4. Chức năng, kiểm tra và sử dụng calip

4.1. Calip dùng cho ren ngoài và calip nút kiểm tra của chúng

4.1.1. Calip vòng ren QUA đặc

4.1.1.1. Chức năng

Calip vòng ren QUA kiểm tra kích thước lý thuyết của ren ngoài trên phía QUA (đo đường kính trung bình lý thuyết) nghĩa là calip này kiểm tra giới hạn vật liệu lớn nhất của đường kính trung bình, sai lệch hình dạng (xuất phát từ độ tròn và không thẳng của trục ren trên chiều dài đo) và sai số bước ren, sự thay đổi của đường xoắn và sai số của góc cạnh ren tạo thành sự mở rộng biểu kiến của đường kính trung bình (đường kính trung bình lý thuyết). Ngoài ra, calip này kiểm tra xem chiều dài cạnh ren thẳng có đủ không, nghĩa là vê tròn tại chân của profin không xâm lấn quá xa phía trên cạnh ren.

Calip này chỉ ra giới hạn vật liệu lớn nhất.

Việc kiểm tra bằng calip vòng ren QUA cần phù hợp với nguyên tắc Taylor (Xem ISO 1502).

4.1.1.2. Kiểm tra

Calip vòng ren QUA đặc được chế tạo theo kích thước quy định phải được kiểm tra bằng calip nút kiểm tra QUA và KHÔNG QUA và nên được kiểm tra thường xuyên bằng calip kiểm tra độ mài mòn.

...

...

...

4.1.1.3. Sử dụng

Calip vòng ren QUA được vặn bằng tay, không có lực quá mức, phải lọt qua trên toàn bộ chiều dài ren. Nếu điều này không đạt, ren không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật.

4.1.2. Calip nút ren kiểm tra dùng cho calip vòng ren QUA đặc mới

4.1.2.1. Chức năng

Các calip nút kiểm tra ren này (QUA và KHÔNG QUA) được sử dụng để kiểm tra giới hạn đường kính trung bình của calip vòng ren QUA đặc mới.

4.1.2.2. Sử dụng

Calip nút kiểm tra ren QUA được vặn bằng tay, không có lực quá mức, phải lọt qua trên toàn bộ chiều dài ren.

Calip nút kiểm tra ren KHÔNG QUA được vặn bằng tay, không có lực quá mức, có thể vào cả hai đầu mút của calip vòng ren QUA đặc mới, nhưng không vượt quá một vòng ren 1).

4.1.3. Calip nút kiểm tra độ mài mòn dùng cho calip vòng ren QUA đặc mới.

...

...

...

Calip nút kiểm tra độ mài mòn được sử dụng để xác định rằng đường kính trung bình của calip vòng ren QUA không vượt quá giới hạn mài mòn. Điều này thể hiện đường kính trung bình của calip vòng ren QUA ở giới hạn mài mòn quy định.

4.1.3.2. Sử dụng

Calip kiểm tra độ mài mòn được vặn bằng tay, không có lực quá mức, có thể vào cả hai đầu mút của calip vòng ren QUA, nhưng không vượt quá một vòng ren¹⁾.

Nếu có thể vặn quá một vòng ren, calip vòng ren QUA không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật.

4.1.4. Calip vòng ren KHÔNG QUA đặc

4.1.4.1. Chức năng

Calip vòng ren KHÔNG QUA dùng để kiểm tra xem đường kính trung bình lý thuyết có vượt quá kích thước quy định nhỏ nhất. Việc kiểm tra bằng calip vòng ren KHÔNG QUA không phù hợp với nguyên tắc Taylor khi kiểm tra chi tiết máy cứng vững. Trong trường hợp chi tiết máy không cứng vững sự sai lệch nguyên tắc Taylor là ít quan trọng vì tính dễ uốn của chi tiết.

4.1.4.2. Kiểm tra

Calip vòng ren KHÔNG QUA đặc được chế tạo theo kích thước quy định phải được kiểm tra bằng calip nút kiểm tra ren QUA và KHÔNG QUA và nên được kiểm tra thường xuyên bằng calip nút kiểm tra độ mài mòn.

...

...

...

