thực hiện một lần ở điện áp thích hợp bất kỳ với tất cả các cực được nối nối tiếp nhau.

Đối với các giá trị cao hơn của dòng điện thử nghiệm, thử nghiệm được thực hiện trên từng cực được bảo vệ, ở điện áp danh định giữa pha và trung tính với hệ số công suất từ 0,95 đến 1.

Trình tự thao tác là:

O - t - CO - t - CO -t - CO

khoảng thời gian t được xác định như trong 9.12.11.1.

...

...

...

Trong trường hợp áptômát thao tác bằng tay phụ thuộc, áptômát phải được thao tác với vận tốc, trong quá trình khởi động, là 0,1 m/s ± 25 %, vận tốc này được đo vào lúc và ở vị trí phương tiện thao tác của thiết bị thử nghiệm chạm đến phương tiện thao tác của áptômát trong thử nghiệm. Đối với núm xoay, vận tốc góc về cơ bản phải tương ứng với các điều kiện trên, quy về tốc độ của phương tiện thao tác (ở những điểm mút) của áptômát trong khi thử nghiệm.

Sau mỗi thao tác, phương tiện chỉ thị phải chỉ ra vị trí cắt của các tiếp điểm.

9.10.3.2  Đối với áptômát kiểu B

Cho dòng điện bằng 3 I_n chạy qua tất cả các cực bắt đầu từ trạng thái nguội.

Thời gian mở không được nhỏ hơn 0,1 s.

Sau đó cho dòng điện bằng 5 I_n chạy qua tất cả các cực, bắt đầu lại từ trạng thái nguội.

Áptômát phải cắt trong thời gian nhỏ hơn 0,1 s.

9.10.3.3  Đối với áptômát kiểu C

Cho dòng điện bằng 5 I_n chạy qua tất cả các cực, bắt đầu từ trạng thái nguội.

...

...

...

Sau đó cho dòng điện bằng 10 I_n chạy qua tất cả các cực một lần nữa lại bắt đầu từ trạng thái nguội. Áptômát phải cắt trong thời gian nhỏ hơn 0,1 s.

9.10.3.4  Đối với áptômát kiểu D

Cho dòng điện bằng 10 I_n chạy qua tất cả các cực, bắt đầu từ trạng thái nguội.

Thời gian mở không được nhỏ hơn 0,1 s.

Sau đó cho dòng điện bằng 20 I_n hoặc dòng điện cắt tức thời lớn nhất (xem Điều 6, điểm j) chạy qua tất cả các cực, bắt đầu lại từ trạng thái nguội.

Áptômát phải cắt trong thời gian nhỏ hơn 0,1 s.

9.10.4  Thử nghiệm ảnh hưởng của tải một cực đến đặc tính cắt của áptômát nhiều cực

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm áptômát được nối phù hợp với 9.2 ở điều kiện quy định trong 8.6.3.2.

Áptômát phải cắt trong thời gian quy ước (xem 8.6.2.1).

...

...

...

Kiểm tra sự phù hợp bằng thử nghiệm sau.

a) Đặt áptômát trong nhiệt độ môi trường thấp hơn (35 ± 2) °c so với nhiệt độ không khí môi trường chuẩn cho đến khi đạt tới nhiệt độ ổn định.

Cho dòng điện bằng 1,13 I_n (dòng điện không cắt qui ước) chạy qua tất cả các cực trong thời gian qui ước. Sau đó dòng điện được tăng từ từ trong 5 s đến 1,9 I_n.

Áptômát phải cắt trong thời gian quy ước.

b) Đặt áptômát trong nhiệt độ môi trường cao hơn (10 ± 2) °C so với nhiệt độ không khí môi trường chuẩn cho đến khi đại tới nhiệt độ ổn định.

Cho dòng điện bằng I_n chạy qua tất cả các cực.

Áptômát không được cắt trong thời gian quy ước.

9.11  Thử nghiệm độ bền cơ và độ bền điện

9.11.1  Các điều kiện thử nghiệm chung

...

...

...

Thử nghiệm được thực hiện ở điện áp danh định, dòng điện được điều chỉnh tới dòng điện danh định bằng các điện trở mắc nối tiếp với cuộn kháng được nối tới đầu nối phía phụ tải.

Nếu sử dụng cuộn kháng lõi không khí thì phải mắc song song với mỗi cuộn kháng một điện trở, dòng điện qua điện trở này gần bằng 0,6 % dòng điện chạy qua các cuộn kháng.

Dòng điện phải có dạng sóng hình sin và hệ số công suất phải nằm trong khoảng từ 0,85 đến 0,9.

Đối với áptômát một cực và áptômát hai cực có hai cực được bảo vệ, giá đỡ kim loại được nối tới một nhánh của nguồn cung cấp trong nửa đầu của tổng số lần thao tác và tới nhánh kia trong nửa thứ hai.

Đối với áptômát hai cực có một cực được bảo vệ, giá đỡ kim loại được nối tới trung tính của nguồn cung cấp.

Đối với áptômát một cực có điện áp danh định 230/400 V thử nghiệm phải được thực hiện tại giá trị điện áp thấp hơn.

Đối với áptômát ba cực, giá đỡ bằng kim loại được nối với một pha của nguồn trong nửa đầu của tổng số thao tác và nối với một pha khác được chọn ngẫu nhiên, trong nửa số chu kỳ thao tác còn lại.

Đối với áptômát bốn cực, giá đỡ kim loại được nối với trung tính của nguồn.

Áptômát được nối vào mạch bằng ruột dẫn có kích cỡ thích hợp được chỉ ra trong Bảng 10.

...

...

...

Áptômát phải chịu 4 000 chu kỳ thao tác với dòng điện danh định.

Mỗi một chu kỳ bao gồm một thao tác đóng và một thao tác cắt.

Đối với áptômát có dòng điện danh định nhỏ hơn hoặc bằng 32 A, tần suất thao tác phải là 240 chu kỳ trong một giờ. Trong mỗi chu kỳ thao tác, áptômát phải duy trì thời gian mở ít nhất là 13 s.

Đối với áptômát có dòng điện danh định lớn hơn 32 A, tần suất thao tác phải là 120 chu kỳ thao tác trong một giờ. Trong mỗi chu kỳ thao tác, áptômát phải duy trì thời gian mở ít nhất là 28 s.

Áptômát phải làm việc như trong sử dụng bình thường.

