5.2  Các chỉ tiêu chất lượng của gạo lật được quy định trong Bảng 2.

Bảng 2 - Các chỉ tiêu chất lượng của gạo lật

Loại gạo

Thành phần của hạt

Các loại hạt khác, % khối lượng, không lớn hơn

Tạp chất, % khối lượng, không lớn hơn

Thóc lẫn, số hạt/kg, không lớn hơn

Độ ẩm, % khối lượng, không lớn hơn

Hạt nguyên, % khối lượng, không nhỏ hơn

...

...

...

Hạt hư hỏng

Hạt đỏ

Hạt vàng

Hạt bạc phấn

Hạt xanh non

Hạt rạn nứt

Hạt lẫn loại

5%

75

...

...

...

3,5

2,0

1,5

6,0

5,0

5,0

8,0

0,3

3

...

...

...

10%

70

12^b)

4,0

3,0

1.5

7,0

6,0

6,0

...

...

...

0,3

5

14,5

^a) Chiều dài tấm từ 0,35 L đến 0,75 L (L là chiều dài trung bình của hạt gạo lật);

^b) Chiều dài tấm từ 0,35 L đến 0,7 L

6  Yêu cầu về an toàn thực phẩm

6.1  Thuốc bảo vệ thực vật

Giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cho phép có trong gạo lật theo quy định hiện hành.

6.2  Kim loại nặng

...

...

...

6.3  Độc tố vi nấm

Giới hạn tối đa độc tố vi nấm trong gạo lật theo quy định hiện hành.

7  Phương pháp thử

7.1  Lấy mẫu, theo TCVN 9027:2011 (ISO 24333:2009).

7.2  Chuẩn bị mẫu thử

7.2.1  Thiết bị, dụng cụ

7.2.1.1  Dụng cụ chia mẫu, loại hình nón hoặc loại nhiều rãnh có hệ thống phân phối [tham khảo TCVN 9027:2011 (ISO 24333:2009)].

7.2.2  Cách tiến hành

Từ mẫu đã lấy theo 7.1, lấy ra khoảng 4 kg. Dùng dụng cụ chia mẫu (7.2.1.1) lấy 2 kg làm mẫu thử nghiệm, 2 kg còn lại dùng làm mẫu lưu. Sử dụng các hộp chứa mẫu có nắp đậy kín.

...

...

...

7.3  Đánh giá cảm quan

Trong thời gian chuẩn bị mẫu, cần lưu ý phát hiện xem có mùi lạ hay mùi khác biệt hoặc côn trùng sống trong khối gạo hay không. Ghi lại tất cả các nhận xét về màu sắc, mùi và số lượng côn trùng sống và nhện nhỏ nhìn thấy bằng mắt thường.

7.4  Xác định độ ẩm, theo ISO 712.

7.5  Xác định các chỉ tiêu chất lượng, theo Phụ lục B.

8  Bao gói, ghi nhãn, bảo quản và vận chuyển

8.1  Bao gói

Bao bì đựng gạo lật phải được làm từ vật liệu phù hợp cho mục đích sử dụng và không có mùi làm ảnh hưởng đến sản phẩm. Bao bì phải khô, sạch, nguyên vẹn, bền, bảo đảm an toàn thực phẩm. Gạo lật được đóng trong bao bì với các khối lượng thích hợp.

8.2  Ghi nhãn

8.2.1  Ghi nhãn bao bì để bán lẻ

...

...

...

- Tên sản phẩm phải được ghi rõ “Gạo lật”.

- Khối lượng tịnh.

- Tên và địa chỉ nhà sản xuất, đóng gói hoặc người bán lẻ.

- Xuất xứ hàng hóa.

- Nhóm/loại/hạng chất lượng.

- Ngày sản xuất hoặc ngày đóng gói.

- Hạn sử dụng.

- Hướng dẫn bảo quản.

8.2.2  Ghi nhãn bao bì không dùng để bán lẻ

...

...

...

8.3  Bảo quản

Bảo quản gạo lật trong kho ở dạng đóng bao để trên bục kê hoặc bảo quản trong silo.