4.1.4.3. Sử dụng

Calip vòng ren KHÔNG QUA được vặn bằng tay không có lực quá mức, có thể được vặn tới cả hai mặt, nhưng không quá hai vòng ren¹⁾.

Nếu có thể vặn calip hơn hai vòng ren, ren không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật.

Calip vòng ren KHÔNG QUA không được qua hoàn toàn chi tiết ren có chiều dài tương ứng ba vòng ren hoặc ngắn hơn.

4.1.5. Clip nút kiểm tra ren dùng cho calip vòng ren KHÔNG QUA đặc mới

4.1.5.1. Chức năng

Calip nút kiểm tra (QUA và KHÔNG QUA) được sử dụng để kiểm tra giới hạn đường kính trung bình calip vòng ren KHÔNG QUA đặc mới. Calip nút kiểm tra ren QUA phải đảm bảo rằng đường kính tới đáy rãnh ren của calip vòng ren kiểm tra KHÔNG QUA đặc mới là không quá nhỏ.

Nếu calip kiểm tra độ mài mòn dùng cho calip vòng ren KHÔNG QUA được cung cấp, calip nút kiểm tra KHÔNG QUA có thể không cần đến

4.1.5.2. Sử dụng

...

...

...

Calip nút kiểm tra KHÔNG QUA được vặn bằng tay, không có lực quá mức phải đến được cả hai đáy của calip vòng ren KHÔNG QUA, nhưng không quá một vòng ren¹⁾.

4.1.6. Calip nút kiểm tra độ mài mòn dùng cho calip vòng ren KHÔNG QUA đặc

4.1.6.1. Chức năng

Calip nút kiểm tra độ mài mòn kiểm tra xem đường kính trung bình của calip vòng ren KHÔNG QUA có vượt quá giới hạn của độ mài mòn hay không. Điều này thể hiện đường kính trung bình của calip vòng ren KHÔNG QUA tại giới hạn mài mòn quy định.

Nếu calip nút kiểm tra KHÔNG QUA dùng cho calip vòng ren KHÔNG QUA được cung cấp, calip nút kiểm tra độ mài mòn có thể không cần đến.

4.1.6.2. Sử dụng

Calip nút kiểm tra độ mài mòn được vặn bằng tay, không có lực quá mức có thể vào được cả hai mặt mút của calip vòng ren KHÔNG QUA, nhưng không quá một vòng ren¹⁾.

Nếu có thể vặn nhiều hơn một vòng ren, calip vòng ren KHÔNG QUA không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật¹⁾.

4.2. Calip dùng cho ren trong

...

...

...

4.2.1.1. Chức năng

Calip nút ren QUA kiểm tra kích thước lý thuyết của ren trong trên phía QUA (đo đường kính trung bình lý thuyết). Điều này được thực hiện bằng cách kiểm tra giới hạn nhỏ nhất của đường kính trung bình, có tính đến sai lệch bước ren, sai số của góc cạnh ren, sự thay đổi của đường xoắn và sai lệch hình dạng (xuất phát từ độ tròn và tính không thẳng của trục ren trên chiều dài đo) mà nó tạo thành sự giảm biểu kiến của đường kính trung bình (đường kính trung bình lý thuyết). Ngoài ra, việc kiểm tra giới hạn nhỏ nhất của đường kính ngoài và kể cả chiều dài của cạnh ren thẳng là đủ, nghĩa là sự vê tròn tại chân của profin không xâm lấn quá xa phía trên cạnh ren.

Calip này chỉ ra giới hạn vật liệu lớn nhất.

Việc kiểm tra bằng calip nút ren QUA cần phù hợp với nguyên tắc Taylor (Xem ISO 1502).

4.2.1.2. Kiểm tra

Calip nút ren QUA cần được kiểm tra độ mài mòn thường xuyên.

Độ mài mòn của calip nút ren QUA được phát hiện bằng phép đo.

4.2.1.3. Sử dụng

Calip nút ren QUA được vặn bằng tay không có lực quá mức, phải lọt qua toàn bộ chiều dài ren. Nếu điều này là không thể, ren không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật.

...

...

...

4.2.2.1. Chức năng

Calip nút ren KHÔNG QUA kiểm tra xem đường kính lý thuyết có vượt quá kích thước lớn nhất quy định.