Cần chú ý rằng:

- thiết bị thử nghiệm không được làm hỏng áptômát trong khi thử;

- không làm cản trở chuyển động tự do của phương tiện thao tác của áptômát trong khi thử nghiệm;

- vận tốc của phương tiện thao tác của thiết bị thử không được ảnh hưởng quá mức tới phương tiện thao tác của áptômát trong khi thử nghiệm.

...

...

...

9.11.3  Điều kiện của áptômát sau khi thử nghiệm

Sau khi thử nghiệm theo 9.11.2 mẫu thử không được:

- mòn quá mức;

- có sự khác nhau giữa vị trí của tiếp điểm động và vị trí tương ứng của cơ cấu chỉ thị;

- hỏng vỏ ngoài dẫn đến có thể chạm vào bộ phận mang điện bằng que thử (xem 9.6);

- nới lỏng các mối nối điện hoặc cơ;

- mềm chảy các hợp chất gắn.

Ngoài ra, áptômát phải phù hợp với thử nghiệm 9.10.2.2 và phải chịu thử nghiệm độ bền điện môi phù hợp với 9.7.3 nhưng ở điện áp nhỏ hơn 500 V so với giá trị quy định trong 9.7.4 và không cần xử lý ẩm trước.

9.12  Thử nghiệm ngắn mạch

...

...

...

Các thử nghiệm tiêu chuẩn để kiểm tra đặc tính ngắn mạch bao gồm trình tự thao tác đóng và cắt, tương ứng với đặc tính cần kiểm tra được nêu ở Bảng 16.

Các thử nghiệm ngắn mạch phải được thực hiện ở nhiệt độ thuận tiện trong dải nhiệt độ theo 7.2.

Tất cả các áptômát phải được thử nghiệm ở dòng điện 500 A hoặc 10 I_n, chọn giá trị nào cao hơn, phù hợp với 9.12.11.2 và ở 1 500 A phù hợp với 9.12.11.3.

Áptômát có khả năng ngắn mạch danh định trên 1 500 A phải được thử nghiệm bổ sung

- ở khả năng ngắn mạch (cắt) làm việc (xem 3.5.5.2) phù hợp với 9.12.11.4.2 và 9.12.12.1; khả năng ngắn mạch làm việc có được bằng cách nhân khả năng ngắn mạch danh định với hệ số k, giá trị của k được cho trong Bảng 18.

- ở khả năng ngắn mạch danh định (xem 5.2.4) phù hợp với 9.12.11.4.3 và với 9.12.12.2 nếu hệ số k nhỏ hơn 1, trong trường hợp đó phải sử dụng mẫu mới.

Bảng 16 - Khả năng áp dụng các thử nghiệm ngắn mạch

Loại thử nghiệm

Áptômát cần thử nghiệm

...

...

...

Thử nghiệm tại dòng điện ngắn mạch giảm (9.12.11.2.1)

Tất cả áptômát

9.12.12.1

Thử nghiệm để kiểm tra tính phù hợp của hệ thống IT (9.12.11.2.2)

Tất cả các áptômát, ngoại trừ các áptômát có điện áp danh định 120 V hoặc 120/240 V

Thử nghiệm tại 1 500 A (9.12.11.3)

Tất cả áptômát

Thử nghiệm tại khả năng ngắn mạch làm việc (9.12.11.4.2)

Áptômát có l_cn > 1 500 A

...

...

...

Thử nghiệm tại khả năng ngắn mạch danh định (9.12.11.4.3)

Áptômát có l_cn > l_cs

9.12.12.2

Thử nghiệm tại khả năng đóng và cắt trên từng cực riêng rẽ (9.12.11.4.4)

Áptômát nhiều cực

9.12.12.2

9.12.2  Giá trị các đại lượng thử nghiệm

Tất cả các thử nghiệm có liên quan đến kiểm tra khả năng ngắn mạch danh định phải được thực hiện với giá trị quy định của nhà chế tạo phù hợp với các bảng có liên quan của tiêu chuẩn này.

Giá trị điện áp đặt là giá trị cần thiết để tạo ra điện áp phục hồi tần số công nghiệp.

...

...

...

- Đối với áptômát một cực có hai giá trị điện áp danh định (ví dụ 230/400 V), điện áp phục hồi tần số công nghiệp phải bằng 105 % giá trị cao hơn (ví dụ 400 V) cho các thử nghiệm theo 9.12.11.4.2 điểm d) và 9.12.11.4.3 điểm b) và 9.12.11.2.2; và 105 % giá trị thấp hơn (ví dụ 230 V) cho các thử nghiệm khác của 9.12.

- Đối với áptômát hai cực có hai giá trị điện áp danh định (ví dụ 120/240 V), điện áp phục hồi phải bằng 105 % giá trị thấp hơn (ví dụ 120 V) cho các thử nghiệm theo 9.12.11.2 và 105 % giá trị cao hơn (ví dụ 240 V) cho các thử nghiệm khác của 9.12.

CHÚ THÍCH: Giá trị 105 % (± 5 %) điện áp danh định nhằm tính đến các ảnh hưởng của sự biến thiên điện áp hệ thống trong điều kiện làm việc bình thường. Giới hạn trên có thể tăng khi có sự đồng ý của nhà chế tạo.

9.12.3  Dung sai của các đại lượng thử nghiệm

Các thử nghiệm được coi là đạt yêu cầu nếu giá trị hiệu dụng được ghi trong báo cáo thử nghiệm khác với giá trị quy định trong phạm vi dung sai sau:

- dòng điện  %

- điện áp (bao gồm cả điện áp phục hồi) ± 5 %

- tần số ± 5 %.

9.12.4  Mạch thử nghiệm cho đặc tính ngắn mạch

...

...

...

- áptômát một cực;

- áptômát hai cực có một cực được bảo vệ;

- áptômát hai cực có hai cực được bảo vệ;

- áptômát ba cực;

- áptômát bốn cực có ba cực được bảo vệ;

- áptômát bốn cực có bốn cực được bảo vệ.

Các điện trở và điện cảm của các trở kháng Z và Z₁ (xem Hình 5) phải được điều chỉnh để thỏa mãn với điều kiện thử nghiệm quy định. Các cuộn kháng phải ưu tiên có lõi bằng không khí. Chúng phải luôn được mắc nối tiếp với các điện trở và các giá trị của chúng phải đạt được bằng cách mắc nối tiếp hai cuộn kháng riêng biệt; cho phép mắc song song các cuộn kháng nếu chúng có hằng số thời gian như nhau.

