2) tần số quay của trục khuỷu hoặc trục thu công suất hoặc h_d, s^-1;

3) nhiệt độ làm mát T_cool, K;

4) nhiệt độ dầu bôi trơn tại cửa ra của động cơ T_o, K;

5) áp suất dầu bôi trơn tại cửa vào động cơ, P_o, kPa;

6) nhiệt độ khí thải, T_g, K;

7) tiêu hao nhiên liệu G_f, kg/h.

3.6. Thời gian chu trình đo khi tiến hành thử động cơ để xác định tiêu hao dầu bôi trơn phải là 3 giờ đến 10 giờ và giá trị được chọn theo bảng, phụ thuộc vào dung tích hệ thống bôi trơn động cơ và lượng tiêu hao dầu dự kiến.

Tỷ suất dung tích hệ thống bôi trơn động cơ,
g/kW

Thời gian chu trình đo, h với tỷ suất tiêu hao dầu dự kiến,
g/(KW.h)

...

...

...

Lớn hơn 1 đến 2

Lớn hơn 2

Đến 300

Lớn hơn 300 đến 600

Lớn hơn 600

6

8

10

4

...

...

...

8

3

4

6

3.7. Sai số cho phép lớn nhất của phép đo tiêu hao dầu bôi trơn theo các quy định hiện hành.

Ví dụ tính toán sai số tương đối chung của phép đo tiêu hao dầu bôi trơn được dẫn trong Phụ lục 2.

4. Xử lý kết quả thử

4.1. Tiêu hao (G) dầu bôi trơn tuần hoàn hoặc theo xi lanh đo bằng gam trên giờ được tính theo công thức:

                                               (2)

...

...

...

Ví dụ tính toán đại lượng ∆G và t được dẫn ra trong Phụ lục 2.

4.2. Tỷ suất tiêu hao (g_o) dầu bôi trơn tuần hoàn hoặc theo xi lanh đo bằng gam trên kilôoát - giờ, được tính theo công thức:

                                   (3)

trong đó: P_e là công suất hữu ích của động cơ trong thời gian đo, kW .

Công suất hữu ích của động cơ được tính theo các công thức có tính đến các chỉ tiêu tải trọng định trước.

4.3. Tiêu hao tương đối của dầu bôi trơn tuần hoàn hoặc theo xilanh (g_g) đo bằng số phần trăm tiêu hao nhiên liệu tính theo công thức:

                                        (4)

4.4. Giá trị lớn nhất của sai số tương đối chung của phép đo tiêu hao dầu bôi trơn (dg) đo bằng phần trăm, được tính theo công thức:

      (5)

...

...

...

∆G₁ là sai số cho phép đo tiêu hao thay đổi nhiệt độ dầu bôi trơn trong thời gian đo, g;

∆G₂ là sai số cho phép tiêu hao dầu bôi trơn đo thay đổi mức dầu trong thời gian đo, g;

V là thể tích dầu trong hệ thống bôi trơn, cm³;

r, ∆r là khối lượng riêng dầu và thay đổi khối lượng riêng dầu tạo ra do thay đổi nhiệt độ của dầu g/cm³;

s là diện tích bề mặt dầu trong cácte hoặc bình tuần hoàn, cm3;

∆h là độ chính xác giữ mức dầu trong thời gian đo, cm.

PHỤ LỤC 1

Giải thích các khái niệm cơ bản được sử dụng trong tiêu chuẩn này.

...

...

...

Giải thích

1. Tiêu hao dầu bôi trơn tuần hoàn hoặc theo xi lanh.

2. Tỷ suất tiêu hao dầu bôi trơn tuần hoàn hoặc theo xi lanh

3. Tiêu hao tương đối dầu bôi trơn

4. Tiêu hao nhiên liệu

5. Lưu lượng của bơm

6. Hành trình đo

Lượng dầu tiêu hao không hoàn lại trong động cơ trong một đơn vị thời gian.

Tiêu hao dầu bôi trơn trên một đơn vị công suất động cơ tính bằng khi tải trọng đủ.

...

...

...

Lượng nhiên liệu tiêu hao trong một đơn vị thời gian.

Thể tích cần được đưa đến bằng bơm trong một giờ làm việc.

Cácte động cơ - thùng tĩnh phụ - bình đo - các te động cơ.

PHỤ LỤC 2

Các ví dụ tính tiêu hao dầu bôi trơn và sai số phép đo

Ví dụ: tính tiêu hao dầu của động cơ 44105/13 khi ghi nhận liên tục kết quả đo (P_e = 25 kW , G_f = 6,250 kg/h)

1.1. Ghi biểu đồ thay đổi lượng dầu bôi trơn trong bình đo 5 để đo mức tiêu hao (Hình 2).

1.2. Tiến hành vẽ đường trung bình 2 của biểu đồ.

...

...

...

