1) Bông nguyên giảm khối lượng khi xử lý bằng các phương pháp này. Lượng giảm lên đến gần 3% khối lượng đã sấy khô cuối cùng trong lò.

2) Lanh giảm khối lượng khi xử lý bằng phương pháp này. Lượng giảm phụ thuộc vào loại sợi dệt nên sản phẩm. Lượng gỉảm khoảng chừng như sau : sợi tẩy trắng 2%, sợi nấu 3% và sợi mộc 4%.

3. Đay giảm khối lượng khoảng 0,5% khi xử lý bàng phương pháp này.

4) Polyamit 6,6 (nylon 6,6) có thể giảm khối lượng của chất xơ tới 1% khi xử lý bằng phương pháp này. Sự giảm khối lượng của polyamit 6 (nylon 6) có thể biến đổi giữa 1% và 3%.

PHỤ LỤC

TRÌNH TỰ TÁCH CHẤT KHÔNG PHẢI XƠ (PHI XƠ)

A.1. Dầu, mỡ và sáp

Chiết xuất mẫu thử trong máy Sốclét bằng dầu nhẹ, (chưng cất giữa 40 và 60°C) tối thiểu trong một giờ với tốc độ tối thiểu là sáu chu kỳ trong một giờ. Việc này cũng giống như phần đầu của việc xử lý sơ bộ yêu cầu ở 1.6.2. của TCVN 5465-1991.

...

...

...

Chiết xuất mẫu thử trong máy Sốclét bằng một hỗn hợp 1 thể tích toluen với 3 thể tích rượu metylic xem như dung môi, tối thiểu trong 2h, với tốc độ tối thiểu là 6 chu kỳ trong 1h.

Chú thích: Có một phương pháp được chấp nhận để tách dầu tẩm ướt khỏi tơ tằm dùng benzen nhưng vì tính độc của benzen nên người ta đề nghị phương pháp trên.

A.3. Tinh bột

Ngâm mẫu thí nghiệm vào dung dịch mới chuẩn bị chứa 0,1% khối lượng của tác nhân làm ướt không mang ion cùng với một chế phẩm amilaza thích hợp, dùng một tỷ lệ dung dịch/mẫu thử là 100/1. Nồng độ của chế phẩm amilaza và trị số pH, nhiệt độ và thời gian xử lý phải do người sản xuất quy định. Chuyển mẫu thử vào nước sôi và đun sôi nó trong 15 phút. Dùng dung dịch nước iot loãng trong kaliiodua để thử sự tách hoàn toàn tinh bột. Khi toàn bộ tinh bột được tách, rũ kỹ mẫu thử trong nước, vắt hay ép và sấy khô mẫu.

A.4. Keo camet và tinh bột

Đun sôi mẫu thử trong nước 5 phút, dùng tỷ lệ chất lỏng/mẫu thử là 100/1. Lặp lại trình tự này với một phần nước mới. Sau đó tiến hành thử theo trình tự đã mô tả ở A.3.

A.5. Hồ hattamarin

Đun sôi mẫu thử trong 5 phút, dùng tỷ lệ chất lỏng/mẫu thí nghiệm là 100/1. Lặp lại trình tự này với một phần nước mới.

Chú thích: Hồ chuẩn bị từ bột hạt tamarin chưa bóc vỏ, nghiền thô không thể bị tách hoàn toàn bằng phương pháp này

...

...

...

Ngâm và khuấy mẫu thử trong 30 phút trong một dung dịch bằng ít nhất là 100 lần khối lượng của mẫu, chứa 2g/l xà phòng hay chất tẩy rửa thích hợp khác là 2g/l natri hydroxlt ở 70 đến 75^oC. Giũ 3 lần 5 phút trong nước cất ở 85^oC, vắt, ép, hay vắt ly tâm và sấy khô mẫu.

A.7. Gelatin và rượu polyvinyl

Xử lý mẫu thử trong một dung dịch (dùng một tỷ lệ tối thiểu của dung dịch/mẫu thử là 100/1) chứa 1g/l chất hoạt động bề mặt không mang ion; 1g/l chất hoạt động bề mặt mang anion, và 1g/l natri cacbonat khan, trong 90 phút ở 60^oC, sau đó trong 90 phút cũng ở máng ấy ở 70 đến 75^oC. Rửa và sấy mẫu thử.

A.8. Tinh bột và rượu Polyvinyl

Tiến hành theo trình tự đã mô tả ở A.3, sau đó theo trình tự ở A.7, có sấy khô trung gian.

A.9. Polyvinyl axetat

Chiết xuất mẫu thử trong một máy Sốclét bằng axeton ít nhất 3 giờ, với tốc độ tối thiểu là sáu chu kỳ trong 1h.

A.10. Hồ dầu lanh

Tiến hành theo trình tự đã mô tả ở A.1, sau đó theo trình tự ở A.7.

...

...

...

Chiết xuất mẫu thử bằng một dung dịch 25g/l axit octophotphoric 50% và 50g/l urê ở 80^oC trong 10 phút, một tỉ lệ chất lỏng/mẫu thí nghiệm là 100/1. Giặt mẫu thử bằng nước, tháo nước và giặt trong dung dịch natri cacbonat 0,1%, và cuối cùng giật kỹ bằng nước.

Chú thích: Phương pháp này phá hủy ít nhiều xơ Cupro, visco, modan, axetat khử axetyl, axetat và triaxetat.

A.12. Nhựa bitum, creozot và hắc ín

Chiết xuất mẫu thử bằng diclometal (clorua metylen) trong máy Sốclét. Thời gian xử lý tùy thuộc vào lượng chất không phải là xơ có mặt, và có thể cần phải thay đổi dung môi.