Do đặc tính điện áp phục hồi quá độ (xem 3.5.8.1) của mạch thử nghiệm có các cuộn kháng lõi không khí không đại diện cho điều kiện làm việc bình thường, nên cuộn kháng lõi không khí trong bất kỳ pha nào phải được nối tắt qua một điện trở có dòng chạy qua gần bằng 0,6 % dòng điện chạy qua cuộn kháng.

Nếu sử dụng cuộn kháng có lõi sắt thì tổn hao công suất trên lõi sắt của các cuộn kháng này phải không được vượt quá tổn hao công suất trên các điện trở mắc song song với cuộn kháng lõi không khí.

...

...

...

Trong mỗi mạch thử nghiệm dùng để thử nghiệm khả năng ngắn mạch danh định, trở kháng Z được mắc vào giữa nguồn cung cấp S và áptômát cần thử nghiệm.

Khi thực hiện các thử nghiệm với dòng điện nhỏ hơn khả năng cắt ngắn mạch danh định thì trở kháng bổ sung Z₁ phải được mắc vào phía phụ tải của áptômát.

Để thử nghiệm cả khả năng ngắn mạch danh định và khả năng ngắn mạch làm việc, áptômát phải được nối với cáp có chiều dài 0,75 m cho mỗi cực và có tiết diện lớn nhất tương ứng với dòng điện danh định phù hợp với Bảng 5.

Điện trở R₂ khoảng 0,5 Ω được mắc nối tiếp với bệ của áptômát và tiếp đo với sợi dây đồng F đến điểm đấu nối H như sau:

- đối với thử nghiệm áptômát một cực và áptômát hai cực có một cực được bảo vệ, đấu nối H này được nối với điểm D của dây trung tính, trong xấp xỉ một nửa số thao tác của áptômát, và được nối với điểm C hoặc B của pha tương ứng trong số thao tác còn lại.

- đối với thử nghiệm áptômát hai cực có cả hai cực được bảo vệ, áptômát ba cực hoặc áptômát bốn cực, đấu nối H này là cho tất cả các thao tác được thực hiện với D.

Sợi dây đồng F có chiều dài ít nhất là 50 mm và có

- đường kính 0,1 mm đối với áptômát được lắp trên giá đỡ kim loại và được thử nghiệm trong không khí lưu thông tự nhiên;

- đường kính 0,3 mm đối với áptômát được thử nghiệm trong hộp riêng biệt có kích thước nhỏ nhất do nhà chế tạo quy định.

...

...

...

9.12.5  Hệ số công suất của mạch thử nghiệm

Hệ số công suất của mỗi pha của mạch thử nghiệm phải được xác định phù hợp với phương pháp đã được thừa nhận quy định trong báo cáo thử nghiệm này.

Hai ví dụ được cho trong Phụ lục A.

Hệ số công suất của mạch nhiều pha được coi là giá trị trung bình của hệ số công suất trên mỗi pha. Dải hệ số công suất được cho ở Bảng 17.

Bảng 17 - Dải hệ số công suất của mạch thử nghiệm

Dòng điện thử nghiệm I_cc, A

Dải hệ số công suất tương ứng

l_cc ≤ 1 500

0,93 đến 0,98

...

...

...

0,85 đến 0,90

3 000 < l_cc ≤  4 500

0,75 đến 0,80

4 500 < l_cc ≤  6 000

0,65 đến 0,70

6 000 < l_cc ≤  10 000

0,45 đến 0,50

10 000 < l_cc ≤  25 000

0,20 đến 0,25

...

...

...

Các giá trị l²t và I_p phải được đo trong quá trình thử nghiệm ở 9.12.11.2, 9.12.11.3 và 9.12.11.4.

Trong trường hợp thử nghiệm áptômát trong mạch ba pha, giá trị l²t phải được đo trên mỗi pha.

Các giá trị lớn nhất l²t đo được phải ghi trong báo cáo thử nghiệm và những giá trị l²t này phải không được vượt quá giá trị tương ứng của đặc tính l²t do nhà chế tạo công bố.

9.12.7  Hiệu chuẩn mạch thử nghiệm

9.12.7.1  Để hiệu chuẩn mạch thử nghiệm, các dây nối G₁ có trở kháng không đáng kể so với trở kháng của mạch thử nghiệm, được nối ở vị trí chỉ ra trong Hình 3 và Hình 4.

9.12.7.2  Để đạt được dòng điện kỳ vọng bằng khả năng ngắn mạch danh định của áptômát ở hệ số công suất tương ứng như quy định trong Bảng 16, các trở kháng Z được đưa vào phía nguồn cung cấp của dây nối G₁.

9.12.7.3  Để đạt được dòng thử nghiệm thấp hơn khả năng ngắn mạch danh định của áptômát, các trở kháng bổ sung Z₁ được đưa vào phía tải của dây nối G₁ như chỉ ra ở Hình 3 và Hình 4.

9.12.8  Thể hiện kết quả

9.12.8.1  Xác định điện áp đặt và điện áp phục hồi tần số công nghiệp

...

...

...

9.12.8.2  Xác định dòng điện ngắn mạch kỳ vọng

Thành phần xoay chiều của dòng điện kỳ vọng được lấy bằng giá trị hiệu dụng của thành phần xoay chiều dòng điện hiệu chuẩn (giá trị tương ứng với A₂ của Hình 6).

Nếu có thể, dòng điện ngắn mạch kỳ vọng được lấy là giá trị trung bình của dòng điện kỳ vọng trong tất cả các pha.

9.12.9  Điều kiện thử nghiệm của áptômát

9.12.9.1  Quy định chung

Áptômát phải được thử nghiệm trong không khí lưu thông tự nhiên phù hợp với 9.12.9.2, trừ khi chúng được thiết kế để chỉ sử dụng trong hộp được nhà chế tạo quy định hoặc chỉ dùng trong các hộp riêng biệt, trong những trường hợp đó chúng phải được thử nghiệm phù hợp với 9.12.9.3 hoặc theo thỏa thuận với nhà chế tạo phù hợp với 9.12.9.2.

CHÚ THÍCH: Hộp riêng biệt là hộp được thiết kế chỉ vừa cho một thiết bị.

Áptômát phải được thao tác bằng tay hoặc bằng một thiết bị thử nghiệm, càng giống như thao tác đóng bình thường càng tốt.

Cần thận trọng để:

...

...

...