∆G = ∆G₁M_g                              (6)

t = ∆tM_t                                    (7)

trong đó:

∆G₁ là mức giảm lượng dầu trong bình đo đo theo đường trung bình 2, mm;

∆t là thời gian chu trình đo đo theo đường trung bình 2, mm;

M_g là tỉ đồ biểu đồ khối lượng, g/mm;

M_t là tỉ lệ biểu đồ thời gian, h/mm.

Qua hình 2 thu được:

∆G₁ = 43 mm;

...

...

...

∆t = 79 mm;

Mt = 0,05 h/mm.

Do vậy: ∆G = 215 g; t = 3,95 h

Hình 2

Biểu đồ xác định tiêu hao dầu khi giao nhận liên tục kết quả đo và vẽ đường trung bình kết quả đo.

1 - Biểu đồ thay đổi lượng dầu trong bình;

2 - Đường trung bình của đoạn đo của biểu đồ;

∆G - Tiêu hao dầu trong thời gian đo chọn trước;

...

...

...

C - Đoạn giảm lượng dầu trong bình do trong quá trình thử đo tiêu hao trong động cơ;

1 h, 100 g - Tỉ lệ biểu đồ thời gian và khối lượng dầu để lập biểu đồ.

1.4. Tính giá trị tiêu hao dầu theo các công thức (2) + (4)

 g/h;

g/kW.h;

%.

Ví dụ: Tính tiêu hao dầu bôi trơn của động cơ

4 g 8,5/11 khi đo kết quả ngắt quãng (P_e = 20 kW ; G_f = 5,1 kg/h).

2.1. Xác định momen thời gian t_i, được tính từ khởi đầu chu kỳ đo, các giá trị gián đoạn G_i trong hình đo 5 để tính tiêu hao dầu (Hình 1).

...

...

...

Bảng 2

K

t₁. h

G₁.g

t₁².h²

G₁.t₁.g.h

1

2

3

...

...

...

5

6

7

8

9

10

11

12

13

...

...

...

15

16

17

0,00

0,25

0,50

0,75

1,00

...

...

...

1,50

1,75

2,00

2,25

3,50

2,75

3,00

3,25

3,50

...

...

...

4,00

34

515

507

502

495

490

480

475

...

...

...

467

465

460

450

445

435

430

425

422

...

...

...

0,0000

0,0625

0,2500

0,5625

1,0000

1,5625

2,2500

3,0625

4,0000

...

...

...

6,2500

7,5625

9,0000

10,5625

12,2500

14,0625

16,0000

93,5000

0,00

...

...

...

251,00

371,25

490,00

600,00

712,50

822,50

934,00

1046,25

1150,00

...

...

...

1335,00

1413,75

1505,00

1593,75

1699,00

15277,25

2.2. Theo nguyên tắc bình phương nhỏ nhất sử dụng các số liệu của Bảng 2 xác định tiêu hao dầu G theo công thức:

                    (8)

Theo kết quả ghi nhận: K = 17;

...

...

...

Vì vậy:

2.3. Tính các giá trị tiêu hao dầu theo công thức (3) và (4)

Ví dụ 3: Tính độ sai lệch phép đo tiêu hao dầu bôi trơn động cơ (P_e = 15 kW ; g_o = 2 g/kW.h V = 5000 cm³; S = 300 cm²).

3.1. Tính thay đổi tỉ trọng dầu do nhiệt, theo công thức:

∆r = ∆T. K

trong đó:

...

...

...

∆T - SK theo Bảng 3 của (ST SEV 1582 - 79)

k - hệ số đặc trưng thay đổi tỉ trọng dầu do nhiệt g/ cm³, (đối với dầu r = 0,9 g/ cm³ hệ số k = 0,00065 hệ số k = 0,00065 g/cm³.K)

Do vậy: ∆r = 8 . 0,00065 = 0,0052 g/cm³.

3.2. Theo Bảng 1 chọn t = 6 h;

theo 2.4 chọn ∆h = 0,1 cm.

3.3. Xác định sai số phép đo, theo công thức (5)

3.4. Kết quả xác định sai lệch phép đo cho thấy sai số phép đo vượt quá giá trị cho phép lớn nhất theo ST SEV 1582 : 1979. Do vậy khi thử để xác định tiêu hao dầu phải giữ sao cho sự dao động

nhiệt độ ∆T nằm trong giới hạn hẹp hơn hoặc phải tăng thời gian đo.

...

...

...

PHỤ LỤC 3

Các tiêu chuẩn quốc tế tham khảo

ST SEV 1582 : 1979, Động cơ đốt trong kiểu pittông - Phương pháp xác định tiêu hao nhiên liệu.

ST SEV 1798 : 1979, Hệ thống tài liệu thiết kế - Tài liệu sử dụng sản phẩm kỹ thuật dân dụng.

Tiêu chuẩn Việt Nam tương đương là TCVN 4176 : 1985.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4924:1989 về Động cơ đốt trong kiểu pitông - Phương pháp xác định tiêu hao dầu