Kho bảo quản phải kín, tránh được sự xâm nhập của côn trùng và động vật gây hại. Mái kho, sàn và tường kho đảm bảo chống thấm, chống ẩm.

Trước khi chứa gạo lật, kho phải được quét dọn, làm vệ sinh sạch sẽ; sàn, tường kho, bục kê phải được khử trùng bằng các loại hóa chất được phép sử dụng theo quy định hiện hành.

Bao gạo lật xếp thành từng lô, mỗi lô không quá 300 tấn. Trong mỗi lô, các bao được xếp theo cùng hạng chất lượng, cùng loại bao bì, không chất cao quá 15 lớp. Lô gạo lật được xếp thẳng hàng, vuông góc với sàn kho để không bị đổ.

Lô gạo lật được xếp cách tường ít nhất là 0,5 m. Khoảng cách giữa hai lô ít nhất là 1 m để thuận tiện cho việc đi lại kiểm tra, lấy mẫu và xử lý.

Thường xuyên làm vệ sinh nhà kho, vệ sinh các lô hàng, môi trường xung quanh kho; không để nước đọng xung quanh nhà kho.

8.4  Vận chuyển

Phương tiện vận chuyển gạo lật phải khô, sạch, không có mùi lạ, bảo đảm duy trì được chất lượng của sản phẩm. Không vận chuyển gạo lật lẫn với các hàng hóa khác có thể ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm.

...

...

...

Phụ lục A

(tham khảo)

Sơ đồ chuẩn bị mẫu để phân tích gạo lật

Phụ lục B

(quy định)

Xác định các chỉ tiêu chất lượng

B.1  Thiết bị, dụng cụ

...

...

...

B.1.1  Máy phân loại theo kích thước hạt hoặc sàng tách tấm.

B.1.2  Sàng kim loại, có lỗ sàng tròn, đường kính lỗ 1,0 mm và 1,5 mm, có nắp đậy và đáy thu nhận.

B.1.3 Cân, có độ chính xác đến 0,01 g.

B.1.4  Micromet, hoặc dụng cụ đo kích thước hạt khác không làm biến dạng hạt, có độ chính xác đến 0,01 mm.

B.1.5  Khay, hoặc vật dụng khác, có màu tương phản với màu của gạo lật thử nghiệm.

B.1.6  Hộp chứa mẫu, bằng thủy tinh bằng bằng kim loại không gì, có nắp đậy kín.

B.1.7  Cốc thủy tinh.

B.2  Cách tiến hành

B.2.1  Chuẩn bị mẫu thử

...

...

...

B.2.2  Xác định tỷ lệ tạp chất và tỷ lệ thóc lần

B.2.2.1  Phép xác định

Cân phần mẫu thử 1 (khoảng 500 g) (xem Phụ lục A), chính xác đến 0,01 g, cho lên sàng (B.1.2) có đường kính lỗ 1,0 mm. Lắc tròn sàng bằng tay với tốc độ từ 100 r/min đến 120 r/min trong 2 min, mỗi phút đổi chiều một lần. Nhặt các tạp chất vô cơ và hữu cơ ở phần trên sàng gộp với phần tạp chất nhỏ lọt qua sàng cho vào cốc thủy tinh (B.1.7) khô sạch, đã biết trước khối lượng. Cân toàn bộ khối lượng tạp chất và cốc, chính xác đến 0,01 g, từ đó suy ra khối lượng tạp chất, m_t.

Đổ phần mẫu còn lại trên sàng (sau khi loại bỏ tạp chất) ra khay (B.1.5), tiến hành nhặt và đếm số hạt thóc lẫn trong gạo lật.

B.2.2.2  Tính kết quả

B.2.2.2.1  Tỷ lệ tạp chất, X_t, tính bằng phần trăm khối lượng, theo Công thức (B.1):

(B.1)

Trong đó:

...

...

...

m là khối lượng phần mẫu thử 1, tính bằng gam (g).

Kết quả phép thử là giá trị trung bình của hai lần xác định song song trên cùng một mẫu thử khi chênh lệch giữa hai kết quả không vượt quá ± 1 % giá trị trung bình. Biểu thị kết quả đến một chữ số thập phân.