- sự chuyển động tự do của phương tiện thao tác của áptômát trong khi thử nghiệm không bị cản trở

- vận tốc của phương tiện thao tác của thiết bị thử nghiệm không bị ảnh hưởng quá mức bởi phương tiện thao tác của áptômát trong khi thử nghiệm.

Theo yêu cầu của nhà chế tạo, trong trường hợp áptômát thao tác bằng tay phụ thuộc, áptômát phải được thao tác với vận tốc thao tác là 0,1 m/s ± 25 % trong quá trình khởi động, vận tốc này được đo ở vị trí và khi phương tiện thao tác của thiết bị thử nghiệm vừa chạm tới phương tiện thao tác của áptômát cần thử nghiệm. Đối với núm xoay, vận tốc góc phải phù hợp với điều kiện trên, quy về vận tốc (ở các đầu mút) của phương tiện thao tác áptômát trong khi thử nghiệm.

9.12.9.2  Thử nghiệm trong không khí lưu thông tự nhiên

Áptômát cần thử nghiệm được lắp đặt như chỉ ra trong Hình H.1.

Tấm polyetylen và tấm chắn bằng vật liệu cách điện quy định trong Phụ lục H và được đặt như trong Hình H.1, chỉ đối với thao tác O.

(Các) lưới chắn quy định trong Phụ lục H phải được đặt sao cho phần lớn khí đã ion hóa thoát ra qua (các) lưới chắn. (Các) lưới chắn phải được đặt ở vị trí bất lợi nhất. Nếu vị trí của những lỗ thoát không rõ ràng hoặc không có các lỗ thoát thì nhà chế tạo phải cung cấp các thông tin thích hợp.

Nối (các) mạch điện của lưới chắn (xem Hình H.3) tới điểm B và C phù hợp với sơ đồ mạch thử nghiệm của các hình từ Hình 3 hoặc Hình 4; tuy nhiên, đối với thử nghiệm áptômát một cực có điện áp danh định 230/400 V, mạch điện của lưới chắn phải được nối giữa các pha tới các điểm B và C' phù hợp với sơ đồ mạch điện thử nghiệm ở Hình 3.

Điện trở R’ phải bằng 1,5 Q. Sợi dây đồng F' (xem Hình H.3) phải có chiều dài 50 mm và đường kính 0,12 mm đối với áptômát có điện áp danh định 230 V và 0,16 mm đối với áptômát có điện áp danh định 400 V hoặc 230/400 V.

...

...

...

Đối với dòng điện thử nghiệm đến và bằng 1 500 A, khoảng cách "a" phải bằng 35 mm.

Đối với dòng điện ngắn mạch cao hơn đến l_cn, khoảng cách "a" có thể được tăng lên, trong trường hợp này khoảng cách phải được chọn từ dãy (40 - 45 - 50 - 55 -...) mm và do nhà chế tạo quy định.

Đối với dòng điện lớn hơn 1 500 A các tấm chắn hoặc cách điện bổ sung bất kỳ mà cho phép khoảng cách "a" ngắn hơn cũng phải do nhà chế tạo quy định.

9.12.9.3  Thử nghiệm trong hộp

Thử nghiệm áptômát được tiến hành trong hộp có hình dạng bất lợi nhất trong điều kiện bất lợi nhất. Lưới chắn và tấm chắn bằng vật liệu cách điện chỉ ra ở Hình H.1 được dỡ bỏ.

CHÚ THÍCH: Điều này có nghĩa là nếu các áptômát khác (hoặc các thiết bị khác) bình thường được lắp ở phía đặt lưới chắn thì các áptômát đó (hoặc các thiết bị đó) phải được đặt vào chỗ đó. Chúng phải được cấp nguồn như trong sử dụng bình thường nhưng qua F' và R' như quy định trong 9.12.9.2, và được nối như chỉ ra trong hình thích hợp (3 hoặc 4).

Theo chỉ dẫn của nhà chế tạo, tấm chắn hoặc phương tiện khác hoặc khe hở không khí đủ có thể là cần thiết để ngăn ngừa ảnh hưởng của khí ion hóa đến thiết bị.

Tấm polyetylen mô tả trong Phụ lục H được đặt như chỉ ra trong Hình H.1 cách phương tiện thao tác 10 mm, chỉ đối với thao tác O.

9.12.10  Tác động của áptômát trong quá trình thử nghiệm ngắn mạch

...

...

...

Tấm polyetylen không được có lỗ nhìn thấy được bằng mắt thường hoặc có kính điều chỉnh thị lực nhưng không phóng đại.

Hơn nữa, không được có hồ quang kéo dài, không có phóng điện giữa các cực hoặc giữa các cực và bệ, cầu chảy F và F', nếu có, không được nóng chảy.

9.12.11  Quy trình thử nghiệm

9.12.11.1  Quy định chung

Quy trình thử nghiệm bao gồm trình tự các thao tác.

Các ký hiệu được sử dụng để xác định trình tự các thao tác gồm:

O

biểu thị thao tác mở;

CO

...

...

...

t

biểu thị khoảng thời gian giữa hai thao tác ngắn mạch liên tiếp mà phải sau thời gian 3 min hoặc lâu hơn theo yêu cầu của cơ cấu nhả quá dòng dùng nhiệt để cho phép áptômát đóng lại. Thời gian dài hơn này phải được nhà chế tạo chỉ ra.

Giá trị thực t phải được nêu trong báo cáo thử nghiệm. Nếu mẫu không cho phép đóng lại sau thời gian do nhà chế tạo chỉ ra thì được coi là không đáp ứng thử nghiệm.

Sau khi dập hồ quang, điện áp phục hồi phải được duy trì trong khoảng thời gian không nhỏ hơn 0,1 s.

9.12.11.2 Thử nghiệm ở dòng điện ngắn mạch giảm thấp

9.12.11.2.1  Thử nghiệm trên tất cả các áptômát

Trở kháng bổ sung Z₁ (xem 9.12.7.3) được điều chỉnh sao cho đạt được dòng điện 500 A hoặc bằng 10 I_n chọn giá trị nào cao hơn, ở hệ số công suất từ 0,93 đến 0,98.

Mỗi cực được bảo vệ của áptômát phải chịu một thử nghiệm riêng biệt trong một mạch điện, cách đấu nối được chỉ ra trong Hình 3.

Cho áptômát mở tự động chín lần, mạch điện được đóng sáu lần bằng thiết bị đóng cắt phụ T và ba lần bằng chính áptômát.

...

...

...