Chú thích: Việc chiết xuất đay bằng dicolometan cũng có thể tách được dầu tẩm, dầu này có thể có thới 5% hoặc lớn hơn.

A.13. Etexenlulo

A.13.1. Metyl xenlulo hòa tan trong nước lạnh.

Ngâm mẫu thử vào nước lạnh trong 2h. Giũ mẫu nhiều lần trong nước lạnh, có vắt mạnh.

A.13.2. Ete xenlulo không tan trong nước nhưng tan trong kiềm.

...

...

...

A.14. Natrat xelulo

Ngâm mẫu thử vào axeton ở nhiệt độ phòng trong 1h, dùng một tỉ lệ chất lỏng/mẫu thử là 100/1. Để ráo, giặt mẫu thử với 3 phần axeton mới và làm bốc hơi dung môi mang theo.

A.15. Clorua Polyvinyl

Ngâm mẫu thử vào tetrahydrofuran ở nhiệt độ phòng trong 1h, dùng một tỉ lệ dung môi/mẫu thử là 100/1. Nếu cần thiết thì nạo clorua polyvinyl đã bị mềm. Để ráo, giặt mẫu thử trong 3 phần tetrahydrofuran mới, để ráo, làm bốc hơi dung môi mang theo.

Chú ý: Vì có nguy cơ nổ nên không thu hồi tetrahydrofuran bằng chưng cất.

A.16. Các olest

Ngâm mẫu thử vào dung dịch axit clohydric khoảng 0,2N ở nhiệt độ của môi trường xung quanh cho đến khi thấm ướt hoàn toàn. Giặt kỹ mẫu thử và làm khô. Chiết xuất mẫu thử trong máy Sốclét bằng diclometan (clorua metylen) trong 1 giờ với tốc độ tối thiểu là 6 chu kỳ trong 1 giờ.

A.17. Crôm, sắt và đồng oxyt

Chú thích: Phương pháp này không áp dụng được nếu thuốc nhuộm chứa crôm đã được đưa vào vật liệu thử.

...

...

...

A.18. Pentaclophenyl laurat (PCPL)

Chiết xuất mẫu thử trong máy Sốc-lét bằng toluen trong 4h, với tốc độ tối thiểu là 6 chu kỳ trong 1h.

A.19. Các polyetylen

Chiết xuất mẫu thử nghiệm bằng toluen sôi có hồi lưu.

Chú thích: Vật liệu phải ngâm hoàn toàn vào dung môi sôi.

A.20. Các Polyuretan

Không có một phương pháp thỏa mãn hoàn toàn, nhưng phương pháp dưới dây có thể thích hợp :

Một vài loại Polyuretan có thể được tách ra bằng cách hòa tan trong dimetyl sunfoxit hay diclometan (clorua metylen), và sau đó giặt lại mẫu thử nhiều lần bằng những lượng dung môi mới. Khi thành phần xơ của mẫu cho phép, một vài polyuretan có thể được tách ra bằng cách thủy phân trong dung dịch nước sôi chứa 50g/l natri hydroxi. Có thể thay bằng dung dịch nước chứa 50g/l natri hydroxit và 100g/l rượu etylic, ở nhiệt độ trên 50^oC.

Chú thích: Dimetyl sunfoxit là chất độc.

...

...

...

Không có một phương pháp hoàn toàn thỏa mãn, nhưng phương pháp dưới đây có thể dùng được:

Ngâm mẫu thử trong một dung môi nóng dễ bay hơi, làm trương mạnh cao su (ví dụ như benzen) và khi cao su bị trương hoàn toàn thì tách cao su càng nhiều càng tốt bằng cách nạo. Trong một vài trường hợp cũng có thể, khi sợi dệt nằm lộ ra ngoài, chi thấm ướt mặt vật liệu dệt và lột hầu như cùng một lúc cao su và các lớp sợi dệt riêng rẽ. Tiếp tục đun nóng không ngừng khuấy đảo mẫu còn lại, trong p-diclobenzen nóng chảy với khối lượng gấp 50 lần hay lớn hơn so với khối lượng mẫu, dùng bình đáy bằng gắn với bộ ngưng có cổ rộng (để đủ không khí vào) và tốt hơn cả là với một máy khuấy từ và một bếp điện.

Sau 45 phút, thêm 1 phần terbutyl hydroperoxit loại 70% ứng với 4 phần p-diclobenzen hiện có. Đun sôi cho dến khi cao su phân hủy hoàn toàn (2h là thời gian trung bình). Làm nguội bình đến khoảng 60^oC và thêm benzen vào với cùng thể tích. Lọc và rửa thành phần sợi dệt nhiều lần trong benzen nóng.

Cao su nitril (ví dụ như cao su acrylonitril -butadien) có thể yêu cầu phải bổ sung cùng một thể tích nitrobenzen như butyl hydroperoxit bậc ba để tăng nhanh quá trình hòa tan.

Chú thích:

1- Cao su thiên nhiên phải hòa tan sau khi đun sôi chỉ trong p-diclobenzen trong một vài giờ trong không khí. Cũng có thể hòa tan bằng cách đun nóng trong ete diphenyl ở 150 - 160 ^oC sau 2 h, và sau đó giặt mẫu thử trong benzen.

2- Những xử lý như trên có đặc điểm oxy hóa mạnh và các tính chất của vật liệu dệt có thể bị ảnh hưởng rõ rệt.

Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5464:1991 (ISO/TR 5090 - 1977) về Vật liệu dệt - Các phương pháp tách chất không phải là xơ trước khi phân tích định lượng hỗn hợp do Ủy ban Khoa học Nhà nước ban hành