NHIỆT |
|
|
|
Đại lượng |
Số mục |
Đại lượng |
Ký hiệu |
Định nghĩa |
Chú thích |
4-1 |
nhiệt độ nhiệt động lực |
T, (Q) |
|
Nhiệt độ nhiệt động lực là một trong những đại lượng cơ bản của SI. |
4-2 |
nhiệt độ Celsius |
t, J |
t = T – T0 trong đó T0 được định nghĩa bằng 273,15 K |
Nhiệt độ nhiệt động lực T0 thấp hơn nhiệt độ nhiệt động lực tại điểm ba của nước chính xác là 0,01 K. |
Đơn vị
NHIỆT
Số mục
Tên đơn vị
Ký hiệu quốc tế
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hệ số chuyển đổi và chú thích
4.1.a
kenvin
K
Kenvin, đơn vị nhiệt độ động lực là 1/273,16 nhiệt độ nhiệt động lực của điểm ba của nước
Đơn vị của khoảng hoặc hiệu nhiệt độ nhiệt động lực và nhiệt độ Celsius là như nhau.
CGPM khuyến nghị các khoảng hoặc hiệu như thế phải được biểu thị theo kenvin (K) hoặc độ Celsius (0C). Các tên gọi khác như “độ” hoặc “độ bách phân” không nên áp dụng.
Cần chú ý là trước ký hiệu 0C cho độ Celsius phải có một khoảng cách (xem TCVN 6398-0 : 1998 mục 3.4).
Thang nhiệt độ quốc tế 1990 (ITS-90)
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Các đại lượng tương ứng với nhiệt độ nhiệt động lực và nhiệt độ Celsius xác định theo thang này (ITS-90) được biểu thị bởi T90 và t90 (thay thế cho T68 và t68 của IPTS-68-75).
Trong đó:
t90 = T90 – T0
T90 gọi là nhiệt độ kenvin quốc tế và t90 gọi là nhiệt độ Celsius quốc tế. Đơn vị của T90 và t90 tương ứng là kenvin (K) và độ Celsius (0C) như của T và t. Để biết chi tiết hơn xem Metrologia 27 (1990) No.1.
4.2.a
Độ Celsius
0C
Độ Celsius là tên riêng của kenvin dùng để thể hiện các giá trị của nhiệt độ Celsius
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đại lượng
Số mục
Đại lượng
Ký hiệu
Định nghĩa
Chú thích
4-3.1
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
al
Các đại lượng từ 4.3.1 đến 4.4 không thể định nghĩa một cách đầy đủ trừ khi dạng biến đổi được quy định.
4-3.2
hệ số nở thể tích
av, a, (g)
Chỉ số trong ký hiệu có thể bỏ nếu không sợ bị nhầm lẫn.
4-3.3
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
ap
Tên gọi hệ số áp suất và ký hiệu b cũng được dùng cho đại lượng 4.3.3
4-4
hệ số áp suất
b
4-5.1
độ nén đẳng nhiệt
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
kT = -
4-5.2
độ nén đẳng entropy
ks
ks = -
4-6
nhiệt, nhiệt lượng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Nhiệt lượng truyền trong quá trình chuyển pha đẳng nhiệt, trước đây gọi là “nhiệt ẩn” với ký hiệu L, cần trình bày thành sự biến đổi của hàm nhiệt động lực phù hợp, thí dụ T, DS, ở đây DS là sự biến đổi entropy, hoặc DH là sự biến đổi entanpy.
4-7
thông lượng nhiệt
F
Tốc độ nhiệt truyền qua một bề mặt đã cho
Đơn vị
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
NHIỆT (tiếp theo)
Số mục
Tên đơn vị
Ký hiệu quốc tế
Định nghĩa
Hệ số chuyển đổi và chú thích
4-3.a
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
K-1
4-4.a
pascan trên kenvin
Pa/K
4-5.a
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Pa-1
4-6.a
jun
J
4-7.a
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
W
NHIỆT (tiếp theo)
Đại lượng
Số mục
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Ký hiệu
Định nghĩa
Chú thích
4.8
thông lượng nhiệt bề mặt mật độ thông lượng nhiệt
q, j
Thông lượng nhiệt chia cho diện tích
4-9
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
l (k)
Thông lượng nhiệt bề mặt chia cho gradien nhiệt độ
4-10.1
hệ số truyền nhiệt
K, (k)
Thông lượng nhiệt bề mặt chia cho hiệu nhiệt độ
Trong công nghệ xây dựng đại lượng này ký hiệu là U.
4-10.2
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
h, (a)
q = h (Ts – Tr)
Trong đó:
Ts là nhiệt độ bề mặt
Tr là nhiệt độ gốc của môi trường bao quanh bên ngoài
4-11
độ cách nhiệt, hệ số cách nhiệt
M
Hiệu nhiệt độ chia cho thông lượng nhiệt bề mặt
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Trong công nghệ xây dựng đại lượng này thường được gọi là nhiệt trở ký hiệu là R.