O - t - O - t - O - t - O - t - O - t - O - t - CO - t - CO - t - CO

Đối với thử nghiệm này, thiết bị đóng cắt phụ T được đồng bộ với sóng điện áp sao cho sáu điểm ban đầu của thao tác mở được phân bố đều trên nửa sóng với dung sai ± 5°.

9.12.11.2.2  Thử nghiệm ngắn mạch trên áptômát có điện áp danh định 230 V, hoặc 240 V hoặc 230/400 V để kiểm tra tính phù hợp để sử dụng trong hệ thống IT

Trở kháng bổ sung Z₁ (xem 9.12.7.3) được điều chỉnh để đạt được dòng điện 500 A hoặc 1,2 lần giới hạn trên của dải dòng điện cắt tức thời tiêu chuẩn cho trong Bảng 2, chọn giá trị nào cao hơn, nhưng không vượt quá 2 500 A, ở hệ số công suất từ 0,93 đến 0,98, ở điện áp bằng 105 % giá trị cao hơn của điện áp danh định.

Đối với áptômát có giá trị cắt tức thời vượt quá 20 I_n, trở kháng được điều chỉnh để đạt được dòng điện bằng 1,2 lần giá trị trên của dòng điện cắt tức thời do nhà chế tạo công bố, bỏ qua giới hạn 2 500 A.

Áptômát một cực và từng cực được bảo vệ của áptômát nhiều cực phải chịu thử nghiệm trong mạch điện mà các đấu nối của chúng được thể hiện trên Hình 4.

Trình tự thao tác phải là:

O - t - CO

Đối với thao tác O trên cực được bảo vệ đầu tiên, thiết bị đóng cắt phụ T được đồng bộ với sóng điện áp sao cho mạch điện được đóng tại điểm 0° (với dung sai ±5°) của sóng đối với thao tác này.

...

...

...

9.12.11.3  Thử nghiệm ở 1 500 A

Đối với áptômát có khả năng ngắn mạch danh định bằng 1 500 A, mạch thử nghiệm được hiệu chuẩn phù hợp với 9.12.7.1 và 9.12.7.2 để đạt được dòng điện bằng 1 500 A ở hệ số công suất tương ứng với dòng điện này theo Bảng 17.

Đối với áptômát có khả năng ngắn mạch danh định vượt quá 1 500 A, mạch thử nghiệm được hiệu chuẩn phù hợp với 9.12.7.1 và 9.12.7.3 ở hệ số công suất tương ứng với 1 500 A, theo Bảng 17.

Aptômát được thử nghiệm trong mạch điện có sơ đồ như thể hiện trên Hình 3.

Đối với áptômát ba cực, không được nối G₁ trung tính của nguồn cung cấp với điểm chung, nếu có, trên phía tải của áptômát.

Đối với áptômát bốn cực có ba cực được bảo vệ, trung tính của nguồn cung cấp được nối qua cực không có bảo vệ hoặc cực trung tính đóng cắt tới điểm chung trên phía tải của áptômát.

Nếu trung tính của áptômát bốn cực không được nhà chế tạo đánh dấu thì các thử nghiệm được lặp lại với ba mẫu mới lần lượt mỗi cực được sử dụng làm trung tính một lần.

Đối với thử nghiệm áptômát một cực và hai cực, thiết bị đóng cắt phụ T được đồng bộ với sóng điện áp sao cho sáu điểm ban đầu của thao tác mở được phân bố đều trên nửa sóng với dung sai ± 5°.

Trình tự thao tác phải như quy định trong 9.12.11.2, ngoại trừ áptômát một cực có điện áp danh định 230/400 V. Trong trường hợp đó, chỉ thực hiện hai thao tác CO sau sáu thao tác O; hơn nữa các áptômát này sau đó được thử nghiệm bằng cách thực hiện đồng thời một thao tác O, đưa một áptômát vào mỗi pha của mạch thử nghiệm quy định cho áptômát ba cực (Hình 3) không cần đồng bộ với thiết bị đóng cắt phụ tạo ngắn mạch.

...

...

...

9.12.11.4  Thử nghiệm dòng lớn hơn 1 500 A

9.12.11.4.1  Tỷ số k giữa khả năng ngắn mạch làm việc và khả năng ngắn mạch danh định

Tỷ số k giữa khả năng ngắn mạch làm việc và khả năng ngắn mạch danh định phải phù hợp với Bảng 18.

Bảng 18 - Tỷ số k giữa khả năng ngắn mạch làm việc (l_cs) và khả năng ngắn mạch danh định (l_cn)

l_cn

k

l_cn ≤ 6 000 A

1

6 000 A < l_cn ≤ 10 000 A

...

...

...

l_cn > 10 000 A

0,5 ^b)

^a) Giá trị nhỏ nhất của l_cs: 6 000 A

^b) Giá trị nhỏ nhất của l_cs: 7 500 A

9.12.11.4.2  Thử nghiệm ở khả năng ngắn mạch làm việc (l_cs)

a) Mạch thử nghiệm được hiệu chuẩn phù hợp với 9.12.7.1 và 9.12.7.3 với hệ số công suất tương ứng với Bảng 17.

Thử nghiệm ba mẫu theo mạch tương ứng được quy định trong 9.12.11.3.

Nếu đầu nối nguồn và đầu nối tải của áptômát cần thử nghiệm không được đánh dấu thì nối hai trong số ba mẫu về cùng một phía, còn mẫu thứ ba nối về phía ngược lại.

b) Đối với áptômát một cực và áptômát hai cực, trình tự thao tác là:

...

...

...

Đối với thao tác O, thiết bị đóng cắt phụ T được đồng bộ với sóng điện áp sao cho mạch điện được đóng ở điểm 0° trên sóng điện áp đối với thao tác O trên mẫu đầu tiên.

Sau đó dịch chuyển vị trí của điểm này một góc 45° đối với thao tác O thứ hai trên mẫu đầu tiên; đối với mẫu thứ hai, hai thao tác O phải được đồng bộ ở góc 15° và 60° và đối với mẫu thứ ba tại góc 30° và 75°.

Dung sai đồng bộ phải bằng ± 5°.

Đối với áptômát hai cực, phải dùng cùng một cực để làm chuẩn cho mục đích đồng bộ.

Quy trình thử nghiệm này được chỉ ra trong Bảng 19.

Bảng 19 - Quy trình thử nghiệm l_cs trong trường hợp áptômát một cực và áptômát hai cực

Thao tác

Mẫu thử

1

...