Calip nút ren KHÔNG QUA kiểm tra theo nguyên tắc Taylor (Xem ISO 1502)

4.2.2.2. Kiểm tra

Calip nút ren KHÔNG QUA phải được kiểm tra thường xuyên về độ mài mòn.

4.2.2.3. Sử dụng

Calip nút ren KHÔNG QUA được vặn bằng tay không có lực quá mức, có thể vào được cả hai mặt mút của chi tiết ren, nhưng không quá hai vòng ren.1)

Nếu có thể vặn calip hơn hai vòng ren, ren không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật.

Calip nút ren KHÔNG QUA không được qua toàn bộ chi tiết gia công có chiều dài tương ứng ba vòng ren hoặc ngắn hơn.

...

...

...

Ren không đầy đủ, kể cả nếu chúng được vát cạnh, vẫn đủ sắc để gãy. Để điều này không ảnh hưởng đến việc kiểm tra, khuyến nghị rằng phần không đầy đủ của ren phải được loại bỏ (xem Hình 1) hoặc nếu điều đó là không thể thì phải vát cạnh chân ren 27^o30’ (xem Hình 2).

Hình 1 - Điểm bắt đầu của ren đầy đủ

Hình 2 - Vát cạnh tại điểm bắt đầu của ren

6. Calip ren dùng cho ren ngoài

6.1. Phía QUA

6.1.1. Vị trí tương đối của miền dung sai đường kính trung bình

...

...

...

Hình 3 - Các vị trí tương đối của miền dung sai đường kính trung bình

6.1.2. Profin ren

Xem Hình 4

¹⁾ Khoảng hở này được để lại cho người sản xuất quyết định

Hình 4 - Profin ren

6.2. Phía KHÔNG QUA

6.2.1. Vị trí tương đối của miền dung sai đường kính trung bình

...

...

...

Hình 5 - Các vị trí tương đối của miền dung sai đường kính trung bình

6.2.2. Profin ren

Xem Hình 6

¹⁾ Khoảng hở này được để lại cho người sản xuất quyết định

Hình 6 - Profin ren

6.3. Giá trị số

Được cho trong TCVN 8887-1 (ISO 228-1):

...

...

...

Dung sai T_d2, cấp A hoặc B

6.3.1. Calip vòng ren và kiểm tra đối với ren ngoài cấp A 1)

Xem Bảng 2

Bảng 2 ^*

Kích thước tính bằng micromet

Ký hiệu

T_d2

T_R

T_PL

...

...

...

m

Z_R

W_NG

W_GO

1/16 và 1/8

107

16

10

10

...

...

...

2

13

18

1/4 và 3/8

125

16

10

10

17

...

...

...

13

18

1/2 đến 7/8

142

20

12

10

20

9

...

...

...

23

1 đến 2

180

20

12

10

20

9

17

...

...

...

2 1/4 đến 4

217

26

16

14

24

13

21

28

...

...

...

217

26

16

14

24

13

21

28

* Đối với calip vòng QUA, profin được phép không có bán kính với đường kính trong, tính bằng milimét, được cắt ngắn đến (d₁ + u + T_R/2) ± T_R/2

...

...

...

Ví dụ, đối với ren vòng QUA cỡ 1/16 và 1/8 (với P = 0,907 mm) cho phép có

(d₁ + 0,134 + 0,008) ± 0,008 = d₁ + 0,142 ± 0,008

6.3.2. Calip vòng ren và kiểm tra đối với ren ngoài cấp B

Phía KHÔNG QUA 2)

Xem Bảng 3

Bảng 3

Kích thước tính bằng micromet

Ký hiệu

T_d2

...

...

...

T_PL

T_CP

m

W_NG

1/16 và 1/8

214

26

16

14

...

...

...

21

1/4 và 3/8

250

26

16

14

24

21

1/2 đến 7/8

...

...

...

26

16

14

24

21

1 đến 2

360

34

20

...

...

...

30

28

2 1/4 đến 4

434

34

20

18

30

28

...

...

...

434

34

20

18

30

28

6.3.3. Giá trị khác là hàm số của bước ren P

Xem Bảng 4

Bảng 4

...