4-12
nhiệt trở
R
Hiệu nhiệt độ chia cho thông lượng nhiệt
Xem chú thích 4-11.
4-13
nhiệt dẫn
G
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Xem chú thích 4-11.
4-14
độ khuyếch tán nhiệt
a
a =
trong đó:
l là hệ số dẫn nhiệt
r là khối lượng riêng
cp là nhiệt dung khối đẳng áp
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đơn vị
NHIỆT (tiếp theo)
Số mục
Tên đơn vị
Ký hiệu quốc tế
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hệ số chuyển đổi và chú thích
4-8.a
oat trên mét vuông
W/m2
4-9.a
oat trên mét kenvin
W/(m.K)
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-10.a
oat trên mét vuông kenvin
W/(m2.K)
4-11.a
mét vuông kenvin trên oat
m2.K/W
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-12.a
kenvin trên oat
K/W
4-13.a
oát trên kenvin
W/K
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-14.a
mét vuông trên giây
m2/s
NHIỆT
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đại lượng
Số mục
Đại lượng
Ký hiệu
Định nghĩa
Chú thích
4-15
nhiệt dung
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
C = dQ/dT
Trong đó:
dQ là nhiệt lượng hệ nhận thêm
dT là biến thiên nhiệt độ của hệ sau khi hệ nhận thêm dQ
Đại lượng này không thể định nghĩa một cách đầy đủ trừ khi dạng biến đổi được quy định.
4-16.1
nhiệt dung khối, nhiệt dung riêng
c
Nhiệt dung chia cho khối lượng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-16.2
nhiệt dung khối đẳng áp,
nhiệt dung riêng đẳng áp
cp
4-16.3
nhiệt dung khối đẳng tích,
nhiệt dung riêng đẳng tích
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-16.4
nhiệt dung bão hòa,
nhiệt dung riêng bão hòa
csat
4-17.1
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
tỷ số nhiệt dung riêng
g
g = cp/cv
4-17.2
số mũ đẳng entropy
l
k = -
Với khí lý tưởng k bằng g
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đơn vị
NHIỆT (tiếp theo)
Số mục
Tên đơn vị
Ký hiệu quốc tế
Định nghĩa
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-15.a
jun trên kenvin
J/K
4-16.a
jun trên kilôgam kenvin
J/(kg.K)
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-17.a
một
1
Xem lời giới thiệu, mục 0.3.2
NHIỆT (tiếp theo)
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Số mục
Đại lượng
Ký hiệu
Định nghĩa
Chú thích
4-18
entropy
S
Khi hệ nhận một lượng nhiệt dQ entropy của một hệ có nhiệt độ nhiệt động lực T tăng thêm một lượng dS = dQ/T, khi quá trình biến đổi của hệ là thuận nghịch
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-19
entropy khối, entropy riêng
s
Entropy chia cho khối lượng
Đối với các đại lượng mol tương ứng, xem TCVN 6398-8.
4-20.1
năng lượng
E
Tất cả các loại năng lượng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-20.2
năng lượng nhiệt động lực
U
Đối với hệ nhiệt động lực kín
DU = Q + W
Trong đó:
Q là nhiệt lượng hệ nhận
W là công thực hiện trên hệ
Năng lượng nhiệt động lực còn gọi là nội năng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
entanpy
H
H = U + pV
4-20.4
năng lượng tự do Helmholtz, hàm Helmholtz
A, F
A = U - TS
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
năng lượng tự do Gibbs, hàm Gibbs
G
G = U + pV - TS
G = H – TS
Đơn vị
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Số mục
Tên đơn vị
Ký hiệu
Định nghĩa
Hệ số chuyển đổi và chú thích
4 – 18.a
jun trên kenvin
J/K
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-19.a
jun trên kilôgam kenvin
J/(kg.K)
4-20.a
jun
J
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
NHIỆT (kết thúc)
Đại lượng
Số mục
Đại lượng
Ký hiệu
Định nghĩa
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-21.1
năng lượng khối,
năng lượng riêng
e
Năng lượng chia cho khối lượng
Đối với các đại lượng mol tương ứng, xem TCVN 6398-8.
4-21.2
năng lượng nhiệt động lực khối,
năng lượng nhiệt động lực riêng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Năng lượng nhiệt động lực chia cho khối lượng
Năng lượng nhiệt động lực khối còn gọi là nội năng khối.