...

...

3

1

O (0°)

O (15°)

O (30°)

2

O (45°)

O (60°)

O (75°)

...

...

...

CO

CO

CO

c) Đối với áptômát ba cực và bốn cực, trình tự thao tác là:

O - t - O - t - CO

Đối với thao tác O, thiết bị đóng cắt phụ T được đồng bộ với sóng điện áp sao cho mạch điện được đóng ở điểm bất kỳ (x°) trên sóng điện áp đối với thao tác O của mẫu đầu tiên.

Sau đó dịch chuyển vị trí của điểm này một góc 60° đối với thao tác O ở mẫu thứ hai và góc 60° nữa cho thao tác O ở mẫu thứ ba.

Dung sai đồng bộ phải bằng ±5°. Phải sử dụng cùng một cực để làm chuẩn cho mục đích đồng bộ của các mẫu khác nhau.

Quy trình thử nghiệm được chỉ ra trong Bảng 20.

...

...

...

Thao tác

Mẫu thử

1

2

3

1

O (x°)

O (x° + 60°)

O (x° + 120°)

...

...

...

CO

CO

CO

3

CO

CO

CO

d) Đối với áptômát một cực có điện áp danh định 230/400 V, một bộ bổ sung gồm ba mẫu thử được thử nghiệm trong mạch phù hợp với Hình 3 mà không có đấu nối N.

Các mẫu này được mắc vào từng pha của mạch thử nghiệm, không cần đồng bộ với thiết bị đóng cắt phụ T để tạo ngắn mạch.

...

...

...

Quy trình thử nghiệm được chỉ ra trong Bảng 21.

Trong suốt quá trình thử nghiệm, không cần đo các giá trị l²t.

Bảng 21 - Quy trình thử nghiệm đối với l_cs trong trường hợp thử nghiệm ba pha cho áptômát một cực có điện áp danh định 230/400 V

Thao tác

Mẫu thử

1

2

3

1

...

...

...

O

O

2

-

CO

O

3

O

-

...

...

...

4

CO

O

-

9.12.11.4.3  Thử nghiệm ở khả năng ngắn mạch danh định (l_cn)

a) Mạch thử nghiệm được hiệu chuẩn phù hợp với 9.12.7.1 và 9.12.7.2.

Thử nghiệm ba mẫu theo mạch tương ứng được quy định trong 9.12.11.3.

Nếu đầu nối nguồn và đầu nối tải của áptômát cần thử nghiệm không được đánh dấu thì nối hai mẫu thử về một phía còn mẫu thứ ba nối về phía ngược lại.

Trình tự thao tác là:

...

...

...

Đối với các thao tác O, thiết bị đóng cắt phụ T được đồng bộ với sóng điện áp sao cho mạch được đóng ở điểm 15° trên sóng đối với thao tác O ở mẫu đầu tiên.

Sau đó dịch chuyển điểm này một góc 30° đối với thao tác O của mẫu thứ hai và góc 30° nữa đối với thao tác O của mẫu thứ ba.

Dung sai đồng bộ phải bằng ± 5°.

Đối với áptômát nhiều cực, phải dùng cùng một cực để làm chuẩn cho mục đích đồng bộ.

Quy trình thử nghiệm được chỉ ra ở Bảng 22.

Bảng 22 - Quy trình thử nghiệm đối với l_cn

Thao tác

Mẫu thử

1

...

...

...

3

1

O (15°)

O (45°)

O (75°)

2

CO

CO

CO

...

...

...

Ba trong số bốn mẫu này được mắc vào từng pha của mạch thử nghiệm, không cần đồng bộ với thiết bị đóng cắt phụ T để tạo ngắn mạch.

Không được nối trung tính của nguồn với điểm chung bên phía tải của áptômát.

Quy trình thử nghiệm được chỉ ra trong Bảng 23.

Sau thao tác O thứ hai của mẫu thử số 1 trong Bảng 23, mẫu này phải được thay thế bằng mẫu thứ tư. Trong suốt quá trình thử nghiệm, các giá trị l²t không cần phải đo.

Bảng 23 - Quy trình thử nghiệm cho l_cn trong trường hợp thử nghiệm ba pha đối với áptômát một cực có điện áp danh định 230/400 V

Thao tác

Mẫu thử

1

2

...

...

...

4

1

O

O

O

-

2

O

CO

...

...

...

-

3

-

-

CO

O

9.12.11.4.4  Thử nghiệm ở khả năng đóng và cắt một cực riêng rẽ (l_cn1) của áptômát nhiều cực

Mạch thử nghiệm được hiệu chuẩn phù hợp với 9.12.7.

Thử nghiệm được thực hiện trên một cực được lấy ngẫu nhiên nhưng không phải trung tính đóng cắt.

...

...

...

Ngoài ra, các pha không mang dòng điện ngắn mạch trong thử nghiệm này phải được nối với điện áp nguồn ở các đầu nối tương ứng.

Trình tự thao tác là:

O - t - CO

Đối với các thao tác O, thiết bị đóng cắt phụ T được đồng bộ với sóng điện áp sao cho mạch được đóng ở điểm 15° trên sóng đối với thao tác O ở mẫu đầu tiên.

Sau đó dịch chuyển điểm này một góc 30° đối với thao tác O của mẫu thứ hai và góc 30° nữa đối với thao tác O của mẫu thứ ba.

Dung sai đồng bộ phải bằng ± 5°.

Đối với áptômát ba và bốn cực, phải dùng cùng một cực để làm chuẩn cho mục đích đồng bộ.

9.12.12  Kiểm tra áptômát sau thử nghiệm ngắn mạch

9.12.12.1  Kiểm tra áptômát sau thử nghiệm ở dòng điện ngắn mạch giảm thấp, ở 1 500 A và ở khả năng ngắn mạch làm việc

...

...

...

a) Dòng điện rò trên các tiếp điểm mở, theo 9.7.5.3.

b) Thử nghiệm độ bền điện môi theo 9.7.3, được thực hiện trong khoảng thời gian từ 2 h đến 24 h sau các thử nghiệm ngắn mạch ở điện áp nhỏ hơn 500 V so với giá trị quy định trong 9.7.5 và không cần xử lý ẩm trước.

Sau khi thực hiện thử nghiệm trong các điều kiện quy định trong điểm a) của 9.7.2, phải chứng tỏ rằng cơ cấu chỉ thị chỉ ra vị trí mở.