...

...

P

mm

Số ren trên 25,4 mm

b₃¹⁾

Dung sai trên nửa góc

Danh nghĩa

n

mm

Dung sai

...

...

...

mm

²⁾

phút

³⁾

phút

1/16 và 1/8

0,907

28

0

...

...

...

± 15

± 16

1/4 và 3/8

1,337

19

0,4

± 0,04

± 13

± 16

...

...

...

1,814

14

0,5

± 0,05

± 11

± 14

1 đến 6

2,309

11

...

...

...

± 0,05

± 10

± 14

¹⁾ Sự dịch chuyển lớn nhất cho phép giữa tâm của đáy rãnh b₃ và tâm của profin bằng S. Nếu sự dịch chuyển thực s nhỏ hơn S, giới hạn trên n + S của b₃ có thể vượt quá 2 lần hiệu S - s (có nghĩa là thừa nhận đối với khoảng cách giữa từng bề mặt bên của b₃ và tâm của profin giá trị ((n + S)/2)) ± S).

²⁾ Đối với profin với cạnh ren đầy đủ.

³⁾ Đối với profin với cạnh ren cắt ngắn.

6.3.4. Dung sai bước ren

Dung sai bước ren P là ± 0,5 mm được đo giữa hai ren bất kỳ trên chiều dài của calip.

7. Calip ren dùng cho ren trong

...

...

...

7.1.1. Vị trí tương đối của các miền dung sai đường kính trung bình

Xem Hình 7

Hình 7 - Các vị trí tương đối của miền dung sai đường kính trung bình

7.1.2. Profin ren

Xem Hình 8

¹⁾ Khoảng hở này được để lại cho người sản xuất quyết định

...

...

...

7.2. Trị số

Được cho trong TCVN 8887-1 (ISO 228-1)

P,D,D₁,D₂

Dung sai T_D2

7.2.1. Ren trong

Xem Bảng 5

Bảng 5

Kích thước tính bằng micromet

Ký hiệu

...

...

...

Z_PL

T_PL

W_NG

W_GO

1/16 và 1/8*

107

8

10

10

...

...

...

1/4 và 3/8

125

8

10

10

14

1/2 đến 7/8

142

13

...

...

...

13

19

1 đến 2

180

13

12

13

19

2 1/4 đến 4

...

...

...

18

16

17

23

4 1/2 đến 6

217

18

16

17

...

...

...

* Đối với calip nút QUA 1/16 và 1/8, profin được phép không có bán kính với đường kính ngoài, tính bằng milimét, được cắt ngắn đến (D - 0,134 - T_PL/2) ± T_PL/2 = D - 0,139 ± 0,005

7.2.2. Các giá trị khác là hàm số của bước ren P

Xem Bảng 6

Bảng 6

Ký hiệu

P

mm

Số ren trên 25,4

mm

...

...

...

Dung sai trên nửa góc

Danh nghĩa

n

mm

Dung sai

S

mm

²⁾

phút

...

...

...

phút

1/16 và 1/8

0,907

28

0

± 15

± 16

1/4 và 3/8

...

...

...

19

0,4

± 0,04

± 13

± 16

1/2 đến 7/8

1,814

14

0,5

...

...

...

± 11

± 14

1 đến 6

2,309

11

0,8

± 0,05

± 10

± 14

...

...

...

²⁾ Đối với profin với cạnh ren đầy đủ.

³⁾ Đối với profin với cạnh ren cắt ngắn.

7.2.3. Dung sai bước ren P

Dung sai bước ren P là ± 0,5 mm được đo giữa hai ren bất kỳ trên chiều dài của calip.

1) Số vòng ren được xác định khi không vặn calip nút hoặc calip vòng.

1) Số vòng ren được xác định khi không vặn calip nút

1) Vòng QUA và kiểm tra hợp lệ với ren cấp B

2) Với phía KHÔNG QUA, giống vòng trên và kiểm tra như cấp A (xem Bảng 2)

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8887-2:2011 (ISO 228-2:1987) về Ren ống cho mối nối kín áp không được chế tạo bằng ren - Phần 2: Kiểm tra xác nhận bằng calip giới hạn