4-21.3
entanpy khối,
entanpy riêng
h
Entanpy chia cho khối lượng
4-21.4
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
hàm Helmholz riêng
a, f
Năng lượng tự do Helmholz chia cho khối lượng
4-21.5
năng lượng tự do Gibbs khối,
năng lượng tự do Gibbs riêng
g
Năng lượng tự do Gibbs chia cho khối lượng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-22
hàm Massieu
J
J = - A/T
4-23
hàm Planck
Y
Y = - G/T
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đơn vị
NHIỆT (kết thúc)
Số mục
Tên đơn vị
Ký hiệu quốc tế
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hệ số chuyển đổi và chú thích
4-21.a
jun trên kilôgam
J/kg
4-22.a
jun trên kenvin
J/K
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-23.a
jun trên kenvin
J/K
(tham khảo)
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Không nên sử dụng các đơn vị này
Số mục của đại lượng
Đại lượng
Số mục của đơn vị
Tên đơn vị và ký hiệu
Hệ số chuyển đổi và chú thích
4-1
nhiệt độ nhiệt động lực
4-1.A.a
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
0R
1 0R =
Trước ký hiệu 0R của độ Rankine cần phải có một khoảng cách
-
nhiệt độ Fahrenhiet, tF
4-2.A.a
độ Fahrenheit: 0F
Đơn vị độ Fahrenheit và độ Rankine là như nhau.
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-6
nhiệt,
nhiệt lượng
4-6.A.a
đơn vị nhiệt
Anh:
Btu
1 Btu = 788,169 ft . lbt
= 1 055,056 J
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-7
thông lượng nhiệt
4-7.A.a
đơn vị nhiệt Anh trên giờ:
Btu/h
1 Btu/h = 0,293 071 1 W
4-9
hệ số dẫn nhiệt
4-9.A.a
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Btu/(s . ft . 0R)
1 Btu/(si . ft . 0R) = 6 230,64 W/(m . K)
4-10
hệ số truyền nhiệt
4-10.A.a
đơn vị nhiệt Anh trên giây foot bình phương độ Rankine:
Btu/(s . ft2 . 0R)
1 Btu/(s . ft2 . 0R) = 20 441,7 W/(m2 . K)
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-10.A.b
đơn vị nhiệt Anh trên giờ foot bình phương độ Rankine:
Btu/(h . ft2 . 0R)
1 Btu/(h . ft2 . 0R) = 5,678 26 W/(m2 . K)
4-14
độ khuyếch tán nhiệt
4-14.A.a
foot bình phương trên giây: ft2/s
1 ft2/s = 0,092 903 04 m2/s (chính xác)
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
nhiệt dung khối,
nhiệt dung riêng
4-16.A.a
đơn vị nhiệt Anh trên pound độ Rankine: Btu/(Ib . 0R)
1 Btu/(Ib . 0R) = 4 186,8 J/(kg . K) (chính xác)
4-19
entropy khối,
entropy riêng
4-19.A.a
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1 Btu/(Ib . 0R) = 4 186,8 J/(kg . K) (chính xác)
4-21.1
năng lượng khối,
năng lượng riêng
4-21.A.a
đơn vị nhiệt Anh trên pound: Btu/Ib
1 Btu/Ib = 2 326 J/kg (chính xác)
4-21.2
năng lượng nhiệt động lực khối
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-21.3
entanpy khối,
entanpy riêng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
năng lượng tự do Helmholz khối,
năng lượng tự do Helmholz riêng,
hàm Helmholz riêng
4-21.A.a
đơn vị nhiệt Anh trên pound: Btu/Ib
1 Btu/Ib = 2 326 J/kg (chính xác)
4-21.5
năng lượng tự do Gibbs khối,
năng lượng tự do Gibbs riêng,
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
(tham khảo)
Những đơn vị khác đưa ra để tham khảo, đặc biệt về hệ số chuyển đổi
Không nên sử dụng các đơn vị này
Số mục của đại lượng
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Số mục của đơn vị
Tên đơn vị và ký hiệu
Hệ số chuyển đổi và chú thích
4-6
nhiệt,
nhiệt lượng
4-6.A.a
calo ở 15 0C:
cal15
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1 cal15 = 4,185 5 J
Độ không đảm bảo của giá trị này là 0,0005 J.
Năm 1934 Hiệp hội Quốc tế về Vật lý thuần túy và Vật lý ứng dụng đã công bố định nghĩa tương tự cho “gam-calo”. Ủy ban tư vấn về đo nhiệt độ và đo nhiệt độ và đo nhiệt lượng đã chấp nhận hệ số chuyển đổi này và CIPM (1950) đã chấp nhận là giá trị chính xác nhất tại thời điểm đó được suy ra từ thực nghiệm.
4-6.B.b
calo I .T. : calIT
Hội nghị Quốc tế về Tính chất của Hơi nước lần thứ 5 (London, tháng 7 năm 1856) đã chấp nhận định nghĩa về calo I.T. như sau:
1 calIT = 4,186 8 J
...
...
...
Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4-6.B.c
calo nhiệt hóa:
calth
1 calth = 4,184 J (chính xác).
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6398-4:1999 về Đại lượng và đơn vị - Phần 4: Nhiệt
Số hiệu: | TCVN6398-4:1999 |
---|---|
Loại văn bản: | Tiêu chuẩn Việt Nam |
Nơi ban hành: | *** |
Người ký: | *** |
Ngày ban hành: | 01/01/1999 |
Ngày hiệu lực: | Đã biết |
Tình trạng: | Đã biết |
Văn bản đang xem
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6398-4:1999 về Đại lượng và đơn vị - Phần 4: Nhiệt
Chưa có Video