Trong thử nghiệm thực hiện ở các điều kiện quy định trong điểm b) của 9.7.2, phương tiện chỉ thị phải chỉ ra vị trí đóng.

c) Ngoài ra, sau thử nghiệm ở 9.12.11.3 hoặc 9.12.11.4.2, áptômát không được cắt khi dòng điện bằng 0,85 lần dòng điện không cắt quy ước được chạy qua tất cả các cực trong thời gian quy ước, bắt đầu từ trạng thái nguội.

Khi kết thúc kiểm tra này, dòng điện được tăng từ từ trong khoảng thời gian 5 s đến 1,1 lần dòng điện cắt quy ước.

Áptômát phải cắt trong thời gian quy ước.

9.12.12.2  Kiểm tra sau thử nghiệm ngắn mạch ở khả năng ngắn mạch danh định

Sau các thử nghiệm theo 9.12.11.4.3, tấm polyetylen phải không có lỗ thủng nhìn thấy được bằng mắt thường mà không cần kính phóng đại và áptômát không được có hỏng hóc ảnh hưởng đến sử dụng tiếp theo và áptômát không cần bảo dưỡng vẫn có khả năng chịu được các thử nghiệm sau đây:

...

...

...

b) Thử nghiệm độ bền điện môi theo 9.7.3, được thực hiện trong khoảng thời gian từ 2 h đến 24 h sau các thử nghiệm ngắn mạch ở điện áp 900 V và không cần xử lý ẩm trước.

Trong suốt các thử nghiệm này, sau khi thực hiện thử nghiệm trong các điều kiện quy định trong điểm a) của 9.7.2, phải chứng tỏ rằng cơ cấu chỉ thị chỉ ra vị trí mở và trong thử nghiệm thực hiện ở các điều kiện quy định trong điểm b) của 9.7.2, phương tiện chỉ thị phải chỉ ra vị trí đóng.

c) Ngoài ra, các áptômát này phải cắt trong khoảng thời gian tương ứng với thử nghiệm c của Bảng 7 khi có dòng điện bằng 2,8 I_n chạy qua tất cả các cực, giới hạn dưới bằng 0,1 s thay cho 1 s.

Mẫu thử như cột số 1 trong Bảng 23 không phải chịu kiểm tra theo hạng mục này nhưng nó phải phù hợp với yêu cầu của 9.12.10.

9.13  Ứng suất cơ

9.13.1  Xóc cơ học

9.13.1.1  Thiết bị thử nghiệm

Áptômát phải chịu được các xóc cơ học khi sử dụng thiết bị như chỉ ra trong Hình 8.

Đế gỗ A được cố định vào khối bê tông và tấm gỗ phẳng B được ghép bằng bản lề với đế gỗ A. Bảng gỗ C được cố định lên tấm gỗ B ở các khoảng cách khác nhau so với vị trí của bản lề và ở hai vị trí thẳng đứng.

...

...

...

Áptômát được bắt chặt vào bảng gỗ thẳng đứng C sao cho khoảng cách từ trục nằm ngang của mẫu thử đến tấm gỗ B là 180 mm, bảng gỗ thẳng đứng được cố định sao cho khoảng cách từ bề mặt lắp đặt đến bản lề là 200 mm như chỉ ra trong Hình 8.

Trên bề mặt bảng gỗ C, đối diện với bề mặt lắp đặt của áptômát, cố định một vật nặng bổ sung sao cho lực tĩnh học trên tấm chặn bằng kim loại là 25 N để đảm bảo mômen quán tính của toàn bộ hệ thống là không đổi.

9.13.1.2  Quy trình thử nghiệm

Áptômát ở vị trí đóng nhưng không nối tới bất kỳ nguồn điện nào, tấm gỗ B được nâng lên ở phía đầu tự do và sau đó cho rơi 50 lần từ độ cao 40 mm, khoảng thời gian giữa các lần rơi kế tiếp nhau phải đủ để mẫu trở về trạng thái tĩnh.

Sau đó bắt chặt áptômát vào phía đối diện của bảng gỗ C và cho tấm gỗ B rơi 50 lần như trước.

Sau thử nghiệm này, quay bảng thẳng đứng đi 90° quanh trục đứng của nó và nếu cần thiết, thì định vị lại sao cho trục thẳng đứng đối xứng của áptômát cách bản lề là 200 mm.

Sau đó cho tấm gỗ rơi tự do 50 lần như trước cùng với áptômát ở một phía của bảng gỗ thẳng đứng và 50 lần cùng với áptômát ở phía đối diện.

Trước mỗi lần thay đổi vị trí, áptômát được đóng và mở bằng tay.

Trong suốt quá trình thử nghiệm, áptômát không được cắt.

...

...

...

9.13.2.1  Kiểm tra sự phù hợp trên các bộ phận nhô ra của áptômát được lắp đặt như sử dụng bình thường (xem chú thích 8.1.6), các bộ phận này có thể phải chịu va đập cơ học trong sử dụng bình thường, bằng thử nghiệm ở 9.13.2.2  đối với tất cả các loại áptômát và ngoài ra, bằng các thử nghiệm sau:

- 9.13.2.3  đối với áptômát kiểu bắt ren;

- 9.13.2.4  đối với áptômát dùng để lắp đặt trên thanh ngang và tất cả các loại áptômát kiểu cắm được thiết kế để lắp nổi;

- 9.13.2.5  đối với áptômát kiểu cắm, việc giữ nó ở đúng vị trí chỉ phụ thuộc vào các mối nối kiểu cắm. Áptômát chỉ dùng để lắp đặt trong hộp kín không phải chịu thử nghiệm này.

9.13.2.2  Áptômát phải chịu các va đập bằng một thiết bị thử nghiệm va đập được mô tả như các hình từ Hình 9 đến Hình 13.

Đầu búa có dạng cầu bán kính 10 mm và bằng polyamid có độ cứng Rockwell HR 100.

Búa có khối lượng (150 ± 1) g và được cố định cứng với đầu phía dưới của ống thép có đường kính ngoài là 9 mm và thành dày 0,5 mm, đầu phía trên của ống được đóng chốt sao cho chỉ đu đưa được trong mặt thẳng đứng.

Trục của chốt cách trục của búa là (1 000 ± 1) mm.

Để xác định độ cứng Rockwell của đầu búa bằng polyamid, áp dụng các điều kiện sau:

...

...

...

- tải ban đầu: (100 ± 2) N;

- tải thêm vào: (500 ± 2,5) N.