B.2.2.2.2  Tỷ lệ thóc lẫn được tính bằng số hạt thóc có trong 1 kg gạo.

B.2.3  Xác định tỷ lệ tấm và tỷ lệ hạt nguyên

B.2.3.1  Phép xác định

Cân phần mẫu thử 2 (khoảng 200 g) (xem Phụ lục A), chính xác đến 0,01 g. Loại bỏ thóc và tạp chất (xem B.2.2.1), sau đó dùng sàng (B.1.2) có đường kính lỗ 1,5 mm để tách tấm mẳn. Dùng máy phân loại theo kích thước hạt (B.1.1) để tách riêng phần hạt nguyên và phần tấm. Nếu không có máy phân loại theo kích thước hạt, có thể sử dụng sàng tách tấm thích hợp để tách sơ bộ phần hạt nguyên và tấm, sau đó dàn đều từng phần trên khay (B.1.5) và nhặt những hạt nguyên lẫn trong tấm hoặc tấm lẫn trong hạt nguyên, nếu có.

Cân riêng phần hạt nguyên và phần tấm nêu trên, chính xác đến 0,01 g.

B.2.3.2  Tính kết quả

a) Tỷ lệ hạt nguyên, X₁, tính bằng phần trăm khối lượng, theo Công thức (B.2):

...

...

...

(B.2)

Trong đó:

m₁ là khối lượng hạt nguyên, tính bằng gam (g);

m là khối lượng phần mẫu thử 2, tính bằng gam (g).

b) Tỷ lệ tấm, X₂, tính bằng phần trăm khối lượng, theo Công thức (B.3):

(B.3)

Trong đó m₂ là khối lượng tấm, tính bằng gam (g).

Kết quả phép thử là giá trị trung bình của hai lần xác định song song trên cùng một mẫu thử khi chênh lệch giữa hai kết quả không vượt quá ± 1 % giá trị trung bình. Biểu thị kết quả đến một chữ số thập phân.

...

...

...

B.2.4.1  Phép xác định

Trong phần hạt nguyên (xem B.2.2.1), lấy ngẫu nhiên 2 mẫu, mỗi mẫu 100 hạt gạo lật nguyên vẹn. Dùng dụng cụ đo kích thước (B.1.4) để đo chiều dài từng hạt. Tính giá trị chiều dài trung bình hạt của mỗi mẫu hạt ( và ).

B.2.4.2  Tính kết quả

Chiều dài trung bình hạt được tính theo Công thức (B.4):

(B.4)

Nếu giá trị  lớn hơn 2 thì trả lại toàn bộ số hạt vào khay và tiến hành lặp lại theo B.2.3.1.

B.2.5  Xác định tỷ lệ hạt hư hỏng, hạt đỏ, hạt vàng, hạt bạc phấn, hạt xanh non, hạt rạn nứt, hạt lẫn loại

B.2.5.1  Phép xác định

...

...

...

B.2.5.2  Tính kết quả

Tỷ lệ từng loại hạt (X/), tính bằng phần trăm khối lượng, theo Công thức (B.5):

(B.5)

Trong đó:

m_i là khối lượng từng loại hạt, tính bằng gam (g);

m là khối lượng mẫu thử, tính bằng gam (g).

Kết quả phép thử là giá trị trung bình của hai lần xác định song song trên cùng một mẫu thử khi chênh lệch giữa hai kết quả không vượt quá ± 1 % giá trị trung bình. Biểu thị kết quả đến một chữ số thập phân.

...

...

...

[1]  Thông tư số 03/2018/TT-BNNPTNT ngày 9 tháng 2 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng, cấm sử dụng ở Việt Nam

[2]  Thông tư số 50/2016/TT-BYT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong thực phẩm

[3]  QCVN 8-2:2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm

[4]  QCVN 8-1:2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm độc tố vi nấm trong thực phẩm

[5]  CODEX STAN 198-1995 Standard for Rice

[6]  ISO 7301:2011 Rice - Specification

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8371:2018 về Gạo lật