CHÚ THÍCH 1: Thông tin bổ sung về việc xác định độ cứng Rockwell của chất dẻo được cho trong ISO 2039-2.

Thiết bị thử nghiệm phải được thiết kế sao cho phải đặt một lực từ 1,9 N đến 2,0 N lên đầu búa để giữ cho ống thép ở vị trí nằm ngang.

Áptômát kiểu lắp nổi được lắp trên tấm gỗ dán hình vuông có cạnh 175 mm và dày 8 mm được bắt chặt tại gờ trên và gờ dưới vào kẹp cứng, kẹp này là một bộ phận của giá lắp đặt như Hình 11.

Giá lắp đặt phải có khối lượng (10 ± 1) kg và phải được lắp trên khung cứng nhờ các chốt.

Khung được cố định vào bức tường vững.

Áptômát kiểu lắp chìm được lắp trong thiết bị như Hình 12, sau đó được cố định với giá đỡ như Hình 11.

Áptômát kiểu lắp trên bảng điện được lắp trong thiết bị như Hình 13, thiết bị này được lắp trên giá đỡ như Hình 11.

...

...

...

Áptômát kiểu bắt ren được lắp trên đế thích hợp của chúng và được cố định với tấm lắp đặt làm bằng gỗ dán hình vuông có cạnh 175 mm và dày 8 mm.

Các áptômát dùng vít cố định được cố định bằng vít.

Áptômát dùng thanh ngang lắp đặt được lắp đặt trên thanh ngang thích hợp của chúng.

Áptômát dùng cả vít cố định và thanh ngang lắp đặt phải được cố định bằng vít để thử nghiệm.

Kết cấu của thiết bị thử nghiệm phải sao cho:

- mẫu thử có thể dịch chuyển theo phương nằm ngang và quay được xung quanh trục vuông góc với bề mặt của tấm gỗ dán;

- tấm gỗ dán có thể quay xung quanh trục thẳng đứng.

Áptômát được lắp đặt trên tấm gỗ dán hoặc trên thiết bị thích hợp như trong sử dụng bình thường với nắp đậy, nếu có, sao cho điểm va đập nằm trên mặt phẳng thẳng đứng qua trục chốt của con lắc.

Các lối đi cáp không có vách đột thì được để mở. Nếu có vách đột thì đột hai trong số chúng.

...

...

...

Cho búa rơi từ độ cao 10 cm đập vào bề mặt để hở của áptômát khi nó được lắp đặt như khi sử dụng bình thường.

Độ cao rơi là khoảng cách thẳng đứng giữa vị trí của điểm kiểm tra khi con lắc được thả ra và vị trí của điểm búa đập vào áptômát.

Điểm kiểm tra được đánh dấu trên bề mặt của búa ở chỗ mà đường thẳng đi qua điểm giao nhau của trục ống thép của con lắc và trục của búa và vuông góc với mặt phẳng đi qua hai trục đó kéo dài gặp bề mặt của búa.

CHÚ THÍCH 2: Theo lý thuyết, trọng tâm của búa phải là điểm kiểm tra. Như vậy trọng tâm rất khó xác định nên điểm kiểm tra được chọn như quy định ở trên.

Mỗi áptômát phải chịu mười va đập, hai trong số mười va đập đó tác động vào phương tiện thao tác, số còn lại được phân bố đều trên những phần của mẫu có thể phải chịu va đập.

Không được gây ra những va đập vào vùng để đột hoặc vào bất kỳ chỗ hở nào được che bằng vật liệu trong suốt.

Nói chung, một va đập lên từng mặt bên của mẫu thử sau khi đã quay mẫu đến một chừng mức có thể nhưng không quá 60°, xung quanh trục thẳng đứng và hai va đập, mỗi va đập vào gần điểm giữa điểm va đập ở mặt bên và điểm va đập trên phương tiện thao tác.

Sau đó bằng cách tương tự tạo ra các va đập còn lại sau khi mẫu thử được quay 90° xung quanh trục của nó vuông góc với tấm gỗ dán.

Nếu có lối đi cáp hoặc vách đột thì mẫu thử được lắp đặt sao cho hai vết va đập càng cách đều các lối đi cáp này càng tốt.

...

...

...

Sau thử nghiệm này, mẫu thử không được hỏng hóc theo nghĩa của tiêu chuẩn này. Cụ thể là những bộ phận, khi hỏng có thể chạm tới bộ phận mang điện, hoặc hư hại đến việc sử dụng tiếp theo của áptômát, phương tiện thao tác, lớp lót và vách ngăn bằng vật liệu cách điện và các bộ phận tương tự phải không được hỏng.

Trong trường hợp có nghi ngờ thì phải xác minh rằng việc tháo rời và thay thế các bộ phận bên ngoài như hộp và nắp là có thể thực hiện mà không gây hỏng hóc cho các bộ phận đó và các lớp lót.

CHÚ THÍCH 3: Hỏng hóc ở bên ngoài, vết lõm nhỏ mà không làm giảm chiều dài đường rò và khe hở không khí xuống thấp hơn giá trị quy định trong 8.1.3 và chỗ mẻ nhỏ không ảnh hưởng có hại đến bảo vệ chống đến giật được bỏ qua.

9.13.2.3  Áptômát kiểu bắt ren được vặn chặt trên đế thích hợp với mômen bằng 2,5 Nm trong 1 min.

Sau thử nghiệm này mẫu thử phải không được hỏng làm hư hại đến sử dụng tiếp theo.

9.13.2.4  Áptômát được thiết kế để lắp đặt trên thanh ngang được lắp đặt như trong sử dụng bình thường mà không cần nối cáp và không cần đậy nắp, thanh ngang cứng được bắt vào tường cứng vững thẳng đứng.

Các áptômát kiểu cắm được thiết kế để lắp đặt trên bề mặt, được lắp hoàn chỉnh nhờ phương tiện thích hợp cho việc nối cắm mà không cần cáp để nối và không cần tấm nắp đậy.

Đặt từ từ lực theo phương thẳng đứng hướng xuống dưới bằng 50 N trong 1 min vào mặt phía trước của áptômát, ngay sau đó đặt một lực theo phương thẳng đứng hướng lên trên bằng 50 N trong 1 min (xem Hình 14).

Trong quá trình thử nghiệm, áptômát không được nới lỏng và sau thử nghiệm này áptômát không được hỏng làm hư hại đến việc sử dụng tiếp theo.

...